Zielone Świątki to polska nazwa ludowa święta majowego, pierwotnie związanego z przedchrześcijańskimi obchodami święta wiosny (z siłą drzew, zielonych gałęzi i wszelkiej płodności).
W zależności od regionu święto to jest też nazywane sobótkami (południowa Polska) lub palinockami (Podlasie) i w pewnych aspektach łączyło cechy zarówno marcowego Jarego jak i czerwcowej Nocy Kupalnej. Jego genezy przede wszystkim upatrywać jednak należy w znacznie starszym etnicznym święcie słowiańskim zwanym Stado (jego pozostałością jest ludowy odpust zielonoświątkowy), najprawdopodobniej związanym z kultem płodności. Obecnie powszechnie terminem Zielonych Świąt określa się potocznie święto katolickie Zesłania Ducha Świętego.
Ludowe obyczaje związane z Zielonymi Świątkami – wpisane w rytm przyrody, w oczekiwanie nadejścia lata – mają swe źródła w obrzędowości pogańskiej. Ich archetypem są magiczne praktyki, mające zapewnić obfitość przyszłych, tegorocznych plonów. W tym celu palono ognie, domy bielono i przyozdabiano zielonymi gałązkami, izby okadzano i przystrajano tatarakiem oraz kwiatami. W wielu regionach wycinano młode brzózki i stawiano je w obejściu… Przystrajanie domostw zielonymi gałęziami miało zapewnić urodzaj, a także ochronić domowników przed urokami.
Zielone Świątki szczególnie popularne były wśród pasterzy, którzy ucztowali i tańczyli przy ogniskach. Zwyczaj ten do dnia dzisiejszego popularny jest wśród górali zagórzańskich i Podhalan. Wówczas to, na wielu tamtejszych wzgórzach, palą się widoczne z daleka ogniska. W swej pierwotnej formie święto to jest nadal obchodzone również przez rodzimowiercze, słowiańskie związki wyznaniowe.
Bibliografia i materiały pomocnicze:
1. Dr Iwona Zielińska – Zesłanie Ducha Świętego, czyli Zielone Świątki na ziemi dobrzyńskiej, Gazeta Pomorska
2. Rodzimowierca – portal informacyjno-kulturalny
3. Olga Mojsiejuk „Zielone Świątki”
4. Rodzimy Kościół Polski
5. Józef Szczypka „Kalendarz polski”, 1979
6. Wikipedia – Zielone Świątki