Wycena aktuarialna to podstawowa usługa realizowana przez aktuariuszy na całym świecie. Wiąże się ona z oceną ryzyka i bieżącej wartości projektów finansowych.
Dotyczy ona zarówno branży ubezpieczeniowej, jak i reasekuracyjnej, a w Polsce również rezerw pracowniczych – związanych między innymi z emerytalnymi i rentowymi odprawami, czy też nagrodami jubileuszowymi. Zadaniem aktuariusza jest kalkulacja wysokości przyszłych zobowiązań usługobiorcy oraz przygotowanie planu pozwalającego na wywiązanie się z nich bez strat finansowych. Zadanie zatem, jak widać, jest sporym wyzwaniem - rynek finansowy bowiem nigdy nie daje stuprocentowych gwarancji. Wycena aktuarialna jednak, prowadzona przez profesjonalne biuro aktuarialne z doświadczeniem i uprawnieniami (zatrudniające certyfikowanych przez KNF aktuariuszy) daje bardzo wysokie prawdopodobieństwo sprawdzalności.
Jak przeprowadzana jest wycena aktuarialna?
Aktuariusz jest specjalistą w zakresie matematyki ubezpieczeniowej, jak również statystyki i prawdopodobieństwa, ekonomii, rachunkowości ubezpieczeniowej, a także baz danych i modelowania matematycznego. Ta wiedza w połączeniu z nowoczesnymi i sprawdzonymi metodami pracy pozwala na niezwykle dokładne przeprowadzenie wyceny. Punktem wyjścia do jej wykonania jest analiza sytuacji wyjściowej firmy. W przypadku wyceny aktuarialnej dotyczącej rezerw pracowniczych, bierze się pod uwagę na przykład kwestie takie, jak struktura demograficzna pracowników (płeć, wiek, data zatrudnienia i czas pracy w firmie), a także wysokość ich wynagrodzenia oraz sytuację finansową firmy oraz kwestie takie, jak fluktuacja pracowników. W oparciu o te dane, jak również informacje związane z założeniami demograficznymi oraz ekonomicznymi takimi, jak choćby stopa procentowa do dyskontowania przyszłych świadczeń pracowniczych, czy też umieralności i zachorowalności pracowników w przyszłości przygotowywany jest raport przedstawiający wycenę oraz wskazówki do postępowania kolejnych latach, by możliwe było zachowanie pełnej rentowności.
Metoda prowadzenia wyceny aktuarialnej
Wycena aktuarialna prowadzona jest zazwyczaj metodą indywidualną prospektywną – oznacza to, że za każdym razem stosowane są sprawdzone, ale i indywidualnie dostosowane do sytuacji klienta narzędzia. Podkreślić warto, że metoda zgodna być musi z Krajowym Standardem Rachunkowości nr 6 (KSR 6), ustawą o rachunkowości, jak również z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSR 19). Zalecają one przyjęcie metody prognozowanych świadczeń jednostkowych, która zakłada przede wszystkim proporcjonalne narastanie zobowiązań pracodawcy do wypłacania świadczeń pozapłacowych w perspektywie długofalowej. Wartość przyszłych zobowiązań jest przez aktuariusza traktowana jako część świadczeń przy wzięciu pod uwagę przewidywanego wynagrodzenia, które to stanowi podstawę ich naliczenia.
Prawidłowo przeprowadzona wycena aktuarialna i dokładność jej wyliczeń to najlepsza gwarancja jej wartości użytkowej dla firmy zlecającej. Prognoza związana między innymi ze strukturą wiekowo – kadrową firmy pozwoli na precyzyjne prognozowanie wszystkich zobowiązań z tytułu odpraw, nagród i nie tylko i przygotować się do nich rzetelnie.