Co to jest AED?
W wielu przypadkach nagłego zatrzymania akcji serca (sudden cardiac arrest - SCA) możliwe jest przywrócenie prawidłowej akcji serca poprzez wczesną defibrylację. Może ją wykonać automatyczny defibrylator zewnętrzny (AED) ważący ok. 4-5 kg., z wyglądu przypominający laptop lub niewielką walizkę.
Dzięki zaawansowanej technologii, po przyklejeniu do klatki piersiowej ofiary dwóch elektrod (pod prawym obojczykiem i na lewym boku poniżej serca) defibrylator sam wydaje instrukcje postępowania. Wyświetlając je na ekranie oraz wydając polecenia głosowe urządzenie przejmuje nadzór nad akcją ratunkową. Analizuje rytm serca poszkodowanego i decyduje o tym, czy przeprowadzenie defibrylacji jest konieczne, czy należy rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową. W przypadku wystąpienia migotania komór przez klatkę piersiową i serce poszkodowanego przepuszczany jest prąd o napięciu ok. 1500V w czasie ok. 0,2sek.
Aby jednak prawidłowo i bez ryzyka przeprowadzić reanimację, potrzebna jest wiedza na temat zasad udzielania pierwszej pomocy.
Czy mogę pomóc? - Zasady użycia AED.
Jeszcze kilka lat temu, na całym świecie osobami uprawionymi do przeprowadzenia defibrylacji byli tylko lekarze. Dziś w całej Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych sprzęt do automatycznej defibrylacji jest ogólnodostępny w miejscach użyteczności publicznej (lotniska, dworce, muzea, stacje paliwowe, centra handlowe itp.).
W całej Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych automatyczne defibrylatory zewnętrzne (ang. AED - Automatic External Defibrillator) mogą być używane przez każdą osobę, będącą świadkiem wypadku, w którym wymagane jest udzielenie natychmiastowej pomocy. W wielu stanach USA prawo w zakresie używania AED, chroni każdą przypadkową osobę stosującą urządzenie w celu ratowania życia. Także regulacje krajów Unii Europejskiej zmierzają w kierunku podobnych rozwiązań, choć w większości z nich do stosowania AED upoważniony jest każdy, kto przeszedł kurs z zakresu udzielania pierwszej pomocy z użyciem AED.
W polskich warunkach dużym utrudnieniem są sprzeczne regulacje prawne. Z jednej strony ustawa z dnia 25 lipca 2001 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym mówi: "Kto zauważy osobę lub osoby znajdujące się w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia, obowiązany jest w miarę posiadanych możliwości do niezwłocznego udzielenia pierwszej pomocy" (art. 5, pkt. 1 Ustawy).
Z drugiej zaś strony, ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wyrobach medycznych klasyfikuje defibrylator jako wyrób medyczny (zgodnie z art. 3 pkt. 8 Ustawy), co w praktyce oznacza, że nie może być on stosowany do udzielania pierwszej pomocy (definicja pierwszej pomocy zakłada, że odbywa się ona bez użycia wyrobów medycznych).
Jak więc należy rozumieć sformułowanie "w miarę posiadanych możliwości"? Czy w sytuacji nagłego zagrożenia życia lub zdrowia uzasadnione będzie użycie AED przez nieuprawnioną do tego osobę?
Należy jednak pamiętać, iż osoba u której nastąpiło zatrzymanie akcji serca jest w powszechnym rozumieniu osobą martwą. Czy można więc zrobić coś, co pogorszy jej stan?
Zdaniem Agnieszki Gołąbek, doradcy ministra zdrowia i opieki społecznej, defibrylacja uznawana jest za skomplikowaną i potencjalnie groźną procedurę medyczną. Dlatego też do jej wykonania upoważnieni są tylko lekarze. Przeciętny Polak nie zna nawet podstawowych zasad udzielania pierwszej pomocy. Dostęp do automatycznych defibrylatorów niewiele by zatem pomógł. Kupno i montaż tych urządzeń nie są sprzeczne z prawem. Nieupoważnionej osobie, która wykona defibrylację, grozi grzywna. Jednak ze względu na szlachetne pobudki, jakimi kierowałaby się taka osoba (ratowanie życia ludzkiego), być może sąd uniewinniłby oskarżonego lub odstąpił od wykonania kary.
Podobny pogląd wyraża prof. dr hab. Janusz Andres, prezes Polskiej Rady Resuscytacji: Choć producenci twierdzą, że obsługa defibrylatorów jest dziecinnie prosta, to prawidłowe ich użycie wymaga znajomości podstaw ratowania oraz przeszkolenia w ich obsłudze.
Zasady bezpieczeństwa!
Zanim użyjesz defibrylatora AED zapoznaj się z instrukcją obsługi, AED powoduje powstanie impulsu elektrycznego do 360 J (juli)i, więc nieprawidłowe zastosowanie może spowodować poważne uszkodzenia ciała, do śmierci włączcie.
Nie rozmontowywuj urządzenia, gdyż może być w nim wysokie napięcie, które spowoduje wyładowanie elektryczne. Aby je naprawić skontaktuj się z autoryzowanym serwisem.
Nie zanurzaj żadnego elementu w wodzie lub innych płynach.
Nie czyść łatwopalnymi płynami.
Nie sterylizuj urządzenia ani żadnej jego części.
Regularnie sprawdzaj stan naładowania baterii i miej w dodatkowe baterie gdyby zaistniała potrzeba ich wymiany.
Używaj AED z dala od urządzeń emitujących silne pole elektromagnetyczne, gdyż mogą one zaburzać proces sprawdzania rytmu serca i powodować niewłaściwy odczyt.
Urządzenie wywołuje silne pole elektromagnetyczne szczególnie podczas procesu ładowania oraz wyładowania.
Opracowanie Jerzy Pondel
Źródło: http://www.ratownictwo.republika.pl/artykuly/artykul10.htm