Abu Hamza
Na podstawie: Who destroyed the Alexandria Library?
Autor: Mohamad Ashrof
Źródło: bismikaallahuma
Ptolemeusz II, który został władcą Egiptu w trzecim wieku przed erą chrześcijańską (nastąpił po Aleksandrze Wielkim), był wielkim opiekunem nauki i założył bibliotekę w Aleksandrii. Zawierała ona około pięćset tysięcy zwojów. To właśnie ta kolekcja przeszła do historii pod nazwą wielkiej Biblioteki Aleksandryjskiej.
Niektóre źródła podają informację, że biblioteka ta została zburzona przez Amra bin Aasa z rozkazu drugiego kalifa Umara.
Kres istnieniu Serapeionu położył najprawdopodobniej kalif Umar, który w 642 roku po zdobyciu Aleksandrii, polecił Arabom (!) spalić wszystkie książki niewiernych (!).
W tej (przekazywanej z ust do ust i na piśmie) opowieści okazuje się nawet, że Amr wykorzystał książki z biblioteki jako podpałkę do niezliczonych pieców, które znajdowały się w łaźni. Często również podaje się słowa samego kalifa (przypisuje się je mu) Umara (634-644), który miał rzekomo powiedzieć (po tym jak zgodził się zniszczyć bibliotekę), że: Jeśli te pisma Greków zgadzają się (w swojej treści) z księgą Boga, (to) są bezużyteczne i nie ma takiej potrzeby, by zostały zachowane; jeśli się nie zgadzają, (to) są zgubne i powinno się je zniszczyć. Opowieść ta mówi jeszcze, że z tego powodu (rzekomej sprzeczności z treścią Qur’anu) spalono całą bibliotekę (nie otwierając uprzednio ani jednej z książek, w celu zapowiedzianej weryfikacji ich treści).
Stała za tym religia?
Tak opisywali to zdarzenie (będące nieudokumentowaną opowieścią) liczni chrześcijańscy - i nie tylko – autorzy. Takie przedstawianie sprawy było im na rękę. W bardzo łatwy sposób udowadniali (może lepsze słowo tutaj to „uprawdopodabniać coś”
, że religia islamu jest dzika i zacofana. Jak wiemy nawet dzisiaj wyobrażenie to się nie zmieniło. Encyclopedia Britanica mówi, że w rzeczywistości Biblioteka Aleksandryjska została zniszczona znaczniej wcześniej (w czwartym wieku ery chrześcijańskiej):
Prawdą natomiast jest to, że połowa tej biblioteki została spalona przez Juliusza Cezara w 47 roku przed erą chrześcijańską. W trzecim wieku Aleksandria znalazła się pod panowaniem chrześcijan.
Biblioteka przetrwała rozpad imperium Aleksandra Wielkiego (który miał miejsce w pierwszym wieku ery chrześcijańskiej) i istniała aż do czasu rzymskiego panowania (do trzeciego wieku ery chrześcijańskiej).[1]
W innym miejscu czytamy:
Główne muzeum i biblioteka zostały zniszczone w czasie trwania wojny domowej w wieku trzecim ery chrześcijańskiej; księgozbiór helleński został spalony przez chrześcijan w 391 roku ery chrześcijańskiej.[2]
Phillip K Hitti napisał, że ta historia (opowieść):
jest jednym z takich podań, które stanowią dobrą fikcję literacką, lecz wyrządzają szkodę historii. Wielka Biblioteka Ptolemeuszów została spalona już w 48 r. p.n.e. przez Juliusza Cezara. Późniejsza biblioteka, wymieniana jako Biblioteka Córka, została zniszczona około r. 389 na mocy edyktu cesarza Teodozjusza. W czasie podboju arabskiego w Aleksandrii nie było więc biblioteki o większym znaczeniu i żaden ówczesny pisarz nigdy nie czynił z tego powodu zarzutów ‘Amrowi lub ‘Umarowi.[3]
Bernard Lewis, zażarty krytyk islamu napisał:
Krytyka naukowa wykazała, że cała ta historyjka jest całkowicie bezpodstawna. Żadna ze wczesnych kronik, nawet chrześcijańskich, nie wspomina o tym; po raz pierwszy pojawia się ona w XIII wieku. W każdym razie wielka biblioteka Serapeum została zniszczona wskutek wewnętrznych niesnasek, zanim jeszcze przybyli Arabowie.[4]
Lewis napisał powyższe słowa w 1950 roku. W 1990 roku stwierdził:
Nie stworzenie, ale obalenie mitu było osiągnięciem europejskiej nauki, która to od XVIII wieku, aż do dnia dzisiejszego, odrzucała opowieść (rozpatrując ją jako) fałszywą i absurdalną i to oczyściło (reputację) kalifa Umara i pierwszych muzułmanów (dosłownie oczyściło z tego oszczerstwa, pomówienia).[5]
John M. Robertson, historyk racjonalizmu i wolnej myśli, również uznał tą opowieść (o zniszczeniu przez Umara Biblioteki Aleksandryjskiej) za mit.[6]
Historyk D.P. Singhal uznał tą opowieść za wątpliwą[7]. Napisał:
Pierwszy raz pojawia się (ta opowieść) w osamotnionym raporcie obcego Abul Faradża, który pisał pięćset lat później. (Rzekoma) odnotowana wypowiedź kalifa jest obca tradycyjnemu nakazowi (przykazaniu) muzułmańskich kazuistów, którzy wyraźnie nakazali zachowanie (ochronę) zdobycznych tekstów religijnych żydów i chrześcijan i ogłosili, że prace świeckich uczonych i filozofów mogą mieć legalnie zastosowanie dla wierzącego.[8]
Bertrand Russell stwierdził natomiast:
Każdego chrześcijanina naucza się, że kalif zniszczył bibliotekę w Aleksandrii; (tak) właściwie to była ona wielokrotnie niszczona i wielokrotnie ją odbudowywano. Pierwszy (człowiek), który ją zniszczył to był Juliusz Cezar, a ostatni - to ten, kto poprzedzał Proroka. Pierwsi muzułmanie (Mohammedans), w przeciwieństwie do chrześcijan tolerowali tych, których nazywali ludźmi księgi (przewidziane dla nich było) płacenie daniny. W przeciwieństwie do chrześcijan, którzy prześladowali nie tylko pogan, ale i innych, muzułmanów (Mohammedans) przyjmowano (otwarcie) za ich tolerancję (światłość umysłów) i to głównie ułatwiło im ich podboje; przenosząc się do późniejszych czasów (zauważamy, że) Hiszpania została zniszczona (doprowadzona do ruiny) przez fanatyków nienawidzących żydów i Maurów. Francja została katastrofalnie zubożona (wyniszczona) poprzez prześladowania Hugenotów.[9]
W okresie pięciuset lat pomiędzy rzekomym wydarzeniem (zniszczeniem przez Umara biblioteki w Aleksandrii) a pierwszym autorem, który o tym przekazał, żaden chrześcijański historyk o tym nie wspomniał; chociaż jeden z nich Eutychius (arcybiskup Aleksandrii w 933 roku ery chrześcijańskiej) bardzo szczegółowo opisał arabski podbój.
Colin Wilson, pisarz i badacz, wyraził swoją opinię na temat zniszczenia biblioteki w Aleksandrii. Według niego stało za tym chrześcijańskie duchowieństwo. Napisał:
Biblioteka w Aleksandrii, która zawierała – pośród innych ksiąg – kolekcję (ksiąg) należącą do Arystotelesa – została spalona z rozkazu arcybiskupa Aleksandrii (popierany przez cesarza Teodozjusza). Wiedza była złem; czy Adam nie został wypędzony z Raju za chęć wiedzy?[10]
M.N. Roy napisał na ten temat:
Podczas gdy książki napisane w XI i XII wieku podają oburzające (gorszące) szczegóły (opis) opowieści o tym, jak to spalono bibliotekę w Aleksandrii, historycy, Eustichius i Elmacin (oboje byli egipskimi chrześcijanami), którzy pisali tuż po saraceńskim podboju ich kraju, milczą (co jest wymowne) na temat tego barbarzyńskiego czynu. Trudno by było posądzać patriarchę Aleksandrii (który żył w tych czasach) o słabość do wrogów chrześcijaństwa. Rozkaz kalifa Umara zwykle podawany jest jako dowód (zaświadczający o) barbarzyńskim czynie (i przypisuje się jego wykonanie) jego dowódcy. Byłoby czymś znacznie łatwiejszym, gdyby ( w ogóle) nie odnotowano tego rozkazu, niż tłumiono każde historyczne źródła, które były tworzone przez chrześcijańskich prałatów (wyższych duchownych) (którzy mieli nieskończone możliwości przemilczenia, ukrycia swoich opracowań). Gibbon po wnikliwych studiach nad tym tematem, doszedł do następujących wniosków: Nieugięta (w swym tonie) wypowiedź Umara jest niezgodna z odzewem i ortodoksyjnym nakazem muzułmańskich (Mohammedan) kazuistów; wyraźnie oświadczyli (oni), że religijne księgi żydów i chrześcijan, które uzyskane są dzięki prawu wojny i dzieła świeckich uczonych, historyków i poetów, lekarzy i filozofów, mogą być legalnie zastosowane w użyciu przez wierzącego. (The Decline and Fall of Roman Empire)[11] Bizantyjskie barbarzyństwo pozbawiło przyszłości (zadało wielki cios) chwalebną pracę Ptolemeusza. Faktyczne zniszczenie siedziby nauki było dziełem św. Cyryla, który zbezcześcił boginię nauki w czasie słynnego zdarzenia (dotyczącego osoby) Hypatii. To miało miejsce już na początku V wieku.[12]
[Encyklopedia PWN podaje: Hypatia z Aleksandrii (370–415), staroż. matematyczka, astronom i filozof, zw. męczennicą nauki; wykładała w Muzeum Aleksandryjskim, stała na czele neoplatońskiej szkoły filozofii; autorka nauk. komentarzy do dzieła Apoloniusza z Pergi, Diofantosa i Ptolemeusza; podczas zamieszek rozszarpana przez tłum fanatycznych zwolenników patriarchy Cyryla.]
Stała za tym religia?
Arcybiskup Teofilus zburzył bibliotekę Serapis (mniejsza biblioteka przy świątyni Serapisa – Serapeion) w Aleksandrii. Papież Grzegorz spalił bibliotekę w Palestynie, założoną przez Cesarza Augustusa i zniszczył większą część pism Liwiusza. Zakazał ponadto studiowania klasycznej nauki. Krzyżowcy zniszczyli okazałą bibliotekę w Trypolisie. Ferdynand i Izabela spalili wszystkie książki żydów i muzułmanów, jakie tylko znaleźli w Hiszpanii.
Podsumowanie
Co się tyczy opowieści o Umarze, Dr. Singhal napisał:
Rzadko w historii znajdujemy pararelę takiej uporczywości (zawziętości), (takiego) przekonania (takiej pewności), i oburzenia (które towarzyszy) rozpisywaniu (się o) fałszu (kłamstwie) wbrew (świadczącemu o czymś przeciwnym) dowodowi.[13][1] Encyclopedia Britannica, Tom I, 1984, str. 227
[2] Encyclopedia Britannica, ibid., str. 479
[3] Philip K. Hitti, History of the Arabs, Macmillan: London, 1970, str. 166 (polskie wydanie str. 141)
[4] Bernard Lewis, The Arabs in History, Goodword Books: N. Delhi, (1950), 2001, str. 54 (polskie wydania str. 65)
[5] Bernard Lewis, New York Review of Books, 2 September 1990
[6] John M. Robertson, A Short History of Free Thought, Watts & Co: London, 1914, str. 253
[7] D.P. Singhal, India and World Tom I. Civilization, Rupa and Co: London, 1993, str. 136
[8] D.P. Singhal, ibid., str. 136
[9] Bertrand Russell, Human Society in Ethics and Politics, Routledge: London, (1954), 1992, str. 218
[10] Colin Wilson, The Occult, Panther: London, 1984, str 278
[11] M. N. Roy, ibid., str. 64
[12] M. N. Roy, ibid., str. 65
[13] D.P. Singhal, ibid., str. 136
Źródło: Mohamad Ashrof