Sildenafil (wl. cytrynian sildenafilu, ang. i INN sildenafil citrate, ATC: G 04 BE 03, oryginalna nazwa handlowa: Viagra) - lek stosowany w leczeniu zaburzen erekcji oraz w pierwotnym nadcisnieniu plucnym (w tym wskazaniu pod nazwa Revatio). Zostal on opatentowany w 1996 roku przez firme Pfizer i wprowadzony po raz pierwszy na rynek w 1998 roku.
Po znalezieniu metody na obejscie patentu Pfizera na ten zwiazek, zaczelo go produkowac wiele firm na swiecie. M.in. firmy Cialis (Tadalafil), Levitra (Vardenafil) i polska Polpharma (Maxigra). Tabletki sildenafilu zawieraja od 25 do 100 miligramów tego zwiazku chemicznego.
Mechanizm dzialania sildenafilu polega na hamowaniu enzymu fosfodiesterazy typu 5 (PDE5) (powinowactwo do innych fosfodiesteraz jest znacznie mniejsze: PDE3 – ponad 4000 razy, PDE 2, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11 – ponad 700 razy, PDE1 – 80 razy, PDE 6 – 10 razy). Czasteczka sildenafilu zawiera motyw strukturalny piperazyny oraz analogu nukleozydowej zasady heterocyklicznej, guaniny - 1H-pirazolo[4,3-d]pirymidyne. Centralny uklad fenolowy jest strukturalnym odpowiednikiem rybozy, natomiast reszta sulfonowa odpowiada grupie fosforanowej nukleotydu.
W momencie pobudzenia seksualnego mózg wysyla sygnal do komórek nerwowych u rdzenia pracia, sterujacych dzialaniem miesni gladkich, które normalnie ograniczaja doplyw krwi przez tetnice do cial jamistych pracia. Komórki nerwowe, po otrzymaniu sygnalu z mózgu, zaczynaja wytwarzac tlenek azotu. W miesniu gladkim wystepuje stale stezenie zwiazku chemicznego - trójfosforanu guanozyny (GTP), oraz enzym - cyklaza guanozynowa. Enzym ten jest uaktywniany przez tlenek azotu produkowany przez komórki nerwowe. Po uaktywnieniu enzym ten przeksztalca GTP w cGMP (cykliczny monofosforan guanozyny). cGMP uruchamia ciag przemian doprowadzajacych do rozluznienia miesni gladkich, a co za tym idzie zwiekszenia naplywu krwi do cial jamistych czlonka i jego wzwodu. Dopóki stezenie cGMP utrzymuje sie na odpowiednio wysokim poziomie, miesien gladki jest rozluzniony, a czlonek wzwiedziony.
cGMP jest jednak w normalnych warunkach stale przeksztalcane przez inny enzym - fosfodiesteraze - w nieaktywny GMP (zwykly monfosforan guanozyny). Stad utrzymywanie sie wzwodu pracia jest warunkowane stalym wytwarzaniem cGMP, a co za tym idzie stalym dostarczeniem tlenku azotu przez komórki nerwowe, które musza byc stymulowane przez mózg. U wielu mezczyzn jednak na skutek nerwic, napiecia psychicznego, nierównowagi hormonalnej, czy zaburzen nerwowego ukladu wspólczulnego, wytwarzanie tlenku azotu przez komórki nerwowe jest zbyt slabe lub krótkotrwale, co prowadzi do slabych i zbyt krótkotrwalych wzwodów.
Sildenafil dziala przez hamowanie enzymu fosfodiesterazy. Sildenafil ma podobny ksztalt geometryczny do cGMP i dobrze miesci sie w centrum aktywnym fosfodiesterazy, jednak wiaze sie z fosfodiesteraza na dluzej, blokujac mozliwosc katalizowania reakcji przejscia cGMP w zwykle GMP. W rezultacie nawet mala "produkcja" NO przez komórki nerwowe wystarcza do osiagniecia odpowiedniego stezenia cGMP i moze sie ono utrzymywac nawet bez dalszej produkcji tlenku azotu przez te komórki. Jednak, dzieki temu, ze sildenafil dziala na "koncowym" etapie calego procesu, nie powoduje ona automatycznie wzwodu, lecz nadal potrzebna jest do tego "normalna" stymulacja erotyczna.
W momencie pobudzenia seksualnego mózg wysyla sygnal do komórek nerwowych u rdzenia pracia, sterujacych dzialaniem miesni gladkich, które normalnie ograniczaja doplyw krwi przez tetnice do cial jamistych pracia. Komórki nerwowe, po otrzymaniu sygnalu z mózgu, zaczynaja wytwarzac tlenek azotu. W miesniu gladkim wystepuje stale stezenie zwiazku chemicznego - trójfosforanu guanozyny (GTP), oraz enzym - cyklaza guanozynowa. Enzym ten jest uaktywniany przez tlenek azotu produkowany przez komórki nerwowe. Po uaktywnieniu enzym ten przeksztalca GTP w cGMP (cykliczny monofosforan guanozyny). cGMP uruchamia ciag przemian doprowadzajacych do rozluznienia miesni gladkich, a co za tym idzie zwiekszenia naplywu krwi do cial jamistych czlonka i jego wzwodu. Dopóki stezenie cGMP utrzymuje sie na odpowiednio wysokim poziomie, miesien gladki jest rozluzniony, a czlonek wzwiedziony.
cGMP jest jednak w normalnych warunkach stale przeksztalcane przez inny enzym - fosfodiesteraze - w nieaktywny GMP (zwykly monfosforan guanozyny). Stad utrzymywanie sie wzwodu pracia jest warunkowane stalym wytwarzaniem cGMP, a co za tym idzie stalym dostarczeniem tlenku azotu przez komórki nerwowe, które musza byc stymulowane przez mózg. U wielu mezczyzn jednak na skutek nerwic, napiecia psychicznego, nierównowagi hormonalnej, czy zaburzen nerwowego ukladu wspólczulnego, wytwarzanie tlenku azotu przez komórki nerwowe jest zbyt slabe lub krótkotrwale, co prowadzi do slabych i zbyt krótkotrwalych wzwodów.
Sildenafil dziala przez hamowanie enzymu fosfodiesterazy. Sildenafil ma podobny
ksztalt geometryczny do cGMP i dobrze miesci sie w centrum aktywnym fosfodiesterazy,
jednak wiaze sie z fosfodiesteraza na dluzej, blokujac mozliwosc katalizowania
reakcji przejscia cGMP w zwykle GMP. W rezultacie nawet mala "produkcja" NO
przez komórki nerwowe wystarcza do osiagniecia odpowiedniego stezenia
cGMP i moze sie ono utrzymywac nawet bez dalszej produkcji tlenku azotu przez
te komórki. Jednak, dzieki temu, ze sildenafil dziala na "koncowym" etapie
calego procesu, nie powoduje ona automatycznie wzwodu, lecz nadal potrzebna
jest do tego "normalna" stymulacja erotyczna.
Viagra, maxigra, cialis.