Masaż sportowy - czym jest taki masaż, czy jest potrzebny i dlaczego jest ważny.
Masaż sportowy.
Masaż sportowy: techniki, rodzaje, działanie
Masaż sportowy – pod tym pojęciem kryje się kilka technik, stosowanych u sportowców-zawodowców, jednak z dobrodziejstw masażu sportowego coraz częściej korzystają również amatorzy. Zabiegi mają na celu pomoc osobom aktywnym fizycznie w utrzymaniu formy, zapobieganie kontuzjom, wspomaganie organizmu przed, w trakcie i po wysiłku.
Masaż sportowy jest stałym elementem programu przygotowań każdej osoby zawodowo uprawiającej sport. Dzięki stosowaniu tej metody sportowcy chronią swoje ciało przed zakwasami, napięciem mięśni, szybciej regenerują się po wysiłku, lepiej przygotowują do zawodów, łatwiej leczą kontuzje.
Masaż sportowy jest jednym z elementów programu treningowego, często towarzyszą mu inne zabiegi, np. kąpiele wodne czy sauna fińska.
Masaż sportowy, choć wyróżniamy kilka jego rodzajów, w każdej postaci czerpie z masażu klasycznego. Jest więc głaskanie – na początku i na końcu sesji – rozcieranie, wyciskanie, ugniatanie, oklepywanie ciała, ale z energią i siłą większą niż w przypadku masażu nieprzeznaczonego dla osób zawodowo/bardzo często uprawiających sport. Dlatego też masażu sportowego nie można nazwać zabiegiem relaksacyjnym – bywa bolesny i nieprzyjemny, jednak należy pamiętać, że jego celem nie jest wprowadzenie masowanej osoby w stan wyciszenia czy odstresowania, a przeciwnie – to część programu treningowego sportowca. Masaż sportowy działa podobnie jak masaż izometryczny – przywraca mięśniom siłę i odpowiednią masę, pomaga je zregenerować, poprawia krążenie limfy, dotlenia skórę.
Warto pamiętać, że podczas masażu sportowego najczęściej największą uwagę poświęca się trzem partiom, najczęściej narażonym na kontuzje, zwłaszcza u biegaczy. Są to łydki – ta niewielka grupa mięśni odpowiada za podnoszenie całej masy ciała i napędzanie go. Następnie zginacze bioder, dzięki którym podnosimy nogi i mięsień pośladkowy średni – odwodziciel uda.
Rodzaje masażu sportowego :
1. Masaż sportowy podtrzymujący (masaż kondycyjny, masaż podtrzymująco-kondycyjny)
Masaż sportowy podtrzymujący – wykonywany w czasie przerw w zawodach – w czasie po sezonie lub na jego początku, wtedy, gdy intensywność treningów jest mniejsza. Cel masażu sportowego podtrzymującego to utrzymanie układu nerwowego, układu krążenia, a przede wszystkim – układu ruchu – w sprawności towarzyszącej czasowi większej aktywności fizycznej. Masaż sportowy podtrzymujący trwa około 45 minut, stosuje się go codziennie lub co dwa dni. Dzięki niemu mięśnie otrzymują odpowiednią ilość tlenu i substancji odżywczych, a z organizmu szybciej usuwane są toksyny. Masaż sportowy podtrzymujący jest najdelikatniejszym rodzajem masażu sportowego, a podczas jego wykonywania stosuje się wszystkie elementy masażu klasycznego.
2. Masaż sportowy startowy
Ten rodzaj masażu błyskawicznie rozgrzewa mięśnie i aparat więzadłowo-stawowy, pozwalając mięśniom zachować zdolność skurczową, a więzadłom – elastyczność. Masaż startowy ma działać bardzo szybko, gdyż wykonuje się go na około 4 minuty przed rozgrzewką. Nie powinien trwać dłużej niż 10 minut. Będzie skuteczny, jeśli wysiłek fizyczny rzeczywiście po nim nastąpi. Podczas masażu startowego ciało (wybrane partie lub całościowo) jest głaskane, rozcierane i ugniatane.
3. Masaż sportowy przedwysiłkowy
Masaż sportowy przedwysiłkowy wykonuje się od dnia po ostatnim masażu treningowym aż do momentu startu. Wymaga on od masażysty nie tylko wysiłku fizycznego, ale i umiejętności psychologicznych. Jego celem jest jak najlepsze przygotowanie zawodnika do zawodów, a temu może towarzyszyć nerwowość, bezsenność czy brak koncentracji. Masaż sportowy rozluźnia mięśnie i pobudza je do działania.
4. Masaż sportowy powysiłkowy (masaż restytucyjny, masaż regeneracyjny)
Stosowany, jak sama nazwa wskazuje, bezpośrednio po treningu, zawodach, ale również w czasie między startami. Masaż sportowy powysiłkowy ma przywrócić organizm sportowca do formy sprzed wysiłku w jak najszybszym czasie, działa trzykrotnie silniej niż po prostu bierny odpoczynek po aktywności fizycznej. Jeśli wysiłek nie był bardzo intensywny, masaż wykonuje się po około 30 minutach od wysiłku, najczęściej po prysznicu. Jeśli aktywność fizyczna była większa, sportowca masuje się po około 1-2 godzinach. Masażysta ugniata i rozciera przede wszystkim kark i barki. Masaż sportowy powysiłkowy trwa około 15 minut.
5. Masaż sportowy treningowy
Masaż wykonywany w całym cyklu treningowym. Ma na celu zwiększenie możliwości czynnościowych organizmu sportowca i utrzymywanie go w ciągłej gotowości do startów. Masaż treningowy trwa około 45-60 minut, jego długość i intensywność, jak w przypadku każdego masażu sportowego, dostosowane są do płci, masy, wieku sportowca oraz do rodzaju uprawianej dyscypliny. Masaż u tenisisty, lekkoatlety czy pływaka jest lżejszy niż u zapaśnika czy piłkarza, jednak zawsze należy do intensywnych i raczej nieprzyjemnych. Na masaż sportowy treningowy składa się przede wszystkim rozcieranie i ugniatanie – to drugie powinno stanowić około 70 procent czasu całego masażu. Masaż treningowy wykonuje się kilka godzin po treningu.
Działanie masażu sportowego na organizm.
Odpowiednio wykonany masaż sportowy pobudza układ ruchu przed wysiłkiem i minimalizuje efekty zmęczenia już po nim. Usprawnia krążenie chłonki i krwi, dzięki czemu substancje odżywcze szybciej wędrują do mięśni. Te z kolei, poprzez działanie masażu sportowego, są bardziej rozgrzane i rozluźnione. Masaż sportowy poprawia metabolizm, pozwala sportowcowi uzyskać równowagę psychiczną, zmniejszyć stres i jego objawy: zaparcia, biegunki. Masaż sportowy zmniejsza również ryzyko wystąpienia kontuzji. Pozwala zlikwidować zmęczenie po wysiłku i powstałe w mięśniach zakwasy. Podsumowując, pomaga organizmowi lepiej przygotować się do intensywnego wysiłku i zminimalizować jego negatywne skutki.
Wskazania oraz przeciwwskazania do wykonania masżu.
Jak już wspominaliśmy, masaż sportowy wykonuje się u zawodowych sportowców, jednak coraz częściej korzystają z niego również osoby amatorsko uprawiające sport. W przypadku tych ostatnich, jako że zazwyczaj nie pozostają pod stałą opieką lekarza, warto skonsultować z nim decyzję o zabiegu. Masaż sportowy powinien być wykonywany wyłącznie w celu wsparcia aktywności fizycznej, więc osoby, które nie trenują, nie powinny z niego korzystać. Podobnie jak pacjenci z chorobami układu krążenia, nowotworami, kobiety w cięży.