JustPaste.it

Barbarzyństwo dla postępu - w Bydgoszczy

Mówi się, że cel uświęca, a więc w pewnym sensie również usprawiedliwia zastosowane środki. Rzecz jednak w tym, że nie zawsze.

Mówi się, że cel uświęca, a więc w pewnym sensie również usprawiedliwia zastosowane środki. Rzecz jednak w tym, że nie zawsze.

 

Dopóki Kanał Bydgoski funkcjonował jako arteria intensywnego transportu, dopóty żył własnym życiem. Był ciągle modernizowany i ulepszany, wyposażany w nowe zdobycze technologii, przystosowywany do nowych jednostek pływających. Początkowo śluzy Kanału miały po 5 metrów szerokości ale gdy w Europie zaczęły pływać szersze barki, wszystkie śluzy Kanału Bydgoskiego zostały przebudowane i do dzisiaj ich szerokość wynosi 9,6 m, a długość każdej z nich wynosi 57,4 metra.

 2289b4cc8193f1c7c34c75e030b8e25d.jpg

Na początku XX wieku trasa Kanału została zmieniona. Został on połączony z Brdą w nowym miejscu, oddalonym o dwa kilometry w górę rzeki od ujścia starego Kanału. Dzięki tej zmianie długość Kanału została odrobinę zmniejszona jednak czas, w którym barki przepływały Kanał  został skrócony znacznie. Stało się tak za sprawą zastosowaniu na tym nowym odcinku Kanału dwóch potężnych i nowoczesnych jak na tamte czasy śluz. Były one i są do dzisiaj najnowocześniejszymi śluzami w Polsce. Pomimo, że mają już 100 lat!!!. Te dwie duże śluzy zastąpiły pięć małych i przestarzałych funkcjonujących na starym odcinku Kanału. Nazywają się one „Czyżkówko” i „Okole”, są szerokie, w pełni zmechanizowane, każda z nich pozwala statkom pokonać różnicę poziomów wynoszącą 7,6 metra i wyposażone są w zbiorniki do oszczędzania wody w kanale.

 1fdf976bde376454e306cb54720ca4d0.jpg

c6505db6e18b4f574edd663fca4dccc4.jpg

92eba5dd90651274a6682b310ab07d82.jpg

Stary Kanał funkcjonował prawie przez 150 lat od chwili powstania Kanału Bydgoskiego do roku 1915, kiedy to został zastąpiony nowym odcinkiem. Od momentu przejęcia ruchu towarowego przez nowy odcinek, czas dla Starego Kanału się zatrzymał. Pozostały na nim wąskie, małe śluzy, do których nie mieściły się już nowoczesne barki. Nie stracił jednakże swojej funkcjonalności tak zupełnie, bo chociaż cały ruch odbywał się nowym odcinkiem, wyposażonym w większe i nowocześniejsze śluzy, stary odcinek kanału pozostawał w pełni sprawny jako droga rezerwowa. Wykorzystano go przynajmniej dwa razy – w 1939 roku, gdy cofające się wojsko polskie zniszczyło śluzę w Czyżkówku i krótko po wojnie, podczas awarii śluzy Okole. 0e50d1f09fb3e76df57c70d4b0d5dfd7.jpg

6f1d53a8b45d4739da86a94b86f4ca29.jpg

721d522d494e186c19beedbe1a598e27.jpg

Przez 45 lat funkcjonowały więc w Bydgoszczy dwa kanały – nowy i zmodernizowany, oraz stary, który był przystosowany do przepuszczania tylko małych, starych barek, ale pozostawał w pełni sprawny.  Pozostawał on drogą rezerwową aż do końca lat 60-siątych, kiedy to ówczesne władze naszego miasta uznały, że jedynym sposobem na rozwiązanie problemów komunikacyjnych w tym rejonie Bydgoszczy jest zasypanie kanału i zbudowanie na jego miejscu Ronda Grunwaldzkiego. Ostatecznie mamy obecnie „Stary Kanał”, który składa się z dwóch odcinków dawnego kanału i trzech śluz, które już nigdy nie będą czynne, oraz odcinka betonowego koryta połączonego z Brdą betonową rurą przechodzącą pod ulicami. 

 a0caa6fb7918098b9b9c9d943b3deba8.jpg

c8f231f853b038afc37b16c9beb3998f.jpg

2559a0733591127f2afe21d3a89c5305.jpg

Kiedyś składał się on z 4 odcinków, pięciu śluz i kamiennego mostu. Dwa odcinki Kanału najniżej położone oraz 2 śluzy – najbliższe rzeki Brdy, zostały zasypane pod koniec lat 60-tych i na początku lat 70-tych. Prawie nikt poza garstką rdzennych Bydgoszczan nie płakał z powodu zasypania kanału. Władze miasta oraz ludność, która napłynęła do Bydgoszczy po zakończeniu II wojny światowej i odejściu Niemców, postrzegały kanał jako element wrogi i obcy kulturowo, kojarzący się z Niemcami. Na domiar złego był on przeszkodą w rozwiązaniu problemów komunikacji lądowej.

642219af86990afb16aa3646545941f9.jpg

Tak wyglądało tam dawniej. 

d403ca5783d2f387723efc8b2fc25243.jpg

..., a tak wygląda teraz

826a539d3808c30c326bb14c5fe71ef4.jpg

W celu pokonania kanału przez ulice i tramwaj niezbędnym byłoby zbudowanie co najmniej kilku mostów. Zasypanie wydawało się wtedy najprostszym i najmniej kosztownym wyjściem. Musimy pamiętać, że budowa nawet niewielkich mostów niezbędnych do przeprowadzenia nad kanałem dróg kołowych, wydawała się w tamtych czasach skomplikowana. Wymagało to zaangażowania specjalistycznie wykształconych ludzi, a tych przecież nie było w Polsce Ludowej w latach 60-tych przesadnie dużo.

Teraz wszyscy przyznają, że zasypanie kanału było barbarzyństwem i jakimś uwstecznieniem, bo chociaż stary, nieużywany odcinek przestał mieć znaczenie dla krajowej i międzynarodowej żeglugi śródlądowej, miałby ogromne znaczenie dla Bydgoszczy. O ileż ciekawszą turystyczną ofertę mogłoby mieć miasto gdyby stary odcinek kanału nadal funkcjonował? Przecież wszystkie jego małe śluzy były sprawne i wprost idealne aby wykorzystać je do śluzowania kajaków i jachtów. W latach 60tych nikt jednak nie myślał o atrakcyjności turystycznej miasta. Nikt nie przewidywał wtedy, że staniemy się częścią Europy. 

Tymczasem Stary kanał został zamordowany, bo nic nie jest wart kanał, na który nie można wpłynąć z dwóch stron. Kanał, który niczego ze sobą nie łączy przestaje być kanałem. Poza tym jego śluzy już nigdy nie będą funkcjonować, ponieważ każde śluzowanie nawet w przypadku takich małych śluz jak przedmiotowe, związane jest z jednorazowym spuszczeniem około 1tys. m sześciennych wody, która nie miałaby się gdzie podziać. Przecież nie zdołałby jej odebrać kolektor przeprowadzony pod Rondem Grunwaldzkim.

Tereny nad Starym Kanałem były kiedyś ulubionym miejscem spacerów i ostoją przyrody. Niestety przez pewien czas wpuszczano do niego ścieki, więc jest teraz skażony przez toksyczne osady denne. Słaby przepływ wody przez kanał przyczynia się również do tego, że woda w jego zachowanych odcinkach coraz bardziej śmierdzi i znika z niej życie. Nieprzyjemny zapach odstrasza spacerowiczów, którzy zamiast nad wodą wolą spacerować w pewnym oddaleniu od kanału.

d30830242f5b32aab7bd2de829fdbfa1.jpg

867f147ef70dba089f888c6278c274e4.jpg

045376834f9206cfbb8e2d6fc6b40c17.jpg