Artykuł o tym, czym są pipety automatyczne oraz jak dbać o to by jak najdłużej służyły one laborantom.
Czym jest pipeta?
Pipeta zaliczana jest do sprzętu laboratoryjnego. Z reguły jest to rurka wykonana ze szkła lub tworzywa sztucznego, dzięki której możliwe jest odmierzanie i przenoszenie niewielkiej ilości cieczy.
Pipety automatyczne
Obecnie najczęściej używa się pipety automatycznej. Jest to nowoczesny rodzaj pipety miarowej, która posiada mechanizm ułatwiający operowanie tym narzędziem.
Pipety automatyczne to przyrządy, które składają się z wielu elementów. Są to mi.in.:
- nurnik,
- sprężyny,
- uszczelki,
- końcówki,
- tłoczka,
- regulator,
- o-ring.
Końcówki najczęściej są wymienne i wykonane z materiałów takich jak teflon czy polietylen. Żeby skorzystać z pipety, należy wsadzić, końcówkę do cieczy, a następnie wcisnąć tłoczek. Wtedy niewielka część cieczy, którą chcemy pobrać, zostanie wciągnięta do wnętrza pipety. W środku znajduje się także regulator, którego zadaniem jest ograniczyć poziom wciąganej cieczy do odpowiedniego poziomu.
Podobnie jak inne urządzenia mechaniczne, pipety automatyczne potrzebują okresowych przeglądów i konserwacji, aby działały prawidłowo. Na to, czy pipeta będzie dobrze spełniała swoje zadnie, może wpłynąć wiele czynników. Powinno unikać się pipetowania cieczy, które wchodzą w ostrą reakcję z materiałem, z którego wykonana jest pipeta, szczególnie jej końcówka oraz zbiorniczek. Częstym błędem początkujących pracowników laboratoriów jest także przystępowanie do procesu pipetowania bez założonej końcówki, co może prowadzić do uszkodzenia pipety. Takie typu działanie prowadzi m.in. do korozji metalowych elementów, negatywnie wpływa na uszczelki oraz zanieczyszcza wnętrze pipety. Prowadzi to do błędnych pomiarów i odczytywania błędnych wyników, co może spowodować bardzo duże szkody. Żeby pipety automatyczne działały prawidłowo, należy je więc przynajmniej raz w roku czyścić oraz wymieniać, zużyte elementy takie jak uszczelki. Bardzo ważne jest też kontrolowanie, czy pipeta jest właściwie skalibrowana.
Czyszczenie pipety automatycznej
Każdy laborant powinien umieć wyczyścić jego narzędzie pracy, jakim jest pipeta. Polega to zazwyczaj na przemyciu zewnętrznych części pipety tamponem, który wcześniej został nasączony w alkoholu izopropylowym lub etanolu (70%). Wnętrze pipet czyścimy natomiast woda destylowaną lub alkoholem izopropylowym. Są to ogólne wskazówki, jednak przede wszystkim w pierwszej kolejności należy kierować się instrukcją dołączona do konkretnej pipety przez producenta. Jeżeli do czyszczenia konieczne jest rozebranie pipety na części, powinniśmy to robić z należytą starannością, tak by nie pogubić poszczególnych elementów i możliwe było ponowne jej złożenie.
Regularna sterylizacja
Wiele badań prowadzonych w laboratoriach wymaga jałowych warunków. Wiąże się to więc z częstą sterylizacją pipety. Do jednej z popularniejszych metod sterylizacji należy naświetlanie pipety promieniowaniem UV, a także sterylizacja w autoklawie. W drugim przypadku należy sprawdzić jednak, czy pipeta jest odporna na działanie wysokiej temperatury, w przeciwnym wypadku może ulec uszkodzeniu. W tym przypadku również w odsyłamy do instrukcji dołączonej przez producenta.