JustPaste.it

Stan wojenny

Przeprowadzenie zamachu wojskowego w Polsce - wprowadzenie stanu wojen-nego - mimo wielu sygnałów docierających do członków i przywódców Solidarno-.ści, zaskoczyło całe społeczeństwo polskie. Na podstawie szczegolnych regulacji prawnych, uprawnień Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego - władz stanu wojen-nego - ograniczono prawa obywatelskie: internowano (zatrzymano) ok. 6 tys. członków Solidarności, związkow i stowarzyszen działających niezależnie od władz; ograniczono działalność związków i stowarzyszeń; wprowadzono ograniczenia w przemieszczaniu się - godzina milicyjna od godz. 22 do 6 rano; zakazano organizowania strajków, manifestacji, a zakłady pracy zmiłitaryzowano.

Kościół katolicki potępił zlamanie prawa, aresztowania i internowanie wie-lu działaczy Solidarności. Stanął w obronie praw człowieka, godnosci osoby, domagał się wypuszczenia internowanych na wolność, przywrócenia działalno-ści NSZZ Solidarność. Wobec delegalizacji Solidarnosci Kościoł stał się jedyną siłą opozycyjną w państwie, mogącą oficjalnie prezentować swoje stanowisko. Jednocześnie duchowni wezwali wiernych do zachowania spokoju.

Solidarność została znacznie osłabiona przez liczne aresztowania i interno-wanie prawie wszystkich przywódców Związku. Nieliczni ukrywali się i rozpo-częli prowadzenie podziemnej działalności związkowej - wydawano podziemne biuletyny informacyjne, ulotki, czasopisma, działała podziemna radiostacja. Duże znaczenie dla internowanych i ich rodzin miała pomoc z zagranicy udzielana przez powstałe w Brukseli Biuro Koordynacyjne NSZZ Solidarność.

Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami w zakładach pracy wybuchły strajki -wobec braku możliwości komunikowania się (zawieszona łączność telefonicz-na, rozmowy kontrolowane) - prowadzone w sposób chaotyczny. Strajki, które wybuchły w Stoczni Gdańskiej, stoczni szczecińskiej, w "Pafawagu" we Wrocła-wiu, i w innych miejscach systematycznie rozbijano i likwidowano przy pomocy interwencji specjalnych oddziałów ZOMO. Do najbardziej dramatycznych walk doszło w kopalni węgla kamiennego Wujek w Katowicach - zginęło 9 górników.

Społeczeństwo polskie, wobec stosowania terroru, przyjmowało różne posta-wy manifestowania własnych uczuć i przekonań - bojkot rządowej telewizji, radia, kin (także aktorzy nie przyjmowali propozycji angaży)., 1 maja 1982 r. odbyły się pochody protestacyjne i manifestacje zwolennikow Solidarnosci, 13 maja przyniósł wielkie manifestacje w Krakowie, Warszawie i w innych miastach. Interweniowały służby policyjne, padli zabici i ranni. Od tej pory Pola-cy "czcili" każdy trzynasty dzień miesiąca na pamiątkę wprowadzenia stanu wo-jennego biorąc udział w mszach świętych w intencji ojczyzny i zabitych, po których odbywały się manifestacje.W obliczu pogarszającej się sytuacji gospodarczej kraju 2 połowa 1982 r. przyniosła nową falę zamieszek i manifestacji, które zostały krwawo stłumione przez władze. Dotkliwym ciosem była formalna delegalizacja NSZZ Solidnr-ność w październiku 1982 r

W listopadzie 1982 r. bez żadnych warunków wstępnych został zwolniony z internowania Lech Wałęsa. W grudniu 1982 r. na mocy ustawy sejmowej, w ob-liczu możliwości zawieszenia stanu wojennego, wprowadzono szezególne regula-eje prawne: w sytuacji pozornie normalnej pełną kontrolę w państwie sprawowa-ły władze stanu wojennego. Ocena zasadności wprowadzenia stanu wojennego w Polsce budziła i nadal budzi wśród historyków i społeczeństwa polskiego liczne emocje i kontrowersje: ceną za utrzymanie się przy władzy komunistycznego reżimu była śmierć kilkuset osób; społeczeństwo ostatecznie przestało ufać wła-dzy; nie można zapomnieć o międzynarodowym kontekście wprowadzenia stanu wojennego - została powstrzymana pomoc gospodarcza z Zachodu, większość państw nałożyła embargo na kontakty gospodarcze z Polską - nieoficjalnymi środkami płynęła pomoc dla Polaków.

31 grudnia 1982 r. Rada Państwa zawiesiła stan wojenny na terenie całego kraju, w styczniu 1983 r. z inicjatywy władz powstał Patriotyczny Ruch Odrodze-nia Narodowego (PRON). W zamyśle miał to być ruch ogólnopolski skupiający Polaków z różnych środowisk. W praktyce, wobec swojego rodowodu i brutal-nych metod rządów władz wojskowych i komunistycznych, spotkał się z bojko-tem zdecydowanej większości środowisk. Wielkie znaczenie dla Polaków miała II pielgrzymka papieska 21-23 czerwca 1983 r. Ojciec Święty nie potępił jedno-znacznie stanu wojennego i jego uczestników, jednak opowiedział się za słusznym i niezbywalnym prawem człowieka do swobody przekonań i zrzeszania się. Pola-cy zostali pokrzepieni nadzieją i otuchą do dalszej pracy i walki o swoje słuszne prawa.

22 lipca 1983. zniesiono stan wojenny w Polsce, ale pozostało w mocy antydemokratyczne ustawodawstwo stanu wojennego. Gospodarka polska w okresie stanu wojennego była w katastrofalnym położeniu: spadł dochód narodowy; zmniejszyły się nakłady na inwestycje; obniżyła się stopa życiowa ludności; zdecydowana większość artykułów żywnościowych i niektóre produk-ty gospodarcze były na kartki; półki świeciły pustkami, a wobec braków wielu artykułów, kwitła korupcja, czarny rynek i łapówkarstwo; pogłębiał się kryzys w mieszkalnictwie, wydłużały się kolejki oczekujących na mieszkanie; spadły realne płace; drastycznie wzrosły ceny wielu artykułów, co jedynie w nieznacznej mierze ustabilizowało rynek. Zerwanie więzi z państwami zachodnimi przyczyni-ło się do wstrzymania napływu kredytów. Gospodarka polska była na skraju bankructwa, dług państwa wzrastał w przyspieszonym tempie. Stan wojenny nie doprowadził do poprawy sytuacji gospodarczej kraju, przyczynił się w praktyce odgórnego, socjalistycznego sterowania gospodarką do pogłębienia się i utrwale-nia tendencji kryzysowych.