Karabin maszynowy to długa automatyczna (samoczynno-samopowtarzalna) broń wsparcia zasilana nabojem karabinowym, rozróżniane są ręczne karabiny maszynowe, lekkie karabiny maszynowe, ciężkie karabiny maszynowe oraz wielkokalibrowe karabiny maszynowe, oddzielną grupę stanowią karabinki maszynowe strzelające nabojem pośrednim.
BREN
BREN (Brno Enfield) to angielski ręczny karabin maszynowy wprowadzony do uzbrojenia w 1935r. Pod względem konstrukcyjnym jest to wersja czechosłowackiego ręcznego karabinu maszynowego ZB vz. 26 produkowana w Wielkiej Brytanii na licencji. Główne różnice pomiędzy obiema konstrukcjami polegają na zastosowaniu w BRENie lufy pozbawionej żebrowania, skróconej komory gazowej oraz dostosowaniu broni do angielskiego naboju karabinowego 7,7x56R mm (.303) z wystającą kryzą (ZB vz. 26 zasilany był nabojem 7,92x57mm). BREN działa na zasadzie odprowadzania gazów prochowych z przewodu lufy, ryglowanie odbywa się za pomocą przekoszenia zamka w płaszczyźnie pionowej, strzelanie następuje z zamka otwartego. Gniado magazynka znajduje się na górze komory zamkowej. Rozwiązanie takie powoduje że magazynek nie utrudnia prowadzenia ognia z dwójnogu, wymusza jednak przesunięcie przyrządów celowniczych. Zasilanie odbywa się z dwurzędowych magazynków łukowych o pojemności 30 naboi lub mało popularnych magazynków talerzowych na 100 naboi. Zastosowano lufę szybkowymienną zakończoną stożkowym tłumikiem płomieni, do lufy przymocowany jest chwyt transportowy. Pod lufą znajduje się rura gazowa do której przymocowany jest składany dwójnóg, broń można również zamontować na trójnogu. Zastosowano mechanizm spustowy z przełącznikiem rodzaju ognia umożliwiający strzelanie ogniem ciągłym i pojedynczym. Dźwignia przełącznika rodzaju ognia pełni rolę bezpiecznika, mechanizm uderzeniowy jest typu bijnikowego. Karabin posiada chwyt pistoletowy oraz kolbę stałą drewnianą wyposażoną w oporę naramienną, do kolby może być przymocowany chwyt transportowy. Zastosowano celownik krzywkowy ze szczerbinką typu otwartego z nastawami od 200 do 1000m. BREN stanowił uzbrojenie pomocnicze dział samobieżnych Archer i Sexton oraz uzbrojenie główne transportera opancerzonego BREN Carrier. W latach 60-tych BREN został zmodernizowany do standardu L4, modernizacja polegała na przystosowaniu broni do zasilania natowskim nabojem karabinowym 7,62x51mm. Modernizację przeprowadzono mimo tego że do uzbrojenia armii brytyjskiej wprowadzono nowoczesny uniwersalny karabin maszynowy L7A1 będący wersją belgijskiego FN MAG 58. Według wielu osób BREN był jednym z najlepszych ręcznych karabinów maszynowych, największa wada tej konstrukcji to przesunięcie przyrządów celowniczych utrudniające strzelanie leworęcznym.
| wersja | ZB vz. 26 | BREN Mk I | BREN Mk III | BREN L4A4 |
| nabój | 7,92x57mm | 7,7x56R mm | 7,7x56R mm | 7,62x51mm |
| prędkość początkowa pocisku | 762m/s | 745m/s | 730m/s | 823m/s |
| długość lufy | 600mm | 635mm | 565mm | 635mm |
| długość | 1160mm | 1156mm | 1090mm | 1156mm |
| masa lufy | 2,46kg | 2,85kg | 2,30kg | 2,72kg |
| masa | 8,84kg niezaładowany | 10,5kg niezaładowany | 8,75 niezaładowany | 9,5kg niezaładowany |
| szybkostrzelność teoretyczna | 500 pocisków na minutę | 600 pocisków na minutę | 480 pocisków na minutę | 500 pocisków na minutę |
| magazynek | dwurzędowy pudełkowy na 20 naboi | dwurzędowy pudełkowy na 30 naboi | dwurzędowy pudełkowy na 30 naboi | dwurzędowy pudełkowy na 30 naboi |
Czechosłowacki ZB vz. 26, jest to broń z której wywodzi się BREN
Od góry: BREN Mk III, BREN L4
BREN zamontowany na trójnogu
zobacz filmik z BRENem
Lewis
Lewis to angielski ręczny karabin maszynowy wprowadzony do uzbrojenia w 1915r, był to pierwszy produkowany na dużą skalę rkm. Broń działa na zasadzie odprowadzania gazów prochowych z przewodu lufy, ryglowanie następuje za pomocą obrotu zamka, strzelanie następuje z zamka otwartego. Bardzo ciekawą cechą Lewisa było zastosowanie spiralnej sprężyny powrotnej. Podobnie jak wiele innych karabinów maszynowych Lewis nie posiada przełącznika rodzaju ognia. W podstawowej wersji karabin strzela angielskim nabojem karabinowym 7,7x56R mm, ale używane były również odmiany na amerykański nabój 7,62x63mm, rosyjski 7,62x54R mm, francuski 6,5x8mm oraz japoński 7,7x58mm. Zasilanie odbywa się z magazynka talerzowego mieszczącego 47 naboi, używane były również magazynki talerzowe na 97 naboi, gniazdo magazynka znajduje się u góry broni. Lufa osłonięta jest aluminiową osłoną która miała poprawiać chłodzienie, do osłony został przymocowany dwójnóg. Zastosowano celownik ramkowy, podstawa muszki znajduje się na osłonie lufy. Kolba jest stała drewniana, nie zastosowano łoża, niektóre egzemplarze posiadały chwyt pistoletowy. W Lewisach które stanowiły uzbrojenie samolotów zamiast kolby zastosowano tylec z jednym chwytem. Bardzo często karabiny używane jako broń lotnicza oraz przeciwlotnicza pozbawione były osłony lufy. Karabin spotykany był również w odmianie podwójnie sprzężonej. Tak więc Lewis był dobrą bronią, co ciekawe był on używany do końca lat 40-stych, mimo wprowadzenia do uzbrojenia bardziej nowoczesnego ręcznego karabinu maszynowego BREN.
nabój- 7,5x56R mmwaga niezaładowanego- 12 kg
długość- 1283 mm
Długość lufy- 666 mm
Zasilanie- magazynek na 47 lub 97 naboi
Szybkostrzelność- 550 strzałów na min.
Type 92 zamontowany na trójnogu, jest to japońska odmiana Lewisa
Maxim
Nazwą Maxim nazywana jest rodzina karabinów maszynowych, które wywodzą się z ciężkiego karabinu maszynowego skonstruowanego w Anglii pod koniec XIXw. Broń systemu Maxima działa na zasadzie krótkiego odrzutu lufy, ryglowanie następuje za pomocą układu kolankowo dźwigniowego, strzelanie odbywa się z zamka otwartego. Zasilanie było taśmowe, lufa niewymienna. Jednym z karabinów maszynowych opartych o konstrukcję Maxima był niemiecki ciężki karabin maszynowy MG08 wprowadzony do uzbrojenia w 1908r. MG08 posiadał lufę chłodzoną wodą, strzelał niemieckim nabojem karabinowym 7,92x57mm, posiadał celownik ramkowy, zasilany był lewostronnie taśmą parcianą. Broń znajdowała się na podstawie saneczkowej lub na trójnogu. Na podstawie MG08 skonstruowano lekki karabin maszynowy MG08/15 w którym zmniejszono wodną chłodnicę lufy oraz zastosowano dwójnóg. Innym karabinem maszynowym skonstruowanym na podstawie konstrukcji Maxima był rosyjski ciężki karabin maszynowy Maxim wz. 1910 wprowadzony do uzbrojenia w 1910r. Strzelał on rosyjskim nabojem karabinowym 7,62x54R, posiadał lufę chłodzoną wodą, zasilany był lewostronnie z taśmy parcianej, posiadał celownik ramkowy i znajdował się na podstawie kołowej. W Anglii na podstawie konstrukcji Maxima skonstruowano ciężki karabin maszynowy Vickers, strzelał on angielskim nabojem karabinowym 7,7x56R, posiadał lufę chłodzoną wodą, zasilany był lewostronnie z taśmy parcianej i znajdował się na specjalnej podstawie. Vickers miał mniejszą wagę zarówno od MG08, jak i od Maxima wz. 1910. Tak więc karabiny maszynowe systemu Maxima były ciężkie i posiadały bardzo złożoną konstrukcję, jednak nadrabiały to bardzo dużą szybkostrzelnością praktyczną.
| wersja | MG08 | MG08/15 | Maxim wz. 1910 |
| nabój | 7,92x57mm | 7,92x57mm | 7,62x54R |
| długość lufy | 720mm | 720mm | 721mm |
| długość | 1200mm | 1400mm | 1067mm |
| masa | 23kg bez podstawy 43kg na podstawie trójnożnej 55kg na podstawie saneczkowej | 14kg niezaładowany 21kg z taśmą na 250 naboi | 23kg bez podstawy 67kg na podstawie kołowej |
| szybkostrzelność teoretyczna | 600 pocisków na minutę | 600 pocisków na minutę | 600 pocisków na minutę |
Ciężki karabin maszynowy MG08
Lekki karabin maszynowy MG08/15
M1918 BAR
M1918 BAR czyli Browning Auto Rifle to amerykański ręczny karabin maszynowy wprowadzony do uzbrojenia w 1918r, broń początkowo klasyfikowano jako karabin automatyczny ponieważ zakładano że będzie wypełniać lukę między karabinami a karabinami maszynowymi. Broń działa na zasadzie odprowadzania gazów prochowych, ryglowanie odbywa się za pomocą rygla wachliwego, strzelanie odbywa się z zamka otwartego. Karabin strzela amerykańskim nabojem karabinowym 7,62x63mm, zasilanie odbywa się z dwurzędowego magazynka pudełkowego o pojemności 20 nabojów. Przełącznik rodzaju ognia pełni rolę bezpiecznika, jego skrzydełko znajduje się z lewej strony broni, co ciekawe od wersji M1918A2 w przełączniku rodzaju ognia jest opcja zmniejszenia szybkostrzelności teoretycznej zamiast opcji ognia pojedynczego. Wyciąg sprężynujący umieszczony jest w zamku, mechanizm uderzeniowy typu bijnikowego. BAR posiada drewnianą kolbę stałą oraz drewniane łoże, broń nie posiada chwytu pistoletowego, zamiast niego zastosowano odpowiednio wyprofilowaną kolbę. Lufa jest wymienna zakończona tłumikiem płomieni, od wersji M1918A1 do rury gazowej przymocowywano składany dwójnóg a w kolbie zaczęto stosować oporę naramienną, chwyt transportowy zaczęto stosować od wersji M1918A2. Karabin posiada mechaniczne przyrządy celownicze z celownikiem ramkowym z nastawami do 1600 yardów. Tak więc ręczny karabin maszynowy M1918 BAR był udaną konstrukcją. M1918 został zastąpiony uniwersalnym karabinem maszynowym M60 który strzela natowskim nabojem karabinowym 7,62x51mm.
nabój-7,62x63mmzasada działania-odprowadzanie gazów z lufy
szybkostrzelność-550 lub 350naboi na min.
prędkość początkowa naboju-800m/s
waga-8,8kg pusty
długość-1219mm
Ręczny karabin maszynowy M1918 BAR, jest to pierwsza wersja produkcyjna
Ręczny karabin maszynowy M1918A1 BAR
M1919
M1919 to amerykański ciężki karabin maszynowy powstały w wyniku modyfikacji karabinu maszynowego M1917. Modyfikacja polegała głównie na rezygnacji z chłodzenia za pomocą wody, dzięki czemu zmniejszono masę konstrukcji. Broń działa na zasadzie krótkiego odrzutu lufy, ryglowanie następuje za pomocą rygla klinowego o ruchu pionowym, strzelanie następuje z zamka zamkniętego. Karabin strzela amerykańskim nabojem karabinowym 7,62x63mm. Zasilanie lewostronne z metalowej taśmy rozsypnej, możliwe jest użycie taśmy parcianej z karabinu maszynowego M1917, donośnik przesuwakowy przesuwa taśmę podczas powrotu zamka. Przyrządy celownicze są mechaniczne zamknięte, zastosowano celownik ramkowy z nastawami do 2400 yardów. M1919 posiada lufę wymienną, lufę osłania metalowa osłona z otworami które mają poprawiać chłodzenie. Karabin montowany jest trójnogu, możliwy jest również montaż na obrotnicach. Broń została zmodernizowana w latach 30-tych, tak powstał M1919A4 występujący w odmianie z chwytem pistoletowym i pokładowej. W latach 40-tych wprowadzona do uzbrojenia została wersja M1919A6 posiadająca montowany do osłony lufy dwójnóg, chwyt transportowy i kolbę, wersja ta zaliczana jest do lekkich karabinów maszynowych. Na podstawie M1919 skonstruowano również czołgowy karabin maszynowy M37. Co ciekawe niektóre egzemplarze M1919 zostały przystosowane do strzelania natowskim nabojem karabinowym 7,62x51mm. Tak więc karabin maszynowy M1919 był bardzo dobrą i niezawodną bronią, która została zastąpiona przez uniwersalny karabin maszynowy M60.
nabój- 7,62x63mmzasada działania- krótki odrzut lufy
zasilanie- taśmowe
masa lufy- 6,35kg
masa broni- 14,06kg pusty
liczba bruzd w lufie- 4
szybkostrzelność teoretyczna- 400 pocisków na minutę
zasięg- 1000m
Ciężki karabin maszynowy M1919A4
zobacz filmik M1919
M2HB
M2HB (M2 Heavy Barrel) to amerykański wielkokalibrowy karabin maszynowy wprowadzony do uzbrojenia w 1938r. Broń wywodzi się z wkm-u M2, który z kolei jest zmodyfikowaną wersją wkm-u M1921 skonstruowanego przez Johna Browninga. M2HB działa na zasadzie krótkiego odrzutu lufy, ryglowanie odbywa się za pomocą rygla klinowego o ruchu pionowym, strzelanie następuje z zamka zamkniętego. Karabin zasilany jest nabojem wielkokalibrowym 12,7x99mm. Zasilanie lewostronne lub prawostronne z metalowej taśmy rozsypnej. Z lewej lub prawej strony broni może być przymocowana skrzynka amunicyjna mieszcząca taśmę na 100 naboi. Zastosowano donośnik przesuwakowy, mechanizm uderzeniowy jest typu iglicznego. Broń posiada lufę wymienną, do której przymocowano chwyt transportowy. Lufa na krótkim odcinku osłonięta jest perforowaną osłoną, niektóre lufy wyposażone są w wkładkę stellitową zwiększającą trwałość lufy. Zastosowano mechanizm spustowy pozbawiony przełącznika rodzaju ognia, umożliwiający strzelanie jedynie ogniem ciągłym. Co ciekawe mimo braku przełącznika rodzaju ognia z M2HB można strzelać ogniem pojedynczym. Aby strzelać ogniem pojedynczym należy włączyć zaczep zamka, który zatrzymuje zamek w tylnym położeniu po każdym strzale. Z tyłu broni znajduje się tylec z dwoma chwytami. Karabin posiada celownik ramkowy z nastawami od 100 do 2600 jardów, możliwe jest zamontowanie celownika optycznego. Broń może być zamontowana na podstawie trójnożnej M3 lub podstawie przeciwlotniczej M63. Karabin stanowi uzbrojenie wozów bojowych np. czołgów M4 Sherman, M26 Pershing, M48 Patton, M60 Patton, M1 Abrams, transporterów opancerzonych M2 Half-Track, M113, samobieżnego zestawu przeciwlotniczego M16 MGMC, samolotów myśliwskich i bombowych oraz niewielkich jednostek pływających. Broń stanowi również uzbrojenie niektórych wersji samochodów Willys Jeep i HMMWV. Podczas wojny w Wietnamie karabin maszynowy M2HB wykorzystywano w roli wielokalibrowego karabinu wyborowego. W latach 70-tych w Belgii skonstruowano zmodernizowaną wersję M2HB-QCB (M2 Heavy Barrel- Quick Change Barrel) wyposażoną w szybkowymienną lufę. Również w Belgii na podstawie M2HB skonstruowano przeciwlotniczy karabin maszynowy M3M. W USA powstała natomiast odmiana M2GPHMG (M2 General Purpose Heavy Machine Gun) różniącą się od standardowej wersji mniejszą masą i szybkowymienną lufą. Wielkokalibrowy karabin maszynowy M2HB to bardzo udana konstrukcja, broń nadal znajduje się w uzbrojeniu amerykańskiej armii.
| wersja | M2HB |
| nabój | 12,7x99mm |
| prędkość początkowa pocisku | 850m/s |
| długość lufy | 1143mm |
| długość | 1650mm |
| masa lufy | 11,8kg |
| masa | 36kg niezaładowany 56kg niezaładowany zamontowany na trójnogu |
| zasilanie | lewostronne lub prawostronne, taśma rozsypna |
| szybkostrzelność teoretyczna | 450 pocisków na minutę |
Podwójnie sprzężony M2HB
M2HB zamontowany na samochodzie HMMWV
M2HB zamontowany na wieży czołgu M60 Patton
M2HB zamontowany na wieży czołgu M1A1 Abrams
Samobieżny zestaw przeciwlotniczy M16 MGMC. Pojazd uzbrojony jest w 5 wielkokalibrowych karabinów maszynowych M2HB
Wielkokalibrowy karabin maszynowy M2HB na podstawie trójnożnej M3
M2HB na podstawie przeciwlotniczej M63
Lotniczy karabin maszynowy M3M skonstruoany na podstawie M2HB
zobacz filmik z M2HB
anglojęzyczna strona o M2HBy