tylko nie umiemy tego docenić
Jest przecież wiele krajów, które nie mają dostępu do morza. Czy można przecenić wpływ dostępu do morza na historię kraju? Na kształtowanie się państwowości i gospodarki ale również kultury i świadomości mieszkańców jako społeczeństwa? Zgoda Bałtyk może nie jest jakimś wielkim morzem, ale czy można chociażby wyobrazić sobie wykreślenie go z naszej historii ze wszystkich utworów, wierszy, pieśni, piosenek, filmów? Są jednak kraje, które tego morza, nawet małego nie mają. My mamy.
Wiele krajów, które mają dostęp do morza nie posiada w ogóle gór. Ich mieszkańcy nie mają zakorzenionej w świadomości górskiej wędrówki. Nie widzą co to wspinaczka, zjeżdżanie na nartach. Nie znają tego uczucia, kiedy po wejściu na szczyt, widok zapiera dech w piersiach. My znamy, nawet jeżeli ktoś osobiście z jakichś powodów nie był w górach, to jest w polskiej literaturze mnóstwo utworów, które to uczucie oddają.
Są kraje górzyste i pustynne, w których nie ma łąk i pól. W Polsce z polami i łąkami związanych jest większość naszej historii, ba całe życia niektórych ludzi są wręcz wpisane w łąki i pola. Łąki i pola to sedno naszej kultury. Wydaje nam się rzeczą nie do pomyślenia, że ktoś może tego nie mieć.
Lasy pachnące żywicą. Dla nas to coś zwykłego, normalna normalność. Wiemy, że lasy są nasze, że w każdej chwili każdy może pójść na grzyby, jagody, pooddychać. Jeszcze zanim powstały pierwsze książki w języku polskim już w opisach naszego kraju pełno było lasów i.... nadal tam są. Nie wszystkie państwa mają lasy. Niektóre narody znają lasy tylko z opowiadań.
No, a polskie jeziora, z którymi związane jest tyle legend, ballad i baśni? Czy w każdym kraju są takie piękne jeziora, w których można pływać, po których można żeglować? Są kraje, w których jezioro jest cenionym unikatem, ogrodzonym i za samo przebywanie nad nim trzeba płacić. Są też kraje gdzie jezior nie ma wcale. W Polsce są powszednie i niedoceniane.
Nikt w naszym kraju nie patrzy na te rzeczy jak na bogactwo, są dla nas powszednie i zwyczajne. Zaśmiecamy lasy, góry i jeziora nie myśląc o tym, że to one ukształtowały naszą świadomość, naszą historię i kulturę. Pozostaną przecież niezmienne i nie ma na nie żadnego wpływu, to czy krajem rządzi banda cymbałów z takiej czy innej partii. Tych skarbów nie zabrali nam, ani nie zabiorą żadni najeźdźcy. Niestety sami je niszczymy i dewastujemy przez chciwość, beztroskę i bezmyślność.