prawo Greshama w kulturze
Prawo Greshama to podstawowe prawo teorii monetarnej, stwierdzające, że w przypadku jednoczesnego występowania w obiegu tej samej ilości, dwóch równowartościowych rodzai pieniądza, a jeden z nich z jakiś przyczyn zacznie być uważany za 'lepszy', to ten „lepszy” zostanie wyparty z rynku przez pieniądz „gorszy”
Mechanizm działania tego prawa jest prosty, to co wydaje się wartościowe będzie gromadzone i wydawane w ostateczności, co doprowadzi do sytuacji gdzie pieniądz „gorszy” zdominuje obieg, a pieniądz „lepszy” sferę oszczędności.
Czy możliwe jest by prawo ekonomiczne sprawdziło się również w zjawiskach kulturowych?
W kulturoznawstwie zauważono podobny mechanizm w sposobie oddziaływania kultury masowej na tzw. sztukę wyższą. Kultura masowa jest niczym innym jak imitacją kultury wyższej i ludowej.
Udostępnianą szerokiej publiczności zurbanizowanego społeczeństwa, tworzoną w koncepcji wspólnego mianownika(aby przekazywane treści były zrozumiałe dla wszystkich), gloryfikacją ilości kosztem jakości. W efekcie kultura masowa wyparła sztukę wyższą, gdyż jest bardziej dostępna i łatwiej ją zrozumieć, co prowadzi do tego, iż cała sfera kulturowa utrzymuje się na stałym niskim poziomie.
Konsekwencją umasowienia kultury symbolicznej i komercjalizacji jest homogenizacja kultury, która jest procesem ujednolicania kultury na obszarze danego społeczeństwa w wyniku mieszania się dwóch rodzajów kultur.
Wyróżnione zostało kilka typów homogenizacji kultury. I tak upraszczająca bazuje na przyjmowaniu i upraszczaniu elementów kultury wyższej tak aby dotarła ona do każdego człowieka np. streszczenia zamiast lektur. Homogenizacja immanentna polega na jednoczesnym umieszczaniu w twórczości elementów kultury wyższej i niższej (utwory Szekspira mają dwa poziomy: głębszy-dramatyczny i płytszy-rozrywkowy). Homogenizacja mechaniczna zakłada, że powielanie dzieł k .wyższej, umożliwi lepszy dostęp do owych dzieł np dołączanie do gazety dzieł filozoficznych, wybitnych dzieł literackich lub masowe powielanie dzieł literackich w postaci książek, np Pana Tadeusza.
Istnieją inicjatywy zwalczające kulturę masową. Akademizm-współzawodniczy przez imitację, tworząc kicz dla elit np. utwory Rubika. Awangardyzm- odrzuca akademizm i k. masową wycofując się ze współzawodnictwa. Feministki zarzucają przypisywanie k. masowej jakości równoważnych z kobiecością (konsumpcja, pasywność, uczucia, emocje) i potępianie jej z punktu widzenia k. wyższej – „męskiej”.
Mam nadzieję, że każdy z nas znajdzie równowagę i rozsądek w odnajdywaniu swojej kulturowej niszy i że błędne są stwierdzenia konserwatystów, że masy należy kontrolować by zachować k .wyższą. A twórczość i wrażliwość artystyczna współczesnych będzie przeciwwagą dla komunistycznego wyobrażenia masowego człowieka jako szlachetnego dzikusa, któremu trzeba dostarczać pokarmu w postaci kultury masowej.