Zalane piwnice i mokre ściany są pożywką dla grzybów i pleśni. Tak wygląda dom, który nie ma odpowiednich zabezpieczających przed szkodliwym wody. Jak tego uniknąć?
Aby uchronić dom przed wilgocią należy niezwykle starannie wykonać odpowiednie zabezpieczenia fundametów, ścian zewnętrznych oraz pomieszczeń szczególnie narażonych na działanie wody. Problem z wodą rozwiąże system drenażowy wraz z hydroizolacją. Ale to nie wszystko. Przed szkodliwym działaniem wilgoci powinien być również zabezpieczony pas ziemi przylegający do budynku.
Bezpieczna opaska
W odległości około metra od ścian budynku nie powinny być sadzone drzewa, krzewy i inne wysokie rośliny z systemem korzeniowym, ponieważ roślinność taka uniemożliwa odparowywanie wilgoci ze ścian fundamentów lub piwnic, zaś korzenie mogą uszkodzić ściany.
Zamiast zieleni, wokół domu powinna znajdować się tzw. opaska, która pozwala na samoczynny spływ wody. W budynkach z okapami powyżej 50 cm jako zabezpieczenie wystarczy podsypka z piasku o grubości kilku centymetrów, z ułożoną na niej kostką kamienną lub betonową.
W domach bez szerokich okapów, na gruncie przepuszczalnym, sprawdza się opaska o grubości 10-15 cm, usypana ze żwiru płukanego, ułożona na warstwie geowłókniny. Zamiast żwiru można również zastosować keramzyt, grysy bazaltowe, granitowe lub inne.
Pas ziemi wokół domu posadowionego na gruncie nieprzepuszczalnym powinnien być ułożony z kostki betonowej, kamiennej lub z kamienia polnego. Materiał układa się na podsypce piaskowej grubości co najmniej 10 cm. Opaska powinna być oddzielona od ściany szczeliną dylatacyjną.
Nie doda zdrowia
Wody gruntowe to wody zalegające płytko pod powierzchnią terenu. Ich poziom zmienia się w zależności od pory roku – latem jest niski, natomiast wiosną i jesienią bardzo wysoki. Oznacza to, że fundamenty domu wraz z piwnicą wciąż narażone są na działanie wilgoci.
Najpopularniejszym sposobem na zabezpieczenie fundamentów przed nadmiarem wody gruntowej jest drenaż opaskowy, wykonany z perforowanych rur drenarskich. Ułożony na poziomie ławy fundamentowej, zbiera wodę gromadzącą się w otoczeniu piwnicy, a następnie odprowadza ją na bezpieczną odległość.
Ale zanim drenaż zostanie wykonany, trzeba zdecydować o sposobie zagospodarowania zebranej w nim wody. Można ją rozsączyć w ogrodzie albo skierować do oczka wodnego. Innym rozwiązaniem jest wykonanie studni chłonnej. Zebraną wodę możemy również odprowadzić poza działkę. Odbiornikiem w tym wypadku może być system kanalizacji deszczowej, rów melioracyjny lub znajdujące się niedaleko domu inne zbiorniki wodne.
Rury do drenażu mogą być wykonane z tworzyw sztucznych. Są one lekkie, odporne na uszkodzenia i łatwe w transporcie. Spotykane są również rury z kamionki. Rury układane są ze spadkiem 2-3 proc., gdyż tylko takie ułożenie zapewnia ich samooczyszczanie. Rury należy obsypać warstwą żwiru i zabezpieczyć przed zamuleniem geowłókniną.
Sucha działka
W inny sposób rozwiązuje się problem wody znajdującej się na terenie samej działki. W tym celu stosuje się, wykonywany niezależnie od rodzaju budynku, drenaż odwadniający układany na całym obszarze działki. Jego zadaniem jest osuszenie powierzchni.
Najpopularniejszym sposobem odprowadzania wody z powierzchni terenu jest odwodnienie liniowe. Podstawowymi jego elementami są wkopane w grunt korytka i ruszty. Oczywiście przy odwodnieniu liniowym powinniśmy zadbać o utrzymanie odpowiedniego spadku dna odwodnienia, zapewniając tym samym spływ wody i samooczyszczanie się korytek. Pamiętać należy, że im spadek jest mniejszy, tym mniejsza może być powierzchnia terenu, z której woda spłynie grawitacyjnie do odwodnienia.
Korytka przykrywa się rusztami, dlatego o ich wyborze decyduje w głównej mierze estetyka. Mogą być wykonane z stali nierdzewnej, stali ocynkowanej, z polimerobetonu, żeliwa i PVC. Ruszty mają zadanie zatrzymywać większe zanieczyszczenia np. liście.
Zabezpieczenie pod ziemią
Źle zabezpieczone lub niezabezpieczone przed wilgocią ściany fundamentów, piwnic i posadzek mogą być przyczyną powstania zjawiska zwanego podciąganiem kapilarnym. Polega ono na transportowaniu wody i powolnym nasiąkaniu tych części budynku, które nie mają bezpośredniego kontaktu ze źródłem wilgoci. W ten sposób ściany nasiąkają wodą – nawet do wysokości kilku metrów.
Do zabezpieczeń hydroizolacyjnych fundamentów i ścian piwnic stosuje się takie materiały hydroizolacyjne, jak: asfalty, emulsje asfaltowe, papy, folie z tworzyw sztucznych, żywice syntetyczne. Do hydroizolacji fundamentów można również zastosować masy bitumiczne. Są to dwukomponentowe produkty, które tworzą grubą warstwę, chroniącą budynek przed działaniem wody gruntowej i opadowej.
Nad ziemią
Na wilgoć narażone są również wszystkie ściany zewnętrzne, leżące ponad powierzchnią ziemi. Działa na nie, przenikająca z wewnątrz budynków, wilgoć powstała na skutek kondensacji pary wodnej i zjawisko podciągania kapilarnego. Również nie bez znaczenia są niekorzystne czynniki atmosferyczne. W wodzie deszczowej zawarte są różne substancje chemiczne, a te bardzo niekorzystnie wpływają na materiał, z którego wykonane są elewacje.
Ściany zewnętrzne budynków można chronić przed wodami opadowymi, stosując elementy konstrukcyjne takie, jak okapy dachowe i wyprofilowane gzymsy elewacyjne oraz nanosząc powłoki malarskie lub impregnaty. Można też z powodzeniem zastosować metodę hydrofobizacji. Polega ona na pokryciu ściany specjalnymi preparatami chemicznymi, które zapobiegają przenikaniu wody od strony zewnętrznej i nie blokują paroprzepuszczalności. Preperaty te można stosować na podłoże ceramiczne, wapienne, gipsowe, betonowe i wykonane z piaskowca. Są one bezbarwne, zaś sam zabieg wykonuje się raz na dziesięć lat.
Chcąc zabezpieczyć ścianę farbą elewacyjną, musimy zwrócić uwagę na paroprzepuszczalność. W tym celu stosuje się farby krzemoorganiczne o bardzo dobrych właściwościach wodochronnych. Jeśli zdecydujemy się na farby mineralne, należy je dodatkowo zaimpregnować preparatem hydrofobizującym.
Nie tylko do termoizolacji
Ściany zewnętrzne narażone są również na zjawiska kondensacji i skraplania się pary wodnej. Aby uniknąć tego zjawiska należy ocieplić ściany budynku. Najbardziej popularnymi materiałami termoizolacyjnymi są styropian i wełna mineralna. Najczęściej stosowaną, bo prostą w wykonaniu, tanią i solidną metodą ocieplenia, jest metoda lekka mokra. Sposobem tym można zabezpieczyć ściany wykonane z cegły, pustaków ceramicznych lub betonowych, betonu komórkowego i innych.
Metoda ta polega na przymocowaniu płyt izolacyjnych do oczyszczonej i wyrównanej zewnętrznej powierzchni ściany, pokryciu jej cienką warstwą zaprawy zbrojonej siatką, a następnie na nałożeniu wyprawy tynkarskiej. Do budynków wykonanych z drewna stosuje się folię paroizolacyjną.
W pomieszczeniach, które są szczególne narażone na działanie pary wodnej (łazienka, pralnia), należy zastosować okładziny lub powłoki wodoszczelne (farby olejne, płytki ze szkliwa).
Zawsze sucho, zawsze pewnie
Jak widać, skuteczne systemy ochrony przed wilgocią nie muszą być skomplikowane i drogie. Wystarczy już na etapie projektowania wymarzonego domu zwrócić uwagę na stopień zagrożenia wilgocią i zadbać o istotne zabezpieczenia. Dzięki temu będziemy mieli suchą piwnicę, ściany bez zacieków i komfort użytkowania.
(bu)