Mechanizm w każdym zegarku to jego kluczowy element. To od niego zależy dokładność czasomierza, a przede wszystkim jego niezawodność. Istnieją dwa główne typy zegarków naręcznych.
Najpopularniejszy w obecnych czasach jest mechanizm kwarcowy. To on napędza większość zegarków obecnie dostępnych na rynku, zwłaszcza tych z niższej półki. Głównym elementem tego mechanizmu jest płytka wykonana z kwarcu. Energia, która płynie z baterii powoduje drgania kryształu kwarcu, a te z kolej mikroprocesor zlicza i na tej podstawie odmierza czas. Jest to nowoczesny i bardzo dokładny mechanizm. W przypadku tego typu zegarka jedyne o czym musimy pamiętać to wymiana baterii, jednak w wielu modelach wystarcza ona na klika lat. Niektóre wyposażone są również w panel słoneczny lub wahnik oraz kondensator, dzięki czemu energia wykonywana podczas ruchu nadgarstkiem składowana jest w kondensatorze. Dzięki temu nie jest konieczna wymiana baterii.
Drugi główny typ to zegarki mechaniczne. Są one napędzane w pełni przez energię mechaniczną, czyli bez użycia baterii lub innego źródła prądu. Tutaj energia do napędzania zegarka przekazywana jest przez wychwyt ze sprężyną. Poszczególne typy zegarka mechanicznego różnią się tylko sposobem dostarczania do niego energii. Naciąg manualny wykorzystuje obrotową koronkę; automatyczny wahnik, który porusza się pod wpływem ruchu dłoni właściciela. Wadą tego typu rozwiązania jest dokładność znacznie mniejsza niż w przypadku zegarka kwarcowego. Zwykle wynosi ona kilkanaście lub kilkadziesiąt sekund na dobę i zależy głownie od klasy i jakości mechanizmu. Ważny pojęciem przy zegarkach mechanicznych jest rezerwa chodu, czyli czas, przez który zegarek może działać po pełnym naciągnięciu sprężyny bez dostarczania mu dodatkowej energii kinetycznej. Zwykle wynosi on ok. 40 godzin, jednak istnieją modele, które potrafią działać nawet dwa razy dłużej. Ten rodzaj zegara również może być wyposażony w dodatkowe funkcje, takie jak na przykład datownik, wskaźnik rezerwy chodu, czy nawet faz księżyca. Jeśli mamy problem z wyceną zegarka, możemy skorzystać z usług fachowca - tego typu usługami zajmie się na przykład laboratorium gemmologiczne.