JustPaste.it

Uważaj z kim się porównujesz!

Lepiej być najlepszym z najgorszych czy najgorszym z najlepszych?

Lepiej być najlepszym z najgorszych czy najgorszym z najlepszych?

 

="(C) www.flickr.com RocketRaccoon

Wyobraź sobie zawody, na których pośród 10 osób zajmujesz 5. lub 6. miejsce. Jak ocenisz swój występ: jako przeciętny, dobry, a może średni? Załóżmy teraz, że zmodyfikowano formułę zawodów i podzielono uczestników według wyników na dwie 5 osobowe grupy. Badania Marka Alicke i jego współpracowników pokazują, że tego typu podział diametralnie zmienia sposób, w jaki oceniamy swoje umiejętności.

5 miejsce da Ci ostatnią pozycję w pierwszej, a tym samym lepszej grupie. Jednak 6 miejsce uplasuje Cię na pozycji lidera, drugiej i niestety gorszej grupy. Zasadnicze pytanie brzmi: w której z nich ocenisz swoje umiejętności jako lepsze i wyższe od przeciętnej?

By odpowiedzieć na to pytanie, Mark Alicke, Ethan Zell oraz Dorian Bloom zaprosili do eksperymentu 100 studentów, którzy badani byli w dwóch pięcioosobowych grupach. Zaraz po losowym przydziale do grup, każda z nich osobno wprowadzana była do laboratorium, gdzie uczestnicy zajmowali stanowiska komputerowe. Grupa A zawsze siedziała po prawej stronie laboratorium, a grupa B po lewej.

Zadaniem uczestników było wykrycie kłamstw nastolatków przedstawionych na nagraniach wideo. Zadaniem uczestników było wykrycie czy dana wypowiedź jest prawdziwa czy nie. Następnie badani otrzymywali taką samą informację "udało Ci się poprawnie zidentyfikować 9 z 15 wypowiedzi, co oznacza piąte (lub szóste) miejsce spośród badanych 10 osób". Oznacza to, że część z osób dowiedziała się, że ich wynik jest najlepszy lub najgorszy wśród pięcioosobowej grupy, do której zostali przydzieleni. Na zakończenie uczestnicy oceniali swój poziom wykonania zadania.

Zgodnie z przewidywaniami Alicke i jego kolegów, osoby które zajęły 5. miejsce nie oceniały siebie lepiej niż studenci, którzy dowiedzieli się, że plasują się na 6. miejscu pośród 10 osób. Jednak zmiana w ocenie nastąpiła w przypadku uczestników, którzy otrzymali dodatkową informację o tym, jak wypadli na tle pięcioosobowej grupy, do której należeli. Najwyżej swoje umiejętności rozpoznawania kłamstwa ocenili studenci, którzy zajmując 6. miejsce, dowiedzieli się, że są pierwsi w swojej grupie (de facto gorszej). Najniżej natomiast ci, którzy będąc piątymi, uplasowali się na szarym końcu swojej pięcioosobowej grupy (w tym wypadku lepszej).

Taki wzór wyników jest potwierdzeniem wcześniejszych odkryć psychologów. Okazuje się, że porównanie z małą grupą wpływa na naszą samoocenę bardziej niż konfrontacja z większą reprezentacją. Jest to oczywiście nawiązanie do sławnej teorii porównań społecznych stworzonej przez Leona Festingera w latach 50.

Festinger nie mógł wiedzieć jednak, że późniejsze badania pokażą, iż dokonujemy porównań z innymi ludźmi w sposób spontaniczny, często automatyczny, i co najważniejsze, nieunikniony. Najnowsze badania dowodzą, że efekt porównań jest szczególnie silny w wymiarze lokalnym - nazywany efektem kałuży (ang. frog-pond effect). Uczniowie gorszych szkół, którzy uzyskują wysokie wyniki w nauce oceniają swoje umiejętności wyżej niż uczniowie szkół lepszych, których oceny są niższe. Rezultaty zostały potwierdzone w szkołach podstawowych, średnich oraz wyższych w ponad 40 krajach.

Autorzy omawianego badania uważają, że informacje lokalne są łatwiej dostępne, dzięki czemu szybciej oceniamy swoje umiejętności i wskazują, jak ważne jest to, z kim się porównujemy. Warto o tym pamiętać, gdy po raz kolejny zawyżymy lub zaniżmy wyniki naszych działań.

Więcej informacji:

Alicke MD, Zell E, & Bloom DL (2010). Mere categorization and the frog-pond effect. Psychological science : a journal of the American Psychological Society / APS, 21 (2), 174-7 PMID: 20424040

 

Źródło: http://badania.net/uwazaj-z-kim-sie-porownujesz/