Przepis na domową wersję eksperymentu "elephant toothpaste" oraz wyjaśnienie jego działania. Efekt powalający!
Eksperyment zwany słoniowa pasta do zębów (ang. elephant toothpaste) budzi od dawna zainteresowanie internautów. Zawsze pojawia się pytanie „Jak to działa?” Mechanizm tego zjawiska kryje się oczywiście w chemii. Co więcej, przeprowadzenie tego widowiskowego doświadczenia w domu jest naprawdę dziecinnie proste.
Zanim wyjaśnimy tajemnicę eksperymentu zobaczmy o czym mowa.
[video]http://www.youtube.com/watch?v=ezsur0L0L1c&feature=player_embedded[/video]
Trzeba przyznać, że fontanna kolorowej piany w laboratorium wygląda spektakularnie.
Jak to działa?
W naczyniu stojącym na stole znajduje się mieszanina złożona z nadtlenku wodoru (H2O2), detergentu oraz kilku kropel barwnika spożywczego. To co studenci mieszają w małych naczynkach to nasycony roztwór jodku potasu (KI). Kiedy zostaje dodany do reszty składników rozpoczyna się burzliwa reakcja chemiczna.
Za produkcję piany odpowiedzialny jest oczywiście detergent, jednak piana różni się znacznie od tej, którą widzimy podczas mycia naczyń czy kąpieli. Wszystkie malutkie bąbelki tworzące pianę wypełnione są normalnie powietrzem. W powyższym eksperymencie wypełnia je tlen uwalniany z nadtlenku wodoru według prostej reakcji: 2H2O2 -> O2 + 2H2O
Dodanie jodku potasu znacznie przyspieszają i dynamizuje powyższą reakcję, a tym samym cały proces tworzenia piany. Jodek potasu działa tutaj jako katalizator. Kolor szalonej piany z filmu zapewnia dodanie czerwonego i żółtego barwnika spożywczego.
Chcesz mieć swoją szaloną pianę?
Nie ma problemu. Wystarczy do tego kilka ogólnodostępnych, a do tego niedrogich domowych substancji.
- szklankę nadtlenku wodoru 6% (inaczej woda utleniona 6%)
- płyn do mycia naczyń
- 1 łyżka suszonych drożdży (dokładnie takich jak używa się do pieczenia)
- 3 łyżki ciepłej wody
- barwnik spożywczy w wybranym kolorze
- plastikowy kubeczek
- lejek
- plastikowa butelka
Dodanie drożdży powoduje podobny efekt jak dodanie jodku potasu. Drożdże również będą działały jak katalizator przyspieszając uwalnianie tlenu w reakcji rozkładu H2O2.
Warto mieć pod ręką okulary ochronne i rękawiczki. Nadtlenek wodoru działa drażniąco na skórę i oczy, może również odbarwić ubranie, więc obchodź się z nim ostrożnie.
Jak to zrobić?
1. Wlej wodę utlenioną do butelki
2. Dodaj kilka kropel (max 10) barwnika spożywczego
3. Wlej ok. 1 łyżkę płynu do mycia naczyń i delikatnie "pobujaj" butelką aby całość się wymieszała
4. W kubeczku wymieszaj 3 łyżki ciepłej wody z 1 łyżką drożdży, mieszaj ok. 30s
5. Teraz najważniejsze, używając lejka SZYBKO wlej drożdże do butelki, odsuń się i podziwiaj swoją własną fontannę szalonej piany.
Poniżej prezentujemy film instruktażowy dla tych, którzy najpierw wolą zobaczyć jak robi to ktoś inny. W drugiej części filmu Bob pokaże Wam prawdziwy wulkan szalonej piany ;) [video]http://www.youtube.com/watch?v=4N0m95PExHY&feature=player_embedded[/video]