JustPaste.it

Pomnik zarazy

Głód, wojny i zarazy to nieszczęścia, a wspominają o tym pomniki, lecz niektóre po stulecia zostały zdewastowane.

Głód, wojny i zarazy to nieszczęścia, a wspominają o tym pomniki, lecz niektóre po stulecia zostały zdewastowane.

 

 Pomnik upamiętniający zarazę, stan zachowania po dewastacji i kradzieży w 1997 roku,
okolice Lądka-Zdroju, fot. M. Sikorski

 

  Głód, wojny i zarazy to nieszczęścia, które wielokrotnie nawiedzały nasz region. Tragedie te, powodujące śmierć niewinnych ludzi, wzbudzały grozę i lęk, a także wzmogły poczucie bezradności i gorliwą religijność, której śladem są zachowane do dziś różne kaplice wotywne i pomniki upamiętniające nieszczęścia i śmierć spowodowane zarazą. Przyczyny pojawiania się zarazy na przestrzeni wieków były różne. Należały do nich głód, wojny oraz przemieszczanie się różnych wojsk.

  Znaną przyczyną były wojny prowadzone przez monarchię Habsburgów z Turkami. Powracające z tych walk wojska przyniosły na nasz region zarazę. Lądek-Zdrój, podobnie jak cała Ziemia Kłodzka, kilkakrotnie przeżywał klęski spowodowane pojawieniem się zarazy, którą była cholera lub ospa. Rozmaite zarazy nawiedzały Lądek wielokrotnie w latach: 1465, 1564, 1582, 1599, 1633, 1680, 1713 i 1747. Nawet w dziewiętnastym wieku kilka razy pojawiła się w naszej okolicy cholera i ospa — było to w latach: 1832, 1849, 1855, 1873. Tragiczne skutki zarazy w naszym mieście długo przetrwały w pamięci mieszkańców miasta.

  Historycznym dowodem nawiedzania naszego miasta przez zarazę jest pewien kamienny pomnik wotywny, stojący przy wjeździe do miasta, przy drodze z Lądka-Zdroju do Kłodzka (w 1997 roku nieznani sprawcy ukradli trzon kolumny, zachował się tylko cokół, a z czasem zamontowano na nim jakiś żelazny cmentarny krzyż). Była to dużych rozmiarów kolumna wykonana z piaskowca na prostokątnym cokole. Na jego ścianach znajdują się wyryte inskrypcje oraz data 1746, mówiąca o czasie powstania pomnika. Górną część kolumny wieńczyła czworoboczna kamienna kostka z wyrzeźbionymi na niej płaskorzeźbami. Przedstawiały one: Ukrzyżowanie, Matkę Boską z Dzieciątkiem, św. Józefa oraz św. Rocha. Płaskorzeźby te były niezbyt czytelne z powodu erozji kamienia. Na uwagę zasługiwało tu przedstawienie św. Rocha. Stał on bowiem, trzymając w ręku dużych rozmiarów łopatę służącą do grzebania zmarłych. Św. Roch jest patronem chroniącym od śmierci i zarazy. Mieszkańcy Lądka zawsze pamiętali o tym pomniku wotywnym, symbolizującym śmierć niewinnych ofiar szalejącej przez lata zarazy. Świadczą o tym umieszczone na cokole dwie daty jego renowacji — z 1844 i 1888 roku.

Pomnik upamiętniający zarazę, okolice Lądka-Zdroju
reprodukcja fot. z 1942 r., (A. Heinke,  "Die Grafschaft Glatz",  1942)

 

Na postawie książki pt. "Lądek-Zdrój. Zabytki i historia".

.

.

Jeśli klikniesz link, to możesz przeczytać spory fragment mojej książki:  Lądek-Zdrój. Zabytki i historia

 

Jest to jedna z kilku moich książek o Lądku-Zdroju, ale tym razem najnowsza. Książkę można nabyć w systemie online w wersji e-booka i w postaci drukowanej kolorowej i czarno-białej (link wyżej). 

Pozdrawiam!
Marek Sikorski 

Strona autora: Marek Sikorski i jego książki