Troy Davis – śmierć za zabicie policjanta. Anders Breivik – 14 lat więzienia za zabójstwo 92 osób.
Kara śmierci jest wciąż bardzo dyskusyjnym tematem. Budzi wiele kontrowersji, stawia liczne pytania i rodzi problemy natury etycznej, a ponadto dzieli społeczeństwo na dwa przeciwne sobie obozy, nie tylko w Polsce, ale na całym świecie. Mimo, iż cywilizacja ludzi istnieje już ładne parę tys. lat, to do dziś nie możemy jako ogół wypracować jednego stanowiska w tak podstawowej kwestii życia społecznego.
Zwolennicy jej stosowania twierdzą, że to jedyny sposób, aby utrzymać społeczeństwo w ryzach, że eliminacja najbardziej agresywnych osobników jest konieczna. Przeciwnicy zgadzają się z tym ale dodają , że zabijanie nie jest konieczne bo przecież można takich osobników po prostu odizolować od społeczeństwa. Poza tym zadają oni fundamentalne pytanie: kto nam dał prawo do zabijania innych?
Wydaje się, że żaden stopień rozwoju cywilizacji nie daje pewności zwykłej pomyłki sądowej (jako przykład patrz film: „Raport mniejszości”), bo ludzie nie są i nie będą nieomylni. Taka pomyłka rodzi kolejne trudne pytanie: czy można poświęcić jednego niewinnego w imię sprawiedliwości?
Często mówi się o błędach w zasądzanych wyrokach, o ludziach niesłusznie skazanych. Od kary więzienia, czy dożywocia można się zawsze odwołać. Dlatego miedzy innymi od wyroku kary śmierci do jego wykonania w USA mija średnio 10 lat. Jest to czas na odwołania i szukanie dowodów niewinności ale jest to też czas okrutnych tortur psychicznych na skazańcach wywołanych wizją nieuchronnej śmierci.
Gdzie należy upatrywać źródeł stosowania kary śmierci? Halina Bortnowska z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka powiedziała w wywiadzie: „Stany Zjednoczone są jednym z niewielu rozwiniętych krajów na świecie, gdzie wykonywana jest kara śmierci. Być może to wynik napięcia związanego z rasizmem, który panował w Stanach wiele lat”. Koresponduje to z faktami historycznymi. Wpisuje się też w wypowiedź obrońcy Troya Davisa, który twierdzi, że wyrok dla jego klienta był niczym innym niż linczem (w którym, jak wiemy amerykanie swego czasu zadurzyli się). Z drugiej strony zauważmy, ten sposób karania istniał o wiele wcześniej niż powstały Stany Zjednoczone.
W świetle wydarzeń ostatnich miesięcy budzi się w nas poczucie niesprawiedliwości. Z jednej strony mamy sprawę Troya Davisa, wokół której narosło wiele wątpliwości, a z drugiej pamiętamy mord, jakiego dokonał Anders Breivik. Pierwszy z nich przypłacił już życiem zabójstwo policjanta, drugiemu zaś grozi 21 lat więzienia (z możliwością zwolnienia po 14 latach) za zabicie z zimną krwią 92 niewinnych osób. Który wyrok jest bardziej sprawiedliwy?
P.S.
Obecnie karę śmierci stosuje się w blisko 90 krajach na całym świecie takich jam: Arabia Saudyjska, Białoruś, Chile, Egipt, Indie, Irak, Iran, Japonia, Jugosławia, Korea Północna i Korea Południowa, Kuba, Maroko, Mongolia, Nigeria, Rosja, Singapur, Tajlandia, Tajwan, Turcja, USA, Wietnam i wiele innych.
W Stanach Zjednoczonych karę śmierci wykonuje się w 38 stanach ( poprzez zastrzyk, powieszenie, pluton egzekucyjny, komorę gazową lub krzesło elektryczne), za ponad 60 różnych przestępstw. Od 1966 roku wykonano ponad 20 tyś. Wyroków śmierci, a obecnie oczekuje na jego wykonanie blisko 4000 skazanych.