Powódź jest naturalnym zjawiskiem przyrodniczym, jak większość klęsk żywiołowych, do których zaliczamy także huragany, trzęsienia ziemi, masowe pożary, zamiecie śnieżne.
Powódź jest naturalnym zjawiskiem przyrodniczym, jak większość klęsk żywiołowych, do których zaliczamy także huragany, trzęsienia ziemi, masowe pożary, zamiecie śnieżne. Powódź nie tylko przynosi szkody. Rzeki podczas powodzi na tysiące hektarów łąk i pól nanoszą tony mułu. Muł ten to darmowe użyźnianie gleby. Jak pamiętamy z historii coroczne regularne wylewy Nilu zrodziły wspaniałą cywilizację starożytnego Egiptu.
Rozróżniamy następujące rodzaje powodzi - roztopowe, których przyczyną jest topniejący śnieg, opadowe, spowodowane przez deszcze, oraz sztormowe, gdy sztorm na morzu pędzi masy wód w kierunku brzegu.
Powodzie roztopowe mamy co roku, jednak szczególnie niebezpiecznie jest gdy szybko topniejący śnieg powoduje gwałtowne podniesienie poziomu wody, która łamie pokrywę lodową na rzece. Tworzą się w ten sposób naturalne zatory, powodujące wylewanie rzek. Obfite deszcze, padające przez kilka dni i obejmujące duże obszary, powodują powodzie opadowe, w Polsce najczęściej występujące w czerwcu, lipcu i sierpniu. Także latem nawalny deszcz popularnie zwany "oberwaniem chmury" może wywołać lokalną powódź, spowodowaną przez wezbrane wody nawet małego potoku.
Pojedynczy człowiek nie nie może zapobiegać powodzi, jedyne co może zrobić, to nie budować domu na terenach zalewowych oraz uświadomić sobie, że powódź może spotkać właśnie jego. A jak mawiali starożytni Rzymianie - "ostrzeżony - uzbrojony", to znaczy psychicznie przygotowany. Do przeżycia w czasie powodzi potrzebne są umiejętności survivalowca, jednak najważniejsze jest odpowiednie nastawienie psychiczne - wola przetrwania. Bardzo ważne jest także nie poddawanie się panice i wstrząsowi psychicznemu wywołanemu przez powódź. Najlepiej zawczasu przemyśleć plan działania oraz poczynić niezbędne przygotowania. Zgromadzone w bezpiecznym miejscu zapasy wody, żywności "na czarną godzinę" napawają nas optymizmem, polepszają nasze samopoczucie. Podczas powodzi wyłączany jest prąd, dlatego też trzeba się zaopatrzyć w odbiornik radiowy na baterie. W obliczu powodzi nie powinniśmy wpadać w panikę, ale też nie możemy lekceważyć siły żywiołu, bo może się to dla nas źle skończyć.
W sytuacji zagrożenia należy bezwzględnie wykonywać polecenia i stosować się do wytycznych miejscowych władz. Jeśli rozbiliśmy namiot nad rzeką i w dzień słyszymy, że nocą woda podniesie się o kilka metrów, to zlekceważenie tego ostrzeżenia w najlepszym razie skończy się pogubieniem ekwipunku podczas pospiesznego uciekania nocą przed wodą.
Po powodzi zwiększa się ryzyko zachorowań na choroby zakaźne, zwłaszcza szerzące się drogą pokarmową i tężec. Najskuteczniejszy sposób zapobiegania zachorowaniom to rygorystyczne przestrzeganie zasad higieny:
1. Gotuj wodę do picia i dla celów gospodarczych przed użyciem przez 2-3 minuty. Korzystaj z wody wodociągowej tylko wówczas, gdy jej przydatność potwierdzona zostanie badaniami. Wodę ze studni używaj po uprzednim oczyszczeniu i wydezynfekowaniu studni.
2. Nie spożywaj żywności zalanej wodą, znajdującej się w niehermetycznie zamkniętych opakowaniach. Korzystaj z żywności w opakowaniach hermetycznie zamkniętych: puszkach, słojach typu twist, itp. Jeśli zostały zalane hermetyczne opakowania, należy je umyć wodą zdatną do picia, wysuszyć, zdezynfekować. Żywność ta winna być szybko spożyta.
Produkty spożywcze z opakowań nieszczelnych lub wybrzuszonych nie nadają się do spożycia.
Nie spożywaj produktów mających zmieniony smak, zapach, barwę, konsystencję; produktów zapleśniałych; produktów przechowywanych w wyłączonych lodówkach i chłodniach; surowego mięsa, jaj i mleka; nie umytych wodą zdatną do picia owoców i warzyw.
3. Dbaj o higienę osobistą. Myj zęby wodą zdatną do picia. Do mycia niemowląt i małych dzieci używaj mydła i wody przegotowanej, tak jak do picia. Bezwzględnie nie używaj do mycia wody, która może być skażona chemicznie.
4. Usuwaj nieczystości płynne i stałe. Zanim usuniesz nieczystości, tak jak przed powodzią , musisz je umieścić w szczelnych workach foliowych. Nie wyrzucaj nieczystości do wód powodziowych, ponieważ mogą stać się źródłem zakażenia.
5. Zadbaj o czystość własnego otoczenia. Oczyść je, wymyj i wydezynfekuj środkami zakupionymi w sklepie, bądź otrzymanymi ze stacji sanitarno - epidemiologicznych.
6. Sam sprzątnij, bądź też wskaż odpowiednim służbom padłe zwierzęta i nieczystości, mogące być źródłem zakażenia.
Jest to najskuteczniejszy sposób zapobiegania zachorowaniom. Szczepienia ochronne pełnią jedynie rolę pomocniczą. Tylko nieliczne szczepionki mogą skutecznie zapobiegać chorobom mogącym szerzyć się po powodzi - durowi brzusznemu, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A oraz tężcowi.
Przeciwko innym chorobom, między innymi zatruciom pokarmowym i czerwonce, nie ma skutecznych szczepień ochronnych.