JustPaste.it

Samorządy lokalne a polityka równości

„Różni w życiu, równi w prawach. Równość w polityce lokalnej” to nowa publikacja poświęcona zasadom równego traktowania w życiu publicznym.

„Różni w życiu, równi w prawach. Równość w polityce lokalnej” to nowa publikacja poświęcona zasadom równego traktowania w życiu publicznym.

 

Zasadę równego traktowania w artykule 32 Konstytucji RP[1] zaznaczono w sposób szeroki: „Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne” oraz „Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.” W wyżej przytoczonych zasadach nie określono możliwości stosowania odstępstw od tego przepisu. Ponadto w Konstytucji zawarto także liczne zapisy odnoszące się do przestrzegania zasady równości w różnych dziedzinach życia (m. in. art. 6 ust. 1., art. 60., art. 68. ust. 1., art. 68 ust. 2., art. 70. ust. 4.). Kolejnymi istotnymi dokumentami prawnymi, z punktu widzenia polityki równościowej, są ratyfikowane umowy międzynarodowe (na mocy art. 91 Konstytucji RP) oraz uchwalone ustawy krajowe, regulujące różne obszary życia społecznego z uwzględnieniem prawa do równości [2].

Należy zaznaczyć, że przykładem wprowadzenia nowych przepisów prawnych odnoszących się do zasady równości w życiu publicznym jest ustawa uchwalona 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania. Wymienionym aktem wprowadzono do polskiego porządku prawnego szereg regulacji Unii Europejskiej [3], zmieniając odpowiednio prawo krajowe w tym zakresie [4].

W ustawie określono obszary i sposoby przeciwdziałania naruszeniom zasady równego traktowania ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną (art. 1). Regulacja obowiązuje osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie będące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną (art. 2). Ustawa ma zastosowanie w zakresie: podejmowania kształcenia zawodowego [5], działalności gospodarczej lub zawodowej, przystępowania i działania w związkach zawodowych, organizacjach pracodawców oraz samorządach zawodowych [6], dostępu i warunków korzystania z instrumentów rynku pracy i usług rynku pracy [7] oferowanych przez instytucje rynku pracy oraz inne podmioty działające na rzecz zatrudnienia, rozwoju zasobów ludzkich i przeciwdziałania bezrobociu, zabezpieczenia społecznego, opieki zdrowotnej, oświaty i szkolnictwa wyższego, usług oferowanych publicznie (art. 4).

Organami właściwymi w sprawach przeciwdziałania naruszenia zasady równego traktowania są Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Pełnomocnik Rządu do Spraw Równego Traktowania. Pełnomocnik opracowuje i przedkłada Radzie Ministrów Krajowy Program Działań na rzecz Równego Traktowania (dalej jako skrót Krajowy Program), w którym zostają określone cele i priorytety działań na rzecz równego traktowania. W art. 22 wymieniono następujące (w szczególności): podnoszenie świadomości społecznej w zakresie równego traktowania, w tym na temat przyczyn i skutków naruszenia zasady równego traktowania; przeciwdziałanie naruszeniom zasady równego traktowania; współpracy z partnerami społecznymi, organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami w zakresie równego traktowania.

W celu wypełnienia obowiązku przewidzianego ustawą Biuro Pełnomocnika Rządu do spraw Równego Traktowania w partnerstwie ze Szkołą Główną Handlową oraz Uniwersytetem Jagiellońskim w latach 2011-2013 realizowało projekt „Równe Traktowanie Standardem Dobrego Rządzenia”, w ramach którego wykonano szereg analiz wspomagających opracowanie Krajowego Programu.

W przygotowanym projekcie Krajowego Programu Działań na rzecz Równego Traktowania na lata 2013-2016 opracowano sześć obszarów, w każdym obszarze określono cele i kluczowe działania zapewniające ich osiągnięcie: 1) polityka antydyskryminacyjna, 2) równe traktowanie na rynku pracy i w systemie zabezpieczenia społecznego, 3) przeciwdziałanie przemocy, w tym przemoc w rodzinie, i zwiększenie ochrony osób doświadczających przemocy, 4) równe traktowanie w systemie edukacji, 5) równe traktowanie w systemie ochrony zdrowia, 6) równe traktowanie w dostępie do dóbr i usług. W harmonogramie działań, przygotowanym odpowiednio dla każdego obszaru, zawarto informacje dotyczące podmiotu odpowiedzialnego za jego realizację, podmioty wskazane do współpracy w ich wykonaniu oraz czas realizacji. Warto zauważyć, że zarówno organizacje pozarządowe, jak i jednostki samorządów terytorialnych, zostały uwzględnione w Krajowym Programie jako partner wspomagający wykonanie zalecanych przedsięwzięć (m. in.: rozwijanie opieki nad dziećmi oraz osobami zależnymi, niesamodzielnymi jako wsparcie aktywności kobiet i mężczyzn na rynku pracy; upowszechnienie zagadnień z obszaru przeciwdziałania przemocy z uwzględnieniem perspektywy płci; zmniejszenie barier w kształceniu dla osób z niepełnosprawnością oraz dzieci migrantów i dzieci należących do mniejszości romskiej; wspieranie osób starszych w pełnieniu roli liderów społecznych). W projekcie Krajowego Programu zaznaczono jednak, że „podmioty odpowiedzialne za realizację poszczególnych zadań mogą nawiązywać współpracę z jednostkami samorządu terytorialnego przy ich realizacji, korzystając z ich zaplecza eksperckiego i doświadczenia w danym zakresie” [8].

Włączenie samorządów i jednostek im podległych w realizację zadań Krajowego Programu może stanowić również impuls do usystematyzowanie działań z zakresu polityki równościowej na poziomie lokalnym. Przeprowadzone badania, wypracowane diagnozy, przyporządkowanie sposobu rozwiązań obszarom wymagających interwencji polityki równościowej stanowią istotne wskazówki w zorganizowaniu przedsięwzięć dla województw, powiatów czy gmin. Należy mieć na uwadze, że samorządy, tworząc systemowe rozwiązania w tym zakresie, mogą w sposób szczególny zadbać o społeczność lokalną. Należy pamiętać, że zadaniem osób pełniących funkcje publiczne jest m. in. zabezpieczenie i realizacja potrzeb społeczności, której służą (zwłaszcza takich potrzeb jak: bezpieczeństwo, równe prawa, równe traktowanie).

Mając na względzie zachodzące zmiany, jednostki samorządów terytorialnych do realizowanych polityk publicznych powinny włączyć politykę równościową. Przeciwdziałanie dyskryminacji w życiu społeczności lokalnej powinno zostać opracowane w formie programu publicznego, tzw. klasyczne koło polityk [9] (atutem programowych działań w tym zakresie jest zorganizowana i zaplanowana realizacja zadań skutecznie eliminująca dyskryminację z życia publicznego). W tworzeniu lokalnej polityki równościowej należy uwzględnić działania z zakresu informacji, edukacji społecznej, integracji grup społecznych, przeciwdziałania zjawiskom dyskryminacji, a także niesienia pomocy prawnej ofiarom. Ze względu na złożoność problematyki zaleca się jednostkom samorządu terytorialnego współpracę i współdziałanie z organizacjami pozarządowymi działające na rzecz grup społecznych narażonych na dyskryminowanej, specjalizujących się w polityce równościowej, ponieważ działania partnerskie zapewnią wymianę wiedzy i zasobów różnych podmiotów, jednocześnie zabezpieczając wysoką jakość opracowanej polityki publicznej.

Pełna wersja artykułu &quot;Samorządy powiatowe a polityka równości&quot; dostępna jest w tomie „Różni w życiu, równi w prawach. Równość w polityce lokalnej” na stronie <a href="https://justpaste.it/redirect/samorzady-lokalne-a-polityka-row/http%3A%2F%2Fwww.fundacjagrejpfrut.cba.pl">Fundacji Grejpfrut</a> w zakładce publikacje.

 

Bibliografia

[1] Tekst uchwalony w dniu 2 kwietnia 1997 r. przez Zgromadzenie Narodowe, ogłoszono w Dz.U. 1997, NR 78 poz. 483, zm. Dz.U. 2001 nr 28 poz. 319 26.03.2001, zm. Dz.U. 2006 nr 200 poz. 1471 07.11.2006, zm. Dz.U. 2009 nr 114 poz. 946 21.10.2009.
[2] Krajowy Program Działań na rzecz Równego Traktowania na lata 2013-2016, Warszawa 2013, s. 30.
[3] Dyrektywy Wspólnot Europejskich: 1) dyrektywy Rady 86/613/EWG z dnia 11 grudnia 1986 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa (Dz. Urz. WE L 359 z 19.12.1986, str. 56; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 1, str. 330); 2) dyrektywy Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzającej w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne (Dz. Urz. WE L 180 z 19.07.2000, str. 22; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 20, t. 1, str. 23); 3) dyrektywy Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (Dz. Urz. WE L 303 z 02.12.2000, str. 16; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 4, str. 79); 4) dyrektywy Rady 2004/113/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. wprowadzającej w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług (Dz. Urz. UE L 373 z 21.12.2004, str. 37); 5) dyrektywy 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy (wersja przeredagowana) (Dz. Urz. UE L 204 z 26.07.2006, str. 23).
[4] Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego, ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, ustawę z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich, ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustawę z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz ustawę z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych.
[5] w tym: dokształcania, doskonalenia, przekwalifikowania zawodowego oraz praktyk zawodowych.
[6] w tym: korzystanie z uprawnień przysługujących członkom/członkiniom tych organizacji.
[7] Określonych w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.4).
[8] Krajowy Program Działań na rzecz Równego Traktowania na lata 2013-2016, Warszawa 2013, s. 128.
[9] Zdybała, M. Wojdat, Współpraca jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych w zakresie tworzenia polityk publicznych [w:] Poradnik modelowej współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych, pod red. Ł. Waszaka, P. Masłowskiego, Warszawa 2012, s. 33.

Projekt Wsparcie rozwoju polityki równościowej na Dolnym Śląsku został wsparty finansowo przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego oraz Fundację Grejpfrut.

 

 

konkurs_-_wp.jpg