W islamie system władzy nie jest stworzony przez człowieka, ale przez Stwórcę wszystkiego, Allaha (subhana wa teala). Prawo władzy nie różni się dla muzułmanina od praw dotyczących modlitwy czy pielgrzymki. Muzułmanie muszą więc przestrzegać tego systemu władzy, tak jak muszą przestrzegać innych praw.
System władzy w islamie jest systemem nakazanej jedności. Jedność oznacza tutaj, że Państwo Muzułmańskie nie jest państwem, które składa się z wielu państw, lecz jednym państwem, z jednolitym prawem na całym obszarze.
W islamie zakazane jest adoptowanie opinii z innego źródła, niż Qur’an i Sunna. System władzy w islamie powierza pełnię władzy jednemu człowiekowi – Kalifowi. Nikt nie może z nim dzielić władzy. Mówiąc o władzy nie mam na myśl tutaj, że Kalif jest źródłem prawa lecz mowa o sprawowanie władzy.
Kalif to osoba, która stoi na na straży uprawomocnienia prawa muzułmańskiego w państwie. Oznacza to, że nie stanowi on prawa, ale odpowiada za uprawomocnienie i przestrzeganie prawa, które zostało dane od Boga (subhana wa teala).
Jeżeli Kalif nie przestrzega prawa muzułmańskiego, obowiązkiem Ummy jest usunięcie go ze sprawowanego urzędu.
Zostało przekazane przez ‘Abdullaha ibn ‘Amra ibn Al – ‘A’asa, że Prorok (sal allahu alejhi wa salaam) powiedział:
Ten kto daje baj’ah Imamowi i daje mu owoc swojego serca, ma być mu posłuszny, tak długo, jak może i jeżeli inna osoba przyjdzie się z nim spierać (z jego autorytetem, władzą) musi uderzyć w szyję tej osoby.
[Muslim i Buhari]
Wysłannik Allaha (sal allahu alejhi wa salaam) powiedział również, że:
Jeżeli baj’ah dano dwóm Kalifom, zabijcie drugiego.
[Muslim i Buhari]
To jest dowód na to, że islam zakazuje muzułmanom posiadanie dwóch władców. Dlatego też jest haram, ustanawianie na ziemiach muzułmańskich państw narodowych, mających wielu władców. Państwo Muzułmańskie jest tą, nakazaną przez islam jednością, a nie państwem federacyjnym.
W islamie system władzy oparty jest się na Qur’anie, na Sunnie i na Idżmie’ Sahaba. Życie Sahaba powinno być obszarem studiów, ponieważ muzułmanom nakazane jest czerpanie praw z ich Idżmy’.
W przeciwieństwie do innych systemów władzy, islam nie dozwala człowiekowi stanowić praw, będących wytworem jego umysłu. Stanowienie praw jest prawem Allaha (subhana wa teala). Człowiekowi dane jest tylko prawo do uczenia się, zrozumienia i uprawomocniania praw Allaha (subhana wa teala).
Mówienie, że islam nie dał nam szczegółowego obrazu tego, jak powinien wyglądać w nim system władzy, jest oznaką niewiary (kufr). Gdybyśmy tak powiedzieli, sprawiałoby to wrażenie, że islam nie jest całkowity, a wiemy przecież, że taki jest. Islam jest din, którą można uprawomocnić w każdym czasie i w każdym miejscu.
Allah (subhana wa teala) dał nam w Qur’anie, Sunnie i Idżmie’ wyjaśnienie tego, jak powinna wyglądać struktura władzy w islamie:
Strukturę władzy w islamie można podzielić następująco:
1. Kalif
2. Mua’ałin Al Tafłiid (Delegowani pomocnicy)
3. Mua’ałin Al Tanfiiz (Wykonawczy pomocnicy)
4. Amir Al Dżihad (Amir wojska).
5. Łali. (reprezentanci władzy Kalifa w poszczególnych Łijalatach - obszarach
administracyjnych)
6. Sądownictwo (istnieją różne rodzaje sądów w islamie i są one odmienne od tych, które znane są nam obecnie)
7. Organ Administracyjny
8. Madżlis Al Szura (Rada Ummy).
Należy zaznaczyć, że spośród tych wszystkich urzędów, trzy z nich to urzędy faktycznej władzy.
Władcą w islamie jest ten, na kim spoczywa odpowiedzialność uprawomocniania islamu w Państwie Muzułmańskim i ma prawo egzekwowania kar muzułmańskich, na tych, którzy naruszyli prawo muzułmańskie. Inne urzędy nie sprawują takiej władzy.
W Państwie Muzułmańskimi istnieją trzy urzędy faktycznej władzy, są to: Kalif, Mua’ałin Al Tafłiid (Delegowani pomocnicy) i Łali. Sędziowie natomiast dysponują dwoma stanowiskami faktycznej władzy, są to:
Qadi al – Quda (Sędzia sędziów) i sędzia Madhaalim (Sędzia skarg przeciwko Państwu). Inni urzędnicy nie sprawują faktycznej władzy, ale odpowiedzialni są za wypełnianie nakazów tych, którzy są u władzy.
Głową Państwa Muzułmańskiego jest Kalifa i to do niego należy ostateczne słowo.
Władca Państwa Muzułmańskiego musi spełniać następujące warunki (wybrane przykłady):
- musi być muzułmaninem
- musi być mężczyzną
- musi być wolnym człowiekiem (nie niewolnikiem)
- musi być zdrowy na umyśle
- musi być w dojrzałym wieku
- musi być ‘adl (nie popełniał jawnych grzechów)
- musi być zdolny do pełnienia władzy
Islam zaleca również inne warunki, które powinien spełniać kandydat na władcę, ale nie spełnienie tych warunków nie powoduje, że kandydatura jest nieważna.
Uczeni wymienili wiele z tych warunków, jednymi z nich są:
- powinien być mudżtahidem
- powinien być doświadczony w polityce
-
Kalif
Słowo Kalif oznacza w języku arabskim „następca, namiestnik”, ale w Szari’a znajdujemy szczegółową definicję tego terminu. Wysłannik Allaha (sal allahu alejhi wa salaam) powiedział:
Nie będzie już więcej Proroków po mnie (po mojej śmierci), będą tylko Khulafa’a (Kalifowie).
[Buhari]
W tym hadisie słowo Khulafa’a nie odnosi się do „następców, namiestników”, ale do głów Państwa Muzułmańskiego (Kalifów). Słowo Kalif nabiera w tym kontekście szczegółowego znaczenia: „Ten kto włada ludźmi według islamu”, w rozumieniu głowy państwa. Szari’a tak samo określa słowo Imam, jako głowę Państwa Muzułmańskiego. Baj’ah w Państwie Muzułmańskim daje się głowie Państwa, zarówno Kalifowi, bądź Imamowi.
Postępowanie baj’ah
Termin baj’ah oznacza w języku arabskim ugodę handlową, jaką zawiera się między stronami transakcji lub jaka występuje w potocznym języku polskim - “ubicie targu”. Termin baj’ah przeszedł do oficjalnego języka prawniczego jako jakakolwiek ostateczna i nie podlegająca dalszej dyskusji umowa między stronami. W znaczeniu politycznym wyraz ten oznacza wyrażenie zgody i akceptacji na całkowite posłuszeństwo poddanego w stosunku do jego przełożonego - nowo wybranego - i jest równoznaczny z terminem arabskim sama’tu ła ta’tu - słyszałem i jestem posłuszny. Podobnie jak w wypadku ubicia targu, tak w wypadku wyrażenia zgody i posłuszeństwa jej symbolem było podanie ręki. Wiele hadisow wspomina o praktykowaniu tego typu wyrażenia posłuszeństwa Prorokowi Muhammadowi przez jego towarzyszy. Po raz pierwszy gest ten jako baj’ah na wyrażenia zgody i posłuszeństwa wobec przywódcy wspólnoty muzułmańskiej wykonał Umar Ibn Al Hattab w czasie zebrania w saqifie na potwierdzenie prawa Abu Bakra do sukcesji po Proroku Muhammadzie. Uścisnął on wtedy ręce Abu Bakra, mówiąc: Wyrażam ci moja baj’ah, czyli zgodę na objecie władzy i posłuszeństwo. Za Umarem powtórzyli ten gest i słowa wszyscy obecni w saqifie. Na następny dzień po wygłoszeniu mowy w meczecie podchodzili do Abu Bakra zgromadzeni tam wierni i wyrażali mu swoja baj’ah. Ten sposób wyrażania akceptacji władzy powtórzony został w procedurze następnych trzech Kalifów.
Kalif w Państwie Muzułmańskim mianowany jest w drodze postępowanie baj’ah. Umma daje Kalifowi prawo do władania ludźmi według islamu.
Władza należy do Ummy i ona rozlicza Kalifa z tego, czy uprawomocnia on islam w Państwie Muzułmańskim.
Umma musi być posłuszna Kalifowi do czasu, kiedy uprawomocnia on islam w Państwie Muzułmańskim.
Postępowanie baj’ah ma miejsce po powszechnym głosowaniu wszystkich muzułmańskich mieszkańców Państwa Muzułmańskiego, lub po głosowaniu Ahl Al Halli wal ‘aqd (ludzi autorytetu i zobowiązania). Głosowanie ma jedynie ukazać, jaka jest wola muzułmańskiej Ummy, nie zastępuje postępowania baj’ah. Niemuzułmanie, dzieci i muzułmanie przebywający poza obszarem Państwa Muzułmańskiego, nie mają prawa głosu. W sytuacji, gdy głosują wszyscy mieszkańcy Państwa Muzułmańskiego, wówczas baj’ah al – in‘iqad (umowa zobowiązująca, przez którą Kalif otrzymuje władzę) dana jest temu, kto zostanie wybrany.
Niemniej jednak w sytuacji, gdy głosują tylko Ahl al Halli wal ‘aqd (ludzie autorytetu i zobowiązania), wówczas baj’ah al – in‘iqad jako pierwsi dają wybranemu Kalifowi reprezentanci muzułmańskiej Ummy, a następnie muzułmańska Umma daje baj’ah al -ta’aa (przysięgę posłuszeństwa). Jeżeli muzułmańska Umma nie zabierze głosu w sprawie mianowania Kalifa, oznacza to jej zgodę i baj’ah al -ta’aa (przysięga posłuszeństwa). Kalif obejmuje władzę w Państwie Muzułmańskim w drodze postępowania baj’ah. Kandydaci na urząd Kalifa sami przedstawiają swoje kandydatury, lub przedstawia je Madżlis Al - Umma (Rada Ummy). Spośród tych kandydatur muzułmańska Umma wybiera swojego Kalifa.
Kiedy Kalif zostanie już wybrany, muzułmańska Umma nie ma prawa pozbawić go urzędu, chyba że nie uprawomocnia on islamu, bądź narusza swoim postępowaniem Szari’a.
Kalif sprawuje władzę tak długo, jak długo uprawomocnia Szari’a, tak więc władca w Państwie Muzułmańskim nie jest ograniczony
czasem. Kalifowi może być odebrana władza w następujących sytuacjach:
- kiedy staje się apostatą
- jeżeli zaniedbuje lub nie przestrzega prawa muzułmańskiego i namawia innych, żeby również je zaniedbywali lub nie przestrzegali, zaniechali
- jeżeli nie jest w stanie podołać powierzonym mu obowiązkom (np. traci wzrok, ręce, nogi). Jednakże utrata jednego ucha lub organów rozrodczych nie uniemożliwia mu sprawowanie władzy.
- jeżeli zostanie jeńcem kuffar i nie może stamtąd władać
Państwem Muzułmańskim i nie ma na nie żadnego wpływu.
- jeżeli w podejmowanych przez siebie decyzjach
kieruje się opinia kogoś innego, nie ma swojego własnego zdania
Odnosi się to do sytuacji, w której Kalif pełni jedyne władzę nominalną,
a ktoś inny sprawuje za niego faktyczną władzę
Jeżeli ma miejsce któraś z tych sytuacji, kieruje się sprawę do najwyższego sądu Państwa Muzułmańskiego, Sądu Madhaalim (Skarg przeciwko Państwu) Sąd ten rozpatruje powierzoną mu sprawę i zasądza na podstawie
Qur’anu i Sunny i jego wyrok jest prawomocny.
Mua’ałin Al Tafłiid (Delegowani pomocnicy) i Mua’ałin Al Tanfiiz (Wykonawczy pomocnicy)
Mua’ałin Al Tafłiid (Delegowani pomocnicy)
Delegowani pomocnicy mianowani są przez Kalifa i ich rolą jest doradzanie mu we władaniu Państwem Muzułmańskim.
Dowód na to wyprowadzony jest z hadisu Proroka (sal allahu alejhi wa salaam), w którym mówi on (sal allahu alejhi wa salaam), “Moi dwaj Łazirowie z ludu to Abu Bakr i Umar.” [Tirmidhi].
Łazirowie, których mianował Prorok (sal allahu alejhi wa salaam) nie byli przyporządkowani określonej funkcji, mieli doradzać Prorokowi (sal allahu alejhi wa salaam) w podejmowaniu decyzji. Dlatego określa się ich mianem Mu’ałin (pomocnicy), a nie ministrowie. Słowo minister oznacza określoną funkcję w zachodnim systemie władzy, której nie ma w muzułmańskim systemie władzy. Tak jak miało to miejsce, kiedy Abu Bakr mianował ‘Umara na swojego pomocnika i kiedy ‘Umar mianował ‘Uthmana i ‘Aliego na swoich pomocników i kiedy ‘Uthman mianował Marłana ibn Al-Hakama i ‘Aliego na swoich pomocników. Mua’ałin Al Tafłiid (Delegowani pomocnicy) ponoszą odpowiedzialność przed Kalifem i maja obowiązek informować Kalifa o sprawach, którymi się zajmują. Wynika z tego, że Mua’ałin Al Tafłiid (Delegowanym pomocnikom) powierzona jest pewna ograniczona władza.
Kalif mianuje delegowanych pomocników, a następnie rozlicza ich z powierzonych im zadań. Musimy jednak pamiętać, że umowa jest zawarta pomiędzy Ummą a Kalifem i to na niego spada odpowiedzialność za uprawomocnianie islamu w Państwie Muzułmańskim.
Mua’ałin Al Tanfiiz (Wykonawczy pomocnicy)
Kalif ma prawo do angażowania się w sprawy administracyjne Państwa Muzułmańskiego. Prorok (sal allahu alejhi wa salaam) angażował się w sprawy administracyjne Państwa. Dowodem na to jest to, że usunął posągi bóstw (w Mekce), organizował i prowadził Dżihad. Prorok (sal allahu alejhi wa salaam) mianował Mua’ałin Al Tanfiiz (Wykonawczych pomocników) po to, aby pomagali mu w sprawach administracyjnych Państwa. Wszystko to miało ułatwiać sprawowanie władzy. W przeciwieństwie do Mua’ałin Al Tafłiid (Delegowanych pomocników), Mua’ałin Al Tanfiiz (Wykonawczy pomocnicy) wypełniają jedynie polecenia Kalifa. Nie sprawują oni władzy. Kalif może wyznaczyć ich do pracy w jakiejś określonej sprawie administracyjnej. Mua’ałin Al Tanfiiz (Wykonawczy pomocnicy) wypełniają polecenia Kalifa, a następnie go o tym informują.
Łali i ‘Aamil
Łilajaty dzielą się na ‘Amalaty. Władza nad tymi obszarami administracyjnymi powierzona jest Łalim i ‘Aamilom.
Kiedy została już omówiona władza Kalifa, czas omówić rolę Łaliego i ‘Aamila w Państwie Muzułmańskim. Ich rolą jest uprawomocnianie islamu we władanych przez siebie obszarach administracyjnych. Sprawia to wrażenie, że Łali rzeczywiście sprawuje władzę, jednak tak nie jest. Łali jest jednym z tych, którzy mianowani są przez Kalifa po to, żeby usprawnić administrowanie Państwem Muzułmańskim. Sprawuje ograniczoną władzę nad powierzonym mu przez Kalifa obszarem administracyjnym – Łilajatem (w tym wypadku ograniczenie władzy pozbawia go możliwości przejęcia pełni władzy). Nie sprawuje on jednak kontroli nad finansami, wojskiem i sądownictwem Państwa Muzułmańskiego. Nie ma prawa do adoptowania innych praw, niż te, które zostały adoptowane przez Kalifa. Pozbawia się zatem Łaliego, tego wszystkiego, co może zagrozić jedności Państwa.
Łali może osobiście podzielić władane przez siebie obszary administracyjne – Łilajaty, na mniejsze obszary administracyjne - ‘Amalaty, na których czele stoją ‘Aamilowie. Wszystko to ma służyć zaprowadzaniu w Państwie spokoju. Prorok (sal allahu alejhi wa salaam) powiedział do mianowanych prze siebie ludzi:
Sprawcie, że będzie to proste, a nie trudne. Sprawcie, że ludzie będą optymistami, a nie pesymistami, nie pozwólcie, żeby ludzie odeszli, ale żeby podeszli bliżej i naradzajcie się między sobą.
Wszystko to ma sprawić, że administrowanie Państwem będzie czymś prostym, a nie trudnym i spowoduje, że ludzie zbliżą się do islamu.
Łaliego mianuje Kalif i przed nim on odpowiada.
Jakie warunki musi spełniać Łali i ‘Aamil?
- musi być muzułmaninem
- musi być mężczyzną
- musi być wolnym człowiekiem (nie niewolnikiem)
- musi być zdrowy na umyśle
- musi być w dojrzałym wieku
- musi być ‘adl (nie popełniał jawnych grzechów)
- jest w stanie wypełnić powierzone mu zadania
Łali i ‘Aamil, we władanych prze siebie obszarach administracyjnych – Łilajatach i ‘Amalatach, odpowiedzialni są za organy administracyjne. Kalif ma prawo do anulowania podjętych przez nich decyzji i dymisjonowania ich, w sytuacji, kiedy nie uprawomocniają islamu.
Amir Dżihadu
W skład Amira Dżihadu wchodzą następujące urzędy:
- Spraw Zewnętrznych (odpowiedzialny za politykę zagraniczną Państwa)
- Wojska
- Bezpieczeństwa Wewnętrznego
- Przemysłu Państwowego
Jednak najodpowiedniejszy na to stanowisko jest sam Kalif, który jest zarazem głową Państwa Muzułmańskiego.
Źródło: Abu Hamza