Skąd się bierze Twój depresyjny nastrój, negatywny stosunek czy lęk? Dużą rolę odgrywa rzeczywistość, ale jeszcze większe znaczenie ma Twoja interpretacja tego, co się dzieje.
Jak myślisz, czy Twoja interpretacja zawsze jest jedyna i prawdziwa?
Powiedzmy, że dostałeś awans. Ty odczuwasz lęk, ktoś inny widziałby wielką szansę i świetlistą przyszłość. Możesz powiedzieć, że to jego opinia, ale Ty dostosowujesz interpretację do swojego życia i szans na powodzenie. Niekoniecznie. Twoje nastawienie może się zmienić w zależności od jednego, niezbyt istotnego dla sprawy czynnika. Powiedzmy, że ktoś powiedział Ci komplement, a potem dostałeś awans (wierz lub nie, ale dobry nastrój może naprawdę wprowadzić zamieszanie). Twoje kompetencje się nie zmieniły, tak samo jak prawdopodobieństwo, że sobie poradzisz. A jednak, możesz mieć odmienny stosunek do takiej wiadomości.
Co decyduje o interpretacji?
Naprawdę wiele czynników. Ale jednym z ważniejszych, na którym chciałabym się skupić, jest Twój schemat poznawczy. Mówi on między innymi o tym, z czym skojarzysz poszczególne obiekty. I skojarzenie ma tutaj dokładnie takie znaczenie, o jakim myślisz.
Z czym kojarzy Ci się miłość? Jeśli z ukochaną osobą, poczuciem bezpieczeństwa, zrozumieniem i przytulaniem, prawdopodobnie wizja zakochania nie jest dla Ciebie jedną z gorszych, jakie ostatnio miałeś. Jednak są osoby, które na słowo miłość, automatycznie reagują z przerażeniem lub niechęcią. Do głowy przychodzi im odrzucenie, cierpienie czy wymagania, którym nie są w stanie sprostać.
Od czego to zależy? Przede wszystkim od doświadczeń życiowych. Ale zastanów się dlaczego. Przecież niektóre osoby mają doświadczenia zbliżone do Twoich i wyciągają z nich całkiem inne wnioski. To dlatego, że inne są ich wartości, cele czy przekonania. Wszystko to kształtowało się przez całe życie i utrwalało Twój sposób reagowania na poszczególne hasła czy sytuacje.
Badania pokazują, że osoby z tendencją do wpadania w depresję, o wiele szybciej tworzą systemy negatywnych powiązanych ze sobą skojarzeń. Co ciekawe, gdy chcą one zmienić tok myśli i zastąpić nieprzyjemny temat innym, zazwyczaj ich uwaga zostaje przy czymś równie dołującym. Tak pesymistycznie nastawione osoby, radzą sobie także o wiele lepiej z zadaniami intelektualnymi, jeśli ich treść lub zabarwienie jest negatywne. Co z tego wynika?
Osoba z depresją szybciej znajdzie interpretacje, skojarzenia oraz aspekty sytuacji, które będą negatywne. To wprowadzi ją w zły nastrój, a idąc za tym tokiem myśli, automatycznie pogłębi go. Dlatego najlepszym sposobem na ruminację (tj. błędne koło negatywnych myśli), jest po prostu przerwanie jej: zmiana perspektywy, zmiana aktywności czy po prostu brak czasu na myślenie. Jednak możesz też popracować nad tym, by negatywne myśli się nie pojawiały.
Jak możesz to wykorzystać?
W celu zmiany tych schematów myślowych nie jest więc potrzebne „przemeblowanie” całego życia. Chociaż zdecydowanie będziemy dążyli do zmiany doświadczeń, bo życie jest łatwiej polubić, gdy osiąga się cele i spełnia marzenia, to podstawowy system można zmienić przez zwyczajne ćwiczenia umysłowe.
Spróbuj teraz jednego z nich. Pomyśl o rzeczy, która budzi Twoją niechęć. Może to być szkoła (wezmę ten przykład, chociaż nie wszyscy muszą mieć tu złe skojarzenia). O czym zaczynasz myśleć automatycznie? Wysiłek, złe oceny, wrogowie z klasy? Im więcej wymyślisz, tym gorzej się czujesz, prawda? A teraz spróbuj pomyśleć o pięciu rzeczach, które kojarzą Ci się ze szkołą, ale wywołują zdecydowanie lepsze emocje. Nauczyciel, który wiele dla Ciebie zrobił, dobrzy znajomi, sekretna miłość, dobre oceny, ciekawe zajęcia.
Trochę lepiej? Żeby efekt był mocniejszy, pomyśl o tym, co sprawia, że czujesz się dobrze, do czego dążysz. O życiowych celach, najważniejszych emocjach. Może to być poczucie satysfakcji, komfort psychiczny albo przyjemność. A teraz zastanów się, co w czynności o której myślisz, sprawia, że osiągasz te cele. Jeśli dla kogoś ważny jest komfort i spokój, szkoła może przynieść mu wykształcenie, to znowu stabilność finansową, od której niedaleko do błogiego poczucia bezpieczeństwa i spokoju. To będzie dla niego ważne.
Stwórz podobny system. Oprzyj na swoich najważniejszych wartościach skojarzenia, a gdy przyjdzie Ci do głowy ten konkretny obiekt/osoba/sytuacja, zacznij myśleć o rzeczach z listy. Jeśli dodasz do tego pozytywne emocje i przede wszystkim, będziesz robił to regularnie, rezultaty będą jeszcze lepsze. Będziesz w stanie odkryć, że boisz się awansu, bo kojarzy Ci się z ciężką pracą i jeśli zdecydujesz się ciężko pracować, zamień ją na satysfakcję. Satysfakcja pociągnie za sobą pieniądze i prestiż, nie stres i porażkę
Źródło: http://cloudymind.pl/wordpress/jak-proste-skojarzenia-wplywaja-na-twoje-nastawienie/