Inwersja względem okręgu K o środku O – przekształcenie geometryczne (inwolucja), które każdemu punktowi M leżącemu na półprostej wychodzącej z punktu O (różnemu od O) przyporządkowuje taki punkt N na tej półprostej, że OM ∙ ON = r2, gdzie r jest promieniem okręgu. Mówimy, ze punkty M i N są symetryczne względem okręgu, zaś środek okręgu K jest środkiem inwersji. Inwersja przekształca punkty wewnętrzne okręgu K na punkty zewnętrzne i na odwrót.
Rys. I
Przy inwersji prosta przechodząca przez środek okręgu inwersji przechodzi w tę samą prostą (Rys. 2.1), a prosta nie przechodząca przez środek inwersji - w okrąg (Rys. 2.2 i 2.3). Natomiast obrazem dowolnego okręgu jest inny okrąg (Rys. 2.4, 2.5, 2.6). Inwersja należy do przekształceń geometrycznych zwanych inwolucją, przy którym punkt N jest obrazem punktu M, jeżeli punkt M jest obrazem punktu N. Przy dwukrotnym zastosowaniu inwolucji otrzymujemy przekształcenie tożsamościowe. Inne przykłady inwolucji to symetrie (osiowa, środkowa) [2].
REM INWERSJA WZGLĘDEM OKREGU
DEF FNx (t): DEF FNy (t)
REM OKRĘG INWERSJI
r = 100
FOR t = -π TO π krok
PSET (r*SIN(t),r*COS(t)),kolor
NEXT t
10 FOR t = a TO b krok
PSET (FNx(t), FNy(t)), kolor
NEXT t
100 FOR t = a TO b krok
x = FNx(t): y = FNy(t)
MO = SQR(x^2+y^2)
NO = r^2/MO
PSET (NO*x/MO,NO*y/MO),kolor
NEXT tKOMENTARZ ALGORYTMU Wszystkie występujące w programie pętle oczywiście mogą być zapisane jako jedna; uzyskujemy wówczas oszczędności czasowe, czyli jak mawiają informatycy, algorytm (program) jest bardziej sprawny. W niniejszej pracy nie jest to jednak istotne. Proponowany zapis ma natomiast pewne walory dydaktyczne. Po każdej pętli program może być zatrzymany (SLEEP, PAUSE, STOP) i użytkownik może prześledzić jego działanie krok po kroku.
Takie ujecie będzie stosowane również w programach poniżej.
W tym programie środek okręgu inwersji zajmuje stałe położenie i znajduje się w początku układu współrzędnych O(0,0). Jeżeli umieścimy go w dowolnym punkcie (xo,yo), kładziemy w pętli 10:
PSET (r*SIN(t)+x0),r*COS(t)+y0),kolor
Rys. 2.1
Rys. 2.3
Rys. 2.5
Rys. 2.2
Rys. 2.4
Rys. 2.6
Pytanie do użytkownika: Jak będzie wyglądał obraz okręgu stycznego wewnętrznie lub zewnętrznie do okręgu inwersji?
Rys. 2.7
Hiperbola równoosiowa: x2 - y2 = a2.
Rys. 2.8
Hiperbola jest krzywą inwersji dla lemniskaty.
Krzywa inwersji dla hiperboli jest lemniskatą, a dla lemniskaty – hiperbolą, gdy środek inwersji znajduje się w początku układu współrzędnych.
Rys. 2.9
Cisoida Dioklesa, centrum inwersji –
wierzchołek paraboli.Parabola typu y = ax2 , a > 0
Rys. 2.10
Kardioida, gdy centrum inwersji znajduje się
w ognisku paraboli.Parabola typu: y = ax2 + c, a > 0, c < 0.
Rys. 2.11
Okręgiem inwersji jest okrąg opisany
na astroidzie.Rys. 2.12
Okrąg inwersji wpisany w astroidę.
W obydwu przypadkach uzyskujemy krzywe podobne do rozet czterolistnych. Czy istnieje przekształcenie przeprowadzające jedną w drugą?
Rys. II
Sposób konstrukcji punktów inwersji ma związek ze styczną do krzywej; punkty położone na okręgu są punktami stałymi przekształcenia, punkty M i N nazywa się też punktami symetrycznymi względem okręgu.
Linie stowarzyszone z krzywymi, o których będziemy mówić w następnym rozdziale mają związek ze styczną do linii.
Dokument ten rozpowszechniany jest zgodnie z zasadami licencji
GNU Free Documentation License.
Źródło: mgr Tadeusz Sypek