Hung Gar Kuen - południowo-chiński system walki

Hung Gar Kuen to sławny południowo-chiński system walki. Artykuł opisuje historię tego stylu, drzewo przekazu oraz przybliżamy sylwetki najwybitniejszych mistrzów Hung Gar.

Historia

Opisujemy tutaj historię stylu Hung Gar Kuen, drzewo przekazu oraz przybliżamy sylwetki najwybitniejszych mistrzów Hung Gar.

Wielcy Mistrzowie Hung Gar Kuen

fragment książki "Hung Gar Kuen - Wiecznie Żywa Legenda" - Piotr Osuch

System Hung Gar kung fu, stworzony przez Hung Hai Kwun'a jest znany już od ponad 400 lat. Od momentu jego powstania i zniszczenia świątyni Siu Lum, aż do dnia dzisiejszego, system ten ciągle zajmuje pierwsze miejsce wśród 5 rodzinnych systemów z Południowych Chin.
Pozostałe 4 style to:
- Lau Gar - założony przez Lau Sam Ngan
- Choy Gar - założony przez Choy Gau Yee
- Lei Gar - założony przez Lei Gum Lun
- Mok Gar - założony przez Mok Ching Giu

Powstała niezliczona ilość filmów popularyzujących ten styl i charyzmatyczne osobowości jego spadkobierców, ukazując ich niemalże w wymiarach mitycznych. Nie wolno nam zapominać o poświęceniu Mistrzów i rzeszy wojowników którzy, oddali swoje życie, aby styl mógł istnieć dalej a jego techniki przetrwały próbę czasu.
Możemy wyróżnić trzy główne odmiany Hung Gar. Pierwszy nosi nazwę Hung Gar Świątyni Siu Lum. Styl ten wyłonił kilku znanych mistrzów takich jak: Tit Kiu Sam, Ngam Yiu Ting i Ngam Dim Hung. Drugi styl zwany "Hung Moon", co można przetłumaczyć jako "wrota" lub "brama hung".
Wojownicy tego stylu byli rewolucjonistami walczącymi przeciwko rządowi Ching i członkami podziemnej organizacji o nazwie "Hong Moon". Walczyli oni o przywrócenie dynastii Ming.
Trzeci styl Hung Gar został założony przez Hung Hei Kwun i jest najczęściej spotykanym stylem. Podstawowe dwa atrybuty Hung Gar, z które uczyniły ten styl sławnym i szanowanym to pozycja tysiąca funtów czyli say ping mah oraz "stalowa pięść" lub inaczej "stalowe ramię". Pierwszą z umiejętności najlepiej oddaje przykład Hung Hai Kwuna, który gdy stanął w pozycji jeźdźca, potrzeba było aż dziesięciu ludzi wraz z sędzią by go poruszyć. Również Leung Foon (Lian Foon), uczeń Mistrza Wong Fei Hung'a, miał tak silną pozycję say ping mah, iż rzekomo pod jego stopami pękała ziemia.

Poniższe opracowanie nie zawiera życiorysów wszystkich wielkich postaci historii Hung Gar za co z góry pominięte osoby przepraszam. Starałem się skoncentrować na znanych nazwiskach starej generacji Mistrzów, których wkład w rozwój a właściwie wprowadzenie Hung Gar we współczesne czasy był największy.

HUNG HAI KWUN (1745 - 1825)

(pin-yin: Hong Xiguan)

Hung Hai Kwun (Hung Hay Kwoon) uważany jest powszechnie za twórcę Hung Gar Kuen, choć tak naprawdę dokonał on jedynie syntezy już istniejącej techniki południowego Klasztoru Siu Lum (Shaolin). Urodził się on w Huaxian w prowincji Kwantung Hung wierzył, iż jest spokrewniony z cesarskim rodem Ming, poprzez jednego z przodków księcia Liang (Zhu Wenzhong) - piętnastego syna Cesarza Chong Zhen. Po upadku dynastii Ming (1368 -1644) , Zhu zmienił nazwisko na "Hung" w wyrazie szacunku dla cesarza Qing'ów - Hong Wu. W ten sposób chciał uniknąć prześladowań ze strony najeźdźców. Inna z wersji mówi o tym iż Hung Hai Kwun naprawdę nazywał się Jiu * i przybrał nazwisko Hung na cześć pierwszego cesarza dynastii Ming - Hung Mou.
Panowanie dynastii Ming określane było jako "złoty wiek cywilizacji chińskiej". Ten okres rozkwitu nauki, kultury i wszelkich sztuk zakończył podbój Chin przez wojowniczy lud Mandżurów. Założyli oni znienawidzoną dynastię Qing (Ching), która wsławiła się okrucieństwami i uciskiem rdzennie chińskiej ludności. Przez cały niemalże okres swojego panowania (1644 - 1911) Mandżurowie musieli tłumić liczne powstania i rebelie, wzniecane zarówno przez prostych chłopów jak i świetnie wyszkolonych wojowników. Najskuteczniejszą walkę z Qing'ami prowadziły tajne organizacje o charakterze militarnym. Z ich podziemnej działalności w okresie późniejszym wyrosły "Triady"- tajne organizacje przestępcze.
Najsilniejszy obszar oporu przeciw Mandżurom stanowiły Południowe Chiny a zwłaszcza prowincja Guangdong (Kwantung). Powstańców aktywnie wspierał też Klasztor Siu Lum znajdujący się w prowincji Fukien (Fuijian). Hung Hai Kwun z racji swojego pochodzenia i wrogiego nastawienia do dynastii Qing postanowił znaleźć schronienie w Siu Lum. Pobierał on tam nauki u samego przeora i wybitnego Mistrza Gee Sim Sum See (Chi Shin). Był on pod tak wielkim wrażeniem umiejętności i wytrwałości Hung Hai Kwun że postanowił uczyć go osobiście. Od niego Hung nauczył się techniki tygrysa, stylu Lohan oraz formy Fok Fu Kuen. Wkrótce dzięki ciężkiej pracy i wrodzonym zdolnościom stał się on najlepszym świeckim uczniem Klasztoru Siu Lum. Gee Sim wykształcił również innych znakomitych wojowników jak Luk Ah Choy, Fong Sai Yuk i uznawanego później za zdrajcę Ma Ling Yee.
Rząd Qing zawsze patrzył podejrzliwie na działalność klasztoru w Fukien. Kiedy więc jeden z jego świeckich uczniów Wu Wai Kin po powrocie do rodzinnego miasteczka wdał się w walkę z oficerami Qing w odwecie za śmierć ojca, zadecydowano o zbrojnej akcji przeciwko Siu Lum. Około roku 1769 sprowadzono silne oddziały wojska uzbrojone w broń palną i łuki oraz ciężką artylerię. Po podłożeniu ognia, żołnierze zaczęli ostrzeliwać mnichów z całego posiadanego arsenału. Biegli w sztukach walki mistrzowie nie mogli stawić czoła tak przeprowadzonemu atakowi. Musieli bowiem walczyć zarówno z rozprzestrzeniającym się szybko pożarem klasztoru jak i ostrzałem z dział, karabinów i ognistych strzał.
Jedynie około 30 mnichów uniknęło pogromu, w tym Hung Hai Kwun wraz ze swoimi nauczycielami przeorem Gee Sim i mnichem San Tak. Ocaleli rozproszyli się po południu prowincji Fukien i Guangdong. Nie uchroniło ich to jednak przed pościgiem armii Qing.
Wielu z powstańców zostało później schwytanych i zabitych. Inni ukrywali się w klasztorach, tajnych bazach lub jak Hung Hai Kwun na łodziach trupy Chińskiej Opery zwanych "Czerwonymi Łodziami" ("Hung Sheun" lub "Hung Shuen"). Pływały one po Rzece Perłowej Zhujiang dając przedstawienia w licznych miastach i miasteczkach nad nią leżących. Barki te stanowiły doskonałe schronienie dla rebeliantów, bowiem nie byli oni przywiązani do jednego miejsca i mogli się dowolnie przemieszczać. W przedstawieniach mogli też prezentować swoje umiejętności walki ,które stanowiły nieodłączny składnik przedstawień Opery Chińskiej. Epizod "Czerwonych Łodzi" na stałe wszedł do historii walk powstańców ze znienawidzoną dynastią Qing. Był on również wielokrotnie wykorzystywany w filmach kung fu wytwórni Braci Shaw.
Inna z wersji opisująca zniszczenie Klasztoru Siu Lum mówi, że armia Qing świadoma umiejętności mnichów i rebeliantów postanowiła wstrzymać się z atakiem do czasu poznania słabych i mocnych stron świątyni. Stało się to możliwe dzięki mnichowi - zdrajcy Ma Ling Yee. Był on rozczarowany trudną praktyką w klasztorze i postanowił wyładować swoją złość pomagając wojskom Qing.
Ma Ling Yee wyjawił im położenie sekretnych tuneli, służących mnichom do ewentualnej ucieczki. Gdy mnisi spostrzegli iż nie sprostają silnie uzbrojonym wojskom Qing, postanowili ratować się tą właśnie drogą. Nie zdawali sobie jednak sprawy iż tam zastawiona została na nich zasadzka. Wielu z mnichów zginęło od ostrzału z broni palnej i strzał. Tak zmasowany atak oddziałów Qing wykorzystujący artylerię i broń palną oraz pełne zaskoczenie uniemożliwiło mnichom jakąkolwiek obronę.
Niektóre źródła podają jako zdrajcę mnicha Pak Mei, sławnego z umiejętności stylu "Biała Brew", a nie Ma Ling Yee. Możliwe jest również, że była to ta sama osoba posługująca się prawdziwym nazwiskiem i pseudonimem.
Na pewien czas usunął się on w cień i prowadził normalne życie jako kupiec herbaciany. Poślubił Lau Ying Cheun (Liu Yingchun) z którą miał syna - Hung Manding'a. Hung nie zaprzestał jednak doskonalenia swoich umiejętności Hung Kuen. W kila lat później, po śmierci żony ponownie przyłączył się do powstańców. Hung wraz ze znanymi Mistrzami Fong Sai Yuk i Lei Sai Niu założył związek "Hung". Mottem powstańców było: "Obalić Qing, przywrócić Ming". Ten okres historii Chin był zapamiętale wykorzystywany przez reżyserów filmów o kung fu w latach 70 -tych. W tej dziedzinie prym wiodła wytwórnia Braci Shaw.
Prawdziwe wydarzenia, które inspirowały te filmy miały miejsce w samym centrum prowincji Guangdong. Hung Hai Kwun ukrywał się przed armią i szpiegami Qing w Dai Fut Gee - "Świątyni Wielkiego Buddy". Wraz z jednym z mnichów tego klasztoru Fut Yuen'em, Hung otworzył potem tajną szkołę Sztuk Walki. Czuł się bowiem zobowiązany do przekazania nowemu pokoleniu ginącej techniki Siu Lum. Wtedy też poznał swoją drugą żonę Fong Wing Chun, mistrzynię stylu Pak Hok - "Białego Żurawia", a zarazem siostrzenicę Fong Shi Yu (Fang Shiyu). Jedna z wersji mówi, iż jeszcze przed poznaniem Hung'a, ojciec Fong został zabity przez bardzo silnego wojownika. Źródła historyczne nie wymieniają jednak jego nazwiska. Fong zdawała sobie sprawę, iż sama z pewnością nie będzie w stanie pokonać zabójcy ojca. Nadzieję dało jej poznanie Hung Hai Kwun'a. W tamtym okresie był on już powszechnie znanym wojownikiem. Fong starała się przekonać go, iż by uzyskać większą wszechstronność w walce powinien on wzbogacić swój silny system o elastyczne i ustępliwe techniki żurawia. Kilka lat wcześniej Fong była świadkiem wydarzenia które odmieniło całkowicie jej spojrzenie na technikę walki. Pewnego dnia podczas suszenia ryżu zauważyła ona żurawia, który zbliżywszy się do niej, począł wyjadać jej zapasy. Fong próbowała przepędzić go za pomocą długiego kija, ale ptak był bardzo szybki i zwinny. Po wielu nieudanych próbach dziewczyna musiała ustąpić i uznać "zwycięstwo" żurawia. Wydarzenie to odcisnęło silne piętno na strategii walki Fong. Choć pochodziła ona z rodziny o bogatych tradycjach Wushu, zaobserwowane zachowanie żurawia zachwiało posadami jej dotychczasowych umiejętności. Fong zaczęła intensywnie studiować ruchy, a w szczególności uniki żurawia. Starała się zrozumieć w jaki sposób z taką łatwością ptak ten unikał uderzeń jej kija. Wynikiem tych przemyśleń było stworzenie bardzo skutecznej techniki, opierającej się na kontrataku połączonym z unikiem. Jej skuteczność polegała również na fakcie, iż była ona skierowana w witalne punkty na ciele przeciwnika.
W niedługim czasie Hung poślubił Fong i jak mówi legenda pomógł jej pomścić śmierć ojca. W walce przeciw zabójcy użył ponoć kompilacji techniki tygrysa i żurawia, co zapewniło mu ostateczne zwycięstwo. W tym miejscu nasuwa się analogia do innej legendy traktującej o pojedynku Hung'a z mnichem Pak Mei. Wszystko wskazuje więc na to, że takie wydarzenie istotnie miało miejsce w historii Hung Gar. Dziś jednak nie możemy być całkowicie pewni która z wersji jest prawdziwa, a która została z czasem na określone potrzeby zmieniona. Legendy te oddają jednak doskonale ducha tamtych czasów i pewne wiodące idee którymi kierowali się wówczas twórcy i wojownicy Hung Gar.
Związek Hung'a z Fong Wing Chun zaowocował wzbogaceniem systemu Hung'a o technikę żurawia. Wymiana doświadczeń z innymi mistrzami Wushu spowodowała włączenie do systemu technik pozostałych 8 zwierząt Siu Lum oraz technik 5 elementów. Dzięki temu system Hung'a stał się doskonalszy a on sam zasłynął jako niepokonany wojownik. Pokonał on w walce wielu wrogów czym zyskał sobie sławę daleko przekraczającą granice prowincji Guangdong.
Hung był również znany z mistrzowskiego opanowania technik kija Siu Lum.
W dziesiątą rocznicę otwarcia szkoły w "Świątyni Wielkiego Buddy" Hung Hai Kwun otworzył oficjalna szkołę w miasteczku Fa**, w prowincji Kwantung. Nazywał ją "Pięść Hung Gar", aby ukryć prawdziwe pochodzenie sztuki przed rządem Qing, oraz aby uczcić pierwszego cesarza Dynastii Ming - Hung Mo Chu, którego linia wygasła wraz z inwazją Qing. Szkoła Hung'a stała się bardzo sławna nie tylko w prowincji Guangdong ale również w innych prowincjach Południa Chin. Wkrótce Hung Gar zaliczony został do pięciu najsłynniejszych systemów walki tego obszaru. Kiedy nauczyciel Hung'a - przeor Chi Shim, który również uciekł przed represjami do prowincji Guangdong, usłyszał o nowo otwartej szkole Hung Hai Kwuna, skierował do niej Luk Ah Choy. Wkrótce stał się on jednym z najlepszych uczniów i ekspertem Hung Gar. W uznaniu wybitnych umiejętności Hung wysłał go do Guangzhou (Kantonu) by popularyzować ten styl.
Inna z wersji mówi o tym iż zdrajca Pak Mei kontynuując przez lata pościg za zbiegłymi mnichami, chwytał ich pojedynczo i zabijał w walce. Tak zginęli Fong Sai Yuk, Che Shin i inni. Kilka lat wcześniej Hung Hai Kwun ożenił się z dziewczyną o imieniu Fong Wing Chun, z którą miał syna - Hung Man Ting. Hung był wybitnym wojownikiem lecz specjalizował się jedynie w technikach tygrysa. Żona wielokrotnie przekonywała go by uzupełnił swoje umiejętności o technikę żurawia, której była mistrzynią. W tym miejscu należy dodać, iż opowieści takie nie do końca są zgodne z prawdą i mają na celu jedynie podkreślenie pewnych istotnych elementów. Hung bowiem ucząc się w klasztorze pod okiem tak wybitnych ekspertów sztuk walki nie mógł pominąć w edukacji technik żurawia. Były one bowiem integralnym elementem shaolińskiej koncepcji Ng Ying (pin-yin: wuxin), czyli "5 Zwierząt".
Przekazy mówią iż Hung Hai Kwun był bardzo silny i rzekomo zabijał przeciwników jednym uderzeniem. Kiedy jednak walczył ze zdrajcą Pak Mei , nie ważne jak wiele razy go trafiał nie potrafił wyrządzić mu krzywdy. Było to efektem ćwiczenia przez mnicha technik "Chi Kung Żelaznej Koszuli", osłaniających jego ciało. W końcu Pak Mei zabił Hung Hai Kwuna, dopełniwszy pogromu uciekinierów z Siu Lum.
Obowiązek pomszczenia śmierci ojca spoczął na Hung Man Ting. By tego dokonać postanowił on połączyć techniki obojga rodziców. Podczas walki Hung Man Ting starał się rozproszyć koncentrację Pak Mei i ominąć jego ochronę "Żelaznej Koszuli". Ostatecznie udało mu się zadać śmiertelne uderzenie Hok Choi - "Dziób Żurawia". Na kanwie tego wydarzenia nakręcono wiele filmów w tym "Mściciele z Klasztoru Shaolin" Braci Shaw. Inna z wersji dotycząca śmierci Wong'a mówi, iż zginął on podczas walki z młodą dziewczyną , przypadkowo trafiony techniką fong yang choi ("Pięść Oko Feniksa").
Historyczne materiały prowincji Fujian "Fukien Chun Jau Fu Ji" mówią, iż Wong został zabity przez nieznaną osobę pojedynczym uderzeniem.
Po śmierci Hung Hai Kwun'a przekazanie przyszłym pokoleniom ginącej techniki Siu Lum spoczęło na Hung Man Ting oraz Luk Ah Choy (uczniu przeora Gee Sim oraz Hung'a). Jako że byli oni nadal ścigani przez rząd Qing, swoją działalność musieli prowadzić w ukryciu. By zatrzeć prawdziwe korzenie stylu nazwali go Hung Kuen na cześć ojca. Kontynuatorami tradycji zostali Mistrzowie Wong Tai, Wong Kai Ying oraz jego syn Wong Fei Hung.

* może istnieć tu związek pomiędzy obiema wersjami bowiem nazwisku Jiu może odpowiadać nazwisko Zhu w pisowni pin-yin.
** W miasteczku Fa w Guangzhou (Kwantung) po dziś dzień istnieje grobowiec Mistrza Wong Fi Hung

LUK AH CHOI

(pin-yin: Lu Acai)
Luk Ah Choi był Mandżurem którego ojciec stacjonował w Kantonie. Został on osierocony jeszcze w dzieciństwie, a opiekę nad nim przejął wuj. Luk Ah Choi nie miał z nim jednak łatwego życia. Wuj często znęcał się nad nim w wyniku czego Luk Ah Choi uciekł od niego w wieku 12 lat. By zarobić na utrzymanie zatrudnił się jako służący. Życie Luk Ah Choi było samotne i ciężkie, aż do momentu, kiedy to podczas przedstawienia Opery Kantońskiej na festiwalu religijnym spotkał on mnicha Li Baifu, ucznia Siu Lum. Przez siedem lat pod jego okiem poznawał tajniki walki Shaolin. Z rekomendacji swojego Si Fu Luk Ah Choi udał się do klasztoru Julianshan * Shaolin w Fuijian, gdzie przez wiele lat ćwiczył pod okiem przeora Gee Sim (Zhi Shan). Po zniszczeniu klasztoru, Luk Ah Choi uciekł do Kantonu. Spotkał tam Wong Kai Ying'a (Huang Qijing), ojca Wong Fei Hung'a, którego przyjął na ucznia. Wkrótce Luk Ah Choi niemal całkowicie wycofał się ze związku podziemnego i oddał się studiom nad tradycyjną medycyną. Wśród wojowników zasłynął jako ekspert Hua Quan czyli "Pięści Kwiatu". Czasami nazywany był wręcz jako Hua Quan Lu Acai.
Zmarł w wieku 68 lat we własnym domu w Leshan.
Luk Ah Choi pozostawił po sobie tylko jednego ucznia w osobie Wong Kai Ying'a.

*Mogła to być świątynia Linquanyuan ("Ogród Soglądający na Rzekę") lub Południowa Świątynia Siu Lum, 18 kilometrów na północ od Putian w okręgu Putian, prowincji Fujian. Świątynia ta została wybudowana w latach 627 - 649 za panowania cesarza Zhen Guan. Została zniszczona w 58 roku panowania cesarza Kang Xi (1662 -1722) czyli w 1720 roku. Świątynia znajdowała się w Górach Hsiang ze szczytem Lo Han Shan 969 m nad rzeką Chin Lu.W XVI wieku w okręgu Putian znajdowało się aż 14 świątyń buddyjskich.

WONG KAI YING

( pin-yin: Huang Qijing)
Wong Kai Ying urodził się w Xiqiao w okręgu Nanhai, prowincji Kwantung (Guangdong). W młodości wiele czasu spędzał na ulicach dając pokazy akrobatyczne. Pewnego dnia, gdy dawał występ nieopodal rezydencji generała Kwnatung, został zauważony przez Luk Ah Choy (Lu Acai). Wytrawne oko wojownika wnet dostrzegło w młodym Wong'u wielki talent. Luk postanowił przyjąć go na ucznia. Po dziesięciu latach ćwiczeń pod okiem Mistrza, Wong Kai Ying stał się wytrawnym wojownikiem. Potwierdzeniem jego bardzo wysokiej pozycji wśród wojowników tamtego okresu, była przynależność do elitarnego grona "Dziesięciu Tygrysów Kwantung"*.
W późniejszym okresie został on szefem wyszkolenia sztuk walki głównego regimentu piechoty prowincji Kwantung. Jako że zarobki na tym stanowisku były zbyt skromne by utrzymać rodzinę, Wong postanowił otworzyć klinikę tradycyjnej medycyny i zielarstwa na ulicy Jingyuan.
Swoje umiejętności Hung Gar oraz tajniki medycyny i zielarstwa przekazał on swojemu synowi Wong Fei Hung. * W tamtych czasach do grona "Dziesięciu Tygrysów Kwantung", czyli "Dziecięciu Największych Wojowników Południowych Chin" należeli:
- Wong Yan Lum
- Tit Kiu Sam
- Jao Tai
- Wong Kay Ying
- Sou Hak Fu
- Tit Ji Chan
- Wong Ching Haw
- Sou Hut Yee
- Tam Jai Kwan
- Wong Fei Hung

WONG FEI HUNG (1850-1933)

(pin-yin: Huang Feihong)
Wong Fei Hung był postacią kultową w historii Chin. Krążyło o nim wiele legend i opowieści przekazywanych z ust do ust. Sława Wong'a wykroczyła daleko poza granice rodzinnej prowincji Guangdong (Kanton), docierając do najdalszych zakątków "Państwa Środka". W latach 70 i 80- tych naszego wieku jego postać dzięki dziesiątkom filmów kung fu stała się również popularna poza granicami Chin. W Wong Fei Hung'a wcielali się najwięksi Mistrzowie Wushu. Najbardziej znanym odtwórcą tej postaci był Kwan Tak Hing, mieszkający w Hong Kong'u Mistrz Pak Hok - systemu "Białego Żurawia".
Seria o Wong Fei Hung'u z jego udziałem była tak liczna, że znalazła się nawet w "Księdze Rekordów Guinness'a". Poza Kwan Tak Hing w postać Mistrza Hung Gar wcielali się również Jackie Chan ("Pijany Mistrz") oraz Li Lianjie znany pod kinowym pseudonimem Jet Li. Ten ostatni nakręcił całą serię poświęconą Wong Fei Hung'owi pod tytułem "Zdarzyło się dawno temu w Chinach". Jednym z wielkich chińskich aktorów, któremu nie udało się zagrać tej roli, był Bruce Lee.
Prawdziwy Wong Fei Hung urodził się w 1850 roku w prowincji Guangdong, okręgu Lam Hoi (Nanhai), gminie Sai Chu, we wsi Luk Huern Yan (Xiqiao).
Jego ojcem był Wong Kay Ying, uczeń Mistrza południowego "Siu Lum"- Luk Ah Choy. Był on również jednym z pierwszych 10 Kantońskich Tygrysów z późniejszego okresu panowania dynastii Ching. Chociaż Wong Fei Hung dołączył do Tygrysów później, warte podkreślenia jest, że obydwaj -Wong Kay Ying i Wong Fei Hung zostali członkami "Dziesięciu Tygrysów" kiedy mieli po niespełna 20 lat. Pozostałych 8 Tygrysów było w wieku zaawansowanym z doświadczonego pokolenia sztuk walki. "Tygrysy" byli wybierani zgodnie z chińską tradycją. Najstarszy lub najbardziej szanowany otrzymywał najwyższą pozycję (potem 2, 3,4 itd.). Miejsca te były przyznawane w dowód szacunku i nie miały nic wspólnego z poziomem umiejętności.
Młody Wong Fei Hung rozpoczął naukę sztuki walki w wieku lat pięciu. W wieku 13 lat był już doświadczonym wojownikiem sztuk walki i często wyjeżdżał z ojcem, aby demonstrować kung fu i sprzedawać lekarstwa w wioskach. Zdarzyło się raz, że znany nauczyciel innego stylu, mistrz Gwan Dai Hung miał swój pokaz tego samego dnia i w tym samym miejscu. Gwan był zazdrosny, ponieważ Wong'owie mieli większy tłum gapiów oglądających ich pokaz kung fu. Za każdym razem kiedy demonstrowali swoje słynne "leworęczne techniki kija wędkowego" tłum był większy niż kiedykolwiek. Dlatego też mistrz Gwan uważał, że tych dwóch przybyszów zagarnęło jego terytorium. Trzymając kij w ręku podszedł do Mistrza Wong Kay Ying i wyzwał go na pojedynek. Mistrz Wong uśmiechnął się i powiedział swojemu 13 letniemu synowi Wong Fei Hung aby wziął kij i wypróbował swoje umiejętności z Gwan'em używając techniki "ng long ba gwan gwun" (techniki kija 5 smoków i 8 trygramów). Wong Fei Hung wyeliminował przeciwnika, a sława jego rozniosła się daleko. Wong Fei Hung był wielkim wojownikiem nawet jako młody chłopak. Incydent ten zapoczątkował sławę młodego mistrza Wonga. Jego ojciec Wong Kai Ying podobnie jak jego Mistrz Luk Ah Choy słynął z doskonałego posługiwania się bronią drzewcową. Z opowieści tej możemy wywnioskować iż zamiłowanie to przekazał synowi, choć Wong Fei Hung zasłynął z doskonałego posługiwania się wu dip dou - nożami motylkowymi.
Wong pobierał nauki Hung Kuen u Mistrza Lam Fok Shing - ucznia Tit Kiu Sam'a. Od niego to Wong nauczył się starej formy Ng Ying Kuen i Sap Ying Kuen (obie formy były stworzone przez Hung Hai Kwun'a) oraz Tit Shin Kuen, którą włączył do Hung Kuen. Na bazie Ng Ying Kuen i Sap Ying Kuen, Wong stworzył Fu Hok Sheung Ying Kuen ("Formę Tygrysa i Żurawia"). Techniki Sap Yin Kuen i Ng Yin Kuen wzbogacił o techniki smoka pochodzące z formy Tit Shin Kuen oraz techniki tygrysa i żurawia z Fu Hok Sheung Ying Kuen. Wong dołączył też do Hung Kuen formy Lau Gar Kuen ("Foma Rodziny Lau"), Mui Fa Kuen ("Forma Kwiatu Śliwy"), Wu Tip Jeung Kuen ("Forma Dłoni Motyla"), Sap Pa Sau Kuen ("Osiemnaście Sposobów Uderzania") oraz Fu Pao Kuen ("Forma Tygrysa i Lamparta"). W ten sposób Wong usystematyzował system stając się "ojcem" nowoczesnego Hung Gar. Wong Fei Hung był również znany z kopnięcia ogonem tygrysa" i tzw. "Kopnięcia bez cienia". Wielu ludzi wierzyło iż to Wong Fei Hung wymyślił mo ying gerk (mou yen gerk), ale tak naprawdę nauczył się go od Mistrza Song Ton Fai.
Jak mówi historia, kiedy Mistrz Song mieszkał w hotelu nocą miał zwyczaj ćwiczyć na podwórzu. Pewnego wieczoru usłyszał kobiecy śmiech. Odwróciwszy się zapytał kobietę: "dlaczego się śmiejesz ?". Kobieta odrzekła: " używasz tylko rąk, bez kopnięć". Nie mogąc uwierzyć w fakt, iż jego technika została w taki sposób skrytykowana, Mistrz Song poprosił kobietę o pokaz swoich umiejętności. Oznaczało to w dawnych Chinach ni mniej ni więcej tylko pojedynek. Nie oznaczało to jednak iż chodziło o pojedynek w rozumieniu europejskim. Celem było tu jedynie wykazanie własnej wyższości i zdobycie dominującej pozycji w lokalnym środowisku sztuk walki. Wielu wojowników wykorzystywało takie utarczki do podnoszenia swojego poziomu technicznego i zdobywania cennych doświadczeń. Za każdym razem kiedy Mistrz Song Ton Fai znalazł się w zasięgu nóg kobiety został kopnięty, choć nie widział kopnięcia. Efektem tej znajomości było małżeństwo i wymiana wysokich umiejętności walki.
Wong i Song zostali przyjaciółmi. Song chciał nauczyć się od Wong'a "Tid Shin Kuen" i "Fu Hok Kuen" ,a Wong chciał poznać "Kopnięcie bez cienia" Song'a. Wymienili się umiejętnościami, a system Hung Gar wzbogacił się o nową technikę. Jako dojrzały mężczyzna, Mistrz Wong otrzymał stanowisko instruktora Sztuk Walki w V Regimencie Armii Kwantung w Guangzhou (Kantonie) i otrzymał stanowisko w biurze generała. Nauczał również Cywilną Milicję Kantonu. W późniejszym okresie życia Wong Fei Hung opuścił Kanton i przeniósł się do Fukien, aby stać się prawą ręką generała Tong Gin Cheung'a. Generał Tong walczył w partyzantce przeciw dynastii Ching. Ostatecznie powstanie upadło i Wong powrócił do Kantonu aby uczyć Hung Kuen. Założył również swój Po Chi Lum - sklep z lekami. Był niepokonanym wojownikiem przez całe swoje życie.
Wyszkolił wielu znakomitych uczniów. Oto dziewięciu najlepszych:
1. Lian Foon (Kiang Foong) - najlepszy uczeń, znany z tego, że kiedy przyjmował pozycję say ping mah ("Pozycję Jeźdźca") kruszył ziemię pod swoimi stopami
2. Ling Wan Gai - zdobył uznanie kopnięciem mo ying gerk ("Kopnięciem Bez Cienia")
3. Chan Din Biu ( Jeung Si Biu) - znany z perfekcyjnego posługiwania się szablą dou
4. Lam Sai Wing - znany ze swoich technik władania szablą i jako autor "Trójksięgu" o Hung Gar
5. Tang Fung - znany ze swoich precyzyjnych, rygorystycznych treningów i jako "Stary Konserwatysta" lub "Staroświecki Umysł" - Lo Wan Ku
6. Sui Low Ngan - przyczynił się do popularyzacji Hung Gar w Malezji
7. Sui Low Yuk - siostrzeniec Sui Low Ngan'a, pomagał mu krzewić Hung Gar w Malezji
8. Tak Gan Jow
9. Luk Jin Gun
Dwaj pierwsi, najlepsi uczniowie Lian Foon (Leung Foon) oraz Lin Wan Gai umarli w młodym wieku, nie pozostawiając po sobie żadnych uczniów.
Niektóre źródła mówią że Wong miał kilka tysięcy uczniów, których szkolił osobiście. W tym zakresie dorównał mu jedynie Mistrz Lam Sai Wing, który miał ich ponoć 10 tysięcy.
Wong był nie tylko Wybitnym Mistrzem Wushu, ale miał również wyjątkowe zalety jako wojownik i lekarz "Mo Duk".
W czasie rządów późniejszej dynastii Ching był właścicielem dwóch sklepów zielarskich - jednego w Kantonie, drugiego w Futsan (Fo Shan). W jego Po Chi Lum (Bo Chi Lam; pin-yin Bao Zhi Lin) - sklepie z ziołami a zarazem kwoon mógł robić swoje własne lekarstwo dit da. Dzięki temu specyfikowi stał się jeszcze bardziej sławny. Wong zasłynął jako jeden z czterech najlepszych lekarzy Południowych Chin. Byli to: Wong Fei Hung, Jow Hong Gon, Lei Gam Chuen i So Hut Yee.
Wong Fei Hung zasłynął również sławną walką w dokach Hong Kong'u. Został on zaatakowany przez ponad stu robotników stoczniowych uzbrojonych w specjalne, metalowe haki do rozładunku towarów lin gau oraz kije. Mistrz Wong posiadał jedynie długi kij. W obliczu tak przytłaczającej przewagi zastosował nietypowa technikę. Polegała ona na krótkiej utarczce z napastnikami a następnie ucieczce. Strategię tą Wong powtarzał wiele razy, każdorazowo odnosząc spektakularne zwycięstwo w potyczce. Dzięki temu nie tylko ocalił on życie ale także wzmocnił swoją pozycję w środowisku Sztuk Walki.
W czasie swojego życia Wong był żonaty cztery razy. Znana jest zabawna historia o tym w jaki sposób spotkał swoją czwartą żonę, Mok Gwai Lan, mistrzynię systemu Mok Gar Kuen. Mok Gwai Lan, znana również jako "Tygrysica" oglądała "Taniec Lwa" i pokazy sztuk walki podczas obchodów święta Buddy w Fo Shan Dip Gao Heung. Mok Gwai Lan, wówczas 19 letnia dziewczyna była już doświadczoną wojowniczką i chciała na własne oczy zobaczyć żywą legendę owych czasów - Mistrza Wong'a. Jego szkoła miała zaszczyt wykonywać wówczas "Taniec Lwa" z okazji rocznicy Związku "Lam Hoi". Najlepsi uczniowie Wong'a, Leung Foon (Liang Foon) oraz Ling Wan Gai "prowadzili" głowę i tułów lwa. Kolejnym punktem programu były pokazy Hung Gar. Odbywały się one na podeście, w konstrukcji podobnym do platformy leitai. Po występach najlepszych uczniów Wong'a przyszła kolej na samego Mistrza. Kiedy Wong demonstrował Yu Ga Dai Pa ("Wielkie Widły Rodziny Yu") but zsunął mu się z nogi, przeleciał nad głowami tłumu i uderzył Mok w twarz. Rozgniewana Mok Gwai Lan wskoczyła na scenę i spoliczkowała Won Fei Hung'a mówiąc: "tym razem to twój but, ale co się stanie gdy następnym razem będzie to twoja broń. Mogłeś kogoś zabić. Osoba z twoimi umiejętnościami nie powinna nigdy mieć tego rodzaju wypadku." Wong roześmiał się i odpowiedział:" Masz rację, nie powinienem być tak nieostrożny". Mok Gwai Lan zniknęła w tłumie robiąc na Mistrzu wielkie wrażenie. Uznał iż tak silna kobieta byłaby z pewnością dobrą żoną. Kiedy ją w końcu odnalazł zaproponował jej małżeństwo na które ona się zgodziła. Należy w tym miejscu zaznaczyć iż Wong Fei Hung nie miał w swoim życiu szczęścia do kobiet. Był aż czterokrotnie żonaty. Pierwsza żona, Law trzy miesiące po ślubie zachorowała i umarła. Druga żona Ma urodziła Wong'owi dwóch synów Hawn Sum i Hawn Lum, po czym w niedługim czasie również umarła. Trzecia żona Mistrza urodziła mu również dwóch synów, Hawn Hei i Hawn Hsu. Ona również umarła w niedługim czasie. Spowodowało to iż żadna kobieta nie chciała wiązać się z Wong Fei Hung'iem , a i on zaprzestał starań o powtórne małżeństwo. Tą złą passę odmieniła dopiero Mok Gwai Lan, mistrzyni stylu Mok Gar. W póżniejszym okresie pobierała ona również nauki Hung Gar u swego męża, Wong'a. Mok została nawet instruktorką kobiecej klasy Hung Gar w szkole Wielkiego Mistrza. W końcowym etapie rządów dynastii Ching i powstaniu Republiki w 1912 roku Wong został szefem instruktorów sztuk walki w elitarnych siłach specjalnych pod dowództwem generała Lau Wing Fuk'a w Kantonie. W październiku, 1924 roku rozpoczął się strajk przeciwko rządowi zorganizowany przez przedsiębiorców. Miasto Kanton ogarnęły rozruchy i zarówno dom jak i sklep ziołowy Wong Fei Hung'a zostały doszczętnie spalone. Stracił wszystkie swoje rzeczy i pieniądze.
Syn Wong Fei Hung'a - Wong Hawn Sum stracił pracę i został śmiertelnie postrzelony w sprzeczce z gangiem narkotykowym. Po tym wszystkim Wong postanowił zaprzestać nauczania Hung Gar. Postanowienie to dotyczyło zwłaszcza jego rodziny. Wong obawiał się bowiem, iż w ten sposób narazi rodzinę na zemstę swoich wrogów. Zachorował i zmarł w swoim domu w 1933 roku w wieku 83 lat. Jego żona przeniosła się z synami do Hong Kong'u do Wan Jai (Wan Chai) Go Si Da Do gdzie nauczała Hung Kuen. Ona również wyszkoliła wielu znakomitych uczniów. Po śmierci Wong Fei Hung'a Mok została nawet asystentką Wielkiego Mistrza Tang Fung'a. W wieku 87 lat Mok Gwai Lan dała wspaniały pokaz formy "Tygrysa i Żurawia" (Fu Hok Sheung Ying) w telewizji Hong Kong'u (HKTV). Zademonstrowała ona swoje bardzo wysokie umiejętności i siłę systemu Hung Gar.

TIT KIU SAM (1813 - 1886; 1815 - 1887)

(pin-yin: Tieqiao San)
Tit Kiu Sam to pseudonim wojownika, którego prawdziwe imię brzmiało Leung Kwan (Liang Kun). Urodził się w Gwan Dong Lam Hoi w 1813 roku, za panowania cesarza Jai Jing (1796 - 1821), żył za panowania cesarzy Xian Feng oraz Tong Zhi a zmarł w 12 lub 13 roku panowania cesarza Guang Xu . Kochał sztuki walki i rozpoczął ich naukę w młodym wieku.
Tit Kiu Sam pobierał nauki Hung Gar u Mistrza Gwok Yan Sin Si (Li Huzi), ucznia przeora Siu Lum - Gee Sim'a. Przez potomnych nazywany on był "Brodaty Li" lub "Złoty Hak".
Tit Kiu Sam mieszkał w świątyni jako "świecki mnich" przez 7 lat. Ćwiczył intensywnie w Siu Lum Hung Gar pod czujnym okiem swojego nauczyciela. Kiedy mnich Gwok Yan zmarł w wieku 110 lat, bardzo to przygnębiło Tit Kiu Sam'a i opuścił świątynię. Podróżował on szukając wielkich mistrzów i wojowników. Ze względu na lata spędzone w klasztorze z upodobaniem szukał towarzystwa mnichów. W czasie swojej wędrówki napotkał miejsce zwane "długi most", gdzie artyści sztuk walki przybywali aby pokazać i wypróbować swoje umiejętności. Kiedy przybył na miejsce był bardzo podekscytowany i chciał zademonstrować swoje męstwo. Sześciu mężczyzn trzymało jego wyciągnięte ramię, a on przeciągnął ich 100 kroków. Inna z opowieści mówiła iż Tit Kiu Sam potrafił unieść 3 mężczyzn techniką kiu sao. Za posiadanie żelaznego ramienia nazwano go Tit Kiu Sam.
Imię Tit Kiu Sam oznacza "żelazny most numer trzy". Był trzecim dzieckiem w rodzinie, stąd liczba 3 na końcu pseudonimu. Tit Kiu Sam był dobrze znany z pomagania ludziom z Mo Lum (las sztuki wojennej) i był bardzo szanowanym mistrzem późniejszego okresu rządów dynastii Ching. Był również jednym z 10 Tygrysów z Kantonu, co dowodzi iż był wojownikiem o wyjątkowych umiejętnościach i osobowości. Była to bowiem bardzo elitarna instytucja. Kiedy Tit Kiu Sam przybył do Kantonu zamieszkał w Hoi Tung Gi (świątyni Hoi Tung), gdzie wymieniał swoje doświadczenia z mnichem Abbot'em. Wynikiem połączenia tej wiedzy było opracowanie przez niego około roku 1850 formy Tit Sin Kuen ("Forma Żelaznej Liny"). Było to połączenie starej techniki Hung Kuen Siu Lum z taoistycznym Chi Kung. Forma ta wyraźnie poprawiała zdrowie i czyniła przedramiona twardymi jak żelazo. Tit Kiu nauczył przeora Tit Shin Kuen, a ten w zamian nauczył go formy kija Mui Fah Gwun ("Kij Kwitnącej Śliwy").
Przez pewien okres czasu Tit Kiu Sam uczył sztuk walki w Stowarzyszeniu Farbiarzy Guangzhi przy "Tęczowym Moście" w Kantonie.
Tit Kiu Sam był bardzo szanowany za to, że nigdy nie przestał uczyć się sztuki walki, nawet wtedy kiedy był już w podeszłym wieku. Pod koniec życia udał się do miasta Sun Wui, aby tam żyć i trenować w Świątyni Chang Ngum. Pomimo zdrowotnego wpływu stworzonej przez siebie formy żył on tylko około 70 lat. Niektóre źródła jako przyczynę śmierci Tit Kiu Sam'a wskazują jego zamiłowanie do opium, inne przetrenowanie. Faktem jest iż ćwiczył on bardzo dużo i intensywnie. Jedna z opowieści dotyczących jego osoby mówi iż z uwielbieniem biegał w górach hartując swe przedramiona o konary drzew. Taki system hartownia w tamtych czasach był nagminną praktyką. Z czasem został zastąpiony ćwiczeniami na wygodniejszych i bardziej użytecznych manekinach. Trzecia z wersji dotyczących śmierci Tit Kiu Sam'a łączy w sobie niejako obie powyższe przyczyny. Bezpośrednią śmierć Mistrza miał spowodować nazbyt intensywny trening techniki "Drąg 36 Punktowej Miedzianej Obręczy" pod okiem mnicha Yuan Guang z klasztoru Haichuang. Ten znając zamiłowanie Tit Kiu Sam'a do opium, doradził mu zerwanie z nałogiem, a jako najlepszy sposób wskazał całkowite oddanie się ćwiczeniom. Wysiłek ten okazał się jednak zbyt duży jak na tak zaawansowany wiek Mistrza i spowodował jego śmierć w wieku 70 lat.
Tit Kiu Sam zasłynął w swoich czasach jako "Wielki Mistrz Pięści Hung", co dobitnie potwierdza jego wysokie umiejętności i szacunek jakim był darzony.
Tit Kiu Sam wychował wielu znakomitych uczniów jak:
1. Choy Jan
2. Mg Hei Goon
3. Si Yiu Leung
4. Ma Ji Tim
5. Ngau Gi
6. Lam Fook Sing

LAM SAI WING (1861 - 1942)*

(pin-yin: Lin Shirong)
Lam Sai Wing urodził się w 1861 roku w małej miejscowości Lam Hoi (pin-yin: Pingzhou)w okręgu Nanhai, prowincji Guangdong (Kwantung). Rodzina w której przyszedł na świat miała silne tradycje sztuk walki. Jak mówią materiały źródłowe jako dziecko Lam miał bardzo silne i zdrowe ciało oraz wyjątkowy zapał do nauki walki. Trening Wushu rozpoczął już więc w dzieciństwie pod okiem dziadka - Lam Bak Sin. Największe wrażenie na młodym Lamie wywarła technika Hung Gar. Nauki tego systemu pobierał on u Mistrzów Wu Gum Sin oraz Lam Fok Sin - ucznia legendarnego Tit Kiu Sam'a. Największy jednak wpływ na technikę młodego Lama wywarł bohater narodowy i niezrównany wojownik - Wong Fei Hung.
Zanim jednak poznał swojego ostatniego nauczyciela, był już cenionym wojownikiem. Przez cały ten okres Lam ćwiczył bowiem bardzo ciężko doprowadzając do perfekcji poznaną technikę. Mówi się, iż on ćwiczył wiele systemów Południowego Wushu w tym Lau Gar Kuen i Choy Lee Fut. Jemu to też przypisuje się włączenie formy Lau Gar Kuen do systemu Hung Gar. Jedna z wersji przedstawiająca okoliczności w jakich poznał on Wielkiego Mistrza Wong Fei Hung'a mówi iż Lam pewien swych umiejętności chciał się z nim zmierzyć. Został jednak pokonany bez trudu sławnym kopnięciem mo yin gerk. Świadom wysokiego kunsztu techniki Wong'a, Lam poprosił go o przyjęcie na ucznia. Z czasem stał się jednym z najlepszych i najgorliwszych studentów.
Pewnego dnia Mistrz Wong poprosił go by mu towarzyszył do świątyni Hoi Tung, gdzie miał się spotkać z przeorem. Powitał ich mnich o przezwisku Tit Dou Wo Seu - "Mnich o Żelaznej Głowie" i zaprowadził do klasztornych pomieszczeń, gdzie w oczekiwaniu na przeora mieli napić się herbaty. Kiedy cała trójka popijała herbatę, mnich chełpił się iż nigdy nie został pokonany ani nawet draśnięty w żadnym pojedynku. W grzeczny acz stanowczy sposób poprosił o próbkę umiejętności Wong'a lub Lam'a. W praktyce oznaczało to wyzwanie do walki. Pomimo pokojowego i defensywnego charakteru chińskich Sztuk Walki oraz ich moralnego przesłania wyzywanie na pojedynek instruktorów i mistrzów konkurencyjnych szkół było bardzo rozpowszechnionym zwyczajem. Na południu Chin zwyczaj ten nosił nazwę "tek kwoon", co w dosłownym przekładzie oznacza "kopnąć szkołę". Pozwalał on zarówno zaistnieć nowym systemom i szkołom, jak i w sposób ciągły zmuszał już działające do nieustannego doskonalenia umiejętności walki. W założeniu pojedynki takie nie miały być wyrazem nienawiści, lecz jedynie chęci sprawdzenia czy też doskonalenia własnej techniki. Zazwyczaj wyzwania takie miały bardzo subtelny charakter i nie mówiono wprost o chęci konfrontacji.
Wyzwanie, jakie rzucił mnich Tid Dou Wo Seu spoczywało według etykiety Wushu na uczniu, stąd Lam Sai Wing zmuszony był stanąć do walki. Gdy mnich zaatakował głową, Lam wykonał Mo Ying Gerk i powalił go na ziemię, odrzucając go daleko od siebie. Lam podniósł mnicha, a ten wyraził szacunek dla jego umiejętności. Po tym incydencie obaj zostali przyjaciółmi. W wieku 20 lat Lam Sai Wing otworzył swoją szkołę w Guangzhou. Przez okres jej istnienia przewinęło się przez nią ponoć ponad 10.000 uczniów ! . Pod koniec panowania dynastii Qing, Lam Sai Wing wziął udział w zawodach rozegranych na stadionie Dum Gao Cheung w Guangzhou (Kanton). Pierwsze miejsce, jakie zajął uczyniło go sławnym. Lam Sai Wing wsławił się również potyczką w sławnym teatrze operowym Lok Sin w Guangzhou (Kantonie). W tamtych czasach policja kantońska słynęła ze swej szczególnej nieudolności. Właściciele teatrów w obawie o swoich gości i mienie zatrudniali specjalna ochronę. Szkoła Hung Gar Lam Sai Wing'a ochraniała teatr Lok Sin. Pewnego dnia jednak właściciele wynajęli inną grupę. Nieświadomy tego faktu uczeń Lam'a - Chiu Ha wszedł jak zwykle do sali kinowej bez uiszczenia opłaty. Nowa ochrona usunęła go z teatru i zagroziła pobiciem. Chiu Ha udał się do domu Mistrza i zdał mu relację z incydentu. Choć Lam lubił swojego ucznia, stwierdził iż nowi właściciele teatru mieli prawo usunąć go z sali za niepłacenie. Zaznaczył jednak, że Sztuki Walki nie powinny być używane jako argument w dyskusji. Jako że atmosfera pomiędzy nową ochrona a uczniami Lam Sai Wing'a stawała się coraz bardziej napięta, postanowił on ostatecznie rozstrzygnąć spór pokojowo. W tym celu udał się wraz z Tang Fung, jego bratem Tang Yee i około 10 uczniami do teatru Lok Sin. Gdy znalazł się wewnątrz, drzwi nagle się zamknęły i z każdej strony ruszyli na niego napastnicy. Jak potem podano było ich ponad osiemdziesięciu. W obliczu tak przytłaczającej przewagi atakujących Lam odebrał broń jednemu z nich i rozpoczął walkę o przeżycie. Potyczka był długa i zaciekła. Zakończyła się dopiero gdy Mistrz Lam kamieniem stłukł oświetlenie. W ciemnościach przedarł się do drzwi po czym jednym uderzeniem roztrzaskał je. Lam wraz z kilkoma swoimi uczniami znikł w gęstym tłumie otaczającym teatr. Jedna z wersji mówi nawet, iż Mistrz Lam wyrwał małe drzewko, którego użył w walce jako kija przeciwko napastnikom. W potyczce wzięło udział w sumie kilkuset walczących. Wielu z nich było ciężko rannych i wymagało szpitalnego leczenia. Jak donosiła kantońska prasa ponad 80 osób znalazło się w szpitalu z ciężkimi obrażeniami. Lam wyszedł z potyczki nawet nie draśnięty co jeszcze bardziej rozsławiło go w Guangzhou. Na jakiś czas musiał jednak wyjechać do miejscowości Gwon Sai. We wczesnych latach Chińskiej Republiki Ludowej Lam Sai Wing był instruktorem Chińskiej Armii. W 1917 roku wraz z uczniami Gi Yee Jai, Jeung Si Biu i Lei Sai Fai, Lam napisał trzy książki opisujące technikę Hung Kuen:
- Gong Gee Fook Fu Kuen ("Forma Ujarzmiania Tygrysa")
- Fu Hok Sheung Ying Kuen ("Forma Tygrysa i Żurawia")
- Tit Shin Kuen ("Forma Żelaznej Liny")
Były to pierwsze publikacje opisujące techniki południowych Sztuk Walki, a ich wznowienia ukazują się po dzień dzisiejszy.
Ćwiczony przez siebie system Lam Sai Wing nazwał Fu Hok Pai czyli "System Tygrysa i Żurawia". Nazwa ta powstała przez przypadek w restauracji "Ying King" w Hong Kong'u, podczas świętowania urodzin Wielkiego Mistrza Wong Fei Hung'a. Kilku uczniów Lam Sai Wing'a wspominało wyczyny, nieżyjącego już, legendarnego Mistrza. Jako że Wong był nauczycielem ich Si Fu, spoczywał na nich obowiązek uczczenia pamięci Si Gong. Jeden z uczniów będący poetą, opiewał również dokonania Lam Sai Wing'a. W jednym z poematów został on nawet podniesiony do rangi Si Jo, czyli Mistrza Założyciela. Od tego czasu nazwa szkoły Lam'a brzmiała Fu Hok Pai, choć ćwiczona technika zawierała również inne zwierzęta, sam Mistrz uzyskał pseudonim "Pan Tygrys i Żuraw".
Lam zasłynął również z mistrzowskiego posługiwania się szablą dou. Żartowano, iż wynikało to z jego doświadczeń z okresu pracy w rzeźni.
Kiedy Lam Sai Wing przeszedł na emeryturę społeczność Hong Kong'u zaprosiła go by osiadł w ich kolonii. Mistrz przyjął ich ofertę i w 1940 roku przeniósł się na wyspę gdzie otrzymał stanowisko szefa ochrony targu rybnego w Say Kay Won (Shau Kei Wan). Otworzył również szkołę Hung Gar w której przez pewien czas ćwiczył również Mistrz Tang Fung. Wśród swoich uczniów Lam zasłynął jako wielki autorytet. Uczył dokładnie, poświęcając uczniom wiele uwagi.
W tamtym okresie wielu wybitnych wojowników i Mistrzów różnych styli wymieniało swoje doświadczenia i poglądy w ramach Stowarzyszenia Chin Woo (Jing Wu), organizacji założonej w 1909 roku w Szanghaju przez Mistrza Huo Yuen Jia.
Lam Sai Wing był członkiem Oddziału Chin Woo Prowincji Kwantung, powstałej w Kantonie w latach 30 -tych. Lam Sai Wing miał również zaszczyt zaprezentować swoje wyjątkowe umiejętności prezydentowi Sun Yat Sen'owi, który pod wrażeniem kunsztu i siły Mistrza nagrodził Lam'a medalem "za dobrą pracę dla społeczności". Lam Sai Wing zasłynął wśród potomnych jako osoba bardzo skromna i miła. Gdy potrzebne były fundusze na jakiś społeczny cel, dawał on pokazy sztuk walki. W 1921 roku Lam pomagał w zbiórce pieniędzy na sierociniec w Guangzhou. Był również osobą bez aspiracji politycznych i unikał pracy dla rządu.
Lam Sai Wing zmarł w 1942 roku w wieku 81 lat. Pozostawił po sobie wielu znakomitych uczniów jak Lam Jo, Chiu Kao, Chan Hon Chung, Wong Lee, Yee Yu Jai i wielu innych. Reprezentowali oni różne zawody od rybaka począwszy, poprzez lekarza Dit Da, zielarza a na biznesmenie kończąc.
* Niektóre wersje podają jako lata życia Wielkiego Mistrza Lam Sai Wing (1860 - 1943)

TANG FUNG (1874 - 1955)

(pin-yin: Deng Fang)
Tang Fung urodził się w wiosce Sam Soy w prowincji Guangdong (Kwantung) w 1874 roku. W czasach swojej młodości uczył się miejscowej odmiany Hung Gar, określanej jako "stary styl" od Mistrzów Wong Yau i Yuen Yin. Przez pewien okres zajmował się również Mau Shan - formą ludowej magii. Największy jednak wpływ na edukację Tang'a wywarł Mistrz Wong Fei Hung. Miał on ponad stu uczniów wprowadzonych we wszelkie tajniki Hung Gar, powszechnie w Chińskich Sztukach walki określanych jako "uczniowie wewnętrznych drzwi". Każdy z tych Si Fu wpisał się w historię Hung Gar swoimi niezwykłymi umiejętnościami.
Najwierniejszym naśladowcą Mistrza Wong Fei Hung'a był jednak Tang Fung. Zasłynął on z rygorystycznego przekazu techniki Hung Kuen Tang Fung nauczał jedynie tego czego sam się nauczył od Mistrza Wong'a. Przez całe swoje życie wierny był przekazowi Hung Gar przez co zyskał przydomek "Lo Wan Ku" - "Staroświecki Umysł" lub "Stary Konserwatysta".
Tang Fung brał również udział u boku Lam Sai Wing'a w słynnej potyczce w teatrze operowym Luk Sin. Niektóre źródła mówią nawet iż to on stłukł metalową rurką oświetlenie, umożliwiając sobie i Lam Sai Wing'owi ucieczkę. Po tych brzemiennych w skutki doświadczeniach musiał wraz ze swoim bratem Tang Yee opuścić miasto, aby uniknąć kłopotów. Przez pewien okres Tang Fung pracował nawet w kopalni w Singapurze. Po powrocie do Guangdong wraz z bratem otworzył on szkołę Hung Kuen pod nazwa "Yee Yung Tong" - "Sala Odwagi Rycerskiej". W okresie tym Wielki Mistrz Wong Fei Hung był już zupełnie stary. Po jego śmierci Mok Gwai Lan - żona Wong'a uczyła kobiecą klasę Hung Gar w szkole Tang Fung'a. Gdy wybuchła wojna Chińsko - Japońska w 1937 roku "Lo Wan Ku" przeniósł się do Hong Kong'u, gdzie otworzył sklep zielarski. Do Sum Soi Bo przybywało wielu ludzi w poszukiwaniu pomocy. Tang Fung słynął bowiem z dobrego serca i wysokich umiejętności. Nie pobierał zapłaty od tych, których nie było stać na lekarstwo.
Tang Fung żenił był dwukrotnie żonaty. Druga żona Tang'a - Ho Fan była jedna z jego uczennic, nazywaną Simo. Często podczas pokazów sztuk walki demonstrowała z mężem Gi Mo Cern Dou ("Bliźniacze Szable Matki i Syna"). Tang Fung mieszkał w Kowloon, Mong Kok przy ulicy But Lan. Technik Hung Gar uczył sześć dni w tygodniu, trzy dni w Stowarzyszeniu Jubilerów w Kowloon oraz trzy dni w Stowarzyszeniu Targu Rybnego na wyspie Hong Kong. Tam tez przejął od Mistrza Lam Sai Wing'a stanowisko szefa ochrony targu rybnego w Say Kay Won (Shau Kei Wan). Okres ten w Hong Kongu był bardzo burzliwy i można go przyrównać do okresu prohibicji w USA. Wiele organizacji przestępczych i gangów walczyło o wpływy, stąd też uczniowie Tang'a często musieli w bezpośredniej walce sprawdzać swoje umiejętności. Ich doskonałe wyszkolenie i odnoszone zwycięstwa znacznie podniosły prestiż Mistrza. Tang Fung zasłynął w Hong Kong'u z rygorystycznego nauczania pozycji i dbałości o szczegóły każdej techniki. Przez wiele miesięcy uczniowie stali jedynie w pozycji Się Ping Mah ("Pozycji Jeźdźca") wykonując proste uderzenie. Dla utrudnienia niejednokrotnie pod ich stopami umieszczano cegły zmuszające do zachowania wyjątkowej stabilności. Ćwiczenia trwały ,dopóki nie wypaliło się grube świątynne kadzidło, co trwało około godziny. Taka forma nauczania wymagała od uczniów wyjątkowego samozaparcia i determinacji w chęci poznania techniki Hung Gar. Stąd też tylko nieliczni dostąpili zaszczytu "ucznia wewnętrznych drzwi". Przeciwko tradycjonalizmowi Mistrza Tang'a zbuntowała się jedynie jego córka Tang Sou Kin. W latach 20-tych została ona wybrana "Królową Tańca Lwa". W tamtym okresie ta forma rywalizacji, nie mówiąc już o takim wyróżnieniu zarezerwowana była jedynie dla mężczyzn.
We wczesnych latach 50-tych Tang Fung wykonał osobiście "Taniec Lwa" dla Królowej Elżbiety. Było to zarówno wielkie wyróżnienie jak i uznanie jego wyjątkowych umiejętności. Tym bardziej znamienny jest fakt iż Mistrz Tang był wtedy w bardzo podeszłym wieku.
Tang Fung miał w swoim życiu wiele okazji by wykazać się swoimi wybitnymi umiejętnościami. Przez pewien czas nauczał on w Guangzhou żołnierzy powstańczego związku Tan Dou (Tou), czyli "Związku Wielkiej Szabli". Mówi się ,iż w tamtych czasach wielokrotnie walczył on z żołnierzami japońskimi. Tang Fung znał i z upodobaniem posługiwał się bronią nie należącą do arsenału Hung Gar. Zasłynął on szczególnie z mistrzowskiego opanowania technik ngau quat sin - wachlarza z kości wołowej lub inaczej stalowego wachlarza. Tang Fung wsławił się również lancą cho che, której nauczył go pewien mnich w dowód wdzięczności. Jej niezwykłość polegała na fakcie iż zamiast zwykłej ratanowej włóczni zakończonej stalowym ostrzem używano specjalnej fajki do palenia opium. Wbrew wszelkim kanonom "królowej wszystkich broni" trzymano ją nie w prawej a w lewej ręce. Techniki były bardzo szybkie i zaskakujące. Pomimo faktu iż mnich zademonstrował formę zaledwie kilka razy, Tang Fung szybko pojął istotę techniki. W prezencie od mnicha otrzymał poemat, którego każdy znak opisywał kolejne ruchy formy włóczni i wyjaśniał zasady jego wykonania oraz zastosowanie w walce. Tang Fung znany był również z precyzyjnego rzucania zaostrzonymi monetami. Być może umiejętność tą przekazał mu Mistrz Wong Fei Hung, powszechnie znany z doskonałego posługiwania się fei fo - sznurem zakończonym stalowym ostrzem. Umiejętność tą Wong wykorzystywał podczas "Tańca Lwa", którego był absolutnym mistrzem. By pochwycić sałatę będącą symbolicznym celem wędrówki lwa, miotał przez paszczę "głowy lwa" fei fo. Czynił to ponoć z tak wielką precyzją że wzbudzał za każdym razem podziw widzów.
Mistrz Tang Fung zmarł 20 grudnia 1955 roku w wieku 81 lat, do końca zachowując wyjątkową sprawność fizyczną jak przystało na Wielkiego Mistrza Sztuk Walki. Głęboki związek z historią systemu, szacunek dla mistrzów oraz wyszukana etykieta nadawały szkole Tang Fung'a znamiona elitarności. Tradycje tą starali się tez podtrzymać jego najlepsi uczniowie Ho Lap Tin, Lau Kai Tong, Won Lei, Kwan Kei Tin, Wong Jo, Cheung Tai Hing, Chao Wing Tak, Jao Wing Duk oraz Yuen Ling. Ten ostatni jako dai ge - najlepszy studenta został spadkobiercą Tang'a. Aktualnie najstarszym z uczniów Mistrza Tang Fung'a jest Chao Wing Tak. Przez pewien okres uczył on w szkole swojego Mistrza co było wielkim wyróżnieniem.

CHIU KOW (1895 - 1995)

Chiu Kow urodził się 3 lipca 1895 roku we wsi Sam Pam Gong w okręgu Sun Hoi, prowincji Guangdong (Kwantung). Jak przystało na rodzinę z tradycjami sztuk walki, jego obydwoje rodzice ćwiczyli południowe odmiany Wushu. Zajmowali się również praktyką lekarską, co było logicznym uzupełnieniem umiejętności walki. Chiu Kow nie miał łatwego dzieciństwa. Już w wieku 9 lat zmuszony był opuścić swe rodzinne strony i pod opieką wuja udał się do Sinapuru, gdzie razem z nim pracował w kopalni. W bardzo ciężkich warunkach pracowało tam wówczas wielu Chińczyków. Wykonywali oni morderczą i niebezpieczną pracę. Opuszczając swe rodzinne strony mieli nadzieję na poprawę warunków życia, lecz praca w kopalni pozwalała jedynie na utrzymanie się przy życiu. Chiu Kow chłonął całym swym młodym umysłem obraz upokorzeń Chińczyków w kopalniach Malezji i Singapuru. Postanowił wówczas ,że w przyszłości uczyni wszystko co możliwe by ich chronić i ulżyć ich cierpieniom. W wieku lat 14 podczas pobytu w Singapurze, był świadkiem sensacyjnego pojedynku. Przeciwnikami byli Wong Yuk Chai, znany też jako Lam Chai Yuk - "Piękna Twarz", wielki ekspert Hung Gar oraz Ha Shan Fu, słynący z umiejętności walki wojownik. Obaj wzrostem i siłą byli sobie równi. Wong Yuk Chai od początku atakował potężnymi technikami Hung Gar, którym Ha Shan Fu nie mógł stawić czoła. W krótkim czasie trafiony jedną z tych silnych i niezwykle precyzyjnych technik, stracił życie. Będąc pod silnym wrażeniem walki, Chiu Kow szybko udał się do Wong Sai Wing'a - nauczyciela a zarazem wuja Wong Yuk Chai. Przez wiele lat pobierał u Niego nauki Hung Gar oraz tradycyjnej medycyny chińskiej.
Chiu Kow przeszedł ze swym nauczycielem całą południowo- wschodnią Azję oraz południowe Chiny, pomagając Wong Sai Wing w nauczaniu i leczeniu. W wieku 27 lat Chiu Kow zdecydował się powrócić do domu w Guangdong. W niedługim czasie poznał swoja przyszłą żonę - Ying, z którą ożenił się w 1923 roku. Jej również nie obce były południowe odmiany Wushu.
Razem wyjechali do Singapuru, gdzie Chiu Kow nauczył się krawiectwa, dzięki czemu mógł zarobić na życie. W 1928 roku wraz z żoną udał się do Hong Kong'u. By podnieść swoje umiejętności Hung Gar, Chiu Kow postanowił uczyć się u Mistrza Lam Sai Wing'a. W tamtym czasie był on bardzo sławny w Guangzhou (Kantonie) i Hong Kong'u. Mistrz Lam'a, Wong Fei Hung jeszcze za życia stał się żywą legendą Sztuk Walki. Wielokrotnie dawał on pokazy swoich niezwykłych umiejętności Hung Gar, będąc za życia niepokonanym wojownikiem. W wielu przygodach, będących inspiracją niezliczonej ilości filmów i powieści u boku Wong Fei Hung'a wiernie stał Lam.
Chiu Kow wiele godzin dziennie doskonalił swoje umiejętności pod okiem Mistrza Lam'a. W nauce towarzyszyła mu również żona, utalentowana i gorliwa uczennica.
Chiu Kow zarabiał na utrzymanie sprzedając na ulicy ubrania i lecząc chorych. Zdarzało się wielokrotnie że musiał on zastosować w praktyce swoje umiejętności Hung Gar w obronie innych. Były to czasy działalności wielu gangów wymuszających haracze i rywalizacji organizacji przestępczych.
Specjalnością Chiu Kow były stalowe bicze, które nosił on jako pasek owinięte wokół bioder, oraz długi kij trzymany w rogu jego stoiska na ulicy. Pewnego dnia Chiu Kow spotkał gang wymuszający haracze od ulicznych sprzedawców. Gdy członkowie gangu zaczęli bić starszą kobietę, która nie miała pieniędzy by im się wypłacić mistrz stanął w jej obronie. Niechybną konfrontację zażegnało pojawienie się policyjnego patrolu. Przywódca bandy urażony zdecydowaną postawą Chiu Kow stanął przed nim i z wyraźną groźbą w głosie powiedział: " zobaczymy się jeszcze" po czym zniknął. Kilka dni później spełnił on swoją groźbę. Na swoje nieszczęście bandyci nie znali Chiu Kow, nie spodziewali się więc utarczki z tak wytrawnym wojownikiem. Zniszczyli oni stoisko Mistrza, zrzucając na ziemię i depcząc znajdujące się na nim towary. Dalsze wydarzenia potoczyły się bardzo szybko. Dzięki silnym i precyzyjnym technikom Hung Gar, Chiu Kow bez trudu pokonał napastników. Ciężko pobici gangsterzy uciekli i od tego dnia nigdy ich nie widziano w tej dzielnicy. Przez lokalną społeczność Chiu Kow obwołany został bohaterem. Dzięki wielu takim historiom dowiódł on swej pewności, odwagi i wybitnych umiejętności walki.
W 1931 roku Chiu Kow wraz z Siu Ying rozpoczęli naukę w drugim oddziale Szkoły Wielkiego Mistrza Lam Sai Wing --""Lam Sai Wing Kwok Sutt Sair", ulokowanym na parterze Parkers Street w dystrykcie Kwun Chun na Kowloon. Głównym instruktorem oddziału był wówczas Tang Hin Choi. Nie oznacza to jednak iż Chiu Kow oraz Siu Ying byli jego uczniami. W oddziale pomimo zaawansowanego wieku 75 lat uczył bowiem Wielki Mistrz Lam. Prowadził on zajęcia trzy razy w tygodniu; w poniedziałki, środy i piątki.
W 1933 roku Lam Jo przejął stanowisko głównego instruktora od Tang Hin Choi (Tang był "si dai" czyli "młodszym bratem" w stosunku do Lam'a). Zmienił też nazwę na Lam Jo Kwok Sutt Sair" ("Lam Cho Kwock Sutt Say"). Powszechną praktyką w owym okresie było umieszczanie w nazwie oddziału, nie nazwiska prowadzącego instruktora, lecz patronującego szkole Wielkiego Mistrza. Z tego też powodu nazwa oddziału w okresie zarządzania przez Tang Hin Choi brzmiała "Szkoła Sztuk Walki Lam Sai Wing'a". Materiały źródłowe nie podają jednak powodu dla którego Lam Jo złamał tą tradycję i nazwał szkołę swoim nazwiskiem. Przez pewien okres czasu Chiu Kao i Siu Ying ćwiczyli w szkole prowadzonej przez Lam Jo. Nie można z pewnością nazwać ich jednak jego uczniami. Możliwą relacją była podobnie jak w przypadku Tang'a relacja si dai. W okresie tym Lam Jo miał 23 lata a Chiu Kow 38.
Relacje mistrz - nauczyciel potwierdza wspólne zdjęcie Chiu Kow z Mistrzem Lam Sai Wing w typowym dla tamtych czasów i tradycji sztuk walki ustawieniu podkreślającym wzajemną zależność. W przypadku starej generacji Si Dai zdjęć takich nie robiono, jak ma to miejsce obecnie bez istnienia takich relacji. W późniejszym okresie Lam Jo przeniósł szkołę w inne miejsce. Wielu z ćwiczących przeniosło się do nowej lokalizacji i nadal ćwiczyło pod okiem Lam Jo.
Na zdjęciach z 1936 i 1938 roku przedstawiających uroczystości w szkole Lam Jo znajdują się również Chiu Kow oraz Siu Ying. Występują oni w strojach Kwoon Lam'a. Nie oznacza to jednak przynależności do jego szkoły. Powszechnym w tamtych czasach zwyczajem było pomaganie w uroczystościach organizowanych przez inne kwoon w obrębie stylu. Wzmacniało to znacznie pozycję systemu w danej społeczności. Wielu mistrzów i instruktorów dawało wtedy pokazy i wspierało uroczystości organizacyjnie. Często przywdziewano wówczas stroje danej szkoły.
W 1935 roku Chiu Kow otworzył swoją własną szkołę na ulicy Wai Ching w Kowloon, w pobliżu mieszkania Wielkiego Mistrza Lam Sai Wing'a.
Przez lata nauki Chiu Kow nie zapomniał o swym postanowieniu które powziął już w młodym wieku pod wpływem cierpień rodaków. Gdy w 1941 roku Chiny walczyły z Japonią, powrócił on w swe rodzinne strony by uczyć ludność Sztuk Walki. W 1945 roku wraz z siedmioosobową rodziną Chiu Kow powrócił do Hong Kong'u, by kontynuować nauczanie Hung Gar. Jako wybitny lekarz zakładał ośrodki socjalne i szpitale, a swą wiedzę oferował bezpłatnie najbiedniejszym. W wieku 50 lat Chiu Kow wyjechał do Chin by wziąć udział w zawodach. Jego wspaniałe umiejętności pomogły mu odnieść wiele zwycięstw. W 1956 roku Chiu Kow został mistrzem prowincji Guangdong (Kwantung). Formą z nożami motylkowymi zajął on pierwsze miejsce w konkurencji form z bronią. Wykonując formę "Tygrysa i Żurawia" (Fu Hok Sheung Ying Kuen) Chiu Kow zajął ponownie pierwsze miejsce w konkurencji form tradycyjnych. W 1957 roku jako reprezentant prowincji Guangdong wziął udział w Mistrzostwach Chin Wushu, gdzie zdobył tytuł wicemistrza wśród reprezentantów wszystkich prowincji. W wieku 70 lat Chiu Kow został zaproszony do Pekinu by zaprezentować i nauczać Hung Gar. Szczególne uznanie budził ponoć jego wspaniały okrzyk.
Ulubionymi formami Chiu Kow były Fu Hok Sheung Ying Kuen ("Forma Tygrysa i Żurawia") oraz Tit Shin Kuen ("Forma Żelaznej Liny"). Ulubioną bronią Mistrza oraz jego żony była włócznia. Często by zademonstrować jej skuteczność w walce oboje wykonywali podwójną formę - włócznia przeciw nożom motylkowym. Jest to układ bardzo często demonstrowany w Hung Gar.
Mimo wielu stoczonych walk i ciężkiego życia Chiu Kow nie stracił swego zdecydowania i siły woli. Aż do ostatnich chwil swojego życia nie zaniedbywał praktyki Hung Gar i ćwiczył codziennie. Ostatnie lata prawie wyłącznie poświęcił formie "Żelaznej Liny". W wieku 100 lat (103 wg chińskiej tradycji) Chiu Kow zakończył twarde, ciężkie życie, osnute wieloma legendami. Mistrz zmarł 20 lutego 1995 roku o godzinie 15 w swym domu w Kowloon podczas poobiedniej drzemki.
Życzeniem Chiu Kow było było przekazanie sztuki Hung Gar przyszłym pokoleniom. Od wielu lat jego wola stanowi wyzwanie dla 5 synów: Chiu Kam Fung, Chiu Chi Wing, Chiu Kam Ching, Chiu Chi Wai (Chiu Wai) oraz Chiu Chi Ling. Najstarszym z braci jest Chiu Kam Fung, urodzony w 1927 roku. Aktualnie przebywa w Sao Paulo w Brazylii. Dwa lata młodszy jest Chiu Kam Ching, przebywający aktualnie w Nowym Jorku. W 1931 roku na świat przyszedł Chiu Chi Wai, znany powszechnie pod krótszą wersją nazwiska jako Chiu Wai. Czwarty z braci, Chiu Chi Wing, urodził się w 1942 roku. Aktualnie przebywa w San Francisco, w USA.

CHAN HON CHUNG (1909 - 1991)

Chan Hon Chung urodził się w 1909 roku w wiosce Hing Ling w prowincji Guangdong. Dzieciństwo spędził w biedzie. W późniejszym okresie zarabiał na życie jako uliczny handlarz. Wtedy też rozpoczął naukę Hung Gar oraz tradycyjnej medycyny Dit Da pod okiem Mistrza Lam Sai Wing'a. Został on jednym z lepszych uczniów i w późniejszym okresie pomagał Lam'owi w prowadzeniu jego Kwoon. Po latach nauki Chan Hon Chung otworzył również własną szkołę "Chan Hon Chung Gimnasium" oraz klinikę Dit Da. Dzięki ciężkiej pracy zyskał reputację świetnego lekarza i wojownika. Aby opłacić drogie pomieszczenia szkoły w Hong Kong'u, Chan musiał wynająć część jej pomieszczeń. Zamieszkali tam między innymi sławny Mistrz Stylu Orła - Lau Fat Man oraz Stylu Siedmiogwiezdnej Modliszki - Wong Hon Fun.
Chan Hon Chung był również doradcą scen walki filmów realizowanych w Hong Kongu. Miał wielu przyjaciół w tej branży jak Jackie Chan ( Sing Lung), Sammo Hung (Hung Gum Bo) czy Shek Kin (Mr. Han z filmu "Wejście Smoka").
Jednym z jego większych osiągnięć było powołanie do życia Związku Chińskich Sztuk Walki Hong Kong'u. Chan Hon Chung zmarł w 1991 roku w wieku 82 lat.

YUEN LING (1910 - 1967)

Yuen Ling urodził się w 1910 roku w Fatsan (pin-yin: Foshan) w prowincji Kwatung. W młodości uczył się starej odmiany Hun Gar od Si Fu Luk Fung She oraz stylu psa od Mistrza Gum Yuen Dang.
W 1937 roku rozpoczął pracę w Stowarzyszeniu Targu Rybnego w Say Kay Won (Shau Kay Wan) w Hong Kong'u. Tam też spotkał Wielkiego Mistrza Tang Fung, który w tamtym okresie sprawował nadzór nad targiem (patrz Tang Fung). Spotkanie to zaowocowało przyjęciem Yuen Ling'a na ucznia. Był on pod wielkim wrażeniem zarówno umiejętności Si Gong jak i wyjątkowej osobowości. Przez wiele lat młody wojownik doskonalił Hung Gar pod okiem Wielkiego Mistrza aż do jego śmierci w 1955 roku. Tang Fung podziwiał zaangażowanie i wytrwałość Yuen Linga oraz jego wyjątkową prawość. Cechy te zadecydowały o tym iż Wielki Mistrz wyznaczył go jako spadkobiercę nauczanego przez siebie systemu*. Zgodnie z tradycją w ten sposób przekazał Yuen Ling zarówno nauczanie w swoim kwoon jak również stanowisko nadzorcy nad Targiem Rybnym Say Kay Won.
Prowadzona przez niego szkoła mieściła się na Dong Dai Street 43. Yuen Ling był znaną postacią w Hong Kong'u. Swoją pozycję umacniał wygrywając coroczne zawody "Cheurng Pao".
Jego umiejętności potwierdza zdarzenie jakie miało miejsce w latach 60 -tych w kolejce linowej na wzgórze Victorii w Hong Kong'u. Yuen Ling podróżował wtedy ze swoim synem oraz uczniem Yee Chi Wai. Jako że jego dziecko było wtedy jeszcze w wieku niemowlęcym Mistrz zmuszony był poświęcać mu wiele uwagi. Nie przeszkodziło to jednak Yuen Ling spostrzec złodzieja pragnącego wykorzystać nadarzającą się sposobność. Gdy kieszonkowiec sięgnął po portfel Mistrza ten schwycił go bardzo mocno za nadgarstek używając ułożenia fu jow czyli "tygrysie pazury". W mgnieniu oka złodzieja przeszył paraliżujący ból który zupełnie go unieruchomił. Yuen Ling trzymał go w takiej pozycji aż do przybycia zaalarmowanej policji, przez cały ten czas rozmawiając z Yee Chi Wai oraz bawiąc się z synem.
Mistrz Yuen Ling umarł w 1967 roku na śmiertelną chorobę. Pozostawił po sobie wielu znakomitych uczniów w tym: Pui Gwo, Choy Hung Bio, Jan Ji (żona Choy Hung Bio), Yuen Yao Chin (siostrzeniec Mistrza), Lee Siu Fung, Ah Gi (nazywany Gi Jai), Yee Chi Wai, Kwok Wing Kau, Chang Tak Yuen, Yuen Ga Ji (syn Mistrza).
* Najlepszego ucznia, będącego spadkobiercą Mistrza określano tytułem Dik Cheun

LAM JO

Lam Jo urodził się w 1909 roku w miejscowości Ping Chow w prowincji Guangdong. Według jednej z wersji swoją przygodę z Hung Gar rozpoczął pod okiem Wielkiego Mistrza Lam Sai Wing'a, który był nie tylko nauczycielem Lam Jo ale również jego dziadkiem. Jako że sam nie miał dzieci postanowił adoptować Lam Jo i traktować go jak syna. Ten z kolei pomagał swojemu dziadkowi w prowadzeniu Szkoły Hung Gar w "Południowym Centrum Kultury Fizycznej". We wczesnym okresie powstania "Nowych Chin Lam Jo wraz z wujem przenieśli się do Hong Kong'u, gdzie pozostali już na stałe. W wieku 16 lat Lam Jo rozpoczął nauczanie w Głównym Oddziale Lam Sai Wing Kwok Sutt Sair (Szkole Sztuk Walki Lam Sai Wing'a). Podobnie więc jak wielu innych znanych mistrzów Hung Gar przyczynili się do popularyzacji tego kantońskiego systemu w Hong Kong'u. Przez kilka lat Lam Jo zajmował się szkołą swojego Si Fu (patrz: Chiu Kow ) po czy otworzył własne oddziały na Sek Soi Kui Gai (dystrykt Wanchai ) i na Kowloon (dystrykt Monk Kok).
Inna z wersji mówi jednak o tym, iż jedyny związek jaki łączył Lam Jo z Wielkim Mistrzem Lam Sai Wing to taki, iż obaj pochodzili z tej samej miejscowości i nosili takie samo nazwisko. Wersję tą zadaje się potwierdzać fakt iż nie istnieją żadne zdjęcia z tamtego okresu potwierdzające bliski związek tych obu postaci. Jeżeli faktycznie Lam Jo traktowany był jako spadkobierca Wielkiego Mistrza Lam Jo ,to w opublikowanych w tamtym okresie materiałach powinny istnieć ich wspólne zdjęcia i opis wzajemnych relacji. Publikacje te jednak zdają się tego nie potwierdzać.
Podczas II Wojny Światowej Hong Kong okupowany był przez Japończyków. Jako, że Lam Jo był nieformalnym przywódcą lokalnej społeczności i wielkim autorytetem, okupanci chcieli go pozyskać do swojej administracji. Dzięki temu mogli by lepiej sprawować kontrolę nad całym okręgiem. Lam Jo gardził propozycja Japończyków, musiał więc ukryć się na prowincji. Potajemnie nauczał tam Hung Gar. Gdy wojna się skończyła, powrócił do Hong Kong'u, gdzie został wybrany na przewodniczącego Związku Kultury Fizycznej. Lam Jo otrzymał również stanowisko zielarza w Związku Pracowników Restauracji.
Aktualnie mając 92 lata Lam Jo nadal ćwiczy i jest pełen energii. Wiele czasu poświęca na prowadzenie kliniki Dit Dar w dzielnicy Hong Kong'u - Mong Kok.
Na zewnątrz pacjentów wita niewielki szyld Lam Jo Dit Dar. Do wewnętrznych pomieszczeń można trafić idąc za ostrym zapachem ziół i herbaty. Przed wejściem do niewielkiego pomieszczenia o długości ok. 4 m i szerokości 6 m znajduje się napis: "Gin Sun Hok Yuen", co oznacza centrum treningowe. Jest to typowy przykład przestrzeni jaką dysponowały tradycyjne szkoły Wushu w Hong Kong'u. Niewielka powierzchnia znacznie ograniczała ilość uczniów i obszerność technik, podkreślała jednak rodzinny charakter szkoły, tym bardziej iż zajęcia zazwyczaj odbywały się w domu Mistrza. Podobnie jak w większości Kwoon Hong Kong'u ściany szkoły Mistrza Lam Jo niemal w całości pokrywają archiwalne zdjęcia, dokumentujące rozwój Hung Gar od okresu kantońskiego aż po dzień dzisiejszy. Do najstarszych zdjęć należą te przedstawiające treningi w szkole Si Gong Lam Sai Wing'a w Guangzhou.
Lam Jo znany jest również pod nazwiskiem Lam Kwoon Kau. Wykształcił on wielu wybitnych Si Fu. Dwaj jego uczniowie Yew Chin Wong oraz Buck Sam Kong z powodzeniem propagują Hung Gar w USA. Kontynuatorem Rodzinnej tradycji jest syn Lam Chun Fai.

CHIU WAI

(pin-yin: Zhao Wei)
Mistrz Chiu Wai urodził się w 1931 roku w Hong Kong'u w rodzinie z długimi tradycjami Chińskich Sztuk Walki. W wieku siedmiu lat rozpoczął treningi Hung Gar Kuen pod okiem swojego ojca Chiu Kau (Chiu Gau) - wybitnego eksperta tego systemu. On z kolei pobierał nauki u Wielkiego Mistrza Lam Sai Wing'a - żywej legendy Hung Gar swoich czasów, w stowarzyszeniu "Lam Sai Wing Chinese Martial Arts Association" znajdującym się w dzielnicy Kwun Chun wyspy Kowloon.
Kiedy Chiu Wai podrósł, pomagał swojemu ojcu w prowadzeniu szkoły Hung Gar - "Chiu Kau Martial Atrs School. W 1955 roku otworzył on własną szkołę, którą prowadził przez ponad 40 lat.
W latach 1957 - 59 władze prowincji Guangzhou (Kwantung) zorganizowały Turnieje Tradycyjnych Sztuk Walki, w których Mistrz Chiu Wai każdorazowo zdobywał pierwsze miejsce w konkurencji systemów południowych. W 1979 roku władze miasta Nam Ning w prowincji Kwangsi objęły patronatem Turniej Chińskich Sztuk Walki Wushu, podczas którego Mistrz Chiu Wai ponownie zdobył złoty medal w konkurencji systemów południowych. Uzyskaną licznymi zwycięstwami sławę Mistrz Chiu Wai potwierdził ponownie w 1980 roku, zdobywając po raz kolejny złoty medal podczas zawodów w Tai Yuan w prowincji Shanxi.
W 1985 roku w Xian (Sai On) zorganizowano Pierwszy Międzynarodowy Turniej Wushu, podczas którego Si Gong Chiu Wai wywalczył drugie miejsce w konkurencji systemów południowych. Trzecie miejsce w tej samej konkurencji zajął jego uczeń Lam Chuen Ping.
W 1986 roku w Tianjin (Tin Jun) podczas II Międzynarodowych Mistrzostw Wushu Mistrz Chiu Wai ponownie zdobył srebrny medal.
Mistrz Chiu Wai wielokrotnie demonstrował swoje umiejętności na turniejach i pokazach w Chinach i Hong Kong'u. Wykonaniem technik Hung Gar zawsze wzbudzał podziw zarówno ekspertów jak i publiczności. Najczęściej prezentowanymi przez niego formami są "Tygrys i Żuraw" (Fu Hok Sheung Ying Kuen), "Pięć Zwierząt" (Ng Ying Kuen) oraz "Dziesięć Zwierząt" (Sap Ying Kuen). Mistrz Chi Wai wystąpił również w kilku filmach fabularnych i dokumentalnych o Wushu w tym "Wspaniałości Wushu". Jego wykonanie formy "Dziesięciu Zwierząt" (Sap Ying Kuen) zostało uznane jako wzorcowy przykład siły południowych systemów Chińskich Sztuk Walki.
Ulubioną bronią Mistrza jest ciężka halabarda kwan dou. Chiu Wai dał spektakularny pokaz mistrzowskiego opanowania tej broni dla kanadyjskiej TV, wykonując formę trzydziestokilogramowym orężem w całości wykonanym ze stali.
Mistrz Chiu Wai jest jednym z nielicznych Wielkich Mistrzów Hung Gar którzy gościli w Polsce. Przebywał on w naszym kraju wraz z żoną Law Sui Ling oraz uczniem Si Fu Lam Chuen Ping na zaproszenie Szkoły Hung Gar Kuen "Osuch Kwoon". Obok nauczania technik Hung Gar, Si Gong Chiu Wai dał w Polsce liczne pokazy swoich wyjątkowych umiejętności, w tym również dla polskiej telewizji. Każdorazowo występy te spotkały się żywą rekcją licznie zgromadzonej publiczności.
Podziwiano nie tylko atletyczną sylwetkę Mistrza, co zwarzywszy wiek Chiu Wai'a (71 lat ) jest wręcz niezwykłe, ale również niewiarygodną wręcz sprawność fizyczną. Obserwując pokazy Si Gong ma się wrażenie iż wykonawcą jest niezwykle sprawna młoda osoba. Doskonale oddaje to ideę zdrowotnego oddziaływania sztuk walki na ludzki organizm.
Podczas zorganizowanych w Polsce seminariów najlepsi adepci Hung Gar na własne oczy zobaczyć mogli niezwykłą skuteczność techniki tego stylu jak i zapoznać się z wieloma mało znanymi faktami dotyczącymi zarówno techniki jak i historii i tradycji tego systemu.
Si Gong Chiu Wai podkreślał znaczenie podstawowego treningu, a zwłaszcza lok ko mah (liu guo ma), czyli treningu sześciu podstawowych pozycji. Wielokrotnie wspominał okres, kiedy to rozpoczynał swoją przygodę z Hung Gar. Powszechną praktyką w tamtym okresie było wykonywanie tego ćwiczenia około godziny przez okres trzech lat. Zważywszy iż nogi najlepszych polskich adeptów Hung Gar odmawiały posłuszeństwa już po kilkunastu minutach tego ćwiczenia, można wywnioskować jakie rezultaty dawało lok ko mah dawnym uczniom tego systemu.
W chwili obecnej Mistrz Chiu Wai mieszka w Calgary w prowincji Alberta w Kanadzie. Jego uczniami są:
- Chiu Kwok Keung (Ambrose Chiu) - syn Mistrza; zamieszkuje w Calgary w Kanadzie
- Chiu Kwok Kei (Denis Chiu)- syn Mistrza; zamieszkuje w Hong Kong'u
- Kwok Wing Lam; naucza Hung Gar w San Francisco, w USA
- Lam Chuen Ping; zamieszkuje w Barcelonie, w Hiszpanii
- Chik Kwun Kwan; zamieszkuje na Tajwanie
- Wing Hong Yeung; naucza Hung Gar w Dallas, w USA

CHOW WING TAK (CHAO WING TAK)

Mistrz Chow Wing Tak jest jednym z najlepszych uczniów Wielkiego Mistrza Tang Fung. Przez pewien okres uczył on nawet w szkole swojego Si Fu, co było wyjątkowym wyróżnieniem.
W pierwszym okresie treningów w kwoon Mistrza Tang Fung, Chow Wing Tak od razu zdał sobie sprawę z twardości i uciążliwości ćwiczeń. Wielki Mistrz miał specjalny sposób wzmacniania i korygowania pozycji say ping mah (pozycji jeźdźca). Przez pierwsze dwa miesiące Chow Wing Tak musiał stać w niej bez najmniejszego ruchu. Początkowo stopy ćwiczącego opierały się na ziemi, później wstawiano pod nie kilka cegieł. Powodowało to, iż adept nie mógł wykonać nogami najmniejszego ruchu w obawie przed rozpadnięciem się całej konstrukcji. Siła pozycji musiała być skierowana idealnie w dół, by nie powodować wysuwania się cegieł.
Takie wspomaganie wymuszało na ćwiczącym poprawność pozycji oraz rozwijało doskonałe wyczucie równowagi. Pod pozycją ucznia dodatkowo umieszczano grubą laskę kadzidła, uniemożliwiającą zbytnie obniżenie pozycji. Dotkliwe oparzenia kazały ćwiczącym pamiętać o jej właściwej wysokości. Jak wspomina dalej Mistrz Chow, w ten sposób ćwiczono say ping mah przez około 20 minut każdego dnia w pierwszym okresie treningów. Z czasem ćwiczenie to wydłużało się prawie godziny. Trzeba było wykazać się wielką odpornością i cierpliwością. Jak więc można zauważyć, obaj Wielcy Mistrzowie Tang Fung i Lam Sai Wing stosowali podobne metody wzmacniania pozycji swoich uczniów. Wskazuje to również na znaczenie tych ćwiczeń, które musiał przekazać im ich wspólny nauczyciel Wong Fei Hung.
W późniejszym okresie Chow Wing Tak otworzył swoje własne kwoon na Canton Road w dzielnicy Mong Kok, Kowloon. Szkoła znajdowała się na ósmym piętrze, podczas gdy pomieszczenia mieszkalne Mistrza na siódmym. Przez ponad 40 lat Chow Wing Tak nauczał Hung Gar w niewielkim kwoon. Przez ten okres przez szkołę przewinęło się ponad 400 uczniów. Choć siedemdziesięcioletni Mistrz wygląda niepozornie, zasłynął w czasach swojej młodości z niezwykłej skuteczności w walce. Okres bowiem, w którym dorastał w Hong Kong'u jak i lata w których przyszło mu prowadzić szkołę były dość burzliwe i przepełnione przemocą. Wiele lokalnych organizacji przestępczych jak i silnych zawiązków walczyło o wpływy w mieście.
Mistrz Chow Wing Tak jest jednym z nielicznych Mistrzów starej generacji ,którzy pozostali w Hong Kong'u. Aktualnie poświęcił się całkowicie tradycyjnej medycynie chińskiej dit da, a szczególnie wytwarzaniu suplementów leczących stłuczenia, naciągnięcia, bóle mięśniowe i inne urazy. Skład produktu okryty jest tajemnicą a jego prawidłowe przygotowanie zajmuje nawet kilka lat. Leki te sygnowane nazwiskiem Mistrza sprzedawane są w aptekach Hong Kong'u. Chow Wing Tak jest również w posiadaniu rękopisu sławnego poematu "Leworęcznej Włóczni Cho Che" (patrz Tang Fung), przekazanego mu przez Wielkiego Mistrza Tang Fung.

HUNG GAR RODZINY CHIU

Rodzina Chiu od ponad 100 lat jest jedną z najaktywniej propagujących system Hung Gar Kuen w świecie. Stanowi ona istotny łącznik pomiędzy przekazem Wielkiej Legendy tego systemu Mistrza Lam Sai Wing'a a współczesnością. Choć rodzina Chiu nie jest jedynym strażnikiem spuścizny linii Lam Sai Wing'a to jej dokonania na polu popularyzacji Hung Gar są ogromne. Ogromny prestiż zawdzięcza ona przede wszystkim osobowości , dokonaniom i niezwykłym umiejętnościom nieżyjącego już Wielkiego Mistrza Chiu Kow. Chiu Kow urodził się 3 lipca 1895 roku we wsi Sam Pam Gong w prowincji Guangdong (Kwantung). Jak przystało na rodzinę z tradycjami Stuk Walki, jego obydwoje rodzice ćwiczyli południowe odmiany Wushu. Zajmowali się również praktyką lekarską, co było logicznym uzupełnieniem umiejętności walki. Chiu Kow nie miał łatwego dzieciństwa. Już w wieku 9 lat zmuszony był opuścić swe rodzinne strony i pod opieką wuja udał się do Sinapuru, gdzie razem z nim pracował w kopalni. W bardzo ciężkich warunkach pracowało tam wówczas wielu Chińczyków. Wykonywali oni morderczą i niebezpieczną pracę. Opuszczając swe rodzinne strony mieli nadzieję na poprawę warunków życia, lecz praca w kopalni pozwalała jedynie na utrzymanie się przy życiu. Chiu Kow chłonął całym swym młodym umysłem obraz upokorzeń Chińczyków w kopalniach Malezji i Singapuru. Postanowił wówczas ,że w przyszłości uczyni wszystko co możliwe by ich chronić i ulżyć ich cierpieniom. W wieku lat 14 podczas pobytu w Singapurze, był świadkiem sensacyjnego pojedynku. Przeciwnikami byli Wong Yuk Chai, znany też jako Lam Chai Yuk "Piękna Twarz", wielki ekspert Hung Gar oraz Ha Shan Fu, słynący z umiejętności walki wojownik. Obaj wzrostem i siłą byli sobie równi. Wong Yuk Chai od początku atakował potężnymi technikami Hung Gar, którym Ha Shan Fu nie mógł stawić czoła. W krótkim czasie trafiony jedną z tych silnych i niezwykle precyzyjnych technik, stracił życie. Będąc pod silnym wrażeniem walki, Chiu Kow szybko udał się do Wong Sai Wing'a nauczyciela a zarazem wuja Wong Yuk Chai. Przez wiele lat pobierał u Niego nauki Hung Gar oraz tradycyjnej medycyny chińskiej. Chiu Kow przeszedł ze swym nauczycielem całą południowo- wschodnią Azję oraz południowe Chiny, pomagając Wong Sai Wing w nauczaniu i leczeniu. W wieku 27 lat Chiu Kow zdecydował się powrócić do domu w Guangdong. W niedługim czasie poznał swoja przyszłą żonę - Ying, z którą ożenił się w 1923 roku. Jej również nie obce były południowe odmiany Wushu. Razem wyjechali do Singapuru, gdzie Chiu Kow nauczył się krawiectwa, dzięki czemu mógł zarobić na życie.
W 1928 roku wraz z żoną udał się do Hong Kong'u. By podnieść swoje umiejętności Hung Gar, Chiu Kow postanowiłuczyć się u Mistrza Lam Sai Wing'a. W tamtym czasie był on bardzo sławny w Guangzhou (Kantonie) i Hong Kong'u. Mistrz Lam'a, Wong Fei Hung jeszcze za życia stał się żywa legendą Sztuk Walki. Wielokrotnie dawał on pokazy swoich niezwykłych umiejętności Hung Gar, będąc za życia niepokonanym wojownikiem. W wielu przygodach, będących inspiracją niezliczonej ilości filmów i powieści u boku Wong Fei Hung'a wiernie stał Lam. Chiu Kow wiele godzin dziennie doskonalił swoje umiejętności pod okiem Mistrza Lam'a. W nauce towarzyszyła mu również żona, utalentowana i gorliwa uczennica.
Chiu Kow zarabiał na utrzymanie sprzedając na ulicy ubrania i lecząc chorych. Zdarzało się wielokrotnie że musiał on zastosować w praktyce swoje umiejętności Hung Gar w obronie innych. Były to czasy działalności wielu gangów wymuszających haracze i rywalizacji organizacji przestępczych. Specjalnością Chiu Kow były stalowe bicze, które nosił on jako pasek owinięte wokół bioder, oraz długi kij trzymany w rogu jego stoiska na ulicy. Pewnego dnia Chiu Kow spotkał gang wymuszający haracze od ulicznych sprzedawców. Gdy członkowie gangu zaczęli bić starszą kobietę, która nie miała pieniędzy by im się wypłacić mistrz stanął w jej obronie. Niechybną konfrontację zażegnało pojawienie się policyjnego patrolu. Przywódca bandy urażony zdecydowaną postawą Chiu Kow stanął przed nim i z wyraźną groźbą w głosie powiedział: "zobaczymy się jeszcze" po czym zniknął. Kilka dni później spełnił on swoją groźbę. Na swoje nieszczęście bandyci nie znali Chiu Kow, nie spodziewali się więc utarczki z tak wytrawnym wojownikiem. Zniszczyli oni stoisko Mistrza, zrzucając na ziemię i depcząc znajdujące się na nim towary. Dalsze wydarzenia potoczyły się bardzo szybko. Dzięki silnym i precyzyjnym technikom Hung Gar, Chiu Kow bez trudu pokonał napastników. Ciężko pobici gangsterzy uciekli i od tego dnia nigdy ich nie widziano w tej dzielnicy. Przez lokalną społeczność Chiu Kow obwołany został bohaterem. Dzięki wielu takim historiom dowiódł on swej pewności, odwagi i wybitnych umiejętności walki. W 1935 roku Chiu Kow otworzył swoją własną szkołę na ulicy Wai Ching w Kowloon, w pobliżu mieszkania Wielkiego Mistrza Lam Sai Wing'a.
Przez lata nauki Chiu Kow nie zapomniał o swym postanowieniu które powziął już w młodym wieku pod wpływem cierpień rodaków. Gdy w 1941 roku Chiny walczyły z Japonią, powrócił on w swe rodzinne strony by uczyć ludność Sztuk Walki. W 1945 roku wraz z siedmioosobową rodziną Chiu Kow powrócił do Hong Kong'u, by kontynuować nauczanie Hung Gar. Jako wybitny lekarz zakładał ośrodki socjalne i szpitale, a swą wiedzę oferował bezpłatnie najbiedniejszym. W wieku 50 lat Chiu Kow wyjechał do Chin by wziąć udział w zawodach. Jego wspaniałe umiejętności pomogły mu odnieść wiele zwycięstw. W 1956 roku Chiu Kow został mistrzem prowincji Guangdong (Kwantung). Formą z nożami motylkowymi zajął on pierwsze miejsce w konkurencji form z bronią. Wykonując formę "Tygrysa i Żurawia" (Fu Hok Sheung Ying Kuen) Chiu Kow zajął ponownie pierwsze miejsce w konkurencji form tradycyjnych. W 1957 roku jako reprezentant prowincji Guangdong wziął udział w Mistrzostwach Chin Wushu, gdzie zdobył tytuł wicemistrza wśród reprezentantów wszystkich prowincji. W wieku 70 lat Chiu Kow został zaproszony do Pekinu by zaprezentować i nauczać Hung Gar. Szczególne uznanie budził ponoć jego wspaniały okrzyk. Ulubionymi formami Chiu Kow były Fu Hok Sheung Ying Kuen ("Forma Tygrysa i Żurawia") oraz Tit Shin Kuen ("Forma Żelaznej Liny"). Ulubioną bronią Mistrza oraz jego żony była włócznia. Często by zademonstrować jej skuteczność w walce oboje wykonywali podwójną formę: włócznia przeciw nożom motylkowym. Jest to układ bardzo często demonstrowany w Hung Gar. Mimo wielu stoczonych walk i ciężkiego życia Chiu Kow nie stracił swego zdecydowania i siły woli. Aż do ostatnich chwil swojego życia nie zaniedbywał praktyki Hung Gar i ćwiczył codziennie. Ostatnie lata prawie wyłącznie poświęcił formie "Żelaznej Liny". W wieku 100 lat (103 wg chińskiej tradycji) Chiu Kow zakończył twarde, ciężkie życie, osnute wieloma legendami. Mistrz zmarł 20 lutego 1995 roku o godzinie 15 w swym domu w Kowloon podczas poobiedniej drzemki. Życzeniem Chiu Kow było było przekazanie sztuki Hung Gar przyszłym pokoleniom. Od wielu lat jego wola stanowi wyzwanie dla 5 synów: Chiu Chi Fong, Chiu Kim Fang, Chiu Kim Ching, Chiu Chi Wai (Chiu Wai) oraz Chiu Chi Ling. Szczególnie ta ostatnia dwójka przyczyniła się do rozwoju i popularyzacji Hung Gar nie tylko w Hong Kong'u ale i na całym świecie. W młodości zarówno Chiu Chi Ling jak i Chiu Wai grali w licznych filmach kung fu. Choć obaj demonstrowali w nich technikę Hung Gar, to jednak w odmienny sposób. Doprowadziło to nawet w pewnym momencie do niezgody pomiędzy braćmi. Chiu Chi Ling w wielu filmach bowiem grał śmieszne postaci, co według wielu Mistrzów nie przystawało do tak szanowanego systemu jak Hung Gar. Nie przystawało to również synowi tak poważanej osobowości Sztuk Walki w Hong Kong'u jaką był Chiu Kow. Filmy te jednak paradoksalnie przysporzyły systemowi nowych zwolenników. W 1985 roku Mistrz Chiu Wai wziął udział w jednym z pierwszych Międzynarodowych Turniejów Wushu w Chinach, zdobywając tytuł wicemistrza kategorii form tradycyjnych. Trzecie miejsce w tej samej kategorii wywalczył jego uczeń Lam Chuen Ping. Mistrz Chiu Wai wielokrotnie demonstrował swoje umiejętności na turniejach i pokazach w Chinach i Hong Kong'u. Wykonaniem technik Hung Gar zawsze wzbudzał podziw zarówno ekspertów jak i publiczności. Najczęściej prezentowanymi przez niego formami były "Tygrys i Żuraw" (Fu Hok Sheung Yong Kuen), "Pięć Zwierząt" (Ng Ying Kuen) oraz "Dziesięć Zwierząt" (Sap Ying Kuen). Mistrz Chi Wai wystąpił również w kilku filmach dokumentalnych o Wushu w tym "Wspaniałości Wushu". Jego wykonanie formy "Dziesięciu Zwierząt" (Sap Ying Kuen) zostało uznane jako wzorcowy przykład siły południowych systemów Chińskich Sztuk Walki. W obliczu zmian politycznych jakie miały nastać w Hong Kong'u po przejęciu go przez Chiny w 1999 roku obaj bracia opuścili swój rodzinny dom. Mistrz Chiu Wai wyemigrował wraz żona do Kanady a Chiu Chi Ling do Kalifornii w USA. Na prośbę chińskiej społeczności Calgary Mistrz Chiu Wai prowadzi klinikę tradycyjnej medycyny chińskiej. Podobnie bowiem jak i ojciec obok Hung Gar kształcił się również w Dit Da. Nie było to zresztą jedyne podobieństwo bowiem zarówno Chiu Wai jak i Chiu Chi Ling są podobnie jak Chiu Kow bardzo mocnej budowy ciała. Pomimo zaawansowanego wieku (ponad 70 lat) nadal utrzymują nienaganną, atletyczną sylwetkę i wysoką formę fizyczną. Aktywnie biorą udział w licznych seminariach Hung Gar na całym świecie. Jedno z takich seminariów odbyło się w kwietniu 2001. w Polsce w Szkole Hung Gar "Osuch Kwoon". Wziął w nim udział również uczeń Si Gong Chiu Wai'a Si Fu Lam Chuen Ping.

Informacje odnośnie seminarium można uzyskać na stronie internetowej Polskiego Związku Wushu: www.wushu-chinwoo.pl oraz Szkoły Hung Gar Kuen "Osuch Kwoon"

Drzewo przekazu Hung Gar Kuen:

Charakterystyka stylu

Wietnamska Odmiana Hung Gar

Podczas mojej ostatniej podróży po Wietnamie miałem okazję przekonać się iż Mistrzowie Hung Gar emigrowali z Guangdong nie tylko do Hong Kong'u, Macao czy tez Ameryki ale również do Wietnamu. Zupełnym zaskoczeniem był dla mnie fakt iż w Hanoi od kilkudziesięciu lat istnieje szkoła "Pięści Rodziny Hung" popularyzująca tę kantońską sztukę walki. Już sam fakt nauczania Wietnamczyków przez chińskiego Mistrza, w okresie kiedy tajniki tego systemu były jeszcze pilnie strzeżone, jest niezwykły. Dodatkowo przez kilkanaście lat wietnamski rząd zabraniał ćwiczenia tradycyjnych odmian Wushu co zmusiło entuzjastów Hung Gar do ćwiczenia w ukryciu. Aktualnie tendencja ta uległa zupełnemu odwróceniu. Wietnam od kilku lat jest zaraz po Chinach największą potęgą w Wushu a wietnamskie szkoły zatrudniają chińskich trenerów. Można wiec powiedzieć z perspektywy czasu iż Mistrz Su Chi Cong był prekursorem współczesnego trendu rozwoju Wushu w Wietnamie. Mistrz Su Chi Cong (w Wietnamie znany pod wietnamskim nazwiskiem To Tu Quang) urodził się w 1910 roku w Long Chau, Quang Tay w prowincji Guangdong. Już od najmłodszych lat uczył się Hung Gar od swojego ojca Su Cao Lan (wiet. To Cao Lan).

W 1945 roku przeniósł się do Hanoi gdzie założył szkołę Hung Gar. Aż do roku 1973 uczył w niej jedynie Wietnamczyków chińskiego pochodzenia. Po roku 1973 rozpoczął nauczanie również rdzennych Wietnamczyków. Nguyen Quang Dung (ur. W Hanoi w 1965) rozpoczął treningi w 1979 roku pod okiem ucznia Mistrza Su - Vuong, który był jednym z pierwszych wietnamskich adeptów dopuszczonych do treningów Hung Gar w 1973 roku. Od roku 1979 Dung pobierał nauki również u Mistrza Su Chi Cong by po siedmiu latach założyć własną szkołę "Pięści Rodziny Hung". W 1996 roku umarł pierwszy nauczyciel Dung'a - Vuong. W niespełna dwa lata później umarł również Mistrz Su Chi Cong.

Pierwsza moja wizyta w domu Dung'a gdzie znajduje się jednocześnie prowadzona przez niego szkoła Hung Gar miała bardziej prywatny charakter i zakończyła się wspólną kolacją. Oczywiście nie obyło się również bez fachowych tematów i drobnych prezentacji różnic technicznych pomiędzy wietnamska i chińską odmianą Hung Gar. Z drugą wizyta udałem się do szkoły Dung'a w dzień prowadzonych przez niego treningów. W niewielkiej sali o wymiarach około 3 x 5 metrów znajdowało się około 10 uczniów. Na wprost wejścia znajdował się ołtarzyk poświecony Mistrzom Su i Vuong. Zgodnie z powszechną wietnamską tradycją znajdowały się na nim świeże owoce i tlące się kadzidła. Na ścianach wisiała tradycyjna broń w większości wykonana własnoręcznie przez ćwiczących lub też na specjalne zamówienie. Jako że jeszcze do niedawna ćwiczenie tradycyjnych odmian Wushu było zabronione również zakup tradycyjnej broni był niemożliwy.

Po bokach sali znajdowało się kilka manekinów przeznaczonych do ćwiczenia uderzeń i hartowania. Ogólna atmosfera sali nasuwała skojarzenia z pierwszymi niewielkimi szkołami Hung Gar w Kantonie, Hong Kong'u i Macao.

Po oficjalnym powitaniu i przedstawieniu rozpoczęła się część pokazów. Uczniowie Dung'a zaprezentowali wiele ciekawych układów ręcznych jak również z halabardą, stalowym kijem, mieczem i szablą. Charakteryzowały się one prostotą ale jednocześnie niezwykłą siłą i jak przystało na Hung Gar stabilnością pozycji. Już na pierwszy rzut oka było widać iż jednym z podstawowych założeń szkoły prowadzonej przez Dung'a jest skuteczność wykonywanych technik w realnej walce a nie piękno i estetyka ruchu. Była to wiec miła odmiana po czasami już skomercjalizowanym sposobie nauczania Hung Gar na zachodzie. Oczywiście nie mogło się obyć również bez pokazu z mojej strony. Na szczęście zimowy klimat Hanoi a co za tym idzie umiarkowana temperatura i wilgotność umożliwił mi pełne wykonanie Sap Ying Kuen i Fok Fu Kuen.

Piotr Osuch

Hung Gar współcześnie

Przez stulecia swojego istnienia Hung Gar przekazywany był jedynie w obrębie tajnych stowarzyszeń oraz rodzin wojowników. Pierwotnie systemu nauczano jedynie w buddyjskich klasztorach prowincji Fuijan i Kwantung. Uczniami mogli być jedynie mnisi lub świeccy uczniowie świątyni. Oni to w późniejszym okresie stanowili trzon oddziałów powstańczych i tajnych stowarzyszeń walczących z Mandżurami. Po upadku dynastii Qing w 1911 roku, Hung Gar zaczął powoli wychodzić na światło dzienne. Nie oznacza to jednak, iż nagle każdy miał dostęp do techniki tego systemu. Pobieranie nauk było możliwe bowiem jedynie u Wielkich Mistrzów, którzy jeszcze do niedawna walczyli w powstańczych strukturach ze znienawidzoną dynastią. Trudno im było pozbyć się konspiracyjnych przyzwyczajeń i ortodoksyjnego tradycjonalizmu. Przyjęcie na ucznia stanowiło swojego rodzaju rytuał. Zazwyczaj by mogło to nastąpić, konieczne było polecenie ucznia przez innego Mistrza, lub kogoś z rodziny. Na wstępną rozmowę udawał się ojciec, by oficjalnie poprosić o przyjęcie syna na ucznia. Istotnym elementem wyrażenia zgody przez si fu, była determinacja ucznia w chęci doskonalenia się.

W latach trzydziestych i czterdziestych XX wieku nastąpił znaczący przełom w dostępności do niedawnych sekretów Hung Gar. Przez szkoły prowadzone przez Wielkich Mistrzów Lam Sai Wing'a i Tang Fung'a przewinęło się tysiące uczniów (patrz: Lam Sai Wing, Tang Fung). Nie spowodowało to jednak zaniku tradycyjnych elementów stylu, jak braterstwo, honor i lojalność, które wyróżniały go przez stulecia. W prowadzonych przez Mistrzów tamtego okresu kwoon (pin-yin: guan) nadal panowała rodzinna hierarchia, tym bardziej, iż zazwyczaj mieściły się one w domach si fu. Największy wkład w rozwój Hung Gar wniosły okolice Kantonu (Guangzhou) oraz Fat Shan (Foshan). Tu urodziło się wielu wybitnych Mistrzów tego systemu jak Wong Fei Hung czy Tang Fung. W latach trzydziestych wielu znanych Mistrzów Hung Gar wyemigrowało z Kwantung i Fuijan do Hong Kong'u, gdzie otworzyło szkoły tego systemu (patrz: "Wielcy Mistrzowie Hung Gar"). W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych wielu Si Fu z następnego pokolenia wyemigrowało do USA w poszukiwaniu lepszych warunków życia. Otwierali oni szkoły w chińskich dzielnicach (China Town) wielu miast Ameryki. Nauczano w nich jednak jedynie Chińczyków. Jedną z pierwszych osób pragnących przełamać tą żelazną zasadę, był ponoć Bruce Lee. Aby zrealizować swoje zamierzenie musiał stoczyć walkę z wytypowanym przez starszyznę wojownikiem. Niektóre z materiałów mówią, iż przeciwnikiem Bruce'a był praktyk Hung Gar.

O wieloletnim okresie niechęci do nauczania obcokrajowców, lata siedemdziesiąte przyniosły stopniowe otwieranie się kwoon na inne nacje. Przyniosły również modę, a nawet swoisty boom na ćwiczenie Kung Fu *.

Hung Gar po wielu stuleciach tajemniczości, wyszedł wreszcie na światło dzienne i zaprezentował całe swoje piękno. Na szczęście Mistrzowie nauczający ten system w tamtym okresie, w większości byli autentycznymi ekspertami stylu. Pozwoliło to zachować szacunek i respekt dla stworzonego we krwi i pocie pokoleń Wielkich Wojowników Hung Gar. W Chinach współcześnie nie istnieją liczące się i znane szkoły Hung Gar. Co prawda niedaleko Foshan powstało w 1999 roku, "Muzeum Wong Fei Hung'a", próbujące wskrzesić legendę Hung Gar, ale na razie nie zaowocowało to znacznym podniesieniem poziomu tego systemu. Z powodzeniem jednak rozwija się "Taniec Lwa" - umiejętność w której Wong był niedoścignionym Mistrzem. Kompleks poświęcony Wong Fei Hung'owi znajduje się około godziny drogi samochodem od Foshan. Po przekroczeniu bramy wejściowej zwiedzających wita odlana z brązu duża postać Mistrza w pozycji siedzącej. Z pierwszego pomieszczenia w którym sprzedawane są pamiątki, oraz bronie Wushu wychodzi się na ogromny dziedziniec przeznaczony do ćwiczeń oraz "tańca lwa". Po obu stronach placu znajdują się skomplikowane konstrukcje przeznaczone do zaawansowanych technicznie pokazów "tańca lwa". Znajdujący się naprzeciw wejścia pawilon o charakterze świątyni mieści bronie oraz specjalistyczny sprzęt treningowy.
Po obu stronach wejścia do pawilonu znajdują się charakterystyczne dla południowych systemów "drewniane manekiny". L lewej strony dziedzińca znajdują się pomieszczenia mieszczące pamiątki po Wong Fei Hung'u, unikalne materiały, książki oraz zdjęcia. Zachował się nawet oryginalny strój Mistrza, zastawa z której pił herbatę oraz niektóre elementy wyposażenia jego domu. Umieszczone na ścianach zdjęcia i opisy dokumentują rozwój i przekaz Hung Gar od momentu powstania aż po dzień dzisiejszy. Hung Gar często nauczany jest w parkach Guangzhou (Kanton), jako kompilacja gimnastyki i systemu zdrowotnego. Wielu chińskich "mistrzów" deklarujących znajomość Hung Gar, poproszonych o drobną demonstrację wykonuje sportowy układ Nanquan. W Hong Kong'u pozostali jedynie dwaj Wielcy Mistrzowie z ginącej generacji Hung Gar: prowadzący nadal szkołę Mistrz Lam Chun Fai (syn Lam Jo) oraz Mistrz Chow Wing Tak (uczeń Tang Fung'a). Obaj mają aktualnie ponad 70 lat.
W USA prowadzi swoje szkoły wielu znanych Mistrzów starej generacji Hung Gar. Jedną z największych osobowości, żywą legendą tego systemu jest Si Gong Lam Jo. Choć posiada on kwoon i klinikę tradycyjnej medycyny również w Hong Kong'u, wiele czasu spędza nauczając w Ameryce. Inny z Wielkich Mistrzów Si Gong Yee Chi Wai (uczeń Yuen Ling'a) patronuje kilku szkołom Hung Gar w Nowym Jorku oraz w sąsiednim stanie New Jersey. Powołana przez niego organizacja nosi nazwę "Yee's Hung Ga Kung Fu Academy". Jest ona organizatorem corocznego turnieju "Wong Fei Hung All Kung Fu Championships", poświęconemu legendarnemu Mistrzowi Hung Gar. Jednym z najlepszych uczniów Mistrza Yee Chi Wai jest prowadzący szkołę w Clifton N.J. - Pedro Cepero.
W San Francisco naucza Hung Gar jeden z uczniów Mistrza Lam Jo - Yeew Chin Wong. Innym znanym Si Fu prowadzącym kwoon w San Francisco jest Kwong Wing Lam - ekspert zarówno tradycyjnego Hung Gar, który poznawał pod okiem Mistrza Chiu Wai'a jak i mało znanej odmiany Ha Say Fu z przekazu Mistrza Leung Wah Chew.
Jednym z uczniów Kwong Wing Lam'a jest prowadzący szkołę w Kanadzie - Kris Kautzman. Inny z uczniów Mistrza Lam Jo - Buck Sam Kong naucza Hung Gar w Hollywood w Kalifornii. W okresie kiedy prowadził on kwoon na Hawajach, jego uczniem został Vernon Rieta. W Kalifornii naucza również również Mistrz Chiu Chi Ling (syn Chiu Kow). Jego kwoon ma oddziały w wielu krajach w Europie; we Włoszech, Szwajcarii, Holandii i Niemczech.
W Seattle pod patronatem Mistrza John S.S. Leong działa od 1963 roku "Seattle Kung Fu Club". Nauczany w nim Hung Gar pochodzi z przekazu od Mistrza Wong Lee. Si Fu Leong pobierał u niego nauki w czasie gdy mieszkał w Hong Kong'u.
W Calgary w Kanadzie naucza Hung Gar Wielki Mistrz Chiu Wai (syn Chiu Kow). Rodzinne tradycje podtrzymują również jego dwaj synowie Chiu Kwok Keung (Ambrose Chiu), urodzony 1957 roku, oraz Chiu Kwok Kei (Denis Chiu), urodzony w 1960 roku. Pierwszy z nich mieszka wraz ojcem w Calgary, a drugi w Hong Kong'u.
W Singapurze tradycje swoich Mistrzów Song Shao Puo oraz Song Chau Yuan kontynuuje Si Fu Chong Chin Kong (Victor Chong). Prowadzone przez niego kwoon nosi nazwę "Lion City Wushu Association"(nazwa "lion city" związana jest z tłumaczeniem nazwy Singa Pore, co oznacza "Miasto Lwa"). Początki Hung Gar w tym mieście-państwie związane są z przybyciem wielu znanych Mistrzów tego systemu na przełomie XVIII i XIX wieku z prowincji Kwantung, w poszukiwaniu lepszych warunków życia (patrz "Biografia Wielkich Mistrzów"). Do Singapuru przybywali również uczniowie wojowników Hung Gar z południowych prowincji Chin. Jednym z nich był Song Shao Puo - uczeń Wielkiego Mistrza Lam Sai Wing'a. Wiele dziesięcioleci izolacji Hung Gar na obszarze Singapuru spowodowało iż jest on nieco odmienny w formie od kantońskiego pierwowzoru. Wizualnie system jest nieco szybszy i swobodny.
Obok Singapuru silne ośrodki Hung Gar istnieją również w Malezji oraz przyłączonym w 2000 roku do Chińskiej Republiki Ludowej Macao. Rozwój tego systemu w Malezji związany był z emigracją Mistrzów i wojowników z południowych prowincji "Państwa Środka" na przełomie XVIII i XIX wieku. Aktualnie silnym ośrodkiem jest prowincja Penang gdzie kwoon "Leng Nan Hong Chuen Wui" prowadzi Roy Ming.
Hung Gar zawędrował również do Ameryki Południowej, a dokładniej znanej z gorących latynoskich rytmów Brazylii. W Sao Paulo szkołę "Garra de Tigre" ("Tygrysie Pazury") prowadzi Mistrz Li Hon Ki. Obok stylu Hung Gar naucza on również Wing Chun.
W Europie istnieje wiele szkół Hung Gar związanych z Mistrzami Chiu Wai, Chiu Chi Ling oraz Lam Chun Fai. Część z nich utworzyła w 1996 roku Europejską Federację Hung Gar (EHGA). W jej czteroosobowym zarządzie znajdują się Klaas Padberg Evenboer (Holandia), Andreas Garski (Niemcy), L.S. Martone (Włochy) oraz Piotr Osuch (Polska). Organizacja ta w 2OOO roku zorganizowała I Mistrzostwa Świata Hung Gar. Honorowymi gośćmi na tej imprezie byli Mistrzowie Yew Chin Wong oraz Lam Chun Fai.

Znaną szkołę Hung Gar przez wiele lat prowadził w Barcelonie Mistrz Lam Chuen Ping (uczeń Si Gong Chiu Wai oraz Chow Wing Tak). Aktualnie Instituto de Wushu, bo tak brzmi nazwa kwoon Mistrza, kieruje Carlos Alberto Moreira. Poza nim własne szkoły nauczające Hung Gar posiadają również inni uczniowie Mistrza Lam'a jak Jose Luis Serra, Jose Maria Dominguez czy też Antonio Camps. Ten ostatni pobierał również nauki u Si Gong Chow Wing Tak. We wczesnych latach 90-tych Hung Gar w Hiszpanii propagował również inny znany Mistrz tego systemu - Wong Ping Pui. Podobnie jak Mistrz Lam i on również wyemigrował z Hong Kong'u w latach 80 -tych. W okresie swojej młodości Wong Ping Pui pobierał nauki u Si Gong Chow Wing Tak. Po przybyciu do Barcelony Mistrz Wong otworzył własną szkołę gdzie przez wiele lat nauczał Hung Gar oraz "tańca lwa". Przez pewien okres czasu prowadził on zajęcia wraz z Mistrzem Lam Chuen Ping. Kontynuacją kwoon Si Fu Wong Ping Pui'a jest szkoła prowadzona przez jego ucznia Jose Maria Prat. Oddziały Mistrza Chiu Chi Ling'a w Euroie prowadzą w Szwajcarii Martin Sewer, w Holandii Klaas Padberg Evenboer, we Włoszech Luigi i Sergio Martone oraz w Niemczech Andreas Garski. Ta ostatnia szkoła związana jest również osobą Mistrza Lam Chun Fai'a. Posiada on również oddziały w Grecji kierowane przez Kostas'a Tsoligas'a oraz w Czechach. Mówiąc o Hung Gar w Europie nie można również pominąć szkoły tego systemu prowadzonej przez Jim'a Uglow w Essex oraz ośrodka w Wirral ("Tiger & Crane Kung Fu") kierowanego przez Georg'a Ho.

Poza wyżej wymienionymi istnieją również kwoon będące filiami znanych mistrzów lub założonych przez nich organizacji. Do takich niewątpliwie zaliczyć należy szkoły w Szwecji ("Tiger-Crane Combination", "Swedish Hung Kuen Association") oraz Norwegii ("Tony Brown's Kung Fu School"). Są to dynamicznie rozwijające się ośrodki, tak więc w niedługim czasie możemy mieć do czynienia ze silnymi organizacjami Hung Gar. W Polsce Hung Gar pojawiło się w latach osiemdziesiątych. Szkoła "Dziesięciu Tygrysów Kwantung" Si Fu Piotra Osucha sięga swoimi korzeniami sekcji Kung Fu założonej w 1976 roku przez Krzysztofa Łozińskiego.
Technika nauczana w tamtym okresie była kompilacją elementów z wielu południowych systemów Wushu. Choć czasami ćwiczone elementy odbiegały od pierwowzoru i nie były tak klarowne, jak ma to miejsce dziś, treningi prowadzone w tamtym okresie odznaczały się wyjątkowym wręcz tradycjonalizmem. Udział w zajęciach wymagał ogromnego samozaparcia i poświęcenia, lecz jednocześnie kształcił jednostki silne zarówno fizycznie jak i psychicznie, oraz kształtował wysokie morale Szkoły. Takie szkolenie dawało również wymierne rezultaty o charakterze sportowym, bowiem od samego początku działalności Kwoon jego uczniowie zdobywali medale na najpoważniejszych imprezach krajowych i zagranicznych. Szkoła "Dziesięciu Tygrysów Kwantung" prowadziła również szeroką akcję promującą i popularyzującą Chińskie Sztuki Walki, dając szereg pokazów zarówno na terenie kraju jak i poza granicami Polski. Działalność tą intensyfikowała przynależność do Polskiego Zrzeszenia Kung Fu / Wu Shu**. Od 1986 roku funkcję wiceprzewodniczącego tej organizacji pełni Piotr Osuch. Jednym z pierwszych przedsięwzięć był występ na zorganizowanych w Łodzi pokazach Sztuk Walki w 1987 roku. Wzięły w nich udział niemalże wszystkie liczące się organizacje i szkoły z terenu całej Polski. W 1989 roku reprezentanci Kwoon Si Fu Piotra Osucha przeprowadzali cykl szkoleń w Ośrodku Sztuk Walki w Mińsku oraz wystąpili z atrakcyjnym programem pokazowym. W lipcu 1990 roku szkoły Hung Gar i Shaolin Quan reprezentujące Polskie Zrzeszenie Kung Fu / Wu Shu wzięły udział w serii pokazów oraz seminariów w Ałma-Ata na zaproszenie Kazachskiej Federacji Wushu. Na arenie krajowej odzwierciedleniem aktywności Kwoon było zainteresowanie ze strony ćwiczących. Przez długi okres czasu w zajęciach Szkoły Si Fu Piotra Osucha uczestniczyło ponad 200 osób, co było dowodem popularności tego systemu w Polsce.

Istotnym krokiem na drodze rozwoju Szkoły był osobisty kontakt Piotra Osucha z Mistrzem Lam Chuen Ping (pin-yin: Lin Chuan Ping). Zaowocował on trzymiesięcznym stażem w Instytucie Wushu w Barcelonie w 1987 roku. Od tego czasu związki pomiędzy Piotrem Osuchem a Mistrzem Lam Chuen Ping były bardzo bliskie. Coroczne staże treningowe zaowocowały otrzymaniem stopnia mistrzowskiego Hung Gar oraz instruktorskiego Wushu Hiszpańskiej Federacji Wushu w 1989 roku.
Program nauczania w szkole Mistrza Lam'a był bardzo szeroki i wyczerpujący. Obok sztandarowego Hung Gar zawierał Choy Lee Fut, Pak Mei, Xing Yi, Pak Siu Lum (Bei Shaolin), Shuai Jiao oraz San Da. Niekiedy treningi trwały osiem godzin dziennie w dwóch blokach po cztery godziny. W warunkach klimatycznych hiszpańskiego lata było to jeszcze bardziej wyczerpujące. Dzięki temu jednak Piotr Osuch znacznie podniósł poziom swoich umiejętności Wushu, co z kolei wpłynęło na znaczne podniesienie poziomu szkoły przez niego prowadzonej w Polsce. W 1991 roku kolejne miesięczne seminarium treningowe w Barcelonie uatrakcyjniła obecność wielkiego autorytetu Hung Kuen - Mistrza Chiu Wai. Specyfika tego seminarium polegała na fakcie, iż Mistrz Lam jest kontynuatorem linii przekazu Si Gong Tang Fung podczas gdy Mistrz Chiu Wai jest spadkobiercą techniki Si Gong Lam Sai Wing. W efekcie więc Piotr Osuch miał unikalną możliwość zapoznania się z dwiema liniami przekazu tego systemu na świecie.

Podsumowaniem wieloletniej przyjaźni z Mistrzem Lam Chuen Ping oraz wyrazem wyjątkowego zaufania był przekaz najbardziej zaawansowanej formy Hung Gar - Tit Shin Kuen - będącej kwintesencją systemu. Niezwykłość "Żelaznej Liny", bo tak brzmi jej tłumaczenie na język Polski polega na fakcie, iż jest ona przekazywana jedynie wybranym i zaufanym uczniom jako podsumowanie edukacji w Hung Kuen. Wielu Mistrzów decyduje się na obdarzenie tą wiedzą jedynie jednego ucznia, będącego spadkobiercą Kwoon. W 1992 roku podczas międzynarodowego Turnieju Shaolin Wushu Piotr Osuch spotkał Mistrza Chong Chin Kong (Victora Chong) z Singapuru. Hung Kuen uczył się on od Song Chau Yuan, którego ojciec Song Shao Puo był osobistym uczniem Si Gong Lam Sai Wing. Przyjaźń pomiędzy Piotrem Osuchem a Chon Chin Kong zaowocowała intensywną wymianą doświadczeń i wzbogaceniem obopólnej wiedzy na temat Hung Gar Kuen. W 1993 roku zawodnicy "Osuch Kwoon", będący w składzie reprezentacji Polski Wushu na II Mistrzostwa Świata Wushu w Singapurze gościli w szkole Mistrza Chong, gdzie uczestniczyli we wspólnych treningach. Relacje pomiędzy dwiema zaprzyjaźnionymi Kwoon, umocnił dodatkowo kilkakrotny pobyt Victora w Polsce, podczas których wielokrotnie uczestniczył w zajęciach Hung Gar w Szkole Si Fu Piotra Osucha. Asystenci Szkoły "Dziesięciu Tygrysów Kwantung" mieli okazję poznawania pod jego okiem mało znanych form nie nauczanych w głównych liniach przekazu tego systemu. Uczyli się również nierozerwalnie związanego z Hung Gar "Tańca Lwa".
Podczas swoich licznych podróży po Chinach Si Fu Piotr Osuch doskonalił swoją technikę Wushu i wzbogacał ją o nowe elementy i nowe systemy. Poznawał wielu wybitnych Mistrzów zarówno Hung Gar jak i innych systemów Wushu. Zaowocowało to licznymi spotkaniami i szkoleniami dzięki którym poziom techniki nauczanej w Szkole był coraz wyższy a zrozumienie wzajemnych relacji i zależności pomiędzy systemami Chińskich Sztuk Walki coraz pełniejsze.

Dzięki kursom w Pekińskim Instytucie Wushu Piotr Osuch wzbogacił swoją wiedzę na temat sportowych odmian Chińskich Sztuk Walki. Szkolenie to zakończył otrzymaniem dyplomów instruktorskich Nanquan i Sanshou. Dzięki wybitnym Mistrzom Szanghajskiego Stowarzyszenia Atletycznego Chin Woo opanował materiał techniczny zawarty w regulaminie technicznym Światowej Federacji Chin Woo. W kolejnych latach również najlepsi zawodnicy Szkoły "Dziesięciu Tygrysów Kwantung" brali udział w szkoleniach w Szanghaju pod okiem najlepszych instruktorów i Mistrzów Chin Woo.
Od 1993 roku Piotr Osuch uczestniczył w pracach Komitetu Technicznego Światowej Federacji Wushu (IWUF) nad tworzeniem i ujednolicaniem procesów nauczania sportowych odmian Chińskich Sztuk Walki.
W 1994 roku wziął udział w tworzeniu podstaw teoretyczno - technicznych, umożliwiających powstanie Światowej Federacji Chin Woo. Jako jeden z członków - założycieli, Piotr Osuch wmurował kamień węgielny pod nową siedzibę Związku w Szanghaju.
Od 1994 roku Si Fu Piotr Osuch piastuje funkcję przewodniczącego Polskiego Stowarzyszenia Atletycznego Chin Woo, popularyzującego tradycyjne systemy Wushu oraz szeroko pojętą kulturę i tradycję chińską. System Hung Gar słynący z zamiłowania do tradycji, wyszukanego ceremoniału oraz wielu unikalnych elementów związanych ze starą kulturą "Państwa Środka" jak "Taniec Lwa" i "Taniec Smoka" doskonale nadaje się więc do promowania takich wartości.
Są one nadal szczególnie żywe w starych szkołach Wushu w Hong Kong'u, Macao oraz Południowych Chinach. Podczas licznych podróży w te rejony Piotr Osuch odwiedzał Kwoon słynące zarówno z wysokiego kunsztu walki jak i tradycjonalizmu.

Szczególnie wartościowe były wizyty w szkole Si Gong Chao Wing Tak w Hong Kong'u. Atmosfera i wygląd tej szkoły oraz osobowość Mistrza stanowiły kwintesencję tego co najcenniejsze w Chińskich Sztukach Walki ,a zarazem tego co zagrożone powolnym zanikiem wraz z odejściem starej generacji Wielkich nauczycieli. Z tym większą determinacją Piotr Osuch poznawał pod okiem Chao Wing Tak ,techniczne niuanse Hung Gar jak i ceremoniał i zasady funkcjonowania szkoły według tradycji tego systemu. Dzięki tym doświadczeniom Szkoła "Dziesięciu Tygrysów Kwantung" stara się być godnym kontynuatorem spuścizny Wielkich Mistrzów.
W 1996 roku powstała idea utworzenia Europejskiej Federacji Hung Gar (EHGA). Od początku tworzenia podwalin pod tą organizację aktywnie w jej pracach uczestniczył Si Fu Piotr Osuch, jako jeden z czterech członków - założycieli, stanowiących Zarząd EHGA. Przynależność do europejskiej Rodziny Hung daje Szkole "Dziesięciu Tygrysów Kwantung" możliwość stałego konfrontowania umiejętności jak i wpływania na współczesny kształt i wizerunek tego systemu na świecie. Dzięki ciężkiej i wytrwałej pracy oraz poszanowaniu tradycji wizerunek ten może potwierdzać wysoką pozycję Hung Gar wypracowaną w minionych wiekach.
W 1999 roku Piotr Osuch otrzymał od Polskiej Federacji Dalekowschodnich Sztuk Walki stopień 6 Doan (6 stopień Mistrzowski) za całokształt działalności na płaszczyźnie Chińskich Sztuk Walki.
Istotną rolę w podniesieniu poziomu Hung Gar w Polsce miała wizyta Wielkiego Mistrza Chiu Wai'a w kwietniu 2001 roku. Si Gong przyjechał wraz z żoną Law Sui Ling oraz Si Fu Lam Chuen Ping na zaproszenie Szkoły "Osuch Kwoon".
Przez dwa tygodnie Mistrz Chiu Wai nauczał najlepszych zawodników kwoon, oraz zagranicznych gości z EHGA. Całe dni spędzone na sali treningowej dały wymierne efekty w postaci pełniejszego zrozumienia istoty Hung Gar oraz podniesienia jakości techniki. Mistrz Chiu Wai podczas pobytu w Polsce nauczał Sap Ying Kuen, Fu Hok Sheung Ying Kuen, Kwan Dou, Mui Fah Kuen, Tit Shin Kuen, Yek Sau Kuen** ,oraz Ng Loong Ba Gwa Kwan Toi Cha (podwójna forma kija).
Obok zaawansowanych elementów Si Gong nauczał także podstaw systemu jak lok ko mah (sześć podstawowych pozycji) oraz sang sau, czyli zastosowań technik w walce.

Obok doskonalenia umiejętności technicznych Hung Gar, najlepsi zawodnicy szkoły "Osuch Kwoon" szlifowali pod okiem Mistrza Lam Chuen Ping'a "Taniec Lwa". Si Fu*** Lam należy do największych ekspertów tej dziedziny na świecie. Wraz z Si Gong Chiu Wai'em dał on wspaniały pokaz mistrzowskiego opanowania "Tańca Lwa". Najlepsi uczniowie doskonalili zaawansowane układy "kantońskiej" odmiany tańca, oraz uczyli się skomplikowanej gry na instrumentach towarzyszących (głównie na bębnie). Podczas pobytu w Polsce Si Gong Chiu Wai dał liczne pokazy swoich nadzwyczajnych umiejętności.
Największy entuzjazm wzbudziły wykonania Fu Hok Sheung Ying oraz Suhp Ying podczas VII Międzynarodowych Mistrzostw Polski Wushu. Rangę imprezy w znaczny sposób podniósł patronat Prezydenta Rzeczypospolitej Polski - Aleksandra Kwaśniewskiego. Występ Mistrza wzbudził taki aplauz zgromadzonej publiczności, iż musiał on wykonać dodatkowy pokaz.
Na zakończenie pobytu Si Gong Chiu Wai'a oraz Si Fu Lam Chuen Ping'a nastąpiła zwyczajowa ceremonia wymiany prezentów. Mistrzowie wręczyli Piotrowi Osuchowi piękną, grawerowaną, srebrną tabliczkę z inskrypcją wyrażającą uznanie za jego wkład w rozwój Hung Gar Kuen.
Uznanie to ze strony tak wielkich autorytetów było wyjątkowym wyróżnieniem. Zaawansowana grupa szkoły "Osuch Kwoon" w podzięce za nauczanie i włożone w to serce podarowała obu Mistrzom pięknie grawerowane szable husarskie. Nie zapomniano również o Si Po i Si Mo, które zostały obdarowane drobną biżuterią.
W wrześniu 2001 roku powstał Polski Związek Wushu. Było to uwieńczenie wielu lat intensywnych starań o podniesienie rangi Chińskich Sztuk Walki w naszym kraju. Istotną rolę w powołaniu do życia tej sportowej organizacji odegrały Polskie Zrzeszenie Wushu oraz Polskie Stowarzyszenie Atletyczne Chin Woo. Piotr Osuch aktywnie dzialający w obu tych strukturach został wybrany wiceprzewodniczącym Polskiego Związku Wushu. Aktualnie prowadzona przez Si Fu Piotra Osucha Szkoła Hung Gar liczy około 100 ćwiczących w trzech grupach zaawansowania. Wielu spośród nich to członkowie Kadry Narodowej Wushu. Z racji szerokiego programu nauczania i członkostwa w wielu poważnych organizacjach krajowych i międzynarodowych, reprezentanci szkoły brali udział zarówno w:
- Mistrzostwach Świata Wushu (Beijing' 91, Kuala Lumpur' 93, Baltimore' 95, Rzym' 97, Hong Kong' 99)
- Mistrzostwach Europy Wushu (Chieti' 90, Stokholm' 90, Londyn' 92, Monachium' 94, Rzym' 96, Ateny'98)
- Mistrzostwach Świata Chin Woo (Shanghai' 94, Guangzhou' 97)
- Międzynarodowych Turniejach w Chinach (Beijing' 90, Shaolin Wushu Festival Zhengzhou' 92 ' 93' 94 i 97, Shanghai' 93, V Grand World Wushu Festival Shanghai 2000 r.)
- Międzynarodowych Turniejach Wushu ( Karlsruhe' 93' 94 ' 95 ' 97 ' 99, Wetzlar' 98, Moskwa' 90, Wolfsburg' 99)
- Mistrzostwach Świata Hung Gar (Karlsruhe 2000)

Z tych imprez reprezentanci Szkoły Hug Gar przywieźli ponad 60 medali, z czego wiele stanowiły złote. Udział w turniejach pozwala zawodnikom stale podnosić poziom i konfrontować swoje umiejętności z najlepszymi zawodnikami na świecie. W szerszym aspekcie aktywność taka pozwala na stopniową likwidację bariery technicznej pomiędzy Wushu w Chinach i poza nimi. Dzięki temu Chińskie Sztuki Walki, a tym samym i Hung Gar, mogą zyskiwać nowych adeptów i stawać się coraz bardziej popularnymi na świecie.
Na corocznie organizowanych Mistrzostwach Polski Wushu i innych turniejach można zauważyć stałe podnoszenie się poziomu technicznego zawodników. Duży udział mają w tym reprezentanci Szkoły "Dziesięciu Tygrysów Kwantung" zajmując czołowe lokaty w większości konkurencji. Potwierdzeniem tego jest ranking najlepszych zawodników taolu Wushu Polskiego Zrzeszenia Wu Shu.
Należy mieć nadzieję iż spadkobiercy tradycji Wielkich Mistrzów Hung Gar ze Szkoły "Osuch Kwoon" godnie wprowadzą ten system w trzecie tysiąclecie.

* autor świadomie użył terminu kung fu jako określenia panującego wówczas trendu
** 2001 roku Polskie Zrzeszenie Kung Fu / Wu Shu zmieniło nazwę na Polskie Zrzeszenie Wu Shu
*** Yek Sau Kuen (pin-yin: Yi Shou Quan) jest niedawno powstałą, mało znaną formą Hung Gar, zbliżoną wizualnie do Taijiquan. Wiele elementów Yek Sau Kuen wykonuje się w sposób niemalże identyczny jak w klasycznym Taijiquan. Forma ta zawiera jednak również techniki charakterystyczne jedynie dla Hung Gar Kuen jak "Czerwony Tygrys patrzy na słońce" czy "Dziki Tygrys Opuszcza Jaskinię", które nadają jej niepowtarzalny charakter.
*** Określenia pozycji w szkole czy systemie nie są określeniami sztywnymi i nie odzwierciedlają faktycznego poziomu danej osoby, a jedynie relacje pomiędzy ćwiczącymi. Mistrz mojego Mistrza jest dla mnie Si Gong, podczas gdy dla moich uczniów jest Si Tai Gung. Dla mojego Mistrza z kolei jest On Si Fu. Podobne zasady dotyczą ćwiczących oraz rodziny Mistrza. Dla mnie żona mojego Si Fu to Si Mo, podczas gdy żona Si Gong to Si Po. Dla moich uczniów jednak jest to Si Tai Po. Znajomość tych i wielu innych zasad jest bardzo ważna na każdym etapie zaawansowania w Chińskich Sztukach Walki. Można to przyrównać do protokołu dyplomatycznego w dyplomacji z tą jednak różnicą iż ewentualne błędy w dyplomacji wywołają zdziwienie lub co najwyżej skandal, podczas gdy błędy w savoir vivre Wushu na zawsze zamknąć mogą uczniowi dostęp do wiedzy.

Broń w Hung Gar Kuen

Hung Gar Kuen jest jednym z najbogatszych w broń systemów Chńskich Sztuk Walki. Mylnie przyjęło się mówić jedynie o 5 podstawowych typach oręża Hung Gar Kuen: szabli (dou), kiju (gwan, kwun), trójzębie (sam fu cha) lub inaczej "Tygrysich Widłach" (fei fu pa), nożach motylkowych (wu tip dou) oraz lekkiej "Halabardzie Dziewięciu Obręczy" (kow wan dou).

W rzeczywistości jednak zawartych w Hung Gar typów broni było znacznie więcej. Nie zawsze bowiem podczas niespodziewanego ataku bronie te były pod ręką wojownika. Mistrzowie zmuszeni byli więc zaadoptować z otaczającego ich środowiska różne przedmioty, które mogli by wykorzystać w walce. Tak dołączono do systemu techniki tawernianej ławeczki wan tau tan, przeciwdeszczowego parasola yiu che, starczej laski shi te czy też stalowego wachlarza tit shi.
Ciekawą bronią były również podwójne haki lin gau, używane do rozładunku towaru w portach. Takimi to hakami ponad stu robotników portowych zaatakowało Mistrza Wong Fei Hung'a (patrz: "Wielcy Mistrzowie Hung Gar" - Wong Fei Hung).
Z arsenału rolniczego Hung Gar zapożyczył motykę cho tao. Inną nietypową bronią były sztylety używane do kruszenia lodu zwane chap chai lub inaczej son pei.
Słynący z tradycjonalizmu Wielki Mistrz Tang Fung również posługiwał się orężem nie będącym w arsenale Hung Gar. Zasłynął szeroko formą z lancą cho te, której nauczył się od zaprzyjaźnionego mnicha. Tang Fung znany był również precyzyjnego rzucania zaostrzonymi monetami. Umiejętności tej mógł nauczyć się od swojego Mistrza Wong Fei Hung'a, znanego powszechnie z doskonałego posługiwania się fei to, sznurem zakończonym stalowym ostrzem. Tang Fung znał i z upodobaniem posługiwał się bronią nie należącą do arsenału systemu Hung Gar. Zasłynął on szczególnie z mistrzowskiego opanowania technik ngau quat sin - wachlarza z kości wołowej lub inaczej stalowego wachlarza. Jak wspomina Mistrz Chao Wing Tak, jedyną bronią popularną w innych systemach, a nie używaną w szkole Tang Fung'a był prosty miecz gim (kim).
Inną ciekawą bronią znajdującą się w arsenale Hung Gar była ciężka halabarda kwan dou. Jest to broń której stworzenie przypisuje się legendarnemu generałowi Okresu Trzech Królestw (San Kuo) -Kwan Kung'. Według przekazów historycznych halabarda ta ważyła ok. 100 kinów czyli ok. 50 kg. Ze względu na znaczny ciężar zawierała po przeciwległej stronie ostrza specjalną "szyszkę" służącą do mocowania kwan dou w ziemi podczas wsiadania i zsiadania z konia. Rozłożone pod kątem szerokie płytki "szyszki" zapewniały broni stabilność. Część ta nazywana jim służyła również do zadawania pchnięć.
Istniejąca w Hung Gar forma kwan dou zawiera wiele ciekawych a nawet wręcz niezwykłych elementów o znaczeniu historycznym nawiązujących bezpośrednio do osoby generała Kwan'a. I tak zobaczyć możemy: jak generał Kwan Kung przesuwa na bok brodę by mu nie przeszkadzała w obrocie halabardy, jak ostrzy broń o napotkany kamień, jak wsiada na konia, mocno chwyta uzdę i galopuje z uniesioną halabardą, jak zachęca do walki swojego przeciwnika i daje pokaz niezwykłego opanowania broni. Pomimo znacznego ciężaru forma kwan dou zawiera wiele skomplikowanych i akrobatycznych wręcz technik jak cięcia obrotowe wykonywane na plecach i pomiędzy przestawianymi nogami oraz obroty na płasko umieszczonej dłoni. Wymagają one doskonałego wyważenia kwan dou i znakomitego wyczucia broni.
Kwan dou jest jedną z ulubionych broni starej generacji Mistrzów Hung Gar. Doskonale bowiem wzmacnia ciało i wyczucie równowagi. Zawiera też w sobie coś z dostojeństwa i wielkości Kwan Kung'a.
Aktualnie kwan dou należy do broni najchętniej i najczęściej demonstrowanych przez Si Gong Chiu Wai'a. Podczas pokazu zorganizowanego dla kanadyjskiej telewizji wykorzystał On do wykonania formy trzydziesto kilogramową halabardę wykonaną w całości ze stali. Wymagało to od Mistrza nie tylko perfekcyjnego opanowania broni ale również niezwykłej siły. To mistrzowskie opanowanie i niezwykły kunszt mogliśmy obserwować również w Polsce podczas seminarium Hung Gar prowadzonym przez Si Gong Chiu Wai'a.
Podobną konstrukcyjnie do kwan dou jest lekka halabarda kow wan dou ("Halabarda Dziewięciu Obręczy"). Podstawową różnicą pomiędzy obiema odmianami broni jest kształt ostrza (hau). W przypadku kwan dou umożliwia ono zadawanie silnych cięć obrotowych oraz skuteczny atak podczas jazdy konnej. Lekka halabarda kow wan dou posiada dodatkowo możliwość zadawania pchnięć. Wynika to z faktu iż szerokie ostrze nie jest tak mocno wygięte w tył jak ma to miejsce w przypadku halabardy kwan dou. Istotnym atutem kow wan dou jest lekkość pozwalająca na szybki atak i błyskawiczne zmiany kierunku. Z tyłu ostrza hau zamocowane jest dziewięć stalowych pierścieni powodujących dzwonienie przy wykonywaniu technik. Zadaniem tego elementu konstrukcji było wywoływanie psychologicznego efektu strachu i rozproszenia uwagi. Kow wan dou nie posiadało zakończenia jim w postaci stalowej "szyszki" o szerokich płatach. W jej miejsce mocowano zazwyczaj metalową tuleję lub stalową obręcz. Techniki pchnięć tą częścią nie były więc tak efektywne jak w przypadku kwan dou. Pomimo wyraźnych różnic konstrukcyjnych, techniki obu typów halabard są do siebie zbliżone.

Ciekawe odmiany broni zawiera również mało znana odmiana Hung Gar - Ha Say Fu. W arsenale "Klanu Czterech Małych Tygrysów" znalazło się wiele broni o rolniczych korzeniach. Wynikało to z faktu, iż rolnicy, będąc z założenia niezamożni , nie mogli sobie pozwolić na dobrej jakości, drogą broń. Musieli więc zaadoptować do systemu to co mieli na co dzień pod ręką. Wykorzystywano więc dziewięciozębne widły, motykę gromu i kij. W razie potrzeby wojownik Ha Say Fu mógł użyć do walki ławeczki będącej pod ręką w herbaciarni czy restauracji.

Inną używaną w tym systemie bronią jest "Gen". Choć jest to starochiński oręż największą sławę zyskał w technikach walki rodem z Okinawy jako "Sai". Gen podobnie jak wu tip dou używany jest parami. Wczesne wersje wykonane były całkowicie ze stali z dwiema zagiętymi gardami do klinowania broni. Wskazuje to na typowo defensywny charakter tej broni. Gen miał też swoją odmianę wykonaną z bambusa, w której do cięć ożywano ząbkowanego ostrza. Proste z pozoru łukowate wycięcie gardy gen skutecznie więziło broń przeciwnika, umożliwiając bezpośredni kontratak drugim orężem. Zasadę tą zachowały również noże motylkowe. Choć są one stosowane w wielu systemach południa Chin, to ich użycie w Ha Say Fu jest nieco odmienne. Przeważają bowiem techniki o defensywnym charakterze. Typowe dla spuścizny Wong Fei Hung'a formy noży motylkowych przypominają nieco w użyciu podwójne szable dou i zawierają wiele ofensywnych technik o łukowym charakterze. W Ha Say Fu po cięciu ostrze wykonuje obrót powracając do przedramienia w celu jego ochrony i wykonania ewentualnego bloku. Stwarza to wrażenie obrotowych, poziomych cięć w krótkiej strefie. Skraca to co prawda zasięg broni, lecz wzmacnia zarazem jej skuteczność w obronie.
Kolejną bronią z bogatego arsenału Ha Say Fu Hung Gar są stosowane parami "Pałki Rogu Bawołu". Konstrukcyjnie przypominają one nieco okinawskie tonfa, z ta jednak różnicą, iż są znacznie cięższe i zawierają w konstrukcji więcej możliwości użycia w walce.

Obok broni o pochodzeniu rolniczym w arsenale Ha Say Fu znajdują się również bronie zarezerwowane jedynie dla wybitnych mistrzów Wushu, jak "Księżycowa Łopata" (yue yu chan) czy stalowy bicz. "Stalowy Bicz Dwugłowego Smoka" jest unikalnym biczem z ciężkim sztyletem z jednej strony i mocną stalową rękojeścią z drugiej. Zazwyczaj złożony był on z 5 szerokich ogniw na tyle grubych by mogły powstrzymać uderzenie innej, ostrej broni. Do bloków wykorzystywano również osłoniętych biczem przedramion. "Stalowy Bicz Dwugłowego Smoka" był bronią bardzo skuteczną, zwłaszcza w technikach obrotowych. Ciężkie elementy w tym sztylet, przy tak znacznej sile odśrodkowej, jaka występowała w obrotach, mogły być dla każdego przeciwnika zgubne. W Hung Gar Kuen występuje kilka odmian stalowego bicza w zależności od ilości ogniw w nim występujących. Najpopularniejszą wersją był bicz o 9 ogniwach kow chi bin, choć występowały również wersje o 5 (ng chi bin) i 7 (chan chi bin ) ogniwach. W jednej z form - sheung bin - używa się nawet dwóch biczów jednocześnie. Ciekawostką jest również forma tan dou bin łącząca w sobie techniki bicza i szabli. Ha Say Fu posiada w swoim arsenale broń rzadko spotykaną w Chińskich Sztukach Walki - "Stalowe Ostrze Tygrysiej Głowy". Podobnie jak większość oręża tego systemu stosuje się je parami. Choć tarcza z założenia jest bronią defensywną, nie były one wykorzystywane jedynie do obrony.
Frontalna część przy zaczepie broni rozwidlała się, tworząc dwa, niebezpieczne w walce stalowe rogi. Nimi też zadawano pchnięcia i cięcia. Podczas gdy jedna tarcza blokowała atak przeciwnika, druga gotowa była do kontrataku. Mocno zespolone z ramionami stanowiły niezwykle groźną broń.
Szczególny nacisk prawie wszyscy mistrzowie Hung Gar kładli na kij. Był on bowiem dostępny w każdym niemalże miejscu i mógł być zastąpiony w walce wieloma przedmiotami. Był on nieco grubszy i cięższy niż kije stosowane w innych, zwłaszcza północnych systemach Wushu i posiadał jednolity przekrój. Jego długość nieznacznie przewyższała wzrost posługującego się nim wojownika, choć stosowane były również takie, których długość wynosiła ok. 200 cm.
Innym powodem dla którego Mistrzowie kładli tak duży nacisk na opanowanie tej broni był fakt, iż technika kija stanowiła również "wrota" do opanowania wielu innych broni. Najbardziej znaną formą kija była ng long bat gwa gwun - "Kij 8 Tyrygramów 5 Braci". Według przekazów powstał ona z zaadoptowania techniki włóczni Hung Gar - "Pa Kwa Chiang" ("Włóczni 8 Trygramów") na potrzeby kija. Swoimi korzeniami sięgała ona włóczni Rodziny Yang, powstałej za czasów panowania dynastii Sung. Podczas wojny z Mongołami Rodzina Yang skupiała wielu znakomitych Mistrzów Wushu. Piąty brat rzekomo został mnichem i przetworzył technikę włóczni na kij. Ponieważ mnichom nie wolno było posiadać żadnej broni, z upodobaniem podczas licznych i długich podróży wykorzystywali kij. W Hung Gar wyróżnia się dwa typy form z użyciem tej broni. Pierwszy polega na obustronnym wykorzystaniu kija i nosi nazwę syong tou kwan (seung tou gwan). Typowy przykład stanowi tu forma Jaam Che Kwan. Drugi typ stanowią techniki i formy wykorzystujące do uderzeń tylko jeden koniec kija. Noszą one nazwę tang tou kwan (dan tou kwan), co tłumaczy się jako "kij o jednej głowie". Wizualnie takie użycie broni przypomina nieco techniki włóczni chiang. Typowym przykładem tej grupy jest forma Ng Long Baat Gwa Kwan (Ng Long Pa Kwa Gwan). Niektóre jej elementy do złudzenia przypominają techniki Baat Gwa Chiang (Pa Kwa Cheung). Według materiałów źródłowych forma kija Ng Long Baat Gwa Kwan mogła powstać z zaadoptowania technik włóczni Baat Gwa Chiang.

Określana mianem "królowej wszystkich broni" - włócznia, zajmowała poczytne miejsce również w Hung Gar. Za największego eksperta włóczni uważa się wielkiego wojownika okresu Trzech Walczących Królestw, Zhang Fei'a. Specjalnie dla jego potrzeb wykonano broń o osiemnastu stopach długości. Podczas swojego burzliwego życia Zhang Fei tylko raz spotkał godnego siebie eksperta włóczni, wojownika Lu Pu. Wielogodzinna potyczka "trzech braci"* z Lu Pu nie przyniosła rozstrzygnięcia i zmęczeni wojownicy musieli zrezygnować z dalszego ataku.
Włócznia jest bronią o istotnych atutach, ale również i istotnych wadach. Niewątpliwym atutem włóczni jest jej zasięg i szybkość wyprowadzania ataku. Elastyczność ratanowego drzewca znacznie utrudnia przeciwnikowi obronę. Równie istotne dla skuteczności broni były szybkie zmiany kierunku. Podstawową wadą włóczni była jednak przestrzeń niezbędna do jej skutecznego użycia. W południowych systemach przestrzeń ta była bardzo istotnym czynnikiem. Większość walk odbywała się bowiem na targowiskach, festynach, w restauracjach czy też zatłoczonych ulicach. W takich warunkach najskuteczniejsze były "noże motylkowe" wu tip dou. Broń ta z powodzeniem stawiała czoła włóczni, czego potwierdzeniem są podwójne układy techniczne występujące w Hung Gar. Toi Cha "włócznia przeciw nożom motylkowym" (wu tip dou cheung doy dar kuen) do dziś uważana jest za wzorcową formę podwójną systemu.

Noże motylkowe stosowane są parami. Umożliwia to jednoczesny blok i atak. W przypadku walki przeciw długiej broni drzewcowej jest to bardzo istotny atut. Pozwala to zbliżyć się do przeciwnika na odległość niezbędną do zadania kontrataku. Innym atutem jest możliwość ich użycia w zwarciu. Wu tip dou są więc niezwykle skuteczne podczas walki na niewielkiej przestrzeni. Technika "noży motylkowych" przypomina nieco sposób użycia podwójnych szabli dou. Występuje tu wiele technik zamachowych, cięcia po łuku czy też typowe dla szabli parowania.
Opisując zalety wu tip dou nie sposób pominąć możliwości klinowania innej broni za pomocą zakrzywionej gardy. Jej wielkość i kształt zależny był od odmiany i stylu w jakim były one używane. Przykładowo w niektórych odmianach rozbudowano nieco zakrzywioną gardę tak by móc wykonywać na niej obrót noża. Ostrze wykonywało wtedy poziome cięcie, a jego późniejsze, równoległe do przedramienia umiejscowienie umożliwiało blokowanie innej broni.

Kolejną, ważną w arsenale Hung Gar bronią, była szabla dou. W chińskich sztukach walki odzwierciedlała ona atrybuty tygrysa, czyli siłę i zdecydowanie. Szablę rozsławiła szczególnie osoba Mistrza Lam Sai Wing'a. Żartowano, iż wynikało to z jego doświadczeń jakie zdobył podczas pracy w rzeźni. Tak naprawdę był on bardzo silnym wojownikiem i mocne, zamachowe techniki szabli bardzo mu odpowiadały. Broń ta znakomicie oddaje ofensywny i silny charakter Hung Gar. Była również obok miecza najczęściej noszonym i używanym przez wojowników orężem. Za czasów dynastii Qing powszechne w okresie poprzednich dynastii noszenie miecza, będące oznaką przynależności do wyższej klasy oraz zamożności, zastąpiono zwyczajowym noszeniem szabli. Była to bowiem ulubiona broń mandżurskich najeźdźców, rozmiłowanych w walce konnej. Nie przeszkodziło to jednak pieszym wojownikom zaadoptować techniki szabli i uczynić z niej obok kija najpopularniejszą broń Wushu. Jedną z najciekawszych form dou w Hung Gar jest powstała najprawdopodobniej za czasów Mistrza Wong Fei Hung'a "Pa Kwa Dou", czyli "Szabla Ośmiu Trygramów".

Ważną w arsenale Hung Gar bronią jest trójząb fei fu pa, znany również jako "Tygrysie Widły". Nazwa ta wynika z zastosowania tego oręża w polowaniach przeciw tygrysom. Mocna konstrukcja oraz znaczna waga umożliwiały przeciwstawienie fei fu pa temu kilkuset kilogramowemu drapieżnikowi. W praktyce broni tej używali jedynie silni, mocno zbudowania wojownicy. Techniki fei fu pa wymuszały bowiem znaczne użycie siły.
Niewątpliwą zaletą "tygrysich wideł" była możliwość klinowania innych broni. Mocna konstrukcja pozwalała również na zadawanie silnych uderzeń. Istotną wadą podobnie jak w przypadku włóczni, była znaczna przestrzeń niezbędna do prawidłowego wykonania techniki. Obok prostych technik pchnięć i parowań, fei fu pa wykorzystywano również w technikach obrotowych. Niektóre z nich wykonywane były w połączeniu ze skokiem lub obrotem tułowia.
Stąd narzuca się wniosek, iż przed setki lat rozwoju Hung Gar wojownicy i Mistrzowie tego systemu dołączali doń ulubione lub preferowane przez siebie bronie wzbogacając arsenał stylu. Z czasem powstawały układy techniczne z danym orężem na trwałe wpisując się w historię Hung Gar.

* po osławionej przysiędze w czereśniowym sadzie" Kwan Kung (Kwan Yu), Zhang Fei oraz Liu Pei, będący wielkimi wojownikami okresu Trzech Królestw Walczących, zawarli pakt braterstwa.

FORMY HUNG GAR KUEN

FORMY RĘCZNE GONG GEE FOOK FU KUEN - Forma Ujarzmiania Tygrysa
FU HOK SHEUNG YING KUEN - Forma Tygrysa i Żurawia
TIT SHIN KUEN - Forma Żelaznej Liny
SAP YING KUEN - Forma Dziesięciu Zwierząt
NG YING KUEN - Forma Pięciu Zwierząt
MUI FA KUEN - Forma Kwiatu Śliwy
FU PAO KUEN - Forma Tygrysa i Lamparta
SAP PA SAU KUEN - Forma Dziesięciu Technik Ręcznych
LAU GAR KUEN - Forma Rodziny Lau
SAP FU SAP YING KUEN - Forma 10 Tygrysów/ 10 Zwierząt
WU TIP JEUNG KUEN - Forma Dłoni Motyla
MAN FU CHUK LAM KUEN - Forma Dziki Tygrys Wychodzi z Lasu
SE MAU TIE KUEN - Forma Węża i Kota

FORMY Z BRONIĄ SEUNG TOU GWAN / HAN CHE KWAN / JAAM CHE KWAN - Forma Kija o Dwu Głowach
MOOI FA DAAN DOU - Szabla Kwiatu Śliwy
TAN DOU / KOU TOK DOU - "Szabla Tnąca na Górze i Na Dole"
SHEUNG DOU - Forma podwójnych szabli
BAAT GWA QIANG / YING CHAO - Włócznia Ośmiu Trygramów
MOOI FA CHEUNG - Włócznia Kwiatu Śliwy
WOO DIP DOU - Forma noży motylkowych
NG LONG BAAT GWA GWAN / TAN TAU KWAN / - Kij 5 Braci / 8 Trygramów
PA KWA KWAN
SHEUNG KAP TAN KWAN - Forma kija
SAAM CHA PA - Forma trójzęba
FEI FU PA - Forma trójzęba "Latający Tygrys"
KWAN KUNG DOU - Forma halabardy Kwan Kung'a
KOW WAN DOU - Halabarda Dziewięciu Obręczy
CHO TAO - Forma z rolniczą motyką
TIT SHI - Forma ze stalowym wachlarzem
YIU CHE - Forma z parasolem
SHI TE - Forma z laską
CHAP CHAI / SON PEI - Forma ze sztyletami do kruszenia lodu
LIN GAU - Forma z podwójnymi hakami
WAN TAU TAN - Forma z tawernianą ławeczką
TAN DOU TIP - Forma z szablą i tarczą
TAN DOU BIN - Forma z szablą i biczem
SHEUNG BIN - Forma z dwoma biczami

FORMY PODWÓJNE Z BRONIĄ (DIU CHAAK)
GONG GEE FOOK FU DIU CHAAK KUEN - ręczna "Ujarzmianie Tygrysa"
FU HOK SHEUNG YING DIU CHAAK KUEN - ręczna "Tygrys i Żuraw"
HUNG GAR SEUNG TOU GWAN DIU CHAAK - Kij przeciw kijowi
HUNG GAR SEUNG TOU GWAN DIU CHAAK DAAN DOU - Kij przeciw szabli
HUNG GAR GWAN DIU CHAAK WOO DIP DOU - Kij przeciw nożom motylkowym
MOOI FA CHEUNG DIU CHAAK SAAM GIEH GWAN - Włócznia przeciw kijowi
SAAM CHA PA DIU CHAAK TONG PAI DOU - Trójząb przeciw nożom motylkowy
MOOI FA CHEUNG DIU CHAAK KWAN KUNG DOU - Włócznia przeciw halabardzie
NG LONG BAAT GWA GWAN DIU CHAAK - Kij przeciw kijowi

OPIS FORM HUNG GAR

MUI FA KUEN

Jest to forma wprowadzająca, doskonała dla początkujących uczniów. Forma Kwiatu Śliwy jest wykonywana w czterech kierunkach, co wzorowane jest na czterech płatkach kwiatu śliwy.Część sekwencji formy powtarza się w różnych kierunkach. Pomaga to uczniom przygotować się do walki w wielu płaszczyznach i częstych zmian kierunku ataku. Większość technik to techniki podstawowe, lecz zarazem bardzo użyteczne w walce. Mui Fa Kuen uczy podstaw uderzeń, kopnięć, bloków, uników, poruszania się oraz tworzenia „mostów” – kiu sao.

Wersja Mistrza Tang Fung’a jest bardziej skondensowana i nieco wolniejsza. Techniki są oszczędne i mocne. Większość pozycji jest bardzo niska, co zwalnia technikę formy i obciąża nogi. Wersja Mistrza Lam Sai Wing’a jest luźniejsza i bogatsza technicznie. Pozycje wycofań są znacznie wyższe niż w wersji Mistrza Tang Fung’a, co pozwala na szybsze wykonanie formy. Do jej wykonania potrzebna jest też nieco większa przestrzeń niż w przypadku Mui Fa Kuen Tang Fung’a. Wersja ta zawiera również dodatkowo kopnięcie Sin Fong Toi powszechnie znane jako „tornado”.

LAU GAR KUEN

Jest to forma rodziny „Lau” (jednej z pięciu rodzin tworzących Pięć Systemów Południowego Siu Lum). Początkowo ten rodzinny styl nie był nauczany poza rodziną mistrza. Skrytość ta spowodowała bezpowrotną utratę wielu istotnych elementów tego systemu. Na uwagę w formie Lau Gar Kuen zasługują zaawansowane techniki „oko feniksa” – fong yang choi oraz technika złamań gum gao jin sao, znana jako „złote nożyce”.

Podobnie jak Mui Fa Kuen plan formy stanowi czworobok. Część sekwencji powtarza się różnych kierunkach. Tempo formy nie jest bardzo szybkie, techniki za to sine i zaakcentowane. Wiele z nich posiada bardzo praktyczne i proste zastosowania w walce. Ze względu na stabilność pozycji, Lau Gar doskonale wzmacnia nogi.

WU TIP JEUNG KUEN

Jest to jedna z najładniejszych i najbardziej dynamicznych form Hung Gar. Zawiera wiele pięknych kopnięć oraz elementy walki na ziemi. Jest to jednak forma krótka w porównaniu z innymi zaawansowanymi formami tego systemu. „Wu Tip Jeung” tłumaczy się jako „dłonie motyla”, co ma swoje uzasadnienie w formie, w postaci licznych uderzeń wzorowanych na tym owadzie (otwarte dłonie zwrócone podstawą do siebie). Tempo formy jest szybkie, a techniki silne i dynamiczne.

SUHP YING KUEN

Forma Dziesięciu Elementów lub Dziesięciu Zwierząt (5 zwierząt i 5 żywiołów) została włączona do Hung Gar przez Mistrza Wong Kai Ying’a pod koniec XIX wieku. Jest pierwszym krokiem od form kładących nacisk na przygotowanie do walki do formy Tit Shin Kuen, kładącej nacisk na kontrolę energii. Pierwsze 50 ruchów bazuje na formie Tit Shin podczas gdy reszta formy to głównie forma Fu Hok Sheung Ying z elementami technik węża i lamparta.

Historycznie forma ta dzieli się na dwie części: część typowo chi gong (pracy z energią) oraz część bojową (techniki walki). Według przekazów pierwszą stworzył Fong Weng Chun a drugą Hung Hai Kwun, stąd odmienny charakter technik zawartych w obu częściach.

Techniki drugiej części Suhp Ying są bardzo silne i dynamiczne. Przeważają w niej techniki tygrysa o ofensywnym charakterze, czyli takie które znakomicie odpowiadały naturze Hung Hai Kwun’a.

Obok technik pięciu zwierząt (ng ying) forma ta wprowadza również techniki 5 elementów (ng han)* Południowego Siu Lum. Celem użycia 5 elementów jest analiza oraz zrozumienie ich twórczej i destruktywnej natury.

Prawidłowe wykonanie formy zajmuje około 6 minut.

* metal (złoto), ogień, drzewo, ziemia oraz woda (patrz: ”Specyfika Hung Gar)

FU HOK SHEUNG YING KUEN

Forma Tygrysa i Żurawia jest jedną z najsłynniejszych form Hung Gar. Wersja formy wykonywana obecnie jest wersją oryginalnej formy. Oryginalna wersja tworzona była w czasach Hung Hai Kwuna na bazie technik tygrysa preferowanych przez Mistrza i technik żurawia, będących specjalnością jego żony(patrz: Hung Hai Kwun). Druga wersja tej formy została upowszechniona przez Mistrza Wong Fei Hung’a i jego ucznia Lam Sai Wing’a około roku 1900.

Rycina 112

Podobnie jak Gung Gee Fu Hok zawiera również wiele elementów chi gong połączonych ze specyficznymi dźwiękami. Wzmacniają one odpowiednie organy wewnętrzne ćwiczącego oraz zwiększają siłę wykonywanej techniki. Do ciekawszych elementów tej grupy zaliczyć można Pa Wong Koi Teng („Despotyczny Władca Podnosi Urnę”), Sjong Long Chet Hoi („Dwa Smoki Opuszczają Ocean”) oraz Soi Tai Lau Yu („Wyłowić Księżyc z Wody”).

Jest to forma zaliczana do zaawansowanych form Hung Gar i stanowi pomost do Suhp Ying Kuen, Ng Ying Kuen i Tit Shin. Technika i kombinacje zawarte w Fu Hok są najbardziej zbliżone do koncepcji walki tego systemu. Silne uderzenia, stabilne poruszanie się oraz szybkie zmiany kierunku i tempa to podstawowe atrybuty formy. Inaczej niż ma to miejsce w przypadku poprzednich form, Fu Hok zawiera w sobie techniki krótkiego, średniego i dalekiego zasięgu. Jedną z ciekawszych technik z tej ostatniej grupy jest Tong Chi Pai Fo („Dziecko oddaje pokłon Buddzie”) – uderzenie złączonymi dłońmi.

Charakterystyczną kombinacją dla przeważającej w formie koncepcji fu ying jest „sap fu”, czyli „dziesięć tygrysów”. Została ona stworzona w hołdzie największym wojownikom Południowych Chin – „Dziesięciu Tygrysom Kwantung”. Kombinacja ta występuje również w innych formach jak Sap Ying Kuen czy Ng Ying Kuen.

Fu Hok poświęcony był jeden tom trójksięgu Lam Sai Wing’a nt. Południowego Siu Lum Kung Fu.

GONG GEE FOOK FU KUEN

Jest to najstarsza forma Hung Gar Kuen pochodząca z początku XVIII wieku. Znaki „fook fu” oznaczają ujarzmianie lub poskromienie tygrysa, natomiast znaki „gong gee” oznaczają znak „gong” mający kształt dużej litery i. Znak „kuen” oznacza pięść. Tak więc nazwa formy może być przetłumaczona jako „ujarzmianie tygrysa według znaku gong”. Wykonanie formy odbywa się bowiem według schematu znaku „gong”. Pierwotnie ćwiczący posuwa się na przód, by po kilkudziesięciu ruchach zmienić kierunek na przeciwny. Gong Gee składa się z około 250 ruchów z czego pewna ilość elementów powtarza się lub jest wykonywana symetrycznie. Jest to forma przeznaczona dla średniozaawansowanych uczniów, jednak należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłowość wewnętrznych aspektów formy (noi gong). Nieprawidłowe wykonanie formy może sprawić że ćwiczący poczuje się źle. Z drugiej strony, systematyczne wykonywanie Gong Gee Fook Fu znacznie wzmacnia zarówno pozycje i siłę uderzeń ćwiczącego jak i jego ogólny stan zdrowia.

Przy prawidłowym wykonaniu forma trwa około pięciu minut. Czas ten zależy nie tylko od tempa wykonania poszczególnych elementów, ale również od długości części chi gong (czas naprężeń).

Wizualnie Gong Gee Fook Fu składa się z dwóch części, Gong Gee oraz Fook Fu. Niekiedy części te nauczane są oddzielnie jako dwie odrębne formy. Jest to spowodowane zarówno różnym tempem obu części jak i różnym stopniem zaawansowania. Gong Gee jest znacznie wolniejsza i statyczna. Zawiera jednak wiele elementów chi gong, których znajomość pojawia się dopiero na zawansowanym etapie ćwiczeń. Fook Fu posiada szybkie tempo i zawiera wiele sinych ofensywnych technik w różnych strefach. Ze względu na wizualną atrakcyjność jest wykonywana na wielu pokazach i turniejach.

Forma zawiera wiele ciekawych technik i rzadko spotykanych technik jak kap choi („trąba słonia”), czy też Yi Long Chang Gi („Dwa Smoki Kruszą Perłę”). Na uwagę zasługują również dźwięki towarzyszące technikom nei gong. Istotnym elementem formy są techniki „mostów” – kiu sao.

Gong Gee nie jest tak popularna ani rozpowszechniona jak Fu Hok czy Sap Ying, zajmuje jednak ważne miejsce wśród form Hung Gar. Wielu Mistrzów wyraża wręcz opinię, iż bez znajomości tego układu nie można opanować techniki systemu.

Jedna z wersji jako twórcę Gong Gee Fook Fu wskazuje przeora klasztoru Siu Lum – Gee Sin’a. Po zniszczeniu świątyni przez wojska Qing przeniósł się do klasztoru w prowincji Yue Hoi . Obawiając się iż technika formy Gong Gee ulegnie zapomnieniu rozpoczął nauczanie w nowym klasztorze. Pierwszym uczniem który poznał ponoć ten układ był Luk Ah Choi. Kolejną postacią w przekazie Gong Gee był Wong Tai. On z kolei nauczył formy swojego syna Wong Kai Ying’a.

Formie tej poświęcony był jeden tom „trójksięgu” napisanego przez Lam Sai Wing’a.

TIT SHIN KUEN

Tradycyjne forma ta nauczana jest jako ostatnia, będąc kwintesencją i podsumowaniem systemu. Powodem tego jest silna praca z energią wewnętrzną wytwarzaną podczas wykonywania formy. W wypadku niewłaściwego wykonywania Tit Shin mogą wystąpić negatywne skutki uboczne. Stąd też bardzo ważne jest by formę tą wykonywać jedynie pod okiem doświadczonego i Fu. Z drugiej strony Tit Shin ma zbawienny wpływ na zdrowie ćwiczącego. Zwiększa zarówno jego witalność jak i funkcjonowanie narządów wewnętrznych.

Nazwa „Stalowa Lina” wynika z charakteru formy twardej jak żelazo a jednocześnie giętkiej jak lina.

Forma ta w znaczący sposób różni się od innych form systemu. Nacisk kładziony jest tu nie na walkę ale na oddychanie, emocje i kontrolę energii. Tit Shin zawiera wiele technik które nie występują w innych formach Hung Gar i mają za zadanie sprawowanie kontroli przepływem energii qi. Elementom tym towarzyszy specyficzny dźwięk związany z konkretnym narządem wewnętrznym. Niekiedy osoba obserwująca z zewnątrz wykonanie Tit Shin jest skłonna stwierdzić, iż ćwiczący śpiewa. Spowodowało to, iż czasami o tych specyficznych dźwiękach zaawansowanych form Hung Gar, a w szczególności Tit Shin zwykło się mówić „śpiew Hung Gar”. Typowym przykładem jest technika yan long kwai dong („smok powraca do swej jaskini”), której towarzyszy dźwięk przypominający nucenie melodii.

Ze względu na zawartość unikalnych elementów qi gong Mistrzowie niechętnie demonstrują fragmenty Tit Shin. Jeszcze do niedawna forma ta przekazywana była jedynie najlepszym uczniom dik cheun, mającym zostać spadkobiercami Si Fu. Aktualnie wiele materiałów stara się przedstawić technikę Tit Shin. Jej prawidłowe opanowanie jest możliwe jednak tylko pod okiem doświadczonego Mistrza. W przeciwnym razie ćwiczący może poważnie zaszkodzić swojemu zdrowiu, wykonując elementy chi gong bez ich należytego zrozumienia.

Leung Kwan uważany za niedoścignionego Mistrza i twórcę tej formy wielokrotnie dawał przykłady niezwykłej siły i odporności będącej wynikiem ćwiczenia Tit Shin. Zyskał on przydomek Tit Kiu Sam co oznaczało „Żelazny Most Numer 3”(patrz art. „Wielcy Mistrzowie Hung Gar”)

Obecnie istnieją dwie wersje tej formy. Jedna wykonywana jest przez współczesnych spadkobierców Tit Kiu Sam’a, natomiast druga pochodzi od Lam Fook Shing’a. Był on najbardziej zaawansowanym uczniem Tit Kiu Sam’a i on to przekazał Tit Shin Kuen Wong Fei Hung’owi.

Również i Tit Shin Kuen opisał w swym opracowaniu Mistrz Lam Sai Wing.

* W tym rozdziale opisane są jedynie najbardziej znane i reprezentatywne formy Hung Gar Kuen.

Nazewnictwo

fragment książki "Hung Gar Kuen - Wiecznie Żywa Legenda" - Piotr Osuch

Podstawową kwestią wymagającą wyjaśnienia we wszystkich opracowaniach dotyczących Chińskich Sztuk Walki czyli Wushu* jest kwestia skomplikowanego nazewnictwa.
Na wstępie musimy się zdecydować na transkrypcję, według której będziemy tłumaczyli chińskie terminy. Przez wiele lat na świecie pojawiło się kilka systemów transkrypcji w tym "wade", "tsingtao" i wiele innych. Bazowały one na próbie przeniesienia dźwięków chińskich znaków na język kraju dokonującego transkrypcji. Znacząca ilość materiałów opiera się więc o tłumaczenia na język angielski. Nie zawiera on jednak wystarczającej ilości dźwięków, by w pełni oddać bogactwo chińskiego języka.
Współcześnie dominującym i utrwalającym się w większości opracowań trendem jest korzystanie z chińskiej transkrypcji pin-yin. Znaki pisma chińskiego, których ogólną liczbę szacuje się nawet na 60 tysięcy , są małymi obrazkami znaczeniowymi, nie niosącymi ze sobą jednak informacji o sposobie ich wymawiania. Języki europejskie, oprócz różnic fonetycznych, stosują również odmienne sposoby zapisu i tak dla oddania dźwięku brzmiącego w języku polskim jako "sz", Anglicy zastosują zapis "sh", a Niemcy "sch" i "st". Jako przykład posłużyć tu może słowo "pięść" zapisywane w transkrypcji pin-yin jako "quan", w transkrypcji polskiej "czuan", a w angielskiej jako "chuan".

Istnieją również w języku chińskim spółgłoski, które nie mają odpowiedników w językach europejskich i wymagają tworzenia nowego sztucznego zapisu. Do zamętu przyczynia się również wielość dialektów narodowych, prowincjonalnych i lokalnych w Chinach. Istnieje nawet powiedzenie, iż te zmieniają się co każde 100 km. Wielokrotnie jednak odbywa się to nawet na krótszym dystansie. Obok dialektu mandaryńskiego istnieją tak znaczące, jak dialekt pekiński, kantoński**, fuijian, hakka, hokkien, wu, hainan, chao chow, khe i wiele innych. Dla sztuk walki obok dialektu pekińskiego, największe znaczenie ma dialekt kantoński, związany z większością systemów Południa Chin. Nazwy takich styli jak Hung Gar, Choy Lee Fut, Chow Gar, Pak Mei i wielu innych podane są w dialekcie kantońskim, a ich północne brzmienie było by dla większości ćwiczących bardzo obce. Jako przykład posłużyć tu może nazwa Hung Gar Kuen , której mandaryńskim odpowiednikiem jest Hong Chia Chuan, co z kolei zapisuje się w dialekcie pin-yin jako Hongjiaquan. Aby różnice pomiędzy poszczególnymi dialektami uzmysłowić jeszcze bardziej, przyjrzyjmy się różnicy w zapisie, a co najważniejsze w wymowie tak znanego dla wszystkich ćwiczących terminu "Shaolin"(pin-yin), zapisywanego w dialekcie kantońskim jako Siu Lum bądź Sil Lum. Tak więc nie jest możliwe wypracowanie jednego, spójnego systemu nazewnictwa dla technik Wushu. Zakładając nawet, że przystaniemy na obowiązujący w Chinach, i coraz częściej stosowany na świecie pin-yin, to zapisywanie w tym systemie transkrypcji terminów związanych z południowymi stylami będzie się mijać z celem. Wiązało by się to bowiem z zanikiem terminów, powszechnie rozumianych i naturalnych dla środowiska sztuk walki, terminami i zastąpienie ich określeniami nic nie znaczącymi historycznie. Niewielu ćwiczących domyślić by się mogło, co kryje się pod tymi obco brzmiącymi terminami, i jaka jest pierwotna nazwa systemu, techniki czy też nazwiska.

Wiele szkół Wushu swoją starą pisownię i sposób wymawiania zapisu traktuje jako cenną spuściznę historyczną i nie przystanie na zmianę od wieków przyjętych nazw na nowe, obco brzmiące.
Omawiając utrudnienia w stosowaniu jednolitego nazewnictwa w Chińskich Sztukach Walki, nie sposób pominąć sprawy tonów. Język chiński jest językiem tonalnym, tak więc ta sama sylaba wymawiana w różnych tonach może oznaczać całkiem różne słowa. Transkrypcja z reguły tego nie uwzględnia choć istnieją sposoby zapisu czterech podstawowych tonów języka chińskiego (w dialekcie kantońskim istnieje aż osiem tonów). Jest to ton wznoszący, zapisywany ukośnie wznoszącą się kreską ponad wyrazem, ton równy, zapisywany poziomą kreską, ton opadający, zapisywany ukośnie opadającą kreską oraz ton wznosząco- opadający, zapisywany elipsoidalną linią ponad wyrazem. Tak więc jeden wyraz może mieć co najmniej cztery odmienne znaczenia, w zależności od sposobu wymowy. Kilka wyrazów też może mieć podobną wymowę, a odróżniać się od siebie jedynie zapisem. Ze względu na lokalne dialekty jedynie znaki pisma chińskiego są zrozumiałe na całym terytorium Państwa Środka. Dawniej gdy nie istniał jednolity system języka, zainteresowane strony zmuszone były do rysowania znaków. Tylko w ten sposób mogły się one bowiem porozumieć.

W tej publikacji jako podstawowy system transkrypcji został zastosowany taki jaki jest tradycyjnie związany z systemem Hung Gar. Niestety, jako że system transkrypcji z języka kantońskiego nie jest usystematyzowany, w różnych publikacjach pojawiają się odmienne formy zapisu tych samych terminów. Niekiedy odbiegają one od siebie w znaczący sposób. Nie oznacza to jednak, iż jedne są prawidłowe, a inne nie. Wielu Mistrzów używało takiego sposobu transkrypcji, jaki używany był w ich okręgu bądź prowincji. Niekiedy tłumaczenia dokonywali Si Fu dopiero w kraju, do którego wyemigrowali i czynili to korzystając z pomocy swoich uczniów. Zasłyszane dźwięki zapisywano więc niekiedy bardzo dowolnie. Wiele języków używanych w kraju przeznaczenia mistrzów posiadało swoiste ograniczenia w oddaniu specyfiki języka chińskiego. Niekiedy dokładne oddanie dźwięku było wręcz niemożliwe. Należy pamiętać, iż większości tłumaczeń dokonano na język angielski, a właściwie na jego amerykańską odmianę. Nie posiada on jednak dostatecznie bogatego asortymentu dźwięków by oddać osiem tonów dialektu kantońskiego. Nie można również oddać w języku angielskim charakterystycznych dla Południa Chin dźwięków przydechowych. Spowodowało to, iż w najprzeróżniejszy sposób radzono sobie z tymi ograniczeniami. I tak słowo "dziesięć" w niektórych opracowaniach zapisywane jest jako sup, sap, saap lub suhp; pozycja say ping mah jako sei peng ma, a kopnięcie kolanem sud jako sat. Istnieją też określenia gdzie różnica w zapisie jest jeszcze bardziej znacząca. Gong Gee Fook Fu Kuen ("Forma Ujarzmiania Tygrysa Według Znaku Gong") zapisuje się nieraz jako Kung Chi Fok Fu Kuen. Innym przykładem jest forma kija Ng Long Pa Kwa Kwan ("Kij Pięciu Braci i Ośmiu Trygramów") występująca również pod nazwą Ng Long Baat Gwa Gwan. Podobnie rzecz się ma również z nazwiskami Wielkich Mistrzów Hung Gar. W zależności od opracowania założycielem systemu jest Hung Hay Kwoon, Hung He Gong lub Hung Hai Kwun. Różnice te wynikają jedynie z chęci takiego dobrania składowych wyrazu by jak najlepiej oddawały oryginalną kantońską wymowę. Nie istnieje jednak w tym przypadku zapis prawidłowy i nieprawidłowy. Być może w przyszłości doczekamy się jednolitej transkrypcji kantońskiej na wzór ogólnochińskiej pin-yin. Do tego czasu w opracowaniach dotyczących Hung Gar Kuen, borykać się musimy z różnymi wersjami zapisu tych samych terminów. W niniejszym opracowaniu, w przypadkach, gdy występuje więc więcej niż jedna wersja danego terminu, w nawiasie podane są również inne wersje. Czasami mogą być one użyte w tekście przemiennie, w zależności od kontekstu lub konkretnego opracowania. Wielość różnych wersji zapisu nie ma za zadanie wprowadzenia chaosu, lecz wręcz przeciwnie usystematyzowanie nazewnictwa. To co do tej pory traktowane było przez ćwiczącego jako dwa pojęcia lub dwie nazwy teraz może być postrzegane jako jedność. Wiele niezrozumiałych określeń może dzięki temu nabrać nowego znaczenia. Zrozumienie wielości form zapisu określonych pojęć daje ćwiczącym odpowiedź na często zadawane pytanie o genezę powstawania różnic. Tak naprawdę jednak Hung Gar pozostaje taką samą jednością jaką był za czasów Wielkiego Mistrza Wong Fei Hung'a.

* Wushu w dosłownym tłumaczeniu oznacza Sztukę Wojenną (wu - wojenna, shu - sztuka); w wielu opracowaniach używany jest nieprawidłowy termin kung fu (gong fu) znaczący sam w sobie ni mniej ni więcej tylko "umiejętność". Nie jest on związany w żaden sposób ze Sztukami Walki. Dopiero gdy dodamy nazwę stylu, lub techniki zyskuje on znaczenie do jakiego jesteśmy powszechnie przyzwyczajeni. Chińczycy na określenie Sztuk Walki używają terminu Wushu. Na Tajwanie przyjęła się nazwa Kuo Shu ("Narodowa Sztuka") mająca to samo znaczenie. Niechęć wielu autorów do stosowania terminu Wushu, kojarzonego z nurtem sportowym Chińskich Sztuk Walki, jest całkowicie nieuzasadniona, bowiem termin ten istniał w "Państwie Środka" już od wielu wieków. Odpowiednikiem Wu Shu w dialekcie kantońskim jest Woo Shu lub Mo Shu.
** Powstanie nazwy Kanton ma ciekawe korzenie i jest związane z pojawieniem się w Południowych Chinach pierwszych przedstawicieli kompanii handlowych Wielkiej Brytanii. Gdy znaleźli się oni w pobliżu Guangzhou, zapytali miejscowego rolnika o nazwę tego miejsca. W odpowiedzi usłyszeli dwie sylaby: "kwan tung", co faktycznie oznaczało nazwę całej prowincji. Myśląc iż określenie to dotyczyło miasta, Anglicy zaczęli nazywać je Kanton. Stąd też oczywista analogia obu terminów: Kwantung i Kanton. Faktycznie w dialekcie kantońskim wymowa nazwy miasta jest zbliżona do wymowy w putong hua (ogólnochińskim dialekcie) czyli Guangzhou.

Przedruk dokonany za zgodą 

Źródło: szkoła Hung Gar Kuen