Hipnoza jest narzędziem, które stale kojarzone jest z czymś niezwykłym, niezbadanym, ponadnaturalnym...
Hipnoza jest narzędziem, które stale kojarzone jest z czymś niezwykłym, niezbadanym, ponadnaturalnym. Jest również obiektem wielu fascynacji i niestety często wykorzystywana do fałszowania prawdziwej natury tego zjawiska[1]. Hipnotyzerzy często pokazują swoją technikę hipnozy jako zjawisko paranormalne, robią z tego „show”.
Z jednej strony słusznie, gdyż hipnoza opiera się na elementach koncentracji, wyobraźni, kreatywności i ciekawości. Z drugiej strony, przesadnie ukazuje hipnozę oraz nadaje temu narzędziu obraz nierzeczywisty. Taka sytuacja negatywnie wpływa na odbiór przez podopiecznych, klientów, pacjentów – tworzy strach przed tak wysoce skuteczną metodą terapeutyczną.
Hipnoza to stan podobny do snu, wywołany sztucznie poprzez sugestywne oddziaływanie na druga osobę, bezkrytycznie poddająca się woli hipnotyzera[2].
Hipnoza jest stanem wywołanym sugestiami hipnotycznymi. Inaczej mówiąc, hipnoza będąc formą interakcji międzyludzkiej czy też komunikacji interpersonalnej, jest efektem sugestii działających w czasie jej trwania[3].
W trakcie prowadzenia rozmów ze swoimi klientami, wypytywałem jaką wiedzę posiadają na temat hipnozy. Spora część osób boi się powyższego zagadnienia, traktuje hipnozę jak pozostałości po czarnej magii. Hipnoza wywołuje u ludzi lęk, przerażenie lecz
i zarazem ciekawość.
Wyznaczonej przez siebie grupie kontrolnej z różną problematyką rozpocząłem prowadzenie hipnozy. Wcześniej przed przystąpieniem do procesu opisywałem naturę zjawiska zrozumiałymi i przystępnymi słowami. Przygotowałem podopiecznych do poznania tego zjawiska poprzez wprowadzanie w delikatne fazy półsnu aż do głębokich stanów. Po ukończonych procesach odczucia ludzi były podobne – stan relaksu, odprężenia, poczucie spokoju, radości i motywacji.
Osoby poddawane hipnozie posiadały zupełnie inną wizję i wyobrażenie tego narzędzia. Stanowczo byli pozytywnie zaskoczeni. Wykreowany model sceniczny był pełnym wyobrażeniem hipnoterapii.
Hipnoterapia
Hipnoza jest naturalnym zjawiskiem psychicznym oraz dotyczy wszystkich ludzi. Rozpoznając różne metody stosowania hipnozy oraz próby klasyfikacji mogę zaproponować własną (w zależności od jej przeznaczenia)[4].
- Hipnoterapia
- Hipnoza sceniczna / uliczna
- Hipnoza systemowa (użytkowa) (np.)
- Hipnoza sportowa
- Hipnoza erotyczna
- Hipnoza rozwojowa
Hipnoterapia jest to model stosowania hipnozy na którym się skupię. Hipnoterapia to rodzaj hipnozy mający na celu wyleczenie lub wspomożenie leczenia wybranego zaburzenia, problemu na tle emocjonalno-społecznym czy też psychicznym.
Pierwszym poruszonym przeze mnie zagadnieniem będzie kontrola bólu. W procesie hipnoterapii, można uzyskiwać bardzo dobre rezultaty zmniejszania odczuwania – nawet przy osobach cierpiących na chroniczny ból spowodowany chorobą somatyczną. Przykładowo, proces hipnoterapii może jednorazowo zlikwidować ból na około godzinę czasu – już przy pierwszej wizycie i spotkaniu z hipnoterapeutą. Kontrola bólu to proces bardziej złożony i uzupełniony jest poprzez psychoedukację z tego zakresu. Kontrola bólu powinna być przekazywana w szczególności dla osób starszych. Kontrolę bólu można również stosować u kobiet w cięży, przed, podczas i po zabiegach medycznych w tym stomatologicznych (ból zęba),
Drugim zagadnieniem jest wspomaganie leczenia astmy. Astma jest chorobą przewlekłą, której nie można całkowicie wyleczyć. Jest możliwe jej kontrolowanie polegające na opanowywaniu objawów, zapobieganiu występowaniu napadów astmy oraz jej zaostrzeń oraz utrzymywaniu wydolności chorego i jego układu oddechowego na jak najwyższym poziomie poprzez zapobieganie nieodwracalnym zmianom ograniczającym przepływ powietrza przez drogi oddechowe[5]. Hipnoterapia może wspomóc ograniczyć objawy astmy w postaci uspokojeniu oddechu podopiecznego oraz sposobu reakcji na tę chorobę.
Trzecim zagadnieniem hipnoterapii jest wspomaganie leczenia choroby onkologicznej. Pacjenci i jego rodzina zdają sobie sprawę z tego, że takie choroby są bardzo trudne do wyleczenia i znane środki nie mają 100% skuteczności. Przy takich chorobach bardzo ważne jest dobre samopoczucie pacjenta, które ma ogromny wpływ na poprawę jakości życia oraz walkę z chorobą. Sławomir Wolniak, lekarz specjalista psychiatra, ordynator Kliniki Wolmed w Dubiu k. Bełchatowa odpowiada jak ważna jest kwestia samopoczucia podczas choroby nowotworowej. Choroba nowotworowa może powodować uraz psychiczny, wywołujący stres. To bodźce psychospołeczne, które odbierane są przez mózg i przenoszone są przez układ nerwowy do całego organizmu. Wpływają na układ immunologiczny i stężenie cząsteczek białkowych, zakłócając czuły system powiązań komórkowych układu odpornościowego. Uwalniają nadmierne ilości kortyzolu, testosteronu, czy insuliny wpływając na układ hormonalny. Przewlekły stres uszkadza DNA człowieka, wyzwala toksyczne wolne rodniki i przyspiesza starzenie oraz degenerację ludzkich komórek. Osobom, które z powodu choroby nowotworowej znalazły się w sytuacji stresowej, bardzo ciężko poradzić sobie z nową rzeczywistością. Aktywne do tej pory zawodowo nagle większość czasu spędzają w domu. Towarzyszy im apatia, mają zaburzone poczucie własnej wartości, charakteryzuje je bezradność, często cierpią na bezsenność. W konsekwencji przestają dbać o siebie, wycofują się z życia towarzyskiego (dochodzi do izolacji społecznej), przestają być aktywne społecznie i zamykają się w swoich czterech ścianach. W takim przypadku nieodzowna wydaje się być pomoc bliskich i przyjaciół, których rolą nie jest krytykowanie takiego stanu rzeczy, a rzetelna i systematyczna pomoc.
Tym sposobem mogę przytoczyć czwarte zagadnie w hipnoterapii – leczenie nadmiernego stresu. Terapia poznawczo-behawioralna (TPB) uzupełniona o hipnoterapię pozwala uzyskiwać rewelacyjne efekty redukcji napięcia, stresu, zmęczenia u ludzi żyjących w trudnych sytuacjach środowiskowych, życiowych, społecznych. Hipnoterapia redukuje generowanie się hormonu stresu – kortyzolu.
Piątym zagadnieniem jest leczenie zaburzeń na tle psychicznym, w tym depresji, zaburzeń lękowych, nerwicowych, natręctw, fobii, zaburzeń adaptacyjnych, zaburzeń nawyków, zaburzeń zachowania, zaburzeń snu, niektórych dysfunkcji seksualnych. Takie zaburzenia są bardzo poważne i wymagają kontaktu wielu specjalistów jednocześnie. Hipnoterapia doskonale wycisza podopiecznego powodując niwelację odczuwania lęku, strachu czy nawet smutku lub braku motywacji.
Na temat depresji opowiada pani Zofia Dąbrowska[6]. Depresja duża, depresja lękowa, depresja poporodowa, depresja sezonowa, depresja maskowana – to tylko niektóre rodzaje depresji. Klasyfikacja zaburzeń depresyjnych jest trudna i niejednoznaczna. Trudność ta wynika przede wszystkim z bardzo różnych kryteriów, jakim podlegają próby podziału depresji na poszczególne rodzaje. Dotyczyć mogą one zarówno etiologii, jak okresu wystąpienia choroby, obrazu klinicznego, stopnia nasilenia objawów itd. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawić najbardziej popularne typy depresji, włącznie z tymi, które nie zostały szczegółowo uwzględnione w obowiązującej w Polsce Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10[7].
Zaburzenia lękowe powodują ogromnie silny lęk. Jest on tak wielki, że pacjent nie jest w stanie normalnie funkcjonować w społeczeństwie lub niemalże całkowicie mu to uniemożliwia. Zaburzeń lękowych nie należy lekceważyć. Podjęcie leczenia jest konieczne, by odzyskać kontrolę nad życiem codziennym[8].
Szóstym zagadnieniem hipnoterapii jest leczenie zaburzeń odżywiania w tym anoreksji i bulimii.
Siódmym zagadnieniem jest terapia hipnozą problemów z poczuciem własnej wartości, samooceny, akceptacji siebie. Najlepsze rezultaty uzyskuje się poprzez połączenie terapii poznawczo-behawioralnej oraz hipnoterapii.
Ósme zagadnienie to leczenie uzależnień. Tak jak w każdym przypadku i metodzie aby hipnoterapia zadziałała – podopieczny musi wykazywać chęci podjęcia się takiego leczenia. Hipnoza wykazuje wysoką skuteczność w leczeniu problemu alkoholowego lub nikotynowego. Trudniejsze jest leczenie uzależnienia od środków „ciężkich”, w tym narkotyków, dopalaczy. Hipnoterapia uzupełniona o terapię poznawczo-behawioralną w tym wypadu daje również najlepsze osiągnięcia i rezultaty.
Dziewiąte zagadnie związane jest z leczeniem tików nerwowych. Hipnoterapia doskonale potrafi opanowywać tiki nerwowe u człowieka, które mogą występować zarówno u osoby dorosłej, jak i dziecka – może to być obgryzanie paznokci, ruszanie głową, ręką lub inne niekontrolowane ruchy ciała.
Dziesiąte zagadnienie to terapia aspektów związanych z zachowaniem dzieci i młodzieży. Hipnoterapia pomaga rozwiązywać takie problemy jak brak umiejętności kontroli, poczucie odpowiedzialności, nadpobudliwość ruchową, poczucie tożsamości.
Hipnoterapia jest stosowana zarówno w pracy mającej na celu redukcję, jak i szersze zmiany w zakresie złożonego zachowania oraz procesów myślowych. Zastosowanie hipnoterapii pokrywa się często z innymi działaniami terapeutycznymi.
Hipnoterapia może być stosowania jako główny element terapii lub jako dodatkowy element wspomagający.
Konkluzja – zakończenie
Hipnoterapia to rodzaj komunikacji terapeuta – podopieczny. Przyczynia się ona
do poprawy stanu zdrowia. Uskutecznia pracę terapeutyczną w bardzo wielu aspektach. Hipnoterapia polega wprowadzeniu podopiecznego w stan półsnu a następnie akceptowaniu odpowiednio wcześniej ustalonych wspólnie zmian. Sugestie, czyli afirmacje zostają przetwarzane w podświadomości ludzkiej, gdzie w normalnym procesie funkcjonowania trwałoby to wiele dłużej lub wcale. Bardzo ważny jest kontakt i poprawne relacje miedzy hipnoterapeutą a podopiecznym.
Hipnoza jako narzędzie terapeutyczne jest autentycznym, legalnym, naukowym[9], podejściem wobec pacjentów.
[1] Zob. Radosław Hoffman, Sekrety Mentalisty, Wydanie I 2015, ISBN 978-83-7859-462-8
[2] Definicja opracowana przez Alfreda Barriosa 2007r.
[3] Definicja opracowana przez Andrzeja Augustynka 1989r.
[4] Zob. Shlomo Vaknin, Biblia NLP. Wydanie rozszerzone, ponad 350 wzorców, metod i strategii, 2013 r.
[5] Zob. Wacław Droszcz, Astma, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009, ISBN 978-8-32-004009-8
[6] Specjalista opisująca artykuł na portalu abczdorwie.pl.
[7] Zob. Stanisław Pużyński, Depresje i zaburzenia afektywne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009, ISBN 978-83-200-3828-6.
[8] Zob. Wojciech Imielski, Zaburzenia psychiczne i emocjonalne, SCHOLAR, Warszawa 2010, ISBN 978-83-7383-440-8.
[9] Zob. Zenon Waldemar Dudek, Podstawy psychologii Junga - od psychologii głębi do psychologii integralnej, ENETEIA - Wydawnictwo Psychologii i Kultury, Warszawa 2002, ISBN 83-85713-28-X.
Opracował
psychopedagog, terapeuta, coach, mediator, hipnoterapeuta
mgr Dawid Karol Kołodziej
Kontakt
Polskie Towarzystwo Psychopedagogiczne