Na przestrzeni wieków nauka polska zgromadziła paletę znamienitości:

• Trzynastowieczny fizyk, Witelon, był pierwszym polskim uczonym, autorem dzieła o optyce i filozofii, z którego wiedzę czerpali m.in. Leonardo da Vinci
• wielki astronom Mikołaj Kopernik, twórca heliocentrycznej teorii wszechświata.
• Kolejną fascynującą postacią był Jan Heweliusz, astronom, twórca nowożytnej selenografii. Swój Atlas ciał niebieskich dedykował Janowi III Sobieskiemu, a po zwycięstwie pod Wiedniem nadał jednej z konstelacji nazwę Tarcza Sobieskiego.

Tradycje te podtrzymują współcześni polscy astrofizycy i radioastronomowie:

• Aleksander Wolszczan, odkrywca pierwszych planet poza układem słonecznym, oraz ks. Michał Heller, uhonorowany Nagrodą Templetona za pokonywanie barier między nauką a religią.
• Jędrzej Śniadecki (1768–1838) to znakomity chemik i biolog, a jego brat Jan Śniadecki – astronom i matematyk.
• Genialnym matematykiem był Stefan Banach (1892–1945), przedstawiciel słynnej lwowskiej szkoły matematycznej, twórca m.in. analizy funkcjonalnej i autor doskonałych podręczników.
• Polscy chemicy Zygmunt Wróblewski i Karol Olszewski jako pierwsi na świecie skroplili tlen i azot (1883).
• Maria Skłodowska-Curie (1867–1934) to dwukrotna laureatka Nagrody Nobla i jedyny naukowiec, któremu ją przyznano w dwóch różnych dziedzinach (fizyki i chemii). Odkryła nowe pierwiastki promieniotwórcze: rad i polon. Jako jedyna kobieta spoczywa w paryskim Panteonie.
• Wybitnym uczonym był Jan Czochralski, w czasach PRL celowo zapomniany, za to najczęściej wymieniany w światowych publikacjach naukowych Polak. Jego metoda wzrostu kryształów krzemowych nadal jest wykorzystywana w elektronice do produkcji mikroprocesorów.
• Warto wiedzieć, że polski lekarz okulista, Ludwik Zamenhof, jest twórcą międzynarodowego języka esperanto.
• Kazimierz Michałowski (1901–1981), archeolog i egiptolog, założyciel polskiej szkoły archeologii łączącej wykopaliska z pracami konserwatorskimi. Prowadził badania w Egipcie, najbardziej znane w Faras, na terenach, które miały być zalane na skutek budowy tamy na Nilu w Assuanie. Freski z Faras są ozdobą ekspozycji warszawskiego Muzeum Narodowego. Polscy archeolodzy prowadzą wykopaliska na wszystkich kontynentach, dokonując fascynujących odkryć.

II wojna światowa wygnała wielu polskich naukowców na obczyznę, gdzie już zostali. Wśród nich byli:

• Mieczysław Bekker, który został dyrektorem Instytutu Badań koncernu General Motors i współtwórcą pojazdu księżycowego LRV, to on był twórcą terramechaniki.
• Stanisław Ulam, matematyk, brał udział w pracach nad konstrukcją amerykańskiej bomby atomowej (projekt „Manhatan”) i bomby wodorowej.

Na ogół mało wiemy o wkładzie Polaków w osiągnięcia światowej myśli technicznej, a warto znać efekty ich prac. Oto kilka przykładów:

• Zygmunt Choreń, „ojciec żaglowców”, zaprojektował największy żaglowiec świata, pięciomasztowy SV Royal Clipper pływający dok do naprawy okrętów to dzieło Stanisława Janickiego (1871), budowniczego m.in. Kanału Sueskiego.
• hologramy zawdzięczamy Mieczysławowi Wolfke, prekursorowi telewizji i holografii (1920).
• śmigłowce dwuwirnikowe skonstruował Frank Piasecki (1919–2008), syn polskich emigrantów z początku XX w., założył amerykańską firmę Piasecki Aircraft Corporation.
• drabina pożarnicza to wynalazek Antoniego Szczerbowskiego (koniec XIX w.).
• Jacek Karpiński „Mały Jacek” (1927–2010), wybitny inżynier elektronik, cybernetyk, informatyk, kierowca rajdowy, żeglarz, był żołnierzem Szarych Szeregów w batalionie „Zośka”, uczestnikiem Powstania Warszawskiego. Zaprojektował minikomputer K-202 (komputer osobisty) na długo przed wprowadzeniem takiego urządzenia na rynek w Stanach Zjednoczonych. Był szykanowany przez władze komunistyczne za działalność w Armii Krajowej i udział w Powstaniu Warszawskim. Dziś jest uznawany za geniusza XX w.
• harmonogram – jego twórcą, jak i podstaw planowania i optymalizacji produkcji, był Karol Adamiecki (ok. 1900), wybitny teoretyk zarządzania.
• pierwszą na świecie kamerę-projektor wynalazł Kazimierz Prószyński (1876–1945), operator filmowy i reżyser.
• serię magnetofonów Nagra opracował Stefan Kudelski (1929–2013), elektronik i wynalazca, zdobył dwa Oskary za osiągnięcia naukowo-techniczne.

Zapomniani wynalazcy

• Józef Hofmann (1876–1957), kompozytor, pianista, wynalazca. Opatentował ok. 100 wynalazków, w tym pneumatyczne resory samochodowe, wycieraczki do szyb samochodowych i… spinacz biurowy, a także urządzenie do pomiaru siły nacisku palców.
• Adam Ostaszewski „Leonardo ze Wzdowa” (1860–1934), pionier awiacji, pisarz, poeta i tłumacz poezji z całego świata, znawca ponad 20 języków, odbył pierwszy lot balonem z polską flagą (1888). Konstruktor silnika hydraulicznego, latającego pionowzlotu, modelu sterowca, automatu do gry w szachy.
• Jan Szczepanik (1872–1926), autor ponad 50 wynalazków, opatentował kilkaset rozwiązań technicznych. Wynalazł telektroskop – protoplastę dzisiejszej telewizji, system kolorowej fotografii, system filmu barwnego, fotometr, telefot. Był wynalazcą systemu barwnego tkactwa. Skonstruował karabin elektryczny i kamizelkę kuloodporną, która ocaliła życie hiszpańskiego króla Alfonsa XIII. Nazywany „polskim Edisonem” i „polskim da Vinci”.
• semafor, kasownik i gazomierz to wynalazki Jana Józefa Baranowskiego, emigranta po Powstaniu Listopadowym.

Nowoczesne technologie to też domena Polaków:

• niebieski laser stosowany w technologii blu-ray został udoskonalony w PAN w Warszawie (2001).
• technologia produkcji przemysłowej grafenu została opracowana przez polskich naukowców z ośrodków w Warszawie i Łodzi (2011).
• polscy informatycy wygrywają międzynarodowe konkursy programistyczne, a polskie gry komputerowe są w światowej czołówce (np. Wiedźmin).
• e-kostka DICE+, współpracująca z tabletami, autorstwa młodych informatyków od 2013 r. podbija świat. Jest pierwszym polskim produktem w sklepach Apple.