" Kiedy przemawia złoto, elokwencja jest bezsilna "— Erazm z Rotterdamu
Złoto
(Au, łac. aurum) – pierwiastek chemiczny, metal, o liczbie atomowej 79. Występuje ono w przyrodzie w stanie rodzimym.
Jest wyjątkowo plastyczne: kowalne (z 1 grama można uzyskać płat o powierzchni 1 m², można otrzymać folie złota o grubości 1 nm, ), giętkie, strugalne, nieprzezroczyste, ciągliwe (z 1 g Au można uzyskać drut o długości 160 m).
Jest metalem bardzo ciężkim: sześcian o boku 10 cm (1 litr) waży 19,3 kg, dla porównanie ( 1 litr stali waży 7,86 kg )
Jest bardzo dobrym przewodnikiem ciepła i elektryczności.
Temperatura topnienia 1064°C.
W handlu podstawową jednostką złota jest uncja trojańska (jubilerska), czyli 31,1035 grama.
Największy samorodek złota znaleziono w Chile w 1951 r. , ważył... 153 kg.
Cena tego kruszcu pobiła w ostatnim czasie wszelkie rekordy. Przekroczyła granicę 1900 $ za uncję. Cena najbardziej windowana jest przez azjatyckich tygrysów. W czasie kryzysu zawsze rośnie zainteresowanie złotem, który staje się ucieczką dla inwestorów. To najlepiej obrazuje jak bardzo upadł Jego Wysokość Dolar. W 1900 roku było to 20 dolarów i 67 centów za uncję.
Cenę złota ustala pięć największych instytucji handlujących tym kruszcem podczas London Gold Fixing. Obecnie są to: ScotiaMocatta, Barclays Capital, Deutsche Bank, HSBC i Société Générale.
Jak to wygląda.
Od 12 września 1919 roku prawie dokładnie tak samo. Każdego dnia o godzinie 10:30 i 15:00 pięciu panów rozmawia przez telefon, a przedmiotem ich zainteresowania są sztabki zwane Good Delivery, ważące około 400 uncji i odpowiadające specyfikacji dla złotych sztabek ustalonych przez the London Bullion Market.
Po czym w niewielkim pokoju przewodniczący tejże piątki sugeruje cenę wyjścia. Panowie dzwonią wówczas do swoich przełożonych. Następnie przewodniczący pyta, kto chce kupić, a kto sprzedać i ustalają ile sztabek zmieni właściciela. Do momentu ostatecznej zgody, każdy z decydentów poprzez swojego konsultanta i centralę telefoniczną w siedzibie Rothschild’a może zmienić zdanie dotyczące zakupu lub sprzedaży. Moment zgody następuje, gdy wszystkie pięć flag zostanie opuszczonych. Wtedy przewodniczący ogłasza światu cenę złota w danej chwili. A wszystko to bez systemów komputerowych ze względu na szacunek dla tradycji i bezpieczeństwo.
Ustalona cena nie jest oczywiście sztywna, dalszą jej wartość ustala Forex (Foreign Exchange) - największy rynek na świecie, którego obroty sięgają około 4,5 bilionów dolarów amerykańskich dziennie i cena złota ( nie tylko ) jest w rękach funduszy inwestycyjnych, banków inwestycyjnych i osób prywatnych. Dostępny jest dla każdego.
Trochę historii
Złoto odgrywało bardzo ważną rolę płatniczą od zarania dziejów, ale podstawy złotej waluty zostały stworzone w Wielkiej Brytanii w roku 1844 na mocy Ustawy Bankowej. Bank Anglii został zobowiązany do wykupywania swoich banknotów za złoto oraz uchylono wszelkie dotychczasowe restrykcje w przetapianiu monet i transportu tego metalu. W dziesięcioleciu 1870 - 1880, system ten został przyjęty przez sporą liczbę innych państw. I wojna światowa i związane z nią wydatki militarne, napięte budżety i wzrost wydatków rządowych finansowanych za pomocą emisji pustego z reguły pieniądza spowodował zaniechanie wymienialności walut. Powrócono do niego na kilka lat w okresie międzywojennym, kolejny raz z inicjatywy Wielkiej Brytanii. Popełniono jednak błąd polegający na tym, że ustalono poziom złota w funcie na poprzednim poziomie, co przy gwałtownym wzroście ilości waluty na rynku spowodowało zbyt restrykcyjną politykę monetarną, obniżkę płac i cen. Kryzys z 1929 roku dobił zupełnie wymienialność walut na złoto. We wrześniu 1931 r. funt musiał skapitulować, a Brytyjczycy zmuszeni zostali do jego dewaluacji. Okres II wojny światowej to całkowite zawieszonie wymienialność banknotów na złoto w Europie.
Nieco inaczej było z dolarem. Wartość dolara oparta była również na parytecie złota. Parytet przyjęty w 1900 roku to 20,67 dolara, a w 1934 roku 35 dolarów za uncję. Od 1933 roku zniesiono wymienialność dolara na złoto dla obywateli amerykańskich. W 1971 roku Stany Zjednoczone wycofały się z tego parytetu. W 1972 roku uncja złota osiągnęła cenę 42 dolarów. Powiązanie dolara ze złotem w sytuacji niewielkiej podaży kruszcu i gwałtownym wzrostem produkcji i usług gospodarki stało się nierealne. W 1973 r. USA całkowicie odeszły od powiązania wartości dolara ze złotem – dolar stał się walutą płynną.
Szacuje się, że ludzkość w swojej historii wydobyła 125 tysięcy ton tego kruszcu. Gdyby zebrać całe złoto świata to zdołalibyśmy odlać sześcian o boku 80,5 metra. Większość złota wydobyto w ostatnich 150 latach, gdy powstały kopalnie w Afryce Południowej, Australii i Stanach Zjednoczonych. Obecna produkcja światowa złota wynosi około 2300 ton rocznie.
Najwięksi producenci złota:
Afryka Południowa
Od chwili otwarcia pierwszych kopalń w 1886 roku, Afryka Południowa jest głównym producentem złota na świecie. W ciągu stulecia wydobyto ponad 45 tys. ton złota. Dziś kopalnie pogłębia się do 5000 metrów i niżej . Wydobycie jest znacznie droższe, a modernizacja kopalni trwa aż pięciu lat. Najbardziej wydajna produkcja była w latach 70. XX wieku (1000 ton), dziś to "tylko" 550 ton, ale i to tak 1/4 produkcji światowej.
Stany Zjednoczone
Pierwsze kopalnie kalifornijskie przynosiły gigantyczne dochody. Od 1980 roku spadła o około 30 ton . Od 1995 roku na nowo podjęto się wydobywania złota w kopalniach Nevady.
Rosja
Wydobycie złota znacznie wzrosło za czasów stalinowskiego terroru, zwłaszcza w kopalniach na Uralu. W 1989 wydobycie wynosiło 285 ton, aby spaść do 250 ton w 1991 roku. Najważniejsze kopalnie utworzono na terenie Kazachstanu i Uzbekistanu.
Australia
Złoto australijskie zaczęto wydobywać już od 1851 roku. Najwięcej 199 ton wyprodukowano w 1903 roku - to były złote lata dla ekonomiii tego kraju. Rozwój produkcji w latach 80. XX wieku pozwolił Australii produkować około 254 ton.
Kanada
Główne strefy produkcyjne Kanady znajdują się w Ontario i Quebecu, który wytwarza około 80 % złota kanadyjskiego. Główne kopalnie znajdują się w Hemlo (Ontario) i produkują ok. 35 ton rocznie.
Ameryka Południowa
Największym producentem złota w tym regionie jest Brazylia, szczególnie kopalnia w Mineracao Morro Velho otwarta w 1835 roku i nadal aktywna. Produkcja wynosi 75 ton rocznie. Inne kraje wydobywają złoto w kooperacji z firmami północnoamerykańskimi i południowoafrykańskimi. Są to Chile, Boliwia, Gujana, Peru, Wenezuela, Urugwaj i Argentyna.
Chiny
Od 1000 lat Chiny wydobywają złoto ( dziś około 100 ton rocznie ) w regionie Shandong.
Ghana
Przemysł złota został wznowiony w 1990. Roczna produkcja to 50 ton.
Złoto i złoto.
Czyste złoto jest bardzo miękkie i - aby było twardsze - domieszkowane jest innymi metalami. Aby ustandaryzować ilość złota i domieszki, wprowadzono tzw. próby złota:
pierwsza próba złota - 960
druga próba złota - 750
trzecia próba złota - 585
czwarta próba złota - 500
piąta próba złota - 375
szósta próba złota - 333
Istnieje jeszcze inny podział czystości złota, określający w karatach:
( 1 karat odpowiada zawartości wagowo 1/24 czystego złota w stopie)
24-karatowe - próba 1000 ( w rzeczywistości uzyskuje się próbę 999 lub 999,9)
23-karatowe - próba 958
22-karatowe - próba 916
18-karatowe - próba 750
14-karatowe - próba 585
12-karatowe - próba 500
10-karatowe - próba 417
9-karatowe - próba 375
8-karatowe - próba 333
Złoto i Polska
Nigdy nie byliśmy potentatem, ale w XII i XIII wieku na terenach mieszczących się w obecnych granicach były to ilości dość znaczące..
Dolny Śląsk - ocenia się, że w XII i XIII wieku wydobyto około 50 ton,
okolice Złotego Stoku – wydobyto ok. 16 ton złota
poza tym niewielkie ilości w okolicach Złotoryi, Klecza i Plichowic, w Kletnie, Radomicach i Bolesławcu.
W kwietniu 1924 r. wprowadzono reformę walutową Grabskiego. Wprowadzono złotego, którego wartość również oparto na parytecie złota. Złotówka warta była dokładnie 0,1687 grama złota. Za amerykańskiego dolara płacono 5 zł 18 groszy, za franka szwajcarskiego złotówkę. Marek niemieckich można było nabyć za nią aż ___1 800 000.
Gdzie się znajduje?
Prawie całe złoto świata znajduje się w rękach prywatnych w postaci wyrobów jubilerskich. Jednak około 16,5 proc. zasobów leży w sejfach banków centralnych. To rezerwy. To właśnie dzięki nim kraje mogą ratować swoją gospodarkę w sytuacjach kryzysu lub załamania narodowej waluty.
Korzystając z danych World Gold Council , można dowiedzieć się jakie zasoby mają poszczególne kraje:
Proszę zwrócić uwagę na Wielką Brytanię. Obecny premier Gordon Brown jeszcze jako Kanclerz Skarbu, który odniósł spore sukcesy, popełnił jednak kardynalny błąd - sprzedał znaczną część brytyjskich rezerw złota i zamienił je na obligacje, w tym amerykańskie. Wkrótce potem cena złota gwałtownie wzrosła. Wybory jednak wygrał.
Największe " złomowisko " świata
Największe skupisko złota na świecie to Fort Knox w stanie Kentucky. Baza zajmuje powierzchnię 441 km². Na terenie bazy znajdują się instytucje Armii specjalizujące się w wojskach pancernych - szkoła i centrum badawcze. Oprócz tego, w Forcie Knox znajduje się centrum rekrutacji Armii i Muzeum Kawalerii i Czołgów im. Pattona. Oprócz funkcji wojskowych, Fort Knox jest bardzo dobrze znany ze względu na znajdowanie się na jego terenie United States Bullion Depository - skład sztabek złota amerykańskiego banku federalnego.Ok. 1 000 żołnierzy bezustannie w dzień i w nocy pilnuje zapasów złota USA. Zapas ten to jednak niewielki procent zadłużenia, jakie w tej chwili jest udziałem amerykańskiej gospodarki. Z parytetem niewiele to już ma wspólnego.
Nie wszystko złoto co się świeci
Wielu nie mających doświadczenia ze złotem daje się nabrać i okazyjnie kupuje "złote" wyroby z..... tombaku. W takim handlu specjalizują się Romowie.
Tombak- czerwony mosiądz - stop miedzi z cynkiem, zawierający powyżej 80% miedzi. Cechuje się żółtą barwą przypominającą złoto, jest jednak prawie bezwartościowy, na biżuterii z tombaku wybija się znak probierczy MET. Warto o tym pamiętać, a najlepiej z takich okazji nie korzystać i Romów omijać szerokim łukiem.
Licencja: Creative Commons - bez utworów zależnych