Schody stanowią wybitny przykład sztuki użytkowej. Ta niezwykle funkcjonalna konstrukcja potrafi zamienić się w prawdziwe dzieło sztuki, także ulicznej.
Przykładem tego jest m.in. Aleja Kaflowych Schodów w San Francisco czy imponujące gotyckie schody z czerwonymi stopniami wewnątrz portugalskiej księgarni Livraria Lello & Irmão. Jak na tle najpiękniejszych schodów świata prezentują się te w rodzimych wnętrzach?
Pałacowe schody z Gdańska
Miłośnicy cięższych, iście pałacowych schodów preferują styl, jaki dominował w XVIII-wiecznym Gdańsku. Wystrój wnętrza miał oddawać bogactwo tego portowego miasta i jego mieszkańców. Rzeźbione dębowe schody spiralne jednego z domów przy Heilige-Geist-Gasse 101 zachowały się m.in. na rycinach Johanna Carla Schultza. Wprawdzie obecnie niewiele osób decyduje się, aby wyposażyć w nie wnętrza swoich domostw, ale ich rozmach sprawia, że świetnie sprawdzą się w reprezentatywnych wnętrzach takich jak instytucje kultury czy urzędy.
Secesja w Warszawie
Przenosimy się teraz o jedną epokę dalej. Belle époque stanowiło oddech pomiędzy jedną a kolejną wojną (prusko-francuską oraz I Wojną Światową). Był to niewątpliwie piękny czas. Nie tylko ze względu na rozwój techniczny czy kulturalny. To wtedy narodził się impresjonizm oraz secesja, które na zawsze zmieniły sztukę. To dzieła secesjonistów i impresjonistów należą do najdroższych na świecie. Nazwisk Renoir, Monet, Van Gogh czy Klimt dzisiaj nikomu przedstawiać nie potrzeba.
Secesja, której wybitnymi przedstawicielami byli wspomniany Gustav Klimt, Alfons Mucha czy – na naszym podwórku – Stanisław Wyspiański, wiele namieszała również w dziedzinie architektury (także wnętrz).
W Warszawie za jedną z najpiękniejszych kamienic uchodzi ta przy ulicy Kłopotowskiego. Typowe dla secesji dekoracje roślinne oplatają elewację budynku oraz wyjątkowe ażurowe metalowe schody. Do dziś te secesyjne konstrukcje stanowią inspirację, stają się główną ozdobą wypełniającą wnętrza. Coraz częściej rzemieślnicy tworzący schody z duszą stylizują je właśnie na te z belle époque. Oczywiście obecnie są to najczęściej schodydrewniane. – Dużym powodzeniem cieszą się u nas schody gięte inspirowane secesją. Przy ich tworzeniu wykorzystujemy technikę próżniową. Dzięki temu powstają elementy gięte o dowolnych promieniach – mówi pan Andrzej Pęcek z Wood&Art, pracowni wytwarzającej schody pałacowe.
Minimalistyczne koncepcje schodów
Znajdujemy się teraz w XXI wieku, gdzie wszystkie style są dozwolone. Prężnie rozwija się minimalizm, typowy dla naszych czasów. Jego domenę stanowi prostota połączona z funkcjonalnością. Przykładem tego nurtu są schody półkowe, których konstrukcja schowana jest w ścianie, po to, aby zapewnić im lekkość, by wyglądały jak pojedyncze stopnie zawieszone w powietrzu.
Ciekawą konstrukcję stanowią schody filharmonii szczecińskiej, która jest projektem dość świeżym, bo inauguracja nowej siedziby nastąpiła na jesieni 2014 roku. Białe schody wewnątrz budynku wiją się ku górze, przypominając kształtem minimalistyczny koncept muzeum Guggenheima w Nowym Jorku.
Kompromisem pomiędzy nowoczesnymi minimalistycznymi konceptami a tymi bardziej zachowawczymi, tradycyjnymi, są samonośne schodydywanowe. Dzięki specjalnej konstrukcji schody te wyglądają, jak gdyby powstały z jednej bryły drewna, przypominają rozwinięty dywan.
*
Schody stanowią znaczną inwestycję w dekoracji wnętrz, ponieważ często to one odgrywają w nich główną rolę. Zajrzyjmy teraz do Małopolski, gdzie w krakowskiej wieży Mariackiej pojawiły się
nowe schody. Turyści będą mogli z nich korzystać już latem. Cały koszt odnowy Hejnalicy wyniósł ponad 1,5 miliona złotych. Ale teraz strażnicy są w stanie w ciągu zaledwie 2,5 minuty wspiąć się na szczyt wieży.
Autor: Wood&Art, www.schodypalacowe.pl