Kiedy w kinach pojawia się jakieś dzieło, my winszujemy reżyserom, ewentualnie aktorom, jak gdyby filmu nie tworzyli też operatorzy, charakteryzatorzy, scenografowie itd.

Kiedy powstaje okazały budynek, to zasługi odbiera architekt, czasami inwestor, jak gdyby to oni położyli każdą cegłę, jak gdyby to oni rozwiązali dziesiątki drobnych problemów pojawiających się każdego dnia na każdej budowie.

Tak samo jest w innych dziedzinach, w których za efekt końcowy odpowiadają setki, a nieraz tysiące ludzi. Większość z nich pozostaje niewidoczna. Wydaje nam się, że iPhone’a stworzył Steve Jobs, ale przecież nie zrobił tego w pojedynkę. Oddawanie całości zasług tylko jemu jest co najmniej niezgodne ze stanem faktycznym. Każdy z nas w ten sposób upraszcza sobie otaczający nas świat. I nie chodzi o to, żeby nie upraszczać, ale żeby mieć świadomość, że takiego zabiegu na rzeczywistości dokonujemy.

Takie upraszczanie nie jest chyba nawet krzywdzące, bo większość z nas woli bohaterstwo z przydomkiem „ciche”. Wprawdzie zaczytujemy się w nowinach na temat życia gwiazd show-biznesu, ale mało kto z nas chciałby rzeczywiście żyć tak jak oni. Nie podoba nam się, ile zarabiają osoby zajmujące czołowe publiczne stanowiska, ale prawda jest taka, że większość z nas wcale nie miałaby odwagi działać każdego dnia w świetle fleszy, pod okiem szukających sensacji dziennikarzy i złośliwych internautów.

Chcę tu zwrócić uwagę na miliony osób, które mogą mieć poczucie, że ich praca nie ma znaczenia, ale w praktyce bez ich pracy nasze życie byłoby znacznie gorsze. 

Trudno wyobrazić sobie życie bez samochodu, a samochód bez opon. A skoro tak, to znaczy, że pracownicy fabryk Michelin, Bridgestone i Continental (bo najpewniej ich opony mamy w naszych samochodach) uczynili nasze życie lepszym. A czy moglibyśmy żyć bez bieżącej wody? Jeśli nie, to powinniśmy codziennie dziękować pracownikom miejskich wodociągów.

Bez prądu nasze życie zmieniłoby się nie do poznania. Jednak prąd mamy nie tylko dzięki pracownikom kopalń, ale także dzięki osobom, które budują kopalniane urządzenia. Czy zastanawialiście się, kto zbudował stumetrowe kolosy wydobywające węgiel w bełchatowskiej kopalni odkrywkowej? To też są osoby, którym zawdzięczamy cuda naszej codzienności. Z kolei koparki, ładowarki i wiele innych maszyn nie mogłyby powstać bez osób wykonujących podzespoły. Prąd mamy więc między innymi dzięki podwykonawcom wykonującym koła zamachowe czy profile aluminiowe. Z kolei profile aluminiowe wykorzystywane są też do budowy mostów, budynków, galerii handlowych. Gdy zatrzymamy się chwilę i przyjrzymy drodze powstawania codziennych przedmiotów, okaże się, że człowiek, który wykonuje laserowe cięcie blach albo zajmuje się spawaniem, był człowiekiem który współtworzył most, na którym po raz pierwszy wyznaliśmy miłość albo dopomógł doprowadzić prąd do kina, w którym po raz pierwszy obejrzeliśmy film z dorastającą córką.