W polskim necie można głównie znaleźć informacje o niezwykle szkodliwym oddziaływaniu azotanów na nasze zdrowie - nowotwory.
Pierwsze spostrzeżenie - najzdrowsze warzywa to te które są wręcz napakowane azotanami: buraki, marchew, sałata, seler, kapusta. Okazuje sie też że różnice pomiędzy uprawami organicznymi a tradycyjnymi ze względu na zawartość azotanów nie są zbyt duże. Popularna dieta dr Ewy Dąbrowskiej po której ludzie odzyskują zdrowie (cukrzyca, choroby serca, działanie antynowotworowe, oczyszczanie organizmu) wręcz kipi od azotanów. Wg zaleceń WHO dorosły człowiek o wadze 60 kg nie powinien spożywać więcej niż 220 mg azotanów dziennie, natomiast na diecie Dąbrowskiej czy innej typu DASH (prozdrowotna ze względu na serce) przekracza nawet 1000mg. Jak to mozliwe że tak ''rakotwórcze'' dawki azotanów działają tak prozdrowotnie?
Wyjaśnienie zacznijmy od roku 1998 i przyznanej nagrody Nobla dla: Robert Furchgotta, Louis Ignarro i Ferida Murada za wyjaśnienie znaczenia tlenku azotu NO w naszym organiźmie. W zasadzie trudno znaleźć jakiś aspekt naszego zdrowia na który by nie wpływał tlenek azotu - najoczywistsze działanie to układ krwinośny - reguluje napięcie naczyń krwionośnych, zmniejsza ciśnienie tętnicze, zmniejsza agregację płytek krwi i leukocytów, pełni rolę neurotransmitera i neuromodulatora, wpływa na mechanizmy imunologiczne, homeostazę glukozy i wapnia, oddychanie mitochondrialne.
W naszym organiźmie istnieje szlak metaboliczny zmieniający azotany (NO3 -) i azotyny (NO2 -) w tlenek azotu. Ogólnie proces zaczyna się tuż po zjedzeniu - zawarte w naszj ślinie bakterie rozpoczynają przemianę azotanów w azotyny. Część połkniętego azotynu redukuje się do NO w środowisku kwaśnym żołądka. Znaczna ilość azotynów wchodzi do krążenia ogólnoustrojowego, podnosząc stężenie azotynu w osoczu. Różnorodne enzymy i białka mogą następnie katalizować redukcję azotynów do NO we krwi i innych tkankach.
Na bazie działania tlenku azotu działa wiele leków nasercowych, również popularna Viagra. Sportowcy i kulturyści w szerokim zakresie wykorzystują suplementację odżywkami bazującymi na NO. Zwiększa się wytrzymałość, wydolność, zmniejsza zapotrzebowanie na tlen etc.
Najciekawsze jest to że najbardziej rewelacyjną odżywką staje się zwykły sok z buraka. Zrobiono nawet eksperyment - okazało się że sok z buraka pozbawiony azotanów nie przynosi efektów.
Azotany zawarte w mięsie to trochę inna sprawa - mogą przechodzić w nitrozoaminy - rakotwórcze zwłaszcza przy obróbce cieplnej, podobno witamina C w pełni to łagodzi schabowy z ziemniakami (vit C) to dobre połączenie (prawdziwymi ziemniakami)
Co robić aby mieć korzyści z suplementacji NO azotynami zawartymi w warzywach? Przede wszystkim procesy trawienne zostaną zakłócone wszelkimi środkami antybakteryjnymi użytymi do higieny jamy ustnej - gumy do żucia, płyny do płukania, nieodpowiednie pasty do zębów. Ponadto należy unikać wielu lekarstw (albo wszystkich) antybiotyków, środków przeciwbólowych, antydepresyjnych, pestycydów w żywności.
Nadchodzi wiosna - warto wyhodować sałatę i rzodkiewkę we własnym ogródku aby móc się cieszyć zdrowiem.
Ranking prozdrowotny warzyw - kryterium norma na zawartość azotanów mg/kg - doskonałe kryterium przy wyborze warzyw - zwłaszcza dla ludzi z problemami kardiologicznymi, chronicznym zmęczeniem
Sałata 4500
Burak 2000
Rzodkiewka 1500
Kapusta 1000
Szczypior 750
Marchew, pietrucha, seler 500
Kalafior, Ogórki 400
Cebula 250
Pomidor 200
Dla rozweselenia - dlaczego azotany w burakach są 10 razy mniej szkodlwe od tych w pomidorach - pytanie oparte na normie? - oczywiście jest to śmieszne normy są ustalone w oparciu o występującą naturalnie liczbę azotanów w warzywach
PS od kilku lat uprawiam warzywa w sposób ekologiczny. Teraz dopiero rozumiem dlaczego tak lekko i przyjemnie czuję się wtedy gdy dzień rozpoczynam od zblendowanego buraka z jabłkiem. Burak ma trochę antyoksydantów - ale nie jest rekordzistą - nie rozumiałem o co chodzi.