JustPaste.it

Stres

Jest to stan mobilizacji sił organizmu będący reakcją na negatywne bodźce fizyczne i psychiczne, mogące doprowadzić do zaburzeń czynnościowych, a nawet schorzeń organicznych.

To ludzie są dla siebie źródłem stresu. Wypada więc zastanowić się, jakie elementy naszej osobowości są odpowiedzialne za wywołanie stresu. Ludzie to istoty psychosomatyczne, tzn. stan zdrowia człowieka powiązany jest z kondycją psychiczną. I wiele chorób jest właśnie wynikiem stresu. Stres może być wywołany nawet przez małe konflikty, drobne niepowodzenia, które sumują się i osiągają punkt szczytowy.

U człowieka istnieją pewne zachowania i cechy charakteru, które niestety ułatwiają zadanie wew. wrogowi. Jest to m. in.:

1. Perfekcjonizm - człowiek perfekcjonista koncentruje się na szczegółach, boi się pozostawić cokolwiek przypadkowi, a spontaniczny i niespodziewany roz­wój sytuacji uważa za zagrożenie własnych planów i możliwości. Szkoły psychologiczne wiążą perfekcjonizm z dzieciństwem , w którym dziecko doświadcza miłości i uznania rodziców jedynie wtedy, gdy coś osiągnie. Wg tego, dziecko identyfikuje niepowodzenia z utratą miłości i docenienia, a w tyciu dorosłym przyjmuje, że jego wartość zależy wyłącznie od błędnie wykonywanych zadań. Poza tym taki człowiek nie uznaje błędów, a potknięcia życiowe stają się paraliżujące i niszczące.

Aby pomóc sobie w takim przypadku, należy oceniać życie realistycznie i uznać fakt, że życie ludzkie to także słabości i pomyłki, których nie da się z góry przewidzieć.

2. Brak umiejętności delegowania zadań - wielu ludzi sądzi, że są niezastąpieni i że tylko oni mogą dobrze wykonać określone zadania. Takie nastawienie prowadzi do spiętrzenia się aktywności, bałaganu i opóźnień.

Aby tego uniknąć należy współdziałać z innymi, delegować zadania, budować zaufanie i doceniać zdolności innych. Bo nawet zwykła choroba powodująca nieobecność w pracy udowadnia; że „bez nas świat się nie zawalił".

3. Nierealistyczny obraz własnej osoby. Zazwyczaj ludzie, mający ruskie mniemanie o sobie, chcą za wszelką cenę wydawać się bardziej wartościowymi w oczach innych. Uzależniają oni obraz swej postaci od sukcesów zawodowych lub posiadanych pieniędzy. I wciąż stawiają przed sobą coraz to nowe zadania, które są niewykonalne.

Trzeba się więc dobrze poznać, swoje wady i zalety, mieć poczucie swych możliwości i granic. Obraz samego siebie jest prawdziwy wtedy, gdy nie zależy od czynników zewnętrznych.

4. Zamkniecie w sobie. Ludzie, którzy sami chcą uporać się ze wszystkimi problemami, prędzej czy później staną się ofiarami stresu. Należy pamiętać wtedy o przyjaciołach, którzy nie tylko służą do prowadzenia życia towarzyskiego, ale także do zachowania zdrowia i podtrzymywania higieny psychicznej.

5. Szukanie szczęścia za wszelka cenę. Dla wielu ludzi szczęście jest przedmiotem marzeń i dążeń. Zapominająjednak, ze szczęścia nie da się „upolować". W ciągłej pogoni za nim upływa życie i pozostaje rozczarowanie, poczucie bez­sensu i stres.

Tymczasem ślepo goniąc za szczęściem, ludzie nie zauważają, kiedy pojawi się ono blisko nich i to niekoniecznie pod postaciami, pod którymi spodziewali się je znaleźć.

ó. Wierze tylko w samego siebie. Ofiarami stresu stają się ludzie, którzy uważają, że muszą mieć pod kontrolą wszystko, co ich dotyczy i że muszą tym sa­modzielnie sterować. Jest to sprzeczne z rozsądkiem, gdyż niewiele rzeczy w życiu jesteśmy w stanie kontrolować.

7. Brak samoorganizacji. Osoby na wysokich stanowiskach nie mogą sobie pozwolić na przypadkowość działania. Organizacja czasu i pracy jest niezbędna, gdyż nieład obowiązków i zadań powoduje powstawanie stresu. Należy nauczyć się mówić „nie", bo bez chwili, czasu dla siebie nie będziemy w stanie kierować innymi, ani im pomagać.

Ale stres może być niekiedy pozytywny, motywujący do działania. Jednak działający dłuższy czas powoduje wewnętrzne wypalenie się, wyczerpanie sił i niemożność efektywnego wykonania pracy.

Niewyciszony stres porównać można do kuli śniegowej, która zaczyna toczyć się po zboczu. Z początku niewielka, porusza się powoli i nie wygląda groźnie. Ale stopniowo zbiera po drodze coraz więcej płatków śniegu, urasta do olbrzymich rozmiarów. Toczy się z błyskawiczną szybkością i w końcu powoduje lawinę/Jak samo ma się rzecz ze stresem. Niewyhamowany w porę nabiera dynamiki, zaczyna niszczyć nie tylko, ale i ciało człowieka i może stać się siłą nie do opanowania.

Dlatego dla zrozumienia tego zjawiska psychicznego ważną kwestią jest określenie jakie są

Przyczyny stresu
Każdy odmiennie reaguje na tę samą sytuację np. co dla Ciebie jest ciekawe i podniecające, dla kogoś innego może być nudne. Dlatego mówiąc o genezie stresu należy uwzględnić te różnice indywidualne. Przy tym zastrzeżeniu, przedstawiamy niektóre, najczęściej występujące przy­czyny stresu:

- hałas lub zupełna cisza,
- przeciążenie pracą (występuje gdy człowiek ma zbyt dużą ilość pracy, zbyt wysokie w stosunku do możliwości wymagania, zbyt wolne tempo pracy),
- za mała ilość pracy (powoduje brak satysfakcji, niezadowolenie, nudę, brak doświadczeń sukcesu),
- niejasne sytuacje (wyzwalają obawę, niepewność, lęk),
- osobiste zagrożenie (jest reakcją na nadmierną kontrolę, ograniczenia, częstą ocenę),
- niedostosowanie tempa pracy do indywidualnych możliwości człowieka (powoduje obłożenie obowiązkami lub nudę),
- niepewność (powstaje w sytuacji gdy niema jednoznacznie określonych wymagań, wzorców, zależności między działaniem a karą lub nagrodą),
- lęk przed wolnością (zbyt duża swoboda powoduje uczucie zagubienia, zagrożenia),
- konflikty w pracy (nieporozumienia z przełożonymi lub kolegami),
- konflikty w domu (nieporozumienia z członkami rodziny),
- kumulowanie się emocji (powstaje gdy nie uzewnęcznia się swoich przeżyć emocjonalnych),
- przewaga wzmocnień negatywnych (częste otrzymywanie nagan, upomnień).

Wyliczone poniżej objawy wskazują, że została przekroczona granica stresu, po której może zacząć się choroba:
- bóle głowy, karku i krzyży,
- przyspieszony puls,
- nadciśnienie tętnicze,
- bóle żołądka, które znikają po spożyciu posiłku lub po zażyciu lekarstw neutralizujących kwasy,
- podatność na choroby infekcyjne, takie jak przeziębienia, grypy itp.,
- bezsenność,
- nadużywanie tytoniu, alkoholu, środków uspokajających,
- bóle górnej części brzucha, biegunka albo zatwardzenie,
- drażliwość, zakłócenia koncentracji,
- drobne, ale częste wypadki (np. kaleczenie się nożem w palec, wypuszczanie przedmiotów z rąk, uderzanie się o sprzęty itp.).

Stres jest stanem, który może długo rozwijać się i utrzymywać oraz uzewnętrzniać się w różny sposób. Biorąc to pod uwagę wyróżnia się 3 fazy stresu i związane z nimi zmiany zachowania człowieka. I faza: jest to stres umiarkowany, a organizm mobilizuje się do walki z nim.
Przejawia się to w:
- dążeniu do pokonania trudności (przeszkody) przez koncentrację na zadaniu i modyfikację działania,
- wzroście siły i tempa reakcji,
- wzroście wydolności poznawczej organizmu,
- kontroli emocji (odczuwa się tylko lekki niepokój) i wyrażaniu ich w sposób społecznie akceptowany, II faza: siła stresu zbliża się do, górnego progu odporności człowieka. Pojawiają się zjawiska, które świadczą o zaburzonej organizacji (roztrojenie) działania.
Ujawnia się to w:
- sztywności (fiksacja) w rozwiązywaniu zadań,
- wyborze najłatwiejszych, najprostszych rozwiązań,
- trudności w dostrzeganiu i rozwiązywaniu problemu,
- trudności w skupieniu uwagi lub w nadmiernej koncentracji na szczegółach,
- obniżeniu umiejętności przewidywania skutków podjętego działania,
- obniżeniu zdolności przystosowania się do nowych ytuacji,
- chwiejności emocjonalnej i osłabieniu kontroli reakcji emocjonalnych (np. gniewu, strachu, lęku itp.) III faza: w wyniku silnego i przewlekłego stresu pojawia się destrukcja zachowania:
Na zewnątrz wyraża się ona w:

- dezorganizacji celowego i planowego działania (np. częste spóźnienia, nieobecności w pracy),
- regres intelektu i reakcji (np. częste, nieuzasadnione zmiany decyzji),
- spadek zainteresowania efektami (wynikiem) działania,
- tendencja do wycofywania się (np. unikanie lub ucieczka od trudnych, odpowiedzialnych zadań),
- fantazjowanie (ucieczka przed stresem w świat wyobraźni),
- „narkotyzowanie" problemów (np. używki, nadmierne jedzenie, ucieczka w pracę),
- brak kontroli nad reakcjami emocjonalnymi (np. gwałtowne wybuchy wściekłości, gniewu, agresji lub autoagresji),

Większość w\w reakcji jest „uciążliwa" dla człowieka, który jest w stresie jak też dla jego otoczenia.

Jak radzić sobie ze stresem.
Do chwili obecnej nie opracowano idealnego sposobu zapobiegania stresowi. Dlatego ograniczymy się do podania niektórych rad, które mogą być uży­teczne w walce ze stresem:

a) działania fizyczne:
- panuj nad jedzeniem i piciem alkoholu (nadmiar kalorii jest obciążeniem dla organizmu
- rzuć palenie (papieros nie uspokaja nerwów lecz jest przyczyną wielu późnych chorób),
- panuj nad oddechem, szczególnie w sytuacjach trudnych (zrób normalny wdech, zatrzymaj powietrze i policz do trzech, następnie przez otwarte usta wolno wypuszczaj je - powtarzaj to, aż się uspokoisz),
- szukaj kontrastów w zajęciach (wprowadzaj zmiany w tym co robisz w ciągu dnia).

b) działania w pracy
- bądź świadomy, że możesz być ofiarą stresu,
- unikaj lub szybko rozwiązuj sytuacje konfliktowe,
- bądź asertywny,
- sprawuj kontrolę nad obciążeniami i tempem pracy,
- „rozładuj się" (nie pozwól kumulować się emocjom, które przezywasz),
- określ Jasno swoje priorytety życiowe,
- analizuj, ale nie komplikuj sposoby rozwiązania problemów,
- jeżeli muz problem, którego nie możesz rozwiązać poproś o pomoc,

c) działania w domu
- bądź świadomy, że twoja rodzina nie jest całkowicie odporna na stres,
- otwarcie analizuj i omawiaj z rodziną powstałe problemy,
- spędzaj z rodziną czas wolny,
- często rozmawiaj z członkami rodziny (te informacje potrzebne są Tobie jak też im),
- otwarcie mów, gdy czujesz potrzebę samotności (chcesz pobyć sam).

 

Źródło: http://www.ratownictwo.republika.pl/artykuly/artykul3.htm