„Obyś żył w ciekawych czasach” - brzmiało starożytne przekleństwo filozofów. Z pewnością odnosi się ono też i do nas, współczesnych. I rzeczywiście jesteśmy świadkami niesamowitego rozwoju myśli technicznej, gdzie racjonalny człowiek przekracza bariery swego bytu, i jednocześnie tak wielkiego wybuchu wszelkiego typu zabobonów, określanego często neopogaństwem, bardziej zorganizowane formy przybrały postać ruchu zwanego New Age [Nowa Era].
Społeczeństwa Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych oraz coraz częściej również chrześcijanie w innych częściach świata spotykają się z różnymi aspektami zjawiska znanego jako New Age. Wielu z nich dostrzega konieczność lepszego zrozumienia tej nowej rzeczywistości, która niejednokrotnie fascynuje, a równocześnie jest złożona, niekiedy nawet irytująca. Trudno jest podać precyzyjną definicję New Age, a jeszcze trudniej jednoznacznie ocenić wartość tego zjawiska: „Nie byłoby mądre ani prawdziwe stwierdzenie, że wszystko co jest związane z New Age, jest słuszne lub że wszystko jest błędne. Należy jednak wziąć pod uwagę to, że wizję jaka ukrywa się pod religijnością New Age, w całej jej złożoności, trudno pogodzić z doktryną i duchowością chrześcijańską” – tak pisze o tym zjawisku dokument Stolicy Apostolskiej z 2003 roku pt: „ Jezus Chrystus dawcą wody żywej”.
Biorąc pod uwagę skomplikowaną naturę New Age, łatwiej przedstawić to zjawisko mówiąc, czym ono nie jest. Nie jest ono zatem mniej lub bardziej zorganizowaną sektą, która szukałaby zwolenników, choć wiele sekt jest inspirowanych elementami New Age. Nie jest także filozofią, gdyż w swoich źródłach nie ma żadnego konkretnego filozofa, w przeciwieństwie np. do marksizmu czy kantyzmu. Pomimo tego, że refleksje New Age nie zrodziły się w wyniku jakiegoś systematycznego opracowania, to jednak zawierają w sobie pewną ukrytą filozofię, pewien specyficzny sposób pojmowania świata, człowieka i Boga. New Age nie jest również religią. Mimo, iż zawiera w sobie wiele elementów pochodzących z innych tradycyjnych systemów religijnych, jednak nie identyfikuje się z żadnym z nich. New Age pragnie być spełnieniem wszystkich tradycyjnych religii, pragnie je zastąpić. Nie jest zhierarchizowaną instytucją, ani też przedsięwzięciem jakiejś grupy ludzi. Nie posiada ściśle określonej siedziby, ani czegoś w rodzaju ciała kierowniczego, które decydowałoby o kierunku działań całego New Age. Istnieje jednak spora grupa zwolenników tego ruchu, których zadaniem jest kreowanie pozytywnego wizerunku New Age. Jedną z nich jest Marilyn Ferguson, która jest autorką książki „The Aquarian Conspiracy”[ Konspiracja Wodnika], uważanej za „Biblię New Age”.
Czym zatem jest New Age? Najogólniej mówiąc jest ruchem stanowiącym zbiór pewnych myśli i praktyk pochodzących z wielu źródeł. Techniki medytacyjne wywodzące się z hinduizmu, sufizmu, Zen oraz amerykańskich religii tubylczych mieszają się z zachodnim okultyzmem, elementami spirytyzmu, humanistyczną psychologią oraz współczesną fizyką. Często towarzyszą im również nowe metody, takie jak kryształy, doświadczenie ponownego narodzenia czy wywoływanie nowych stanów świadomości. Stosuje się tam również różnego rodzaju techniki często zwane „psychotechnologiami”, które obiecują zdrowie, większe zdolności umysłowe, udoskonaloną karmę czy doskonałe oświecenie.
New Age jest prądem umysłowym, który kształtowany jest przez takich myślicieli jak: P. Teilhard de Chardin z jego koncepcją „Chrystusa Kosmicznego” i R. Steiner, który jest założycielem Towarzystwa Antropozoficznego, jak również przez osiągnięcia nauk ścisłych: astrofizyki, fizyki kwantowej, biochemii mózgu, czy informatyki.
Pomysł na Nową Erę wywodzi się z astrologii i jest ściśle związany z konstelacją Wodnika. Według tej teorii dzieje Ziemi i ludzkości podlegają kosmicznym rytmom nieba, które swoje nazwy biorą z poszczególnych znaków Zodiaku. Każda era charakteryzuje się inną kulturą, światopoglądem, stylem życia. I tak w 4320 r. przed Chrystusem, gdy słońce weszło w znak Byka, nastąpił rozkwit religii Mezopotamii i Egiptu, które za swój symbol obrały właśnie byka. Natomiast w 2160 r. przed Chrystusem słońce weszło w znak Barana. Wówczas nastąpił rozwój religii Mojżeszowej z baranem jako symbolem. Z kolei 21 marca 0 roku słońce weszło w konstelację Ryb, co było zarazem początkiem ery chrześcijaństwa, w którym Ichtys, co po grecku oznacza „ryba”, staje się symbolem Chrystusa. Zdaniem badaczy New Age żyjemy na pograniczu ery Ryb i Wodnika. Era Ryb rozpoczęła się od narodzin Chrystusa i była epoką kultury chrześcijańskiej. Czas Wodnika zaczął się już w roku 1962, 1997 lub dopiero się rozpocznie w roku 2160, 3573.
Oznacza to zmierzch dotychczasowej kultury, w miejsce której powstanie nowa kultura oparta na tolerancji, pełna jedności, spokoju i harmonii. Wszystkie istniejące religie stworzą jedną uniwersalną „wiarę”. Jednocześnie powstanie rząd światowy, znikną podziały polityczne i ideologiczne.
Człowiek końca XX wieku skłonny jest ujmować rzeczywistość globalnie. Stoi za tym m.in. ogromny postęp w dziedzinie komunikacji audiowizualnej, gwałtowny rozwój sieci internetowej. New Age wychodzi temu naprzeciw, proponując poznanie ezoteryczne1, które ma być skuteczną metodą poznania świata i człowieka. Fenomenem tego ruchu jest jego różnorodność. Sympatycy i różne odłamy ruchu są zgodni w swej trosce o przyszłość świata czy też w sprawach ekologii, a jednocześnie zajmują diametralnie przeciwne stanowiska w sprawach duchowych. Ruch New Age można więc określić jako wspólny wysiłek wielu stowarzyszeń, reprezentujących różne ideologie, zmierzający do osiągnięcia ściśle określonych celów. Niektóre z tych grup zaprzeczają istnieniu Boga i walczą z chrześcijaństwem, są jednak zgodne co do tego, że ludzkość dzięki „ewolucyjnemu skokowi kwantowemu” osiągnie wszystkie atrybuty właściwe dotąd tylko Bogu. Według tej teorii ludzkość obecnie osiągnęła krytyczne stadium indywidualnego i zbiorowego rozwoju ewolucyjnego. Jeśli powstanie odpowiednia liczba ludzi, którzy rozwinęli już wyższą świadomość, wtedy cały świat będzie gotowy do dokonania kwantowego skoku do wyższego wymiaru rzeczywistości. Ziemia i ludzkość dosłownie w jednym momencie „przeskoczą do nieba”.
Cała ta różnorodność New Age dostarcza wielu trudności w odkryciu jednoznacznej definicji tej rzeczywistości. Bogactwo aspektów i tradycji, z których czerpie tenże ruch, powoduje, że jedynym sposobem uchwycenia pojęcia New Age jest posłużenie się jakąś trafną metaforą. Autorzy dokumentu Stolicy Apostolskiej „Jezus Chrystus dawcą wody żywej” ujęli to w sposób następujący: „New Age nie jest ruchem jednym lub jednorodnym, ale raczej siecią o dużych oczkach stworzoną z tych praktykujących, którzy myślą w sposób globalny, a działają w sposób lokalny”.
Źródło: Dariusz Hryciuk