Choroba refluksowa przełyku. Zgaga stop.

Zajmiemy się dzisiaj jedną z najczęstszych dolegliwości ze strony układu pokarmowego - mianowicie popularnym refluksem (GERD - gastroesophageal reflux disease). Po zapoznaniu się z treścią posta będziesz wiedzieć co to jest refluks, jak się objawia, jak można go leczyć, jakie może dawać powikłania.

Przekażę Ci ponadto wiele innych, cennych informacji związanych z tematem. Jeśli cokolwiek jest dla Ciebie niejasne, albo zostało przeze mnie pominięte - proszę powiadom mnie o tym w komentarzu.

Dzięki Tobie ten post może być jeszcze lepszy!

Co to jest refluks?

1. Choroba refluksowa przełyku to obecność typowych objawów podmiotowych (subiektywnych objawów zgłaszanych lekarzowi przez Pacjenta) lub uszkodzenia śluzówki przełyku spowodowanych patologicznym(nieprawidłowym) zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku. Czyli mówiąc prościej: są to objawy związane z cofaniem się treści pokarmowej z żołądka do przełyku.

Jak często występuje, co go powoduje?

2. Nie ma dokładnych badań epidemiologicznych oceniających rozpowszechnienie GERD w Polsce. Wiemy natomiast, że w populacji rozwiniętych krajów zachodnich 25% osób dorosłych miewa typowe objawy co najmniej raz w miesiącu, 12% co najmniej raz w tygodniu, a 5% codziennie.

3. Badania ankietowe wykazały, że u 34% osób zgłaszających się z różnych przyczyn do poradni lekarza rodzinnego są podstawy do rozpoznania lub leczenia GERD niezależnie od pierwotnego celu wizyty.

4. Częstość występowania refluksu zwiększa się wraz z wiekiem - osoby starsze chorują częściej.

5. Najczęstsze przyczyny powodujące refluks to: zaburzenia czynności dolnego zwieracza przełyku (na rysunku przedstawiony jako połączenie żołądkowo-przełykowe), zaburzenia opróżniania żołądka, otyłość, ciąża.

6. Refluks może występować w przebiegu niektórych chorób obejmujących cały organizm takich jak: cukrzyca czy polineuropatia alkoholowa.

7. Dolegliwości mogą powodować przyjmowane przez chorego leki obniżające ciśnienie dolnego zwieracza przełyku: np. doustne środki antykoncepcyjne, B2 - mimetyki, azotany. Jeśli przyjmujesz leki i odczuwasz dolegliwości związane z refluksem porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem!

8. Rozwojowi GERD sprzyja przepuklina rozworu przełykowego.

9. W ponad połowie przypadków dodatkowym czynnikiem uszkadzającym błonę śluzową mogą być kwasy żółciowe, których obecność jest następstwem wcześniejszego refluksu treści dwunastnicy do żołądka.

Objawy związane z występowaniem GERD dzielimy na typowe (przełykowe) i nietypowe (pozaprzełykowe). Objawy alarmujące.

10. Objawy typowe: zgaga (uczucie pieczenia, palenia za mostkiem), puste odbijania oraz cofanie się treści żołądkowej do przełyku, dolegliwości nasilają się w pozycji leżącej na wznak, przy pochylaniu się i podczas parcia, zwłaszcza po obfitym lub tłustym posiłku.

11. Objawy nietypowe mogą występować bez objawów typowych. Są to: chrypka, szczególnie poranna (spowodowana drażnieniem strun głosowych przez zarzucaną treść żołądkową), suchy kaszel lub świszczący oddech - objawy jak w astmie, ból w klatce piersiowej - najczęstsza (50%) przyczyna niesercowego bólu zamostkowego.

12. GERD może przebiegać bezobjawowo. Wówczas chorobę stwierdza się przypadkowo podczas endoskopii.

13. Bezwzględnym wskazaniem do wykonania gastroskopii są objawy alarmujące: zaburzenia połykania(dysfagia), bolesne przełykanie(odynofagia) chudnięcie, wymioty, krwawienie, niedokrwistość. Objawy te mogą wskazywać na obecność pozapalnego zwężenia lub nowotworu w przełyku.

14. GERD zwykle jest chorobą przewlekłą przebiegającą z okresami zaostrzeń i remisji. Nieleczony może prowadzić do poważnych powikłań. W każdym przypadku powoduje znaczne pogorszenie jakości życia chorych.

Jakie się wykrywa GERD?

15. W typowych przypadkach GERD można rozpoznać jedynie na podstawie obrazu klinicznego przez analizę charakteru, czasu trwania i nasilenia objawów.

16. Umiarkowanie nasilone objawy, które występują od niedawna, upoważniają do rozpoczęcia leczenia bez konieczności wykonywania dodatkowych badań. Potwierdzeniem rozpoznania jest szybkie ustąpienie podczas leczenia.

17. RTG (prześwietlenie) po podaniu kontrastu - ma ograniczoną przydatność.

18. Endoskopia z pobraniem wycinka ze śluzówki przełyku jest “najlepszym” badaniem do rozpoznania refluksu.

19. 24 godzinne monitorowanie pH w przełyku - jest dobrym badaniem do oceny rzeczywistego nasilenia refluksu.

20. Refluks dwunastniczo-żolądkowo-przelykowy może być wykrywany za pomocą metody spektrofotometrycznej poprzez potwierdzenie obecności bilirubiny w przelyku - BIlitec 2000

Jak leczyć GERD?

Leczenie niefarmakologiczne

21. Lecznie GERD zwykle rozpoczyna się od zaleceń dotyczących modyfikacji stylu życia.

22. Przyjmuj posiłki najpóźniej 2 - 3 h przed snem

23. Unieś wezgłowia łóżka. Możesz podlożyć cegly lub drewniane bloki pod nogi lożka.

24. Anatomiczna bariera antyrefluksowa działa znacznie lepiej podczas snu na lewym boku.

25. Przestań palić papierosy.

26. Odpowiednia dieta: spróbuj sam zidentyfikować te składniki pokarmowe, ktore wpływaja na nasilenie objawów. Najczęściej są to: tłuszcze, owoce cytrusowe, potrawy oparte na soku pomidorowym, kawa(także bezkofeinowa) czekolada i alkohol.

27. Zmniejszenie masy ciała u osób otyłych - głównym niekorzystnym czynnikiem w GERD jest nadwaga, zwłaszcza gdy BMI przekracza 25 kg/m2

28. Unikaj leków mogących zmniejszać ciśnienie w obrębie dolnego zwieracza przełyku: metyloksantyn, azotanów, blokerów kanału wapniowego, B2- mimetyków

Leczenie farmakologiczne

29. Powszechnie akceptowana strategia postępowania w GERD zakłada rozpoczęcie leczenia od najskuteczniejszej grupy leków, którymi są inhibitory pompy protonowej (IPP) - leki hamujące wydzielanie kwasu solnego. U większości chorych powodują one szybkie ustąpienie objawów klinicznych niezależnie od stopnia zapalenia przełyku i powrót parametrów jakości życia do wartości prawidłowych.

30. Wstępne leczenie powinno trwać 4 - 8 tygodni. IPP powinny być stosowane raz na dobę 30 - 45 minut przed śniadaniem, ponieważ wtedy najlepiej hamują aktywność pomp protonowych stymulowanych posiłkami. Dawki standardowe: 20 mg omeprazolu lub 30mg lanzoprazolu lub 40 mg pantoprazolu.

31. Po zakończeniu wstępnego 4 - 8 tygodniowego leczenia choroby refluksowej za pomocą IPP tylko u nielicznych chorych uzyskuje się trwałą remisję objawów.

32. W ciągu kolejnych 6-12 miesięcy od odstawienia leków dochodzi do nawrotu aż w 80% przypadków. Dlatego większość chorych wymaga leczenia przewlekłego, które polega na indywidualnym dobraniu najmniejszej skutecznej dawki IPP utrzymującej remisję objawów i niedopuszczającej do nawrotu choroby.

33. Ostatnio wykazano, że refluks żółciowy może być przyczyną utrzymywania się objawów klinicznych choroby mimo leczenia IPP.

34. Umiarkowaną poprawę może spowodować sukralfat stosowany w zawiesinie lub leki neutralizujące zawierające wodorotlenek glinu.

35. Przewlekle leczenie antagonistami receptora H2 np. Ranigast jest skuteczniejsze niż placebo, ale zastosowanie tej grupy leków jest ograniczone z powodu szybkiego rozwoju zjawiska tolerancji.

36. Ciąża jest sytuacją szczególną. U kobiet ciężarnych leczeniem z wyboru w GERD jest leczenie niefarmakologiczne - modyfikacja stylu życia i odpowiednia dieta.

Leczenie operacyjne

36. W sytuacji gdy leczenie zachowawcze nie przynosi trwałej poprawy pomimo stosowania leków w maksymalnych dawkach, rozważa się leczenie operacyjne, zwłaszcza u osób młodych. Najczęściej wykonywanym zabiegiem jest wytworzenie wokół dalszego odcinka przełyku “kołnierza” ze sklepienia żołądka(fundoplikacja).

37. Chorzy skutecznie leczeni IPP nie powinni być kandydatami do fundoplikacji. Z powodu ryzyka powikłań mają oni więcej do stracenia niż do zyskania, tym bardziej że zabieg antyrefluksowy nie zmniejsza ryzyka rozwoju raka przełyku.

Czy po wyleczeniu zapalenia przełyku należy wykonać kontrolną gastroskopię?

38. Rutynowe powtarzanie badania endoskopowego po wyleczeniu zapalenia przelyku nie jest uzasadnione. Wykazano, że ryzyko progresji zapalenia w ciągu 20 lat obserwacji jest niewielkie, a skuteczność IPP w gojeniu zmian nadżerkowych w przełyku sięga 90%.

39. Tylko u mniej niż 5% chorych zgłaszających sie do lekarzy rodzinnych z powodu GERD stwierdza się zapalenie przełyku takiego stopnia, że wiąże się z istotnym ryzykiem powikłań miejscowych. Nadzór endoskopowy po leczeniu może być zatem uzasadniony u osób z rozleglym zapaleniem lub owrzodzeniem u ktorych leczenie za pomocą IPP charakteryzuje się większym odsetkiem niepowodzeń.

Powikłania GERD

40. Przelyk Baretta - pojawia się nieprawidłowy nabłonek w dolnym odcinku przełyku, nie powoduje objawów podmiotowych można go rozpoznać tylko w endoskopii z pobraniem wycinka. Przelyk Baretta jest stanem przedrakowym. Innymi powikłaniami są: zwężenie przełyku, krwawienie, rak gruczołowy.

Jak można zapobiegać GERD?

41. Korzystne jest zaprzestanie palenia tytoniu, odpowiednia dieta, w tym ograniczenie spożycia kawy oraz normalizacja masy ciala.

Na zakończenie…

42. W większości przypadków rozpoznanie choroby nie wymaga specjalistycznych testów diagnostycznych, a leczenie jest proste i długotrwale, podobnie jak leczenie np. nadciśnienia tętniczego.

43. Utrzymujące się przez wiele lat objawy GERD szczególnie u osób po 45 r.ż. oraz objawy wskazujące na ryzyko powikłań w przełyku powinny być wskazaniem do wykonania gastroskopii w wyspecjalizowanych pracowniach endoskopowych.

44. Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że przewlekle leczenie IPP jest bezpieczne, nawet jeśli jest prowadzone z użyciem dawek ponadstandardowych. Najdłuższy okres obserwacji w czasie stałego stosowania IPP wynosi 11 lat i nie potwierdza istotnego zagrożenia działaniami niepożądanymi tej grupy leków.

Mam nadzieję, że udało mi się przybliżyć Ci temat choroby refluksowej. Jeśli czegoś nie rozumiesz, masz jakiekolwiek pytania lub zwyczajnie chcesz wyrazić swoją opinię – zapraszam do komentowania posta.

Pozdrawiam zdrowo!
lek. Konrad Kokurewicz

Jeśli odczuwasz niedosyt związany z tematem możesz jeszcze obejrzeć video w języku angielskim tutaj

Artykuł pochodzi z bloga http://kokurewicz.wordpress.com