Karabin to broń długa strzelająca amunicją karabinową, karabinek to broń długa strzelająca amunicją pośrednią, skrócony karabin nazywany jest subkarabinem, skrócony karabinek nazywany jest subkarabinkiem, rozróżniane są karabiny i karabinki powtarzalne, samopowtarzalne, automatyczne oraz maszynowe.
AK (AK-47)
AK znany jako Kałasznikow to radziecki karabinek automatyczny skonstruowany w 1947r. Co ciekawe bardzo często używane oznaczenie AK-47 nie jest do końca poprawne, broń weszła do uzbrojenia w 1949r jako AK. Niektórzy twierdzą że radziecka konstrukcja jest skopiowanym StG44, nie jest to jednak prawda, w niemieckim StG zastosowano inne ryglowanie (za pomocą wychylenia zamka w płaszczyźnie pionowej). Radziecki karabinek działa na zasadzie odprowadzania gazów prochowych z lufy, ryglowanie odbywa się na zasadzie obrotu zamka. Broń strzela silnym nabojem pośrednim 7,62x39mm, zasilanie odbywa się z dwurzędowego magazynka łukowego o pojemności 30 naboi, możliwe jest również korzystanie z łukowych magazynków 40 nabojowych i bębnowych na 75 naboi od karabinka maszynowego RPK. Zarówno łoże, chwyt pistoletowy, jak i kolba stała zostały wykonane z drewna, w wersji AKS zastosowano składaną pod spód broni kolbę metalową. W latach 50-tych skonstruowana została zmodernizowana wersja o oznaczeniu AKM, egzemplarze ze składaną kolbą metalową nosiły oznaczenie AKMS. W odróżnieniu od poprzedniej odmiany zmodernizowany karabinek jest lżejszy, łatwiejszy w wytwarzaniu, zastosowano w nim opóźniacz, urządzenie osłabiające odrzut i inną kolbę. Broń posiada celownik krzywkowy otwarty, nastawy są do 800m w odmianie podstawowej i do 1000m w zmodernizowanej. Na podstawie AKMu skonstruowano karabinek maszynowy RPK, główne różnice w stosunku do pierwowzoru to grubsza i dłuższa lufa, przymocowany do lufy składany dwójnóg oraz inna kolba. Karabinki RPK wyposażone w kolbę składaną na bok broni posiadają oznaczenie RPKS. Niezależnie od wersji zastosowano przełącznik rodzaju ognia pełniący rolę bezpiecznika, jego dźwignia znajduje się po prawej stronie komory zamkowej, górna nastawa zabezpiecza broń, środkowa umożliwia strzelanie ogniem ciągłym, natomiast dolna pozwala na strzelanie ogniem pojedynczym. Do karabinka AK można zamontować bagnet oraz granatniki GP25 Kastior i GP30 Obuwka, po dołączeniu specjalnej szyny montażowej możliwy jest montaż lunety. W latach 70-tych w Rosji rozpoczęto produkcję małokalibrowej odmiany tej broni która zastąpiła poprzednie wersje na amunicję 7,62x39mm, był to AK-74 dostosowany do naboju 5,45x45mm. AK był wielokrotnie kopiowany, na przykład fińską kopią jest M76 Valmet, w Izraelu skonstruowano karabinek Galil będący kopią AK dostosowaną do amunicji 5,56x45mm. W Polsce w latach 90-tych rozpoczęto produkcję Beryla, jest to modyfikacja AKMu do naboju 5,56x45mm. Tak więc karabinek AK jest bardzo dobrą, niezawodną i odporną bronią.
| wersja | AK (AK-47) | AKM | RPK |
| nabój | 7,62x39mm | 7,62x39mm | 7,62x39mm |
| prędkość początkowa pocisku | 715m/s | 715m/s | 745m/s |
| długość lufy | 415mm | 415mm | 591mm |
| długość | 870mm | 870mm | 1040mm |
| nastawy celownika | od 100m do1000m, co 100m | od 100m do1000m, co 100m | od 100 do 1000m, co 100m |
| masa | 4,3kg z pełnym magazynkiem na 30 naboi | 3,6kg z pełnym magazynkiem na 30 naboi | 5kg z pełnym magazynkiem na 40 naboi, 5,6kg z pełnym magazynkiem na 75 naboi |
| szybkostrzelność teoretyczna | 600 pocisków na minutę | 600 pocisków na minutę | 600 pocisków na minutę |
Karabinek automatyczny AKM z granatnikiem GP25
Karabinek maszynowy RPK skonstruowany na podstawie karabinka automatycznego AKM
Rozłożony karabinek AK
Od lewej: dwurzędowy magazynek do AK o pojemności 30 naboi, dwurzędowy magazynek do RPK o pojemności 40 naboi, magazynek bębnowy do RPK o pojemności 75 naboi. Wszystkie widoczne na zdjęciu magazynki mogą służyć do zasilania karabinka automatycznego AK i karabinka maszynowego RPK
Karabinek AKMS z prototypowym dwurzędowym magazynkiem łukowym o pojemności 100 naboi
Zmodyfikowany karabinek AK, broń wyposażona jest w teleskopową kolbę o regulowanej długości, łoże z uniwersalnymi szynami montażowymi Picatinny oraz nakładkę na rurę gazową z szyną Picatinny
W Wojsku Polskim karabinki AK i AKS początkowo posiadały oznaczenie pmK (pistolet maszynowy Kałasznikowa). Później oznaczenie karabinków AK i AKS zmieniono na kbk AK (karabinek automatyczny Kałasznikowa). W źródłach obcojęzycznych pochodzące z Polski karabinki AKM i AKMS bardzo często nazywane są PMKM i PMKMS, mimo tego że oznaczenia takie nigdy nie były w Polsce stosowane
strony, filmy i instrukcja obsługi do karabinka AK
| zobacz filmik | filmik o karabinku AK |
| zobacz filmik | film z Discovery, fragment dotyczący karabinka AK |
| zobacz filmik | część pierwsza filmu o karabinku AK z serii Tales of the gun |
| zobacz filmik | część druga filmu o karabinku AK z serii Tales of the gun |
| zobacz filmik | część trzecia filmu o karabinku AK z serii Tales of the gun |
| zobacz filmik | część czwarta filmu o karabinku AK z serii Tales of the gun |
| zobacz filmik | część piąta filmu o karabinku AK z serii Tales of the gun |
| wejdź na stronę | Polska strona o karabinku AK |
| wejdź na stronę | anglojęzyczna strona o karabinku AK i jego odmianach |
| zobacz instrukcję | instrukcja obsługi do karabinka AKM ze strony Wojsko i Technika |
AK-74
| wersja | AK-74 | AK-101 | AKS-74U | RPK-74 |
| nabój | 5,45x39mm | 5,56x45mm | 5,45x39mm | 5,45x39mm |
| prędkość początkowa pocisku | 900m/s | 910m/s | 735m/s | 960m/s |
| długość lufy | 415mm | 415mm | 210mm | 590mm |
| długość | 943mm | 700mm z kolbą złożoną, 943mm z kolbą rozłożoną | 490mm z kolbą złożoną, 735mm z kolbą rozłożoną | 1060mm |
| masa | 3,6kg z pełnym magazynkiem na 30 naboi | 3,8kg z pełnym magazynkiem na 30 naboi | 3kg z pełnym magazynkiem na 30 naboi | 5kg z pełnym magazynkiem na 45 naboi |
| nastawy celownika | od 100 do 1000m co 100m | od 100m do 1000m co 100m | od 100 do 500m co 100m | od 100 do 1000m co 100m |
| szybkostrzelność teoretyczna | 650 pocisków na minutę | 600 pocisków na minutę | 750 pocisków na minutę | 600 pocisków na minut |
Subkarabinek AKS-74U
AKS-74UN, jest to odmiana subkarabinka AKS-74U wyposażona w boczny montaż lunety. Na broni znajduje się celownik noktowizyjny NSPU należący do noktowizorów generacji 1+
Karabinek automatyczny AK-74
Karabinek maszynowy RPK-74
Karabinek maszynowy RPKS-74
zobacz filmik z AKS-74U
AN94 Abakan
AN94 Abakan to rosyjski karabinek automatyczny mający w założeniach zastąpić AK-74. Broń działa na zasadzie odprowadzania gazów prochowych z przewodu lufy, ryglowanie następuje za pomocą obrotu zamka. AN94 powstał w ramach konkursu na broń która miała mieć podwyższoną celność podczas strzelania seriami, toteż podczas wystrzelenia 2 strzałowej serii pociski zostają wystrzelone z ogromną szybkostrzelnością teoretyczną, co powoduje że wylatują z lufy zanim broń zdąży odrzucić do góry od siły wystrzału. Podczas strzelania ogniem ciągłym karabinek pierwsze 2 pociski wystrzeliwuje ze wspomnianą ogromną szybkostrzelnością, następnie strzela z szybkostrzelnością wynoszącą 650 pocisków na minutę. Znajdujący się przed spustem przełącznik rodzaju ognia umożliwia strzelanie ogniem pojedynczym, ciągłym i wystrzelenie serii. AN94 podobnie jak AK-74 strzela małokalibrowym nabojem pośrednim 5,45x39mm, zasilanie odbywa się z dwurzędowych magazynków łukowych na 30 naboi. Pod Abakanem podobnie jak w karabinku AK można zamontować granatniki GP25 Kastior i GP30 Obówka. Karabinek AN94 nie zdołał wejść do produkcji na dużą skalę, ponieważ brakowało mu prostoty i niezawodności AK-74. Większość egzemplarzy posiada kolbę erkaemową, która podobnie jak łoże i chwyt pistoletowy została wykonana z tworzywa sztucznego. We wnętrzu karabinka zastosowano dosyć nietypowy mechanizm złożony z bloczków i linek, który podobno może powodować dosyć duże kłopoty z czyszczeniem broni. Podczas eksploatacji okazało się również że możliwość celnego wystrzelenia serii nie jest tak ważnym czynnikiem jak myślano, tak więc jest to przykład broni która mimo swych zalet okazała się w praktyce gorsza od poprzednika.
nabój- 5.45x39mm
długość z rozłożoną kolbą- 943mm
długość lufy- 405mm
pojemność magazynka- 30 naboi
waga pełnego- 3.85kg
szybkostrzelność- seria 1800 na minutę, ciągły 650 na minutę
zasięg- 700 metrów
Karabinek AN94 Abakan z granatnikiem GP30
M16
M16 to amerykański karabinek automatyczny skonstruowany przez Eugene Stonera, broń wprowadzono do uzbrojenia w latach 60-tych jako następcę karabinu automatycznego M14. W odróżnieniu od M14 nowy karabinek strzela małokalibrowym nabojem pośrednim 5,56x45mm, dzięki temu jest lżejszy i bardziej stabilny podczas strzelania seriami. Broń działa na zasadzie odprowadzania gazów prochowych z przewodu lufy, co ciekawe nie zastosowano tłoka, gazy dostarczane są bezpośrednio na zamek. Zastosowanie takiego rozwiązania powoduje zmniejszenie niezawodności konstrukcji. Ryglowanie odbywa się za pomocą obrotu zamka. Podczas strzelania rączka służąca do napinania zamka pozostaje nieruchoma. Dopchnięcie niedomkniętego z powodu zanieczyszczeń zamka za pomocą rączki zamkowej nie jest możliwe, dlatego też od wersji M16A1 broń posiada ręczny dosyłacz zamka. Po wystrzeleniu z magazynka ostatniego naboju zamek zatrzymuje się w tylnym położeniu, do jego zwalniania służy przycisk umieszczony z lewej strony broni. Zastosowano przełącznik rodzaju ognia pełniący funkcję bezpiecznika, w pierwszych wersjach umożliwiał on strzelanie ogniem pojedynczym i ciągłym. Łoże znajdujące się przed magazynkiem, chwyt pistoletowy i kolba zostały wykonane z tworzywa sztucznego, dużo części zostało wykonanych z aluminium w celu zmniejszenia masy konstrukcji. Zasilanie na początku odbywało się z dwurzędowych magazynków pudełkowych o pojemności 20 naboi, w 1970r wprowadzono magazynki łukowe mieszczące 30 naboi. Standardowe magazynki wykonane są z aluminium, firma Heckler und Koch GmbH produkuje również magazynki stalowe. Zastosowanie magazynków stalowych podobno zwiększa niezawodność broni o 30-50 procent. Skonstruowano również magazynki siodłowe BETA C-MAG o pojemności 100 naboi, nie zostały one jednak wprowadzone do uzbrojenia armii amerykańskiej. Odmiana M16A2 różni się od poprzednika lufą z gwintem o krótszym skoku oraz przyrządami celowniczymi. W latach 90-tych wprowadzono do użycia M4, jest to odmiana z krótszą lufą i teleskopową kolbą o regulowanej długości. Przełącznik rodzaju ognia w wersjach M16A2, M16A4 i M4 nie pozwala na strzelanie ogniem ciągłym, zamiast tego wprowadzono możliwość strzelania 3 strzałowymi seriami. Celownik jest otwarty z przeziernikiem, co ciekawe w wersjach M16A3, M16A4 oraz M4A1 zastosowano zdejmowany chwyt transportowy, pod którym znajduje się szyna Picatinny ułatwiająca montaż lunety. Zarówno pod M4 jak i pod M16 można podczepić granatnik podwieszany M203. Tak więc karabinek automatyczny M16 jest dobrą bronią która posiada niezłą ergonomię, jednak brak tłoka gazowego zmniejsza jej niezawodność.
| wersja | M16A1 | M16A2 | M4 |
| nabój | 5,56x45mm w odmianie M193 | 5,56x45mm w odmianie SS109 (M855) | 5,56x45mm w odmianie SS109 (M855) |
| prędkość początkowa pocisku | 945m/s | 975m/s | 907m/s |
| długość lufy | 508mm | 508mm | 370mm |
| długość | 986mm | 1006mm | 757-838mm zależnie od ustawienia kolby |
| masa | 3,6kg z pełnym magazynkiem na 30 naboi | 4,43 z pełnym magazynkiem na 30 naboi | 3kg z pełnym magazynkiem na 30 naboi |
| tryby ognia | pojedynczy i ciągły | pojedynczy i 3 strzałowa seria | pojedynczy i 3 strzałowa seria w M4, pojedynczy i ciągły w M4A1 |
| szybkostrzelność teoretyczna | 700 pocisków na minutę | 800 pocisków na minutę | 800 pocisków na minutę |
Subkarabinek M4A1 z granatnikiem M203
Subkarabinek M4A1 z celownikiem noktowizyjnym
Karabinek automatyczny M16A4
Stag-15L Model 2L, jest to produkowana w firmie Stag Arms odmiana subkarabinka M4A1 przeznaczona dla strzelców leworęcznych. W odróżnieniu od standardowej wersji łuski wyrzucane są na lewą stronę broni
Od lewej: dwurzędowy magazynek pudełkowy o pojemności 20 naboi, dwurzędowy magazynek łukowy o pojemności 30 naboi, magazynek siodłowy BETA C-MAG o pojemności 100 naboi. Wszystkie widoczne na zdjęciu magazynki mogą służyć do zasilania karabinka automatycznego M16 lub subkarabinka M4. Magazynki BETA C-MAG nie zostały przyjęte do uzbrojenia armii amerykańskiej
Karabinek automatyczny M16A1
Instrukcja obsługi do karabinka M16 opracowana w formie komiksu
strony, filmy i instrukcja obsługi do karabinka M16
| zobacz filmik | film z Discovery, fragment dotyczący karabinka M16 |
| zobacz filmik | część pierwsza filmu o karabinku M16 |
| zobacz filmik | część druga filmu o karabinku M16 |
| zobacz filmik | część trzecia filmu o karabinku M16 |
| zobacz filmik | część czwarta filmu o karabinku M16 |
| zobacz filmik | część piąta filmu o karabinku M16 |
| wejdź na stronę | anglojęzyczna strona o karabinku M16 i jego odmianach |
SR-47
SR-47 (Stoner Rifle 47) to amerykański karabinek automatyczny skonstruowany w firmie Knights Armament Company na potrzeby żołnierzy amerykańskich oddziałów specjalnych walczących w Afganistanie. Broń została skonstruowana na podstawie subkarabinka M4, który z kolei wywodzi się z karabinka automatycznego M16. Karabinek SR-47 działa na zasadzie odprowadzania gazów prochowych z przewodu lufy, ryglowanie następuje za pomocą obrotu zamka. Podobnie jak w M4 i M16 gazy prochowe odprowadzane są bezpośrednio na zamek (nie zastosowano tłoka gazowego). SR-47 strzela radzieckim nabojem pośrednim 7,62x39mm. Zasilanie odbywa się z dwurzędowych magazynków łukowych o pojemności 30 naboi od radzieckich karabinków automatycznych AK (AK-47) i AKM. Podobnie jak karabinki AK i AKM broń może być zasilana z magazynków łukowych o pojemności 40 naboi od radzieckiego karabinka maszynowego RPK. Rozważano również skonstruowanie odmiany strzelającej radzieckim małokalibrowym nabojem pośrednim 5,45x39mm zasilanej z magazynków od radzieckiego karabinka automatycznego AK-74. Karabinek SR-47 posiada mechanizm spustowy z przełącznikiem rodzaju ognia umożliwiający strzelanie ogniem pojedynczym i ciągłym, znajdująca się po obu stronach broni dźwignia przełącznika rodzaju ognia pełni jednocześnie funkcję bezpiecznika. Na komorze zamkowej oraz na górnej i dolnej części łoża znajduje się uniwersalna szyna montażowa Picatinny ułatwiająca montaż osprzętu. Broń posiada kolbę teleskopową o regulowanej długości. Rozkładania częściowe broni podobnie jak w M4 i M16 następuje poprzez odłączenie modułu z mechanizmem spustowo-uderzenowym. Największe zalety SR-47 to niezła ergonomia, duże możliwości montażu dodatkowego osprzętu oraz zasilanie z magazynków od karabinka AK ułatwiające zaopatrzenie w amunicję. Główna wada SR-47 to odziedziczony po M16 układ gazowy pozbawiony tłoka, zastosowanie takiego rozwiązania zmniejsza niezawodność w stosunku do broni posiadającej układ gazowy z tłokiem. SR-47 nie jest produkowany seryjnie, wyprodukowano jedynie 7 prototypów.
| nabój | 7,62x39mm |
| prędkość początkowa pocisku | 710m/s |
| energia kinetyczna pocisku | 1990J |
| długość | 724-826mm zależnie od ustawienia kolby |
| masa | 3,53kg bez magazynka |
| tryby ognia | pojedynczy i ciągły |
| magazynki | dwurzędowe łukowe o pojemności 30 lub 40 naboi, magazynki bębnowe o pojemności 75 naboi |
Steyr AUG
Steyr AUG to austriacki karabinek automatyczny którego produkcja rozpoczęła się w 1978r. Broń działa na zasadzie odprowadzania gazów prochowych z przewodu lufy, ryglowanie odbywa się poprzez obrót zamka. Jak widać konstrukcja jest w układzie bull-pup (bezkolbowym), dzięki temu karabinek jest krótki przy zastosowaniu długiej lufy. Steyr AUG strzela standardowym natowskim małokalibrowym nabojem pośrednim 5,56x45mm, zasilanie odbywa się z dwurzędowych magazynków łukowych o pojemności 30 lub 42 nabojów. Magazynek wykonany został z półprzezroczystego tworzywa sztucznego, możliwe jest również stosowanie magazynków matowych. Chwyt pistoletowy i kolba stanowiąca integralną część broni wykonane zostały z tworzywa sztucznego w celu zmniejszenia masy, komora zamkowa jest odlewem ze stopu lekkiego. Standardowym celownikiem jest luneta o powiększeniu 1,5x zamontowana na specjalnym wsporniku. Co ciekawe lufa jest wymienna, dlatego też broń można bez problemu przekształcić w karabinek maszynowy (Steyr AUG HBAR) lub subkarabinek, na jej końcu znajduje się tłumik płomieni. Broń posiada przełącznik rodzaju ognia, rodzaj wybiera się poprzez naciśnięcie spustu do oporu (ogień ciągły) lub do połowy, co daje pojedynczy strzał. Steyr AUG posiada 2 okna wylotowe łusek, znajdujące się z lewej i prawej strony broni, jeśli karabinek użytkuje strzelec praworęczny zaślepione jest okno wylotowe znajdujące się z lewej strony. Aby przystosować karabinek dla strzelców leworęcznych należy wymienić zamek i zaślepić okno wylotowe łusek znajdujące się z prawej strony broni. Możliwy jest montaż dwójnogu, wspornika do mocowania innej lunety, granatnika podwieszanego M203 i przedniego chwytu pistoletowego. Na australijskiej odmianie o oznaczeniu F88 można zamontować urządzenie OAVD do celnego strzelania zza węgła. Na podstawie karabinka Steyr AUG skonstruowano pistolet maszynowy AUG-P. Aby dokonać konwersji karabinka na pistolet maszynowy AUG-P należy wymienić lufę, zamek oraz zastosować adapter modyfikujący gniazdo magazynka. AUG-P działa na zasadzie odrzutu zamka swobodnego, strzela nabojem 9x19mm Parabellum, zasilany jest z dwurzędowych magazynków pudełkowch mieszczących 25 lub 32 naboje. Tak więc karabinek automatyczny Steyr AUG jest bardzo dobrą, uniwersalną bronią, która posiada niedużą masę i niezłą ergonomię.
| wersja | AUG | AUG HBAR | AUG-P |
| nabój | 5,56x45mm | 5,56x45mm | 9x19mm Parebellum |
| długość lufy | 508mm | 621mm | 420mm |
| długość | 805mm | 900mm | 665mm |
| masa pustego | 3,8kg | 4,9kg | 3,3kg |
| pojemność magazynka | 30 lub 42 naboje | 30 lub 42 naboje | 25 lub 32 naboje |
| szybkostrzelność teoretyczna | 750 pocisków na minutę | 750 pocisków na minutę | 700 pocisków na minutę |
Pistolet maszynowy Steyr AUG-P skonstruowany na podstawie karabinka automatycznego Stery AUG
Karabinek maszynowy Steyr AUG HBAR
zobacz filmik ze Steyrem AUG