Metoda mocowania lin również wpływa na ich wytrzymałość. Liny stalowe zakończone na kauszach o odpowiednim promieniu w miejscu zgięcia nie tracą swojej wytrzymałości
Dzień dobry
Liny stalowe jak dużo innych towarów technicznych wytwarzane są w różnych gatunkach i mają różne zastosowanie.
Liny stalowe są powszechnie używane w takich urządzeniach przemysłowych, jak maszyny budowlane spychacze, różnego rodzaju urządzenia transportowe wciągarki, liny służące do przymocowania ciężarów w czasie ich przenoszenia liny holownicze.
Dobór budowy liny do danego urządzenia zależy w głównej mierze od konstrukcji urządzenia i warunków eksploatacji. W poniższym opisie skupię się na linach sztywnych, pracujących na rozciąganie i linach elastycznych które mogą pracować na wałkach o różnej średnicy.
Główne kryteria poprawnego doboru konstrukcji lin stalowych.
– Liny stalowe o konstrukcji 1×7 1×19 i 1×37
Stosowane przeważnie w przypadkach w których lina pracuje jedynie po linii prostej, a więc w wypadku lin naciągowych (np. maszty telewizyjne|liny pod kable telefoniczne|liny do nacigu siatki|liny do zrywek|liny do zawiesi dźwigowych, ładunkowych}. Liny z cienkich drutów mogą być stosowane jako linki do sterowania przenoszące siły w różnych urządzeniach przemysłowych (np. linki hamulca bądź gazu. Podstawowym parametrem wyróżniającym linki o takich konstrukcjach jest ilość drutów. Jeżeli linka jest bardziej elastyczna to mniej odporna na ścieranie, im sztywniejsza to bardziej odporna na zrywanie i ścieranie.
– Liny stalowe o konstrukcji 6×7 6×19 6×37
Liny te wykorzystywane są jeśli lina pracuje na kołach lub krążkach linowych - rolki na linkę, i gdy oprócz wytrzymałości wymaga się od niej odpowiedniej giętkości. Liny o konstrukcji 6×7 charakteryzują się wysoką odpornością na ścieranie przy niewielkiej elastyczności.
Teraz kilka terminów, które umożliwią nam dobrać linę do naszych potrzeb.
WYTRZYMAŁOŚĆ LIN i podawana siła zrywająca.
Siłę zrywająca częstokroć podaje się w newtonach N lub w wielokrotnościach tej jednostki. Dla uproszczenia aprobuje się, że
1daN=1kg a dokładniej 1daN=1.019716, jednak dla naszych potrzeb dokładne obliczanie jest niekonieczne.
W zaokrągleniu:
1N=0,1kg
1daN (deka)=1kg
1kN (kilo)= 100kg
Patrząc na siłę zrywającą dla liny podawaną przez producenta trzeba nie zapominać, że jest ona mierzona w idealnych warunkach.
- liny zrywane są w optymalnych warunkach laboratoryjnych (temperatura, wilgotność itp.)
- lina poddawana testom nie jest narażona na promieniowanie UV i związki chemiczne, wodę piach itd.
- wyrób jest nowy i nie ma uszkodzeń, które występują podczas normalnego użytkowaniu (przetarcia, zagniecenia)
- wyrób w trakcie zrywu mocowany jest w odpowiednich szczękach, które nie wywołują osłabienia liny (zryw liny jest prawidłowy jeżeli następuję w pewnej odległości od szczęk). Tym idealnym warunkom, można teraz przeciwstawić linę, która w czasie normalnej pracy narażona jest na szereg niekorzystnych elementów.
- Współczynnik bezpieczeństwa v.
Jest to wielkość powstała z stosunku siły zrywającej do maksymalnego bezpiecznego ciężaru lub siły. Im wyższy współczynnik tym bezpieczniejsza praca. W zależności od warunków współczynnik inaczej będziemy podawać w wciągarkach poziomych i linkach. I tak dla przykładu: w górnictwie oo 1973 roku według Przepisów Technicznej Eksploatacji Kopalń (PTEK), lina w bębnowym urządzeniu wyciągowym powinna mieć stały współczynnik bezpieczeństwa co najmniej 6 przy wyciąganiu urobku i 8 do jazdy ludzi. W wyciągach z kołem pędnym wymagany współczynnik bezpieczeństwa wynosił 7 w przypadku wyciągania urobku i 9 do jazdy ludzi.
W wypadku lin stosowanych w wciągarkach jednokierunkowych poziomych ( np do naciągu siatki lub wciągania samochodu) współczynnik bezpieczeństwa nie przekracza 3.
Dzielnikiem posługujemy się w następujący sposób. Jeżeli będziemy holować jakiś ładunek m=200 daN to do tego celu powinniśmy użyć liny liny o
wytrzymałości v*200 daN= 1600 daN ( założenie współczynnika bezpieczeństwa v=8).
Zaploty, mocowanie lin.
Metoda mocowania lin również wpływa na ich wytrzymałość. Liny stalowe zakończone na kauszach o odpowiednim promieniu w miejscu zgięcia nie tracą swojej wytrzymałości ( liny sztywne powinny mieć większe kausze). Sposób zaciśnięcia lin zaciskami w dużym stopniu osłabia linę !!!. Tkie jak na zdjęciu powyżej w miejscu zacisków spada wytrzymałość.
Dlatego warto stosować zaciski przeplatane lub zagniatać liny tulejami. Najbardziej skuteczną metodą jest przeplatanie, ze powodu na charakter lin stalowych bardzo rzadko stosowane.
– Elastyczność
Elastyczność liny jest określona przez stosunek metalicznego przekroju do ilości drutów w konstrukcji. Przyjmuje się, że przy większej ilości splotek i drutów liny są bardziej elastyczne.
– Zgniatanie
Parametr ten ma unikalne znaczenie w wielokrążkowych urządzeniach dźwigowych, w których liny narażone są na miejscowe odkształcenia. W takim wypadku liny o wysokim stosunku przekroju metalicznego do średnicy są o wiele bardziej trwałe na ewentualne uszkodzenia. Użytkowanie lin z rdzeniem stalowym dodatkową zwiększa odporność na zgniatanie, niestety w przypadku lin klasycznych zmniejsza się wtedy zdecydowanie ich elastyczność.
– Smarowanie ( smary suche np PTFE doskonały do linek w pancerzach lub na zewnątrz)
W zależności od potrzeb i podstawowych wymagań liny mogą być smarowane. Dobrze nasmarowane liny są zabezpieczane podczas składowania i użytkowania. Większość nowych lin jest nasmarowana fabrycznie, w trakcie eksploatacji mówimy o kolejnym smarowaniu lin. Liny przed smarowaniem muszą być wyczyszczone następnie smarowane smarami:
- suchymi nie powodującymi przyklejania się brudu
- o znacznej penetracji
- o długotrwałej ochronie antykorozyjnej, przeciw zamarzającej.
To tyle pozdrawiam.