Rytm jest nieodłącznym elementem naszego życia.
Rytm towarzyszy nam przez całe nasze życie. Pojawiamy się na świecie z zapisem gdzieś głęboko w naszej pamięci rytmu uderzeń serca naszej matki i jest to pierwszy rytm, z którym się na tym świecie stykamy. Najważniejszy rytm to rytm uderzeń naszego serca. On jest w nas niczym król, decydujący o naszym życiu. Ale przecież jest niezauważalny dopóki nie ulegnie roztrojeniu i nie pozbawi nas sił życiowych, dopiero wtedy doceniamy znaczenie rytmu serca i walczymy o przywrócenie jego prawidłowego działania.
Czy zdajemy sobie sprawę z wszechobecności rytmu? Mamy rytm dobowy wynikający z obrotu Ziemi wokół własnej osi, dzieki temu powtarzające się naprzemiennie dzień i noc wyznaczają naszą aktywność fizyczną i porę odpoczynku. Mamy rytm roczny, kiedy zamyka się pełny okrąg wędrówki naszej planety wokół Słońca, podzielony na pory roku. Księżyc rytmicznie okrąża Ziemię zmieniając swój wygląd od pełni aż do nowiu. Zachodzące wokół nas zmiany w przyrodzie ulegają cyklicznemu powtarzaniu, przyzwyczajając nas do tego i wymuszając na nas podporządkowanie się temu procesowi. Dzięki czemu zbieramy plony jakie wydaje ziemia. Na przykład zależność od corocznych wylewów Nilu była wyznacznikiem życia Egipcjan w czasach starożytnych. Seneka - rzymski filozof opisywał z jaką nadzieją starożytni Egipcjanie witali nadejście corocznych wylewów Nilu: "Nil wylewający się na pola to najwspanialszy widok. Równiny znikają, a doliny się chowają. Tylko miasta wystają nad powierzchnię wody jak wyspy. Jedynym środkiem lokomocja stają się wtedy łodzie; a im więcej lądu skryło się pod wodą tym większa jest radość mieszkańców. "(1) Opadające wody Nilu pozostawiały warstwę mułu, dzięki któremu użyźniona gleba wydawała obfite plony, stanowiąc bazę do rozwoju wspaniałej cywilizacji.
Rytm prac, obyczajów i obrządków polskiej wsi, związanych z porami roku najpiękniej przedstawił Wł. Reymont w "Chłopach". W tej powieści, której tomy zatytułowane są kolejnymi porami roku w sposób wyrazisty widać jak życie człowieka uzależnione jest od rytmu przyrody. Przez trzy pory roku chłop pracuje na roli, w zimie odpoczywa, zajmuje się sprawami domu lub pracuje w lesie. Rytm bowiem porządkuje życie ludzkie i buduje poczucie bezpieczeństwa. Tę cechę wspaniale wykorzystuje religia z cykliczną obrzędowością swoich świąt, wpisując się na przykład z Wigilią czy śniadaniem Wielkanocnym w życie Polaków, nawet tych którzy z religią niewiele mają wspólnego.
Rytm nieodmiennie kojarzy się z tańcem. Na przykład (cyt.) "Tańce afrykańskie to przede wszystkim rytm wybijany przez bębny, których w folklorze afrykańskim jest całe mnóstwo. (...) Taniec w Afryce ściśle związany jest z wierzeniami plemion i rytuałem magicznym. Pomimo że przeszedł czas przemian nadal mocno czerpie ze swoich korzeni."(2)
Rytmiczny plemienny taniec w różnych kulturach i na różnych kontynentach miał za zadanie przede wszystkim integrować społeczność, która wspólnie wykonując te same powtarzające się ruchy harmonizowała swoją energię, porządkowała emocje, które ulegały wytłumieniu lub wzmocnieniu. Ale miał też znacznie magiczne, łączył bowiem z duchami przodków i pozwalał oddawać hołd bóstwom.
Rytm towarzyszył człowiekowi również na wojnie. Znamy określenie "bębny wojenne", które kiedyś dosłownie oznaczało bębny, których rytm zagrzewał żołnierzy do walki i podtrzymywał ducha bojowego w walczących a teraz bywa kojarzone z walką polityczną.
O sile rytmu przypomina nam historia mostu, który zawalił się od miarowego przemarszu oddziału żołnierzy, podobno miało to miejsce w Angers za sprawą batalionu piechoty francuskiej. Ale inne oblicze rytmu odkrywamy kołysząc jednostajnie niemowlę do snu. Rytmiczne kołysanie uspokaja małego człowieka i pozwala bezpiecznie zasnąć. Jednak kołyszące się nieustannie opuszczone małe dziecko w swoim łóżeczku sygnalizuje chorobę sierocą, chyba największe przewinienie dorosłych wobec dzieci.
Rytm czyli cykliczność zdarzeń, zjawisk przywodzi na myśl koło. Nieuchronność powtórzeń opisujących nasze życie tu na Ziemi, zamkniętych w kole życia każe przyjrzeć się bacznie rytmowi i docenić jego rolę. Odrywając się na przykład od rytmu nocy i dnia, destabilizujemy nasze życie a tym samym podkopujemy własne zdrowie. Rytm przypomina nam dobitnie, że jesteśmy nieodłączną cząstką przyrody i niszcząc ją niszczymy samych siebie.
1. http://www.egipt.amra.pl/amranil.php
2. http://www.taniec.fit.pl/podzial-tancow/tance-swiata/tance-afrykanskie,391,1,0.html