Dostarczanie kwasów omega 3 jest szczególnie zalecane w okresie ciąży i karmienia piersią.
Wpływ Omega 3 na rozwój mózgu zaczyna się w życiu płodowym – 80% kwasu DHA odkłada się w mózgu pomiędzy 26 a 40 tygodniem ciąży. Jest on najważniejszym budulcem komórek nerwowych. Jego niedobór może zmniejszyć tempo dojrzewania mózgu i zaburzyć rozwój psychoruchowy dziecka.
Organizm kobiety nie jest w stanie samodzielnie wytworzyć wystarczających ilości DHA. Podczas ciąży dzienne zapotrzebowanie na DHA wzrasta nawet czterokrotnie
Omega 3 dla kobiety w ciąży:
- zmniejszenie ryzyka przedwczesnego porodu – kobiety przyjmujące Omega 3 mają nawet czterokrotnie większe szanse donoszenia ciąży
- zmniejszenie ryzyka wystąpienia depresji okołoporodowej - z kwasów Omega 3 są produkowane są hormony szczęścia - serotonina i dopamina; przypuszcza się, że jedną z przyczyn depresji poporodowej jest drastyczny spadek poziomu kwasów Omega 3 w organiźmie, w związku z przekazywaniem ich do płodu, dlatego podawanie kwasów omega 3 kobietom w okresie poporodowym może zapobiec depresji poporodowej
- warunkowanie odpowiedniej masy urodzeniowej – przyjmowanie Omega 3 wpływa na prawidłowy rozwój płodu, co z kolei zapewnia zachowanie odpowedniej masy urodzeniowej noworodków
Omega 3 dla dziecka:
- warunkują prawidłowy rozwój mózgu i układu nerwowego
- rozwój wzroku – kwasy Omega 3 wchodzą w skład siatkówki oka i biora udział w przekształcaniu sygnałów świetlnych w impulsy nerwowe, które są przekazywane do mózgu; zwiększone spożycie DHA podczas ciąży ma pozytywny wpływ na ostrość widzenia u niemowląt
- zmniejszenie ryzyka rozwoju alergii – niski poziom NNKT w mleku matki może zwiększać ryzyko występowania alergii u dziecka, a spożywanie tych kwasów podczas ciąży pomaga w zapobieganiu rozwoju alergii
- mniejsze ryzyko wystąpienia cukrzycy typu I - uwrażliwienie tkanek na działanie insuliny
- spokojny i mniej aktywny sen niemowlęcia – większa dojrzałość ośrodkowego układu nerwowego noworodków matek z wyższym stężeniem DHA we krwi objawia się spokojniejszym i mniej aktywnym snem, a także mniejszą ilością przejść ze stanu spania do czuwania
- rozwój funkcji poznawczych i motorycznych –uzupełnianie diety w ciąży kwasami Omega 3 wpływa na rozwój umysłowy, lepszą koordynację ruchową, lepszy rozwój funkcji motorycznych, a nawet wyższy do 19% poziom inteligencji dziecka
Trochę faktów
Organizm człowieka nie potrafi syntezować NNKT, dlatego muszą być dostarczane z pożywieniem. Kwas Omega 3 (ALA) jest przekształcany w organiźmie człowieka w pochodne kwasy tj. kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA). Kwasy te są niezbędne dla prawidłowgo funkcjonowania organizmu.
Zalecane dzienne spożycie spożycie dla kwasu Omega 3 (ALA) według EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) wynosi 2-3 g/dobę przy spożyciu energii 1800-2700 kcal/dobę.
Zalecane spożycie kwasów Omega 3 dla matek karmiących wynosi 5-7% całkowitej ilości energii dziennej racji pokarmowej w ciągu doby. Wraz z mlekiem matki wydziela się bowiem od 3-5 g NNKT.
Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) jako źródło niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych Omega 3 zatwierdziła jedynie preparaty estrów etylowych.
Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (AHA) i Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC) zalecają spożywanie Omega 3 w formie estrów etylowych
We współczenej diecie stodunek kwasów Omega 6 do Omega 3 waha się pomiędzy 20:1 oraz 40:1. Prawidłowy stosunek Omega 6 do Omega 3 powinien wynosić 1:1. Zachwiana równowaga pomiędzy proporcjami tych kwasów może wpływać na stan zdrowia i długość życia człowieka. Kwasy Omega 6 zapewniają odpowiedni wzrost, gojenie ran, są istotne w czynnościach nerek i wątroby, a także zapobiegają zakażeniom i obniżają poziom tzw. „złego” cholesterolu. Niestety wysokie spożycie Omega 6 oprócz obniżania „złego” cholesterolu może powodować obniżenie „dobrego” cholesterolu. Kwasy Omega 6 zwiększają utlenianie „złego” cholesterolu, co może prowadzić do odkładania utlenionego tłuszczu na ściankach tętnic prowadząc do zwężenia naczyń krwionośnych, a w przyszłości do chorób serca.
Aby prawidłowo przyswoić Omega 3 niezbędne jest spożywanie ich łącznie z Omega 6, zachowując odpowiednią proporcję, dostarczając je w diecie czy też w postaci suplementów.
„NIE” dla Omega 3 z ryb i olejów rybnych
- tran i ryby zawierają mało omega 3 (DHA i EPA) i praktycznie nie zawierają NNKT omega 3 kwasu alfa-linolenowego (ALA), natomiast Europejska Federacja ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) zaleca, aby prawidłowa dieta zawierała ponad 10 razy więcej NNKT omega 3 kwasu alfa-linolenowego (ALA) niż omega 3 z tranu i ryb (omega 3 długołańcuchowe)
- ryby nie produkują kwasów Omega 3, ale czerpią je ze spożywanych przez siebie alg
- brak pewności, czy ryby pochodzą z czystych ekologicznie regionów – ryzyko skażenia metalami ciężkimi takimi jak ołów czy rtęć
„NIE” dla Omega 3 w oleju lnianym czystej postaci
- oleju lnianego nie można poddawać obróbce termicznej
- utlenia się tracąc właściwości
- nie jest oczyszczony z toksycznych glikozydów cyjanogennych, które w nadmiernej ilości są trujące dla ludzkiego organizmu
- aby zachować zawartość Omega 3, musi być tłoczony na zimno
Estry etylowe - jedyna zdrowa postać Omega 3
Należy stosować preparaty w formie estrów etylowych, które są czyste mikrobiologicznie.
Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) jako źródło niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych Omega 3 zatwierdziła jedynie preparaty estrów etylowych.
Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (AHA) i Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC) zalecają spożywanie Omega 3 w formie estrów etylowych