Beryl wz. 96
Beryl wz. 96 to polski karabinek automatyczny wprowadzony do uzbrojenia w 1998r. Konstrukcja broni została oparta o polski karabinek automatyczny Tantal wz. 88 (natomiast konstrukcja Tantala została oparta o skonstruowany w Polsce prototypowy karabinek automatyczny AKMS wz. 80 będący zmodernizowaną odmianą radzieckiego karabinka AKMS, który z kolei jest zmodernizowaną wersją radzieckiego karabinka AK znanego również jako AK-47). Broń działa na zasadzie odprowadzania gazów prochowych z przewodu lufy, ryglowanie następuje za pomocą obrotu zamka. Karabinek strzela natowskim małokalibrowym nabojem pośrednim 5,56x45mm, broń może być zasilana zarówno nabojem w amerykańskiej odmianie M193 jak i w belgijskiej SS109. Zasilanie odbywa się z dwurzędowych magazynków łukowych o pojemności 20 lub 30 naboi, magazynki wykonane są z tworzywa sztucznego. Zastosowano mechanizm spustowy z przełącznikiem rodzaju ognia umożliwiający strzelanie ogniem pojedynczym, ciągłym oraz 3 strzałowymi seriami, dźwignia przełącznika znajduje się z lewej strony broni. Dźwignia znajdująca się z prawej strony komory zamkowej w odróżnieniu od tej znanej z karabinka AK pełni jedynie funkcję bezpiecznika (w karabinku AK dźwignia znajdująca się z prawej strony broni pełni również funkcję przełącznika rodzaju ognia). Broń posiada metalową kolbę składaną na prawy bok komory zamkowej, lufa zakończona jest szczelinowym tłumikiem płomieni który pełni również funkcję nasadki do miotania granatów nasadkowych. Zastosowano mechaniczny celownik krzywkowy otwarty z nastawami od 100 do 1000m. Rozkładanie Beryla następuje poprzez odłączenie pokrywki która stanowi górną część komory zamkowej, zastosowanie takiego rozwiązania utrudnia montaż celownika optycznego, dlatego też nad komorą zamkową znajduje się wspornik umożliwiający montaż lunety. Łoże oraz chwyt pistoletowy zostały wykonane z tworzywa sztucznego, komora zamkowa wykonana jest metodą tłoczenia z blachy stalowej. Broń może być wyposażona w granatnik podwieszany Pallad, bagnet i półprzezroczyste magazynki. Niektóre karabinki użytkowane w Iraku były indywidualnie doposażane w drewniane łoże z przednim chwytem pistoletowym pochodzące z rumuńskich odmian karabinka AK. Na podstawie Beryla skonstruowano zmodernizowany karabinek Beryl wz. 2004, główne różnice w stosunku do Beryla wz. 96 to łoże z przednim chwytem pistoletowym, składana kolba o regulowanej długości, zmodyfikowana podstawa pod celownik optyczny oraz uniwersalne szyny montażowe Picatinny przymocowane po obu stronach łoża. Inne odmiany Beryla to subkarabinek Mini-Beryl wz. 96, prototypowy karabinek automatyczny Beryl Commando (wymiary pośrednie pomiędzy Berylem a Mini-Berylem), oraz samopowtarzalna odmiana sportowa Radom-Sport. Beryl jest dobrą bronią, jednak nie pozbawioną wad. Główne wady tej konstrukcji to nienajlepsza ergonomia oraz sposób rozkładania.
| wersja | Beryl wz. 96 | Mini-Beryl wz. 96 | Radom-Sport |
| nabój | 5,56x45mm | 5,56x45mm | 5,56x45mm |
| prędkość początkowa pocisku | 920m/s | 770m/s | 920m/s |
| energia kinetyczna pocisku | 1690J (nabój w wersji SS109) | 1186J (nabój w wersji SS109) | 1690J (nabój w wersji SS109) |
| długość lufy | 457mm | 235mm | 457mm |
| długość | 742mm z kolbą złożoną 943mm z kolbą rozłożoną | 525mm z kolbą złożoną 730mm z kolbą rozłożoną | 742mm z kolbą złożoną 990mm z kolbą rozłożoną |
| masa | 3,35kg bez magazynka 3,84kg z pełnym magazynkiem na 30 naboi | 3kg bez magazynka 3,54kg z pełnym magazynkiem na 30 naboi | około 3,5kg bez magazynka około 3,8kg z pełnym magazynkiem na 30 naboi |
| tryby ognia | pojedynczy, ciągły oraz 3 strzałowa seria | pojedynczy, ciągły oraz 3 strzałowa seria | pojedynczy |
| szybkostrzelność teoretyczna | 700 pocisków na minutę | 700 pocisków na minutę | tylko ogień pojedynczy |
Sportowy karabinek samopowtarzalny Radom-Sport
Subkarabinek Mini-Beryl wz. 96
Subkarabinek Mini-Beryl US z tłumikiem, jest to zmodyfikowany przez amerykanów Mini-Beryl wz. 96
StG44
StG44 (Sturmgewehr 44) to niemiecki karabinek automatyczny skonstruowany przez Hugo Schmeissera, jest to pierwsza broń tego typu produkowana na dużą skalę. Należy jednak zaznaczyć że nie była to pierwsza produkowana seryjnie broń zasilana nabojem pośrednim, znacznie wcześniej rozpoczęto produkcję amerykańskiego karabinka samopowtarzalnego M1 Carbine. Niemiecki karabinek wprowadzono do uzbrojenia w 1943r jako MP43/1 (Maschinepistole 43/1), później oznaczenie zmieniano na MP43, MP44 oraz ostatecznie na StG44. Nazwa Sturmgewehr jest podobno autorstwa Adolfa Hitlera. Broń działa na zasadzie odprowadzania gazów prochowych z przewodu lufy. Niektórzy twierdzą że StG44 jest pierwowzorem karabinka AK (AK-47), ale nie jest to prawda. Otóż w karabinku niemieckim zastosowano ryglowanie za pomocą przekoszenia zamka w płaszczyźnie pionowej, natomiast w radzieckim ryglowanie za pomocą obrotu zamka. Znaczne różnice pomiędzy StG44 a AK dotyczą również sposobu rozkładania broni, suwadła, umieszczenia sprężyny powrotnej, gniazda magazynka, przełącznika rodzaju ognia, zatrzasku magazynka i układu gazowego. Sturmgewehr 44 zasilany jest nabojem 7,92x33mm (7,92mm Kurz), zasilanie odbywa się z dwurzędowych magazynków łukowych o pojemności 30 naboi. Z karabinka można wystrzeliwać granaty nasadkowe. Broń posiada komorę gazową z regulatorem. Zastosowano kolbę stałą drewnianą, w kolbie znajduje się część sprężyny powrotnej oraz miejsce na przybory do czyszczenia broni. Mechanizm spustowy z przełącznikiem rodzaju ognia umożliwia strzelanie ogniem pojedynczym i ciągłym. Skrzydełko przełącznika rodzaju ognia znajduje się nad chwytem pistoletowym po obu stronach broni, skrzydełko bezpiecznika znajduje się z lewej strony karabinka. Zastosowano przyrządy celownicze składające się z muszki i celownika sektorowego z nastawami do 800m. Niektóre egzemplarze pierwszych serii produkcyjnych przystosowane były do montażu celownika optycznego ZF-41, spotykano również karabinki przystosowane do zamontowania lunety ZF-4 lub celownika noktowizyjnego Zielgerat 1229 Vampir należącego do noktowizorów generacji 0. Karabinki wyposażone w celownik noktowizyjny posiadały stożkowy tłumik płomieni. Pod koniec wojny powstał prototyp następcy StG44, był to StG45(M). Broń w założeniach miała być prostsza i łatwiejsza w produkcji, nie rozpoczęto jednak produkcji seryjnej. StG44 był bardzo dobrą bronią, jednak nie idealną. Główna wada tej konstrukcji to zbyt duża masa.
| wersja | StG44 |
| nabój | 7,92x33mm |
| prędkość początkowa pocisku | 690m/s |
| długość lufy | 419mm |
| długość | 980mm |
| masa | 4,9kg niezaładowany 6kg z pełnym magazynkiemna 30 naboi |
| magazynek | dwurzędowy łukowy o pojemności 30 naboi |
| szybkostrzelność teoretyczna | 470 pocisków na minutę |
Karabinek automatyczny StG44, na zdjęciu widoczna nakładka na lufę Vorsatz T wygięta pod kątem 30 stopni. Skonstruowano również nakładkę Vorsatz T wygiętą pod kątem 45 stopni. Nakładki Vorsatz T były przeznaczona dla piechoty i miały ułatwiać strzelanie z okopu, nakładki tego typu nie były produkowane seryjnie
Przeznaczona dla wozów bojowych nakładka Vorsatz P wygięta pod kątem 90 stopni nałożona na lufę StG44. Nakładki nie były produkowane seryjnie
Karabinek automatyczny StG44 z celownikiem optycznym ZF-4
StG44 z celownikiem noktowizyjnym Zielgerat 1229 Vampir. Jest to noktowizor generacji 0
Karabinek StG44, zdjęcie wykonane w Iraku po amerykańskiej interwencji
strony i filmy o StG44
| zobacz filmik | strzelanie z karabinka StG44 |
| zobacz filmik | film z Discovery, fragment dotyczący StG44 |
| wejdź na stronę | Polska strona o karabinku StG44 |
| wejdź na forum | Temat zawierający zdjęcia Stg44, znajdujący się na anglojęzycznym forum Military photos |
M1 Carbine
M1 Carbine to amerykański karabinek samopowtarzalny wprowadzony do uzbrojenia w 1941r. Broń działa na zasadzie odprowadzania gazów prochowych z przewodu lufy, ryglowanie następuje za pomocą obrotu zamka. M1 Carbine zasilany jest stosunkowo słabym amerykańskim nabojem pośrednim 7,62x33mm (.30 Carbine). Zasilanie odbywa się z dwurzędowych magazynków pudełkowych o pojemności 15 naboi, w 1945r wprowadzono również dwurzędowe magazynki łukowe o pojemności 30 naboi. Zastosowano drewnianą kolbę stałą przechodzącą w łoże, szyjkę kolby wyprofilowano w chwyt pistoletowy. Z tyłu kolby znajduje się otwór ułatwiający montaż pasa nośnego. Skonstruowano również wersję M1A1 wyposażoną w metalową kolbę składaną na lewy bok broni oraz chwyt pistoletowy. Broń posiada przerzutowy celownik przeziernikowy z nastawami na 150 i 300 jardów, na początku 1944r wprowadzono krzywiznowy celownik przeziernikowy z nastawami na 100, 200, 250 oraz 300 jardów. Na lufie znajduje się podstawa muszki, od 1944r zaczęto stosować lufę przystosowaną do montażu bagnetu M4. Na końcu lufy można zamontować nasadkę M8 która w połączeniu z celownikiem M15 umożliwia wystrzeliwanie granatów. W 1945r wprowadzono do uzbrojenia nową odmianę karabinka oznaczoną jako M2 Carbine, główna różnica w stosunku do pierwowzoru polegała na zastosowaniu przełącznika rodzaju ognia. Znajdujący się z lewej strony broni przełącznik umożliwiał strzelanie ogniem pojedynczym i ciągłym. Na podstawie M1 Carbine skonstruowano samopowtarzalny karabinek wyborowy T3 wyposażony celownik noktowizyjny M2 o powiększeniu 4x należący do noktowizorów generacji 0. Na podstawie karabinka automatycznego M2 Carbine skonstruowano automatyczny karabinek wyborowy M3, broń podobnie jak T3 wyposażona była w celownik noktowizyjny M2. Największe zalety M1 Carbine to nieduża masa i niewielkie wymiary, co ciekawe była to pierwsza seryjnie produkowana broń zasilana nabojem pośrednim.
| wersja | M1 | M1A1 | M2 |
| nabój | 7,62x33mm | 7,62x33mm | 7,62x33mm |
| prędkość początkowa | 593m/s | 593m/s | 593m/s |
| energia kinetyczna pocisku | 1300J | 1300J | 1300J |
| długość lufy | 458mm | 458mm | 458mm |
| długość | 904mm | 645mm z kolbą złożoną, 904mm z kolbą rozłożoną | 904mm |
| masa | 2,36kg niezaładowany | 2,36kg niezaładowany | 2,36kg niezaładowany |
| szybkostrzelność praktyczna | tylko ogień pojedynczy | tylko ogień pojedynczy | 750 pocisków na minutę |
Karabinek M1A1
Od góry: karabinek automatyczny M2 Carbine z bagnetem M4 oraz karabinek wyborowy M3 Carbine z celownikiem noktowizyjnym M2 należącym do noktowizorów generacji 0
Od lewej: pudełkowy dwurzędowy magazynek o pojemności 15 naboi i łukowy dwurzędowy magazynek o pojemności 30 naboi. Magazynki służą do zasilania karabinków M1, M2 i M3 Carbine
zobacz filmik z M1 Carbine
SKS
SKS (w Polsce znany jako ksS) to radziecki karabinek samopowtarzalny skonstruowany przez Siergieja Simonowa. Partia próbna karabinków została wykorzystana bojowo w 1945r, broń wprowadzono do uzbrojenia w 1949r. SKS działa na zasadzie odprowadzania gazów prochowych z przewodu lufy, ryglowanie następuje za pomocą przekoszenia zamka w płaszczyźnie pionowej. Po wystrzeleniu z magazynka ostatniego naboju zamek zatrzymuje się w tylnym położeniu na specjalnym zatrzasku. SKS nie posiada przełącznika rodzaju ognia, tak więc broń strzela tylko ogniem pojedynczym. Karabinek początkowo dostosowany był do radzieckiego naboju pośredniego 7,62x41mm (jest to pierwsza wersja naboju 7,62x39mm), broń produkowana seryjnie strzela nabojem pośrednim 7,62x39mm. Zasilanie odbywa się ze stałego dwurzędowego magazynka mieszczącego 10 naboi ładowanego za pomocą łódek nabojowych. SKS posiada celownik krzywkowy z nastawami od 100 do 1000m ze szczerbinką typu otwartego. Kolba jest stała drewniana przechodząca w łoże, szyjka kolby została wyprofilowana w chwyt pistoletowy. Na lufie znajduje się podstawa muszki oraz składany do tyłu bagnet, nie zastosowano tłumika płomieni. Jugosłowiańska odmiana Zastava M59/66 posiada regulator gazowy, lufę zakończoną nasadką oraz dodatkowy składany celownik zamontowany na lufie, dzięki temu wersja ta posiada możliwość wystrzeliwania granatów nasadkowych. Karabinek SKS bardzo dużą popularność zdobył w armii chińskiej, w której był ceniony za niezawodność oraz niezłą ergonomię. Chińska odmiana Type 56 była produkowana do lat 80-tych, kiedy to rozpoczęto produkcję skonstruowanego na podstawie AK karabinka automatycznego Type 81. Co ciekawe niektóre karabinki SKS były używane jako sztucery myśliwskie. SKS był dobrą bronią, jednak mimo swych zalet został szybko wyparty z uzbrojenia większości armii przez karabinek automatyczny AK.
| wersja | SKS | Zastava M57/66 |
| nabój | 7,62x39mm | 7,62x39mm |
| długość lufy | 520mm | 550mm |
| długość | 1022mm | 1120mm |
| masa | 3,86kg niezaładowany | 4,1kg niezaładowany |
| magazynek | stały mieszczący 10 naboi | stały mieszczący 10 naboi |
Jugosłowiańska odmiana Zastava M59/66 z rozłożonym celownikiem przeznaczonym do miotania granatów nasadkowych
Konwersja karabinka SKS na broń w układzie bez kolby właściwej (bull-pup). Zmodyfikowany karabinek zasilany jest z magazynka wymiennego na 20 naboi
zobacz filmik z karabinkiem SKS
anglojęzyczna strona o karabinku SKS
FG42
FG42 to niemiecki karabin automatyczny skonstruowany jako uzbrojenie dla wojsk powietrznodesantowych. Konstrukcja miała być krótsza od karabinu powtarzalnego Mauser 98k oraz posiadać większą siłę ognia. Broń działa na zasadzie odprowadzania gazów prochowych z przewodu lufy, ryglowanie odbywa się za pomocą obrotu zamka. Co ciekawe FG42 strzela ogniem pojedynczym z zamka zamkniętego, a ciągłym z zamka otwartego. Zastosowano mechanizm spustowy z przełącznikiem rodzaju ognia umożliwiający strzelanie ogniem pojedynczym i ciągłym. Początkowo zastanawiano się nad możliwością przystosowania broni do amunicji pośredniej 7,92x33mm, ale ostatecznie karabin strzela silną amunicją karabinową 7,92x57mm która uniemożliwia w jego przypadku celne strzelanie seriami. Zasilanie odbywa się z dwurzędowych magazynków pudełkowych na 20 naboi, magazynki montowane są z lewej strony broni, co utrudnia obsługę leworęcznym. Zarówno łoże znajdujące się przed chwytem pistoletowym jak i kolba stała zostały wykonane z drewna. Zastosowano składane mechaniczne przyrządy celownicze, celownik jest przeziernikowy z nastawami od 200 do 1500m. Niektóre egzemplarze posiadały celownik optyczny ZF-41 o powiększeniu 1,5x. Aby umożliwić prowadzenie intensywnego ognia zastosowano masywną lufę, na jej końcu znajduje się urządzenie wylotowe umożliwiające miotanie granatów nasadkowych. Pod lufą można zamontować bagnet kłujący. Broń posiada składany dwójnóg zamontowany do rury gazowej (FG42 model 1) lub do lufy (FG42 model 2, FG42n/A). Najbardziej popularna odmiana to FG42n/A różniąca się od poprzednich wersji chwytem pistoletowym i mniejszą szybkostrzelnością teoretyczną. FG42 był mało udaną konstrukcją, która weszła do uzbrojenia mimo tego że jej rolę mógł przejąć karabinek automatyczny StG44 zasilany amunicją pośrednią. Największe wady FG42 to duży odrzut, skomplikowana konstrukcja, spora masa oraz nienajlepsza ergonomia. Po zakończeniu II wojny światowej amerykanie na podstawie FG42 skonstruowali prototypowy karabin maszynowy T44 zasilany taśmowo.
nabój: 7.92x57mm Mauser
waga: 5,44 kg
magazynek: 20 nabojów
szybkostrzelność na min: 750
prędkość początkowa pocisku: 762 m/s
zasięg: 550 metrów
Karabin automatyczny FG42 model 1
Amerykański karabin maszynowy T44 skonstruowany na podstawie FG42
zobacz filmik z FG42
Mosin wz. 1891
Mosin wz. 1891 (znany również jako Mosin-Nagant) to rosyjski karabin powtarzalny skonstruowany pod koniec XIXw. Zastosowano zamek czterotaktowy ślizgowo-obrotowy z dwoma ryglami. Konstrukcja posiada rozdzielacz uniemożliwiający podanie z magazynka więcej niż jednego naboju, jest to bardzo nietypowe rozwiązanie jak na broń powtarzalną. Zastosowano kolbę stałą drewnianą przechodzącą w łoże, celownik jest ramkowo-schodkowy, pod karabinem można zamontować czworograniasty bagnet kłujący. Mosin strzela radzieckim nabojem karabinowym 7,62x54R z wystającą kryzą, w latach 40-stych wprowadzono naboje z łuskami stalowymi, platerowanymi tombakiem, wprowadzono również pociski przeciwpancerno zapalające BS40. Zastosowano stały magazynek mieszczący 4 naboje, ładowanie następuje z pięcionabojowych łódek, tak więc ostatni nabój zostaje załadowany do komory nabojowej. Broń została zmodernizowana w latach 30-tych, tak powstał Mosin 1891/30 z celownikiem krzywiznowym. Na podstawie tej wersji skonstruowano odmianę wyborową z celownikiem optycznym oraz skrócone odmiany Mosin 1891/38 i Mosin 1891/44. W wersji wyborowej stosowano lunety PE o powiększeniu 4x lub PU o powiększeniu 3,5x. Co ciekawe używane w Polsce Karabiny wz.91 były przekalibrowanymi na nabój 7,92x57mm Mosinami. Po wojnie spotykano również Mosiny przekalibrowane na natowski nabój karabinowy 7,62x51mm. Tak więc karabin powtarzalny Mosin wz. 1891 był prostą i niezawodną bronią, która została w latach 50-tych zastąpiona karabinkiem automatycznym AK.
nabój 7.62x54mm R
Zasada działania powtarzalny
długość 1738 mm
Długość lufy 800 mm
waga 3,9 kg
magazynek 4 naboje
Mosin 1891/30 w wyborowej odmianie z celownikiem optycznym PE
zobacz filmik z Mosinem wz. 1891/44
instrukcja obsługi do Mosina wz. 1891/44 ze strony Wojsko i Technika