Masło czy margaryna?

Gdy mowa jest o dużych pieniądzach producenci zapominają o odpowiedzialności społecznej. Raz na jakiś czas przechodzi fala dysput o skali narodowej na temat tego, co jest lepsze a co gorsze. Tak jest i było w przypadku np. margaryny i masła. Czas wyjaśnić niejasności raz na zawsze.

W kontekście zdrowia spożywanie zarówno masła jak i margaryny należy ograniczać do minimum z uwagi na ich wysoką zawartość tłuszczy. W przeciwieństwie do margaryny, masło zawiera cholesterol oraz tłuszcze nasycone, które powodują wzrost cholesterolu, w tym także złego cholesterolu (niskiej gęstości - LDL) i przyczyniają się do wzrostu ryzyka wystąpienia wielu chorób miażdżycowych. Amerykańskie Stowarzyszenie Serca zaleca by ograniczyć tłuszcze nasycone do 7% całkowitej ilości kalorii, natomiast cholesterol do 200 mg dziennie. Warto wiedzieć, że tylko 100 g masła zawiera aż 47 g tłuszczów nasyconych oraz 221 mg cholesterolu.

Masło ma jednak swoje zalety: spożywanie masła powoduje zwiększoną absorpcję składników odżywczych z jedzenia i ma  więcej naturalnie występujących składników odżywczych oraz witamin (szczególnie witamina A i D) niż margaryna.

Margaryna jest jednak zdrowsza dla naszego serca. Ale nie wszystkie jej rodzaje. Niektóre margaryny (ciężkie) zawierają wysoki poziom tzw. trans tłuszczów (pełna nazwa to: izomery trans nienasyconych kwasów tłuszczowych), które należą do grupy tłuszczów nienasyconych. Mają one podobne niekorzystne właściwości, co tłuszcze nasycone, a więc również podnoszą ryzyko wystąpienia chorób miażdżycowych oraz ryzyko zachorowania na choroby układu krążenia nawet o 53% bardziej niż w przypadku spożywania tej samej ilości masła (wg Harvard Medical Studies). Tego typu margaryny należy się zatem wystrzegać bardziej niż masła i wybierać lekkie margaryny, które nie zawierają trans tłuszczów a tłuszcze nasycone ograniczone są do minimum (ok. 8/100 g).

Na rynku polskim są już dostępne margaryny, które obniżają zły cholesterol (klinicznie udowodnione), co szczególnie istotne jest w przypadku osób starszych oraz cierpiących na choroby serca i układu krążenia.. Do nich należy Benecol oraz Flora ProActive. Odpowiednia ilość spożywanej margaryny może skutecznie obniżyć poziom cholesterol - po około trzech tygodniach jedzenia trzech kromek poziom złego cholesterolu obniża się w w granicach 10-15%. Te margaryny nadają się jednak wyłącznie do smarowania z uwagi na niską zawartość tłuszczy.

Z uwagi na naturalnie występujące w maśle składniki odżywcze oraz witaminy, warto by było one integralną częścią jadłospisu dzieci do lat 7 (wg Instytutu Matki i Dziecka). W późniejszym okresie należy przejść na margarynę lekką niezawierającą trans tłuszczów. Również dla kobiet w ciąży oraz karmiących bardziej odpowiednie będzie masło ewentualnie miks. Jaki? Ta tabela powinna pomóc w wyborze: test mieszanek tłuszczu mlecznego i tłuszczów roślinnych.