Jaka jest kawa, którą pijemy? Wiemy z doświadczenia jak na nas wpływa, ale czy znamy jej tajemnice? Kawa to bowiem czarna magia i anielski smak. Kawa jest obok wody najpopularniejszym napojem na świecie. Co roku wypijanych jest ponad 450 miliardów filiżanek. To więcej niż herbaty.
Jaka jest kawa, którą pijemy? Wiemy z doświadczenia jak na nas wpływa, ale czy znamy jej tajemnice? Kawa to bowiem czarna magia i anielski smak. Kawa jest obok wody najpopularniejszym napojem na świecie. Co roku wypijanych jest ponad 450 miliardów filiżanek. To więcej niż herbaty. Kawa pochodzi z Etiopii, a w Europie pojawiła się około XVI wieku. Jest to jedna z najbardziej popularnych używek na ziemi i główne źródło kofeiny. W tym artykule przyjrzyjmy się kawie z bliska, aby zbadać jej tajemną moc.
Korzyści wynikające z picia kawy (1-2 filiżanek):
- Działa pobudzająco, pomaga usunąć oznaki senności (choć u niewielkiego odsetka ludzi na świecie kawa nawet w niewielkich ilościach działa odwrotnie - usypia zamiast ożywiać). Ponadto kawa dotlenia mózg, poprawia koncentrację i pamięć krótkotrwałą.
- Najważniejszą substancją odpowiedzialną za działanie kawy jest kofeina, która pobudza działanie kory mózgowej oraz całego centralnego układu nerwowego. To zawarta w kawie kofeina zmniejsza uczucie zmęczenia. Wywołuje obniżenie napięcia mięśni gładkich, powodując odprężenie i lepsze samopoczucie.
- Ryzyko zachorowań na kamicę żółciową jest niższe o 40% w przypadku mężczyzn pijących 1-2 filiżanek kawy dziennie (badanie przeprowadzono na 46 tys. mężczyzn w wieku 40-75 lat).
- Kawa wpływa dobroczynnie na układ trawienia i krążenia.
- Aromat i działanie kawy wyostrzają zmysły.
- Polecana jest osobom, które cierpią na nadkwasotę i niedociśnienie tętnicze.
- Zmniejsza ryzyko raka jelita grubego, wątroby i pęcherza. Kawa ma bowiem dużo kwasu chlorogenowego oraz antynowotworowych przeciwutleniaczy, które wchłaniane są właśnie w tym odcinku jelita i neutralizują wolne rodniki tlenowe. Ponadto kawa działa moczopędnie, dzięki czemu szkodliwe substancje są szybciej wydalane z moczem.
- Chroni przed chorobą Parkinsona. Kawa stymuluje naczynia krwionośne w mózgu, dzięki czemu do komórek nerwowych dociera więcej tlenu i substancji odżywczych.
- Zapobiega astmie, tłumiąc wydzielanie histaminy odpowiedzialnej za alergię. Od dawna przypuszczano, że kofeina może mieć takie działanie, jednak ostatnio potwierdziły to badania koreańskich ekspertów przeprowadzone na myszach. Wstrzyknięta im kofeina zapobiegała atakom alergii. Teraz kolej na badania na ludziach.
- Zmniejsza ryzyko cukrzycy typu II. Dowodzą tego badania naukowców z Holandii, przeprowadzone na 17 tysiącach ochotników. Wykazały one, że przeciwutleniacze zawarte w kawie wpływają korzystnie na metabolizm cukru w organizmie.
- Wypicie kawy przed wysiłkiem fizycznym zmniejsza ból mięśni do 50%. A to dzięki kofeinie. Ponadto kawa zwiększa skuteczność środków przeciwbólowych. Można więc wraz z kawą przyjąć mniejszą ich dawkę, a efekt będzie taki sam.
- Kofeina wpływa też pozytywnie na nasze oskrzela, zwiększając ich światło i ułatwiając oddychanie. Polecana jest więc przy napadach duszności oraz przy astmie oskrzelowej.
Pamiętaj jednak, że kawa wiąże się również z zagrożeniami, szczególnie, kiedy pije się ją nałogowo:
- Kofeina zawarta w kawie wypłukuje z organizmu magnez i wapń. Powinny o tym pamiętać zwłaszcza panie w wieku powyżej 40 lat, a więc zagrożone osteoporozą. Kawa wpływa również niekorzystnie na wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego. Organizm może ulec zubożeniu o potas i cynk. Konieczne jest zatem uzupełnianie owych składników mineralnych poprzez większe spożycie warzyw i owoców.
- Kawa może wpływać na obniżanie nastroju. Spożywanie nadmiernej ilości kawy (powyżej trzech filiżanek dziennie) może powodować roztrzęsienie i nerwowość. Ponadto może mieć wpływ na obniżenie ogólnej kondycji.
- Kawa utrudnia zasypianie, dlatego nie należy jej pić 2-3 godziny przed pójściem spać.
- Kawa może powodować niestrawność.
- Podobnie jak herbata, wpływa na żółknięcie zębów i może prowadzić do próchnicy.
- Nieznacznie zmniejsza płodność zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. U mężczyzn nie zostało to jednoznacznie stwierdzone, są bowiem sprzeczne wyniki badań. Pozytywny wpływ potwierdzili np. brazylijscy naukowcy, którzy zbadali 750 mężczyzn pod względem liczebności i ruchliwości plemników oraz poziom testosteronu w organizmie. Wyniki opublikowane w czasopiśmie „New Scientist” były jednoznaczne: plemniki mężczyzn pijących kawę były bardziej żywotne niż pijących napoje bez kofeiny.
- Badania eksperymentalne wykazały, że nadmierne spożywanie kofeiny może być jednym z czynników powstawania chorób serca, zwłaszcza jeżeli dołączymy do tego podobne działanie papierosów i stresu. Kofeina zwiększa ilość skurczów serca oraz może powodować ostry wzrost ciśnienia tętniczego, jednakże dotychczasowe badania wykazały, że istnieje bardzo zróżnicowana osobnicza reakcja na jej działanie.
- To jednak nie koniec złych wiadomości. Gdy pijesz więcej niż trzy filiżanki kawy, nadmiar kofeiny i innych substancji zawartych w kawie (jest ich około setki) wpływa niekorzystnie na układ krążenia, drażni błony śluzowe żołądka i jelit oraz powoduje wiele innych dolegliwości.
Rozsądek jest najważniejszy. Dodaj do do niego również poniższe wskazówki:
- Tolerancja kofeiny u dorosłego człowieka jest różna. Decyduje o niej wiele czynników, m.in. zwyczaje żywieniowe, wiek, płeć, masa ciała czy też uwarunkowania zdrowotne. Generalnie przyjmuje się jednak, że optymalne spożycie to 100 - 400 mg kofeiny na dzień, czyli od 1 do 3 filiżanek kawy dziennie. Dawka 3 filiżanek jest już uznawana za maksymalną bezpieczną ilość. Natomiast spożycie 1000mg kofeiny dziennie może być już toksyczne dla naszego organizmu! Pamiętaj przy tym, że kofeina znajduje się nie tylko w czarnej kawie. Poniżej zawarta została lista napojów zawierająca kofeinę (w przypadku herbaty odpowiednikiem kofeiny jest teina):
- filiżanka kawy rozpuszczalnej - 95 mg
- filiżanka espresso - 57 mg
- niepełna szklanka czarnej, sypanej herbaty - 65 mg
- butelka napoju z koncernu Cola - 30-90 mg
- filiżanka kawy mrożonej - 50-70 mg
- szklanka herbaty w torebkach - 46 mg
- butelka (0,33l) Coca-Coli - 45 mg
- szklanka zielonej herbaty - 31 mg
- Pij kawę przelaną przez filtr. Dzięki temu oczyścisz ją ze szkodliwych substancji, również tych odpowiedzialnych za zwiększanie stężenia cholesterolu we krwi.
- Kofeina przechodzi do mleka karmiących matek, przenika także barierę krew-łożysko, dlatego nie pij kawy będąc w ciąży lub jeśli karmisz piersią.
- Osoby zdrowe, dla których nie ma przeciwwskazań, mogą sobie pozwolić na wypicie 1-2 filiżanek dziennie, pod warunkiem, że nie będą jej pić na pusty żołądek.
- Ludzie znerwicowani, żyjący w ciągłym stresie lub zdenerwowani powinni ograniczyć picie kawy, gdyż wpływa ona niekorzystnie na funkcjonowanie układu nerwowego. Osoby z nadciśnieniem lub innymi schorzeniami układu krążenia powinny więc z tej używki zrezygnować lub pić kawę bezkofeinową. Obecnie produkowane kawy bezkofeinowe nie różnią się praktycznie smakiem i aromatem od kaw tradycyjnych.
- Od picia kawy (także tej bezkofeinowej) powinni się także powstrzymać wrzodowcy. Może ona znacznie zaostrzyć objawy chorobowe w wyniku zwiększonego wydzielania soku żołądkowego.
- Smak kawy uzależniony jest w dużym stopniu od wody. Jaka powinna być, aby kawa była najlepsza? Wszystko na ten temat przeczytasz w ciekawnikiu Woda to życie.
ciekawnik.pl - warto wiedzieć!
[ciekawnik.pl to platforma, której celem jest budowanie natchnionego i bardziej świadomego społeczeństwa wiedzy]
Autor: Sebastian Karwala