W Wielkiej Brytanii ogłoszone zostało niedawno przełomowe leczenie, które eliminuje potrzebę operacji poprzez rewitalizację uszkodzonej tkanki za pomocą komórek macierzystych pobranych z krwi pacjenta.
Zabiegi w dodatku będą, mogłyby odbywać się w domu, a proces regeneracji serca od stanu ciężkiego po ataku do stanu prawidłowego miałby wynosić zaledwie kilka miesięcy. Procedura polega na tym, że wykorzystuje własną krew pacjenta, więc nie ma problemu związanego z odrzuceniem.
Naprawa i regeneracja serca występują naturalnie, ale pomimo że ciało próbuje się wyleczyć, uwalniając komórki macierzyste do krwi, często jest ich zbyt mało, aby naprawić uszkodzenia. W dodatku po silnym ataku serca zablokowane tętnice zapobiegają przepływowi krwi do narządu, powodując śmierć tkanki i mięśni.
Pionierska procedura wzmacnia naturalny proces gojenia, dostarczając dużą ilość specyficznych komórek macierzystych, które naprawiają pęknięte mięśnie i znajdujące się w nich małe naczynia krwionośne.
Wcześniejsze próby naprawy uszkodzenia wykorzystywały niespecyficzne komórki macierzyste ze szpiku kostnego zamiast z krwi i były dostarczane pośrednio do serca poprzez infuzję. Nowsza procedura stosuje tak zwane komórki macierzyste CD34 +, które gromadzone są w dużych ilościach i wstrzyknięcie w pachwinę do naczyń krwionośnych.
Pierwsza faza leczenia obejmuje codzienne iniekcje czynnika wzrostu, aby pobudzić szpik kostny do wytworzenia dużej ilości komórek macierzystych. Następnie pobiera się próbkę krwi, izoluje i hoduje komórki CD34 +, zwiększając ich liczbę 20-krotnie z początkowej puli.
Jeśli dalsze testy pójdą zgodnie z planem, eksperci twierdzą, że technika może nawet zakończyć obecne stosowane metody leczenia, w tym używanie leków, takich jak beta-blokery, inhibitory ACE, czy nawet wykonywanie operacji na otwartym sercu.
Trudno jest oszacować koszty nowego leczenia, ale prawdopodobnie będzie on mniejszy niż leczenie w szpitalu z powodu niewydolności serca, który kosztuje w Wielkiej Brytanii około 3000 funtów za sam pobyt. Powszechnie stosowana u pacjentów operacja By-pass-ów, kosztuje brytyjski system zdrowotny nawet 10 000 £ jednorazowo.
„Jeśli następna runda testów zakończy się sukcesem, powszechnie stosowanie tego leczenia spodziewane jest w ciągu pięciu do dziesięciu lat”.
Optymizm ten pojawił się po przeprowadzeniu małego badania pilotażowego na siedmiu pacjentach. Sześć osób zauważyło znaczną poprawę czynności serca i teraz stan ich serc jest w normie. Przed leczeniem trzy osoby miały tak ciężką niewydolność serca, że kwalifikowały się do przeszczepu.
Pacjent, który nie zareagował na eksperymentalne leczenie, przeszedł atak serca osiem lat przed przeprowadzeniem terapii. Sześciu, którzy odpowiedzieli, doznało zawału serca w okresie od sześciu do 24 tygodni przed otrzymaniem zabiegu.
Profesor Henon, główny pracownik badania, powiedział, że dostarczenie komórek macierzystych, powinno się odbyć w okresie od jednego do sześciu miesięcy po ataku serca.
„Jeśli zrobi się to zbyt wcześnie, uszkodzona tkanka jest zbyt miękka, aby przyjąć komórki, a jeśli zbyt późno, tkanka staje się zbyt twarda i zwapniona.”
W badaniu zostanie ocenione jeszcze 44 osoby, które są po poważnych atakach serca i cierpią na niewydolność serca.
Również Japończycy mają dobre wieści
Japońscy naukowcy dostali niedawno zgodę na leczenie pacjentów z chorobami serca poprzez wykorzystanie unikalnego procesu. Technika ta nazywa się indukowanymi pluripotencjalnymi komórkami macierzystymi (iPS), w której komórki macierzyste powstają w wyniku indukowania komórek tkanek ciała np. komórki skóry, w celu przywrócenia ich do stanu embrionalnego. Pozwala to komórkom macierzystym rozwinąć się w nowy dowolny typy komórek.
Zespołem prowadzącym badania z wykorzystaniem (iPS) w chorobach serca kieruje kardiochirurg Yoshiki Sawa z Uniwersytetu w Osace, który ma nadzieję, że metoda uratuje życie wielu pacjentom.
Sawa i jego koledzy po fachu wykorzystując metodę iPS stworzyli arkusze składające się z około 100 milionów komórek mięśnia sercowego. W początkowych testach na świniach arkusze zostały wszczepione w serce, aby poprawić ich funkcjonowanie. Każdy arkusz miał zaledwie 0,1 milimetra grubości oraz 4 centymetrów długości. Arkusze nie łącząc się z tkankami serca, pobudziły do regeneracji uszkodzony mięsień sercowy.
Badania prowadzone przez Sawę i jego współpracowników trwały aż 15 lat. Główną zaletą arkuszy jest to, że mogą one zachować odpowiednią strukturę bez potrzeby wykonywania rusztowań z obcych materiałów, w przeciwieństwie do innych modyfikowanych w ten sposób tkanek.
„Jest to bardzo sprytny sposób dostarczania komórek” – zauważa Philippe Menasché, kardiochirurg z Europejskiego Szpitala Georges Pompidou w Paryżu, który również eksperymentował z wytwarzaniem arkuszy tkanek za pomocą iPS.
Trzy osoby będą poddane leczeniu przez następny rok. Następnie jego zespół będzie ubiegał się o zgodę na przeprowadzenie większej próby klinicznej z 10 pacjentami.