Ponownie zapraszam do wspólnego i wzajemnego poprawiania najczęściej występujących w naszych tekstach błędów językowych.
Dziekuję za wszystkie uwagi i komentarze, jakie zostały umieszczone pod moim poprzednim artykułem o eiobowych błędach lub które przysłano mi na priva. Czas na kolejną porcję. Wszystkie moje uwagi wstępne z poprzedniego artykułu zachowują ważność, więc czuję się zwolniony od konieczności ich powtórzenia. W normalnych okolicznościach życzyłbym miłej lektury, ale w tych pozostanę przy życzeniu lektury ciekawej:-)
Oni Was kłamią / Oni was okłamują
kartki, PEWEXy, i ogólna szarość PRLu / kartki, peweksy i ogólna szarość PRL-u
Skrótowce zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na -x przybierają w przypadkach zależnych rodzime zakończenie -ks. Jeśli skrótowiec się odmienia, końcówkę fleksyjną piszemy zawsze małą literą i oddzielamy ją od tematu łącznikiem.
pierwszych parę lat spędziłem żyjąc w państwie / pierwszych parę lat spędziłem, żyjąc w państwie
Pisałem już o tym w pierwszym artykule, ale błąd ten jest tak powszechny, że trzeba to powtórzyć: imiesłów zakończony na -ąc, -łszy, -wszy oddziela się przecinkiem od poprzedzającej go lub następującej po nim reszty zdania lub wydziela się go przecinkami, jeśli jest wtrącony w zdanie.
ale ja wiem o czym jest artykuł / ale ja wiem, o czym jest artykuł
W większości przypadków należy postawić przecinek, oddzielając zdania składowe w zdaniu złożonym. Tu „ale ja wiem” należy oddzielić od „o czym jest artykuł”. Prościej zapamiętać, że dwa czasowniki w formie osobowej („wiem” i „jest”) powinny być oddzielone od siebie przecinkiem.
Zastanawiałem się ostatnio co może być powodem takich właśnie wydarzeń i wydaje mi się że na początek trzeba wymienić rodziców. / Zastanawiałem się ostatnio, co może być powodem takich właśnie wydarzeń, i wydaje mi się, że na początek trzeba wymienić rodziców.
W tym zdaniu złożonym nie dokonano wydzielenia zdania wtrąconego („co może być powodem takich właśnie wydarzeń”) przecinkami. Ponadto zapomniano o tym, żeby przed „że” też postawić przecinek.
pomiędzy PRL drugiej połowy lat 80 a III RP / pomiędzy PRL drugiej połowy lat 80. a III RP
Liczebniki porządkowe kończymy kropką. Wyjątkiem są daty (np.: 5 sierpnia, a nie: 5. sierpnia czy 5-ego sierpnia) i godziny (np.: o 6 rano, a nie: o 6. rano).
po 11.IX za oceanem / po 11 IX za oceanem / po 11.09 / po 11 września
Jeśli do zapisu miesiąca używa się cyfr rzymskich, nie stosuje się kropek do oddzielania od miesiąca zapisu dnia i roku.
zrobienie z Tobą praktycznie wszystkiego / zrobienie z tobą praktycznie wszystkiego
Pisanie zaimków osobowych wielką literą jest dopuszczalne ze względów uczuciowych i grzecznościowych, ale tylko w listach prywatnych i oficjalnych oraz w urzędowych podaniach. W artykułach jest to niepotrzebne.
Te wszystkie zety Bravo i inne / Te wszystkie gazety „Bravo” i inne
Tytuły czasopism ujmuje się w cudzysłów. A to, że zamiast słowa „gazety” autor napisał „zety”, dowodzi tylko tego, że po napisaniu artykułu autor nie zadał sobie trudu jego przeczytania przed publikacją w celu ewentualnej korekty błędów.
Wystarczy pooglądać wiadomości , lub przeczytać gazetę by dowiedzieć się / Wystarczy pooglądać wiadomości lub przeczytać gazetę, by dowiedzieć się
Tak jak nie każdy może być : ksiedzem,sędzią,prokuratorem itd. / Tak jak nie każdy może być: księdzem, sędzią, prokuratorem itd. / Tak jak nie każdy może być księdzem, sędzią, prokuratorem itd.
Pierwszy błąd to spacja przed dwukropkiem. Kolejne błędy to brak spacji po przecinkach. A wracając do dwukropka, to jest on konieczny przy wyliczeniach, zwłaszcza wtedy, gdy są one poprzedzone jakąś zapowiedzią wyliczenia. Tu jej nie ma, więc dwukropek nie jest konieczny.
Policjant (w Polsce)to nie pracownik na 8 mio godzinnym etacie / Policjant (w Polsce) to nie pracownik na ośmiogodzinnym etacie / 8-godzinnym etacie
Sprawa stała się bolącą drzazgą i dla niej, mojej przyjaciółki i dla mnie. / Sprawa stała się bolącą drzazgą i dla niej, mojej przyjaciółki, i dla mnie.
Wtrącenia wydziela się przecinkami (tu: „mojej przyjaciółki”).
Nasze poglądy w tym temacie byłyby kompletnie różne. / Nasze poglądy w tej sprawie byłyby kompletnie różne.
Zamiast mówić np.: „w temacie wojska”, lepiej powiedzieć: „jeśli chodzi o wojsko”; zamiast: „w temacie zadłużenia”, lepiej: „co do zadłużenia”. „W tym temacie” lepiej zastąpić: „w tej dziedzinie”, „w tej sprawie”.
Policjant zażgany nozem na Woli w Warszawie,czyli morderstwo na przystanku ... / Policjant zażgany nożem w Warszawie, na Woli, czyli morderstwo na przystanku...
Pierwszy błąd nie wymaga komentarza. Następny dotyczy interpunkcji przy użyciu okoliczników miejsca. Zasada jest następująca: okoliczniki jednorodne (czyli dwa okoliczniki miejsca, sposób, czasu itd.) oddzielamy przecinkiem, jeśli okolicznik występujący na drugi miejscu jest bliższym określeniem pierwszego lub jeśli okoliczniki tworzą przykładowe wyliczenia. Tu mamy ten pierwszy przypadek, ale w odwrotnej kolejności i bez przecinków: „na Woli w Warszawie”, a powinno być: „w Warszawie, na Woli”. Ostatnie dwa błędy to „błędy spacji”: najpierw jej nie ma po przecinku, a potem jest (niepotrzebnie) przed wielokropkiem kończącym zdanie.
Tak, następuje jakieś przyspieszenie….jakieś myśli, że trzeba się spieszyć…Jedni wpadają wtedy w amok i szaleją zupełnie bez sensu, inni pielęgnują swoje pasje i marzenia… Ano równia pochyła, ale i na równi da się pięknie żyć.
Tu mamy absolutną jazdę bez trzymanki w dziedzinie używania wielokropków. Najpierw jest wielokropek „poczwórny” i bez spacji po ostatniej kropce. Potem „potrójny”, czyli dobry, ale też bez spacji. Dopiero ostatni jest dobry.
Ale coś się jednak zmienia i fizycznie i psychicznie. / Ale coś się jednak zmienia i fizycznie, i psychicznie.
W takich wyrażeniach przed drugim i przecinek jest konieczny.
Powiedziałam: "brudne, ma szaleć, mieć swobodę, kolana pooobcierane, ubranie "wyciorane"". / Powiedziałam: „brudne, ma szaleć, mieć swobodę, kolana poobcierane, ubranie »wyciorane«”. / Powiedziałam: „brudne, ma szaleć, mieć swobodę, kolana poobcierane, ubranie wyciorane”.
Pomijając fakt „amerykańskości” tego cudzysłowu, o czym szerzej pisałem w poprzednim artykule, mamy tu do czynienia z problemem tzw. cudzysłowu w cudzysłowie. Ten wewnętrzny cudzysłów musi być inny, żeby nie dochodziło do takich sytuacji jak tu, że mamy zbieg znaków zamykających cudzysłów ””.
Andrzej Siciński