Ks. Sirico - lektura obowiązkowa!

Wiadomość o pojawieniu się "Religii, wolności, przedsiębiorczości" na polskim rynku wydawniczym, przyjąłem z wielką radością, tym większą, iż w książce można przeczytać obszerny wywiad z ks. Robert A. Sirico pod tytułem "Wolność i prawość".

I rzeczywiście, nie zawiodłem się, kapitalna pozycja, traktująca o moralności, wolności, własności, sprawiedliwości.

Warto przedstawić sylwetkę autora. Ks. Sirico kształcił się na Katolickim Uniwersytecie Ameryki, Uniwersytecie Południowej Kalifornii oraz na Uniwersytecie Londyńskim. Dziedziną, która wzbudziła jego największe zainteresowanie były nauki społeczne, w tym szczególnie ekonomia. W tych kierunkach stale pogłębiał swoją wiedzę. Jest założycielem Amerykańskiego Instytutu Studiów nad Religią i Wolnością im. Lorda Actona. Zadanie, jakie stawia przed sobą Instytut, to popieranie wolnego i prawego społeczeństwa, które respektowałoby wolność osobistą i przestrzegało zasad religijnych. Organizowane są seminaria, konferencje, publikowane czasopisma i wydawane książki. Ks. Robert A. Sirico jest bardzo cenionym uczonym i znawcą ekonomii i moralności chrześcijańskiej. Dowodem tego jest ta książka.

"Religia, wolność, przedsiębiorczość", pozycja obowiązkowa, dla każdego, kto chce poznać związki moralności i wolności. Dowiedzieć się, jakie korelacje występują między tymi wartościami, jaki wpływ ma prawdziwe ich postrzeganie, na życie każdego człowieka.

Człowiek został obdarzony wolną wolą, czyli wolnością wyboru, bez której nie byłoby moralności. Wyborów moralnych może dokonywać tylko osoba, która działa dobrowolnie, a nie jest do tego przymuszana. Autor udowadnia, że wolność i moralność są do pogodzenia, że taka zależność jest wręcz konieczna, aby uczciwie i godnie przejść przez życie. Jest zgodna z doktryną chrześcijańską i Magisterium Kościoła.

Tematem zasługującym na szczególną uwagę, jest wątek dotyczący przedsiębiorczości. Ks. Sirico porusza - jak ważną, ale zmitologizowaną - kwestię związaną z uprzedzeniami wobec przedsiębiorców, dostrzegając niesprawiedliwą i nierzetelną krytykę zarówno wśród osób świeckich, jak i duchownych. Konstatacja, dotyczącą problemów kleru ze zrozumieniem aspektów ekonomicznych, uformowana jest na gruntownej obserwacji programów wykładów w seminariach, w których brak podstawowych zajęć z dyscyplin ekonomicznych. Innym istotnym elementem wpływającym na negatywny stosunek wobec zaradności gospodarczej jest odmienny tryb, rytm życia prowadzony przez duchownych. Zakonnik przytacza ewangeliczną przypowieść o talentach, jako aprobatę dla przedsiębiorczości. Na pochwałę zasługują tylko słudzy, którzy pomnożyli otrzymane talenty, a nie okazali się gnuśni, tak jak trzeci sługa, zakopujący swój jedyny talent w ziemi. Sprzeciwia się totalnej krytyce kapitalistów i generalizacji sądów, przenoszeniu na całą grupę odpowiedzialności, za niegodne zachowania jednostek. Jednak stereotypy, które utrwaliły się w umysłach społeczeństwa, są silnie zakorzenione i jak pisze: "Opinia publiczna musi wreszcie zacząć doceniać wartość działalności przedsiębiorczej, mądrego zarządzania talentami oraz rzeczywistego wkładu przedsiębiorców w rozwój społeczny"

Jeden z rozdziałów został poświęcony nauczaniu Jana Pawła II. Papieskiej myśli ekonomicznej. Ks. Sirico przypomina znamienne słowa Polaka wypowiedziane podczas wizyty w USA w 1987 roku, dotyczące wolności, jako daru od Boga:

"Pośród wielu godnych podziwu wartości tego narodu jest jedna, która wyróżnia się szczególnie. To wolność. Pojęcie wolności jest częścią struktury tego narodu jako politycznej społeczności wolnych ludzi. Wolność to wielki dar, wielkie błogosławieństwo Boga. Od początku Ameryki wolność była narzędziem tworzenia dobrze uporządkowanego społeczeństwa oraz promowania jego życia w pokoju.

Krytyka państwa opiekuńczego, także znajduje swoje odzwierciedlenie w słowach Papieża, zwracającego uwagę na zasadę pomocniczości:

Niesprawności i niedostatki w państwie opiekuńczym wynikają z nieodpowiedniego rozumienia właściwych państwu zadań. Także w tej dziedzinie winna być przestrzegana zasada pomocniczości, która głosi, że społeczność wyższego rzędu nie powinna ingerować w wewnętrzne sprawy społeczności niższego rzędu, pozbawiając ją kompetencji, lecz raczej winna wspierać ją w razie konieczności i pomóc w koordynacji jej działań z działaniami innych grup społecznych, dla dobra wspólnego

Według Ojca Sirico błędem jest wspieranie olbrzymimi funduszami samotnych matek, ponieważ owocuje to wzrostem dzieci z nieprawego łoża i brakiem zainteresowania po stronie mężczyzn - ojców, zanikiem odpowiedzialności za rodzinę, potomstwo.

Jako receptę na rozwiązanie problemu ubóstwa widzi w rozwoju gospodarczym, nieskrępowanym biurokratycznymi regulacjami, bez nadmiernych interwencji państwa. Oddanie w ręce społeczności lokalnych, kościołów, rodzin, zadań, które powinny być wykonywane oddolnie, a są w sposób nieefektywny i kosztowny prowadzone przez organy centralne. Rozwiązywanie problemów powinno wrócić do instytucji, które są najbliżej potrzebujących, znają ich trudną sytuację, źródło problemów i wiedzą jak im pomóc. Równocześnie należy propagować uczciwość, zaradność, przyzwoitość, solidarność. Tu widzi rolę Kościoła, który winien promować i kształtować takie zachowania. Przestrzega przed intensyfikacją ingerencji państwowych, których rezultatem może być tylko osłabienie więzi społecznych, rodzinnych i brak poczucia odpowiedzialności.

Ks. Sirico w ostatnim rozdziale książki konkluduje:

"próbowaliśmy wolności bez wiary i doprowadziło to do społecznych i kulturowych wynaturzeń; próbowaliśmy wiary bez religii i doprowadziło to do fanatyzmu i korupcji; to do czego dążymy dziś to porządek społeczny zakorzeniony w religijnym rozumieniu i religijnej prawdzie, która również obejmuje prawa jednostki, produktywność wolnego rynku oraz szacunek dla indywidualnych różnic i pluralizmu grupowego w społeczeństwie."

Obyśmy potrafili pójść taką właśnie drogą, która zaprowadzi nas do celu, jaki zarysował przed nami ks. Robert A. Sirico.

Wojciech Łapiński
(21 listopada 2005)

Ks. Robert A. Sirico - Religia, wolność, przedsiębiorczość; Wyd. Arwil, Warszawa 2005; tłumaczenie: Agnieszka Łaska, Jan M. Małek
Zamów książkę

Zobacz też

Źródło: Wojciech Łapiński

społeczeństwo uniwersytecie wolności wolność robert ludzkie religia moralności obowiązkowa sirico