Projekty kuchni dla osób niepełnosprawnych to temat bardzo trudny i drażliwy. Trzeba najpierw dowiedzieć się kim są odbiorcy?Kim jest grupa odbiorców?
Projekty kuchni dla osób niepełnosprawnych i osób starszych
Projekty kuchni dla osób niepełnosprawnych to temat bardzo trudny i drażliwy. Trzeba najpierw dowiedzieć się kim są odbiorcy?
Polska jest jednym z niewielu państw, w którym grupa społeczna, jaką stanowią osoby niepełnosprawne poddawana jest cyklicznym badaniom mającym na celu sprawdzenie kondycji tej grupy społecznej w jej obrębie jak i na tle całego społeczeństwa. Znaczna większość informacji na temat zjawiska niepełnosprawności pochodzi przede wszystkim z badań prowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS). Ostatnie rzetelne i kompletne dane o rozmiarach niepełnosprawności pochodzą z Narodowego Spisu Powszechnego, który został przeprowadzony w czerwcu 2002 roku (NSP 2002). W ciągu ostatnich czternastu lat nastąpił prawie 10-krotny wzrost liczby osób niepełnosprawnych. Największa ilość osób niepełnosprawnych znajduje się w województwach: lubelskim i małopolskim (ponad 189 osób na 1000 mieszkańców), najmniej w województwie opolskim (100) oraz mazowieckim i śląskim (mniej niż 120).. Najnowsze badania przeprowadzone przez GUS potwierdziły tezę, że niepełnosprawnych Polaków przybywa. W Polsce liczba ludności wynosi 38 230 tys. osób - wynika z przedstawionych przez GUS danych, pochodzących z NSP 2002. Spis ujawnił, że szybko zwiększa się liczba niepełnosprawnych Polaków; w 2002 r. było ich prawie 5,5 mln - o 1,7 mln więcej niż, w 1988 r. Oznacza to, że niepełnosprawny jest, co siódmy Polak. Za główną przyczynę tego faktu można uznać zjawisko starzenia się społeczeństwa. Potwierdza to również fakt, że 60% niepełnosprawnych stanowią osoby w wieku poprodukcyjnym. Podział niepełnosprawności według płci wskazuje na małą przewagę kobiet, które stanowią 52,9% wszystkich osób niepełnosprawnych.
Poniższy obraz (Obraz a) przedstawia udział osób niepełnosprawnych prawnie na 100 osób ludności w danym województwie w wieku 15 lat i więcej. Badania pochodzą z 2004 roku ze źródeł GUS BAEL:
Niepełnosprawni nadal jako całość stanowią jedną z najmniej zamożnych grup społecznych i tym samym są grupą wolno rozwijającą się, która w znacznej większości nie może sama o sobie decydować. Nie istnieją badania, które odnosiłyby się do stanu i jakości życia osób niepełnosprawnych pod względem wyposażenia i dostosowania otoczenia domowego do ich potrzeb. Nie wiadomo ile osób ma w pełni lub w jakimś stopniu dostosowane do swoich potrzeb, tym samym ułatwiające funkcjonowanie we własnym domu, otoczenie. Jest to o tyle ważne, że jakość życia domowego i osobistego ma wielki wpływ na życie społeczne. Zminimalizowanie stresu i frustracji związanych z własnym kalectwem już na poziomie życia domowego są kluczem dla poprawy życia w społeczeństwie i pozytywnie rokują na aktywizację tej grupy w życiu publicznym.
Podstawową sprawą podczas procesu projektowania było przeprowadzenie badań w rzeczywistym otoczeniu kuchennym, mającym na celu uwidocznienie podstawowych problemów związanych z używaniem mebli kuchennych jak i całego pomieszczenia. Dodatkowych informacji udzieliły osoby poruszające się za pomocą wózka inwalidzkiego podczas osobistych konsultacji. Owocem działań była weryfikacja podstawowych wymiarów i zaproponowanie do budowy mebli nowych parametrów tak, aby maksymalnie wykorzystać pod względem użytkowym przestrzeń dostępną dla osób jeżdżących na wózku, korzystających z kul ortopedycznych, niskich wzrostem i osób starszych mających problemy z sięganiem i ze schylaniem się. Wyżej wymienione grupy osób stanowią podstawowe grono potencjalnych użytkowników „otoczenia pełnosprawnego”. Wszyscy z wymienionych mają bowiem wspólny problem, nad którym w swojej pracy postanowiłem skupić się najbardziej. Jest to problem nie możności korzystania z całości dostępnej przestrzeni z racji ograniczeń ruchowych. Czynnościami tymi są: schylanie się, sięganie związane z wysokością, sięganie związane z głębokością, ograniczenia chwytania i podnoszenie ciężkich przedmiotów.
Obraz 1
Obraz 1 i Obraz 2 przedstawiają wnioski z przeprowadzanych badań dotyczących uwarunkowań ergonomicznych, sprawdzające dostępność przestrzeni. Badania zostały przeprowadzone na potrzeby projektu:
Obraz przedstawia osoby w podeszłym wieku wykonujące kolejno następujące czynności: sięganie i schylanie. Głównymi przyczynami powodującymi ograniczenia ruchowe spowodowane procesem starzenia się, mającymi związek z projektem, to choroby stawów i zwiotczenia mięśni. Osoby te najczęściej wskazują za przyczynę kłopotów ruchowych:
- bóle kręgosłupa w części krzyżowej, co znacznie utrudnia podnoszenie nawet niewielkich ciężarów
- utratę siły fizycznej mającej podobne skutki.
Obraz 2
Obraz 2 przedstawia osoby poruszające się za pomocą wózka inwalidzkiego. Liniami przerywanymi zostały zaznaczone odpowiednie wysokości wynikające z uwarunkowań fizycznych. Jako że, przyczyn uszkodzenia narządów ruchu, w tym przypadku nóg, jest wiele i każda z nich niesie za sobą inne skutki mające wpływ na możliwości fizyczne człowieka, przyjąłem, że projekt jest kierowany do osób mających całkowitą, lub w niewielkim stopniu utrudnioną, władzę nad swoim ciałem od pasa w górę. Większa niepełnosprawność górnej partii ciała powoduje, iż osoba taka potrzebuje sprawnego opiekuna. Może jednak ona kożystac z proponowanej kuchni w części (przestrzeń dostępna od płaszczyzny blatu kuchennego w kierunku dolnym).
Kolejne obrazy Obraz 3 i Obraz 4 przedstawiają zasięg chwytania wysokościowego. Obraz 3 – osoba w podeszłym wieku, Obraz 4 – osoba poruszająca się za pomocą wózka inwalidzkiego:
3
4
Kolejna faza badań pozwoliła na ustalenie podstawowych wymiarów systemu dotyczących wysokości całej zabudowy kuchennej.
Obraz 5 prezentuje podstawowe wymiary zabudowy kuchennej w kontekście dostępnej przestrzeni znajdującej się po wyżej blatu kuchennego. Widok z boku przedstawia obrys mebli (kolor szary) i osobę starszą:
Obraz 6 prezentuje podstawowe wymiary zabudowy kuchennej w kontekście dostępnej przestrzeni znajdującej się po niżej blatu kuchennego. Widok z boku przedstawia obrys mebli (kolor szary) i osobę starszą.
Obraz 7 i 8 prezentuje podstawowe wymiary zabudowy kuchennej w odniesieniu do uwarunkowań fizycznych osoby poruszającej się na wózku. Widok z boku przedstawia obrys mebli (kolor szary) i osobę poruszającą się za pomocą wózka inwalidzkiego:
Źródło: http://wnetrzator.pl
Źródło: Kuba Czyżewski