Wielostronność współczesnego barteru pozwala przedsiębiorstwom płacić za własne potrzeby, własnym produktem, przy czym odbiorca i dostawca nie musi być tym samym podmiotem...
"(...)Wymiana barterowa jest skomplikowana, kosztowna i czasochłonna, wymaga bowiem zetknięcia się dwóch kontrahentów, dysponujących wzajemnie potrzebnymi sobie rodzajami towarów w odpowiednich ilościach (...)" Tak kojarzy się wielu przedsiębiorcom barter, co więcej skojarzenie to jest jak najbardziej prawidłowe, pod warunkiem jednak, że mowa o klasycznej, dwustronnej wymianie towar za towar.
Rzecz ma się zupełnie inaczej, gdy w grę wchodzi barter wielostronny. Ta nowoczesna forma wymiany powstała wraz z rozwojem technologii informatycznych i przez ostatnie 10 lat zdobyła znaczną popularność w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych. Z jej zalet korzysta obecnie ponad połowa firm z listy 500 największych przedsiębiorstw prestiżowego amerykańskiego tygodnika FORTUNE. Jak grzyby po deszczu powstają firmy zajmujące się organizowaniem tego typu transakcji – na świecie jest już ich ponad 1,5 tys. i liczba ta stale rośnie.
Wielostronność współczesnego barteru pozwala przedsiębiorstwom płacić za własne potrzeby, własnym produktem, przy czym odbiorca i dostawca nie musi być tym samym podmiotem, a wartość podlegających wymianie towarów nie musi być identyczna (jak miało to miejsce w klasycznym barterze).
Jak to możliwe? Wielostronna wymiana jest zorganizowana przez tzw. platformy barteru wielostronnego - firmy, których zadaniem jest wzajemne kojarzenie potrzeb przedsiębiorstw i rozliczanie transakcji barterowych w oparciu o umowną jednostkę rozliczeniową (UJR) w Polsce - Złotówkę Barterową BPLN, która stanowi ekwiwalent pieniądza.
Transakcje odbywają się niemal identycznie jak zwykłe transakcje kupna-sprzedaży, przy czym środkiem płatniczym jest BPLN. Platforma pełni rolę izby rozrachunkowej, która ewidencjonuje i rozlicza transakcje na kontach rozrachunkowych uczestników. Można powiedzieć, że w części realizuje analogiczne funkcje, do tych realizowanych przez bank w rozliczeniach pieniężnych. W efekcie przedsiębiorca może zrealizować zakup np. surowców do produkcji czy usług obcych, nie wydatkując na ten cel gotówki. Płatność następuje w Złotówce Barterowej BPLN, a więc de facto, własnym produktem lub usługą.
Wzrost sprzedaży, obniżka kosztów
Firmy organizujące wymianę barterową zrzeszają przeważnie od kilkuset do kilku tysięcy podmiotów gospodarczych, niejednokrotnie dysponując międzynarodowym zasięgiem.
Podmioty-uczestnicy platformy wymieniają się dzięki niej wzajemnie informacjami o swoim zapotrzebowaniu, a motywacją do składania zapytań przez platformę jest właśnie możliwość rozliczenia transakcji w barterze. Uczestnicy preferują dostawców z platformy, gdyż wiedzą, że mogą zapłacić im własnym produktem (poprzez rozliczenie wielostronne), co zawsze jest bardziej korzystne od rozliczenia pieniężnego.
W czym konkretnie przejawiają się owe korzyści?
Jedną z nich jest dźwignia barterowa – zjawisko, które w pewnym uproszczeniu polega na tym, że zakupy towarów/usług za BPLN(za własne produkty) kosztują tylko tyle ile koszt wytworzenia dodatkowej produkcji np. Firma EKOFOODI, producent dżemu ekologicznego zakupująca, co miesiąc odzież roboczą postanowiła skorzystać z usług platformy barterowej.
Po pierwszym miesiącu znalazła klienta na własne produkty – transakcja została w całości rozliczona w barterze: sprzedaż: 1000 słoików z dżemem – 1000 BPLN (równowartość 1000 zł) Koszt wytworzenia sprzedanych produktów wyniósł 750 zł. Za uzyskane w ten sposób BPLN firma kupiła w ramach platformy odzież roboczą: koszty: odzież robocza – 1000 BPLN (równowartość 1000zł)
Jak łatwo zauważyć rzeczywisty koszt zakupu odzieży równał się kosztom wytworzenia słoików z dżemem – 750 zł. Efekt dźwignii wyniósł: 1000 zł – 750zł = 250 zł.
Kolejną korzyścią jest bezpieczeństwo transakcji barterowych.
Ich dojście do skutku jest warunkowane przez platformę posiadaniem pokrycia w BPLN przez stronę kupującą. Transakcja jest autoryzowana tylko w przypadku gdy kupujący ma wystarczającą ilość BPLN na swym koncie w izbie rozrachunkowej. W przeciwnym wypadku transakcja nie może dojść do skutku. Eliminowane jest w ten sposób ryzyko braku zapłaty – sprzedający z chwilą autoryzacji ma stuprocentową pewność rozliczenia. Platforma jest swego rodzaju klubem firm, które decydują się na rozliczenia barterowe w celu maksymalizacji sprzedaży i zysku. Wzajemne korzyści oraz zasięg platform powoduje, że są one mocnym narzędziem marketingowym, które prowadzi wprost do wzrostu sprzedaży i obniżki kosztów uczestników.
Barter- sposób na płynność
Zastosowanie rozliczeń barterowych wpływa dodatnio na płynność finansową przedsiębiorstwa. Przede wszystkim część kosztów może zostać pokryta BPLN a więc własną produkcją, bez konieczności wydatkowania środków finansowych. Ciągły wzrost zasięgu platform barterowych powoduje, że za BPLN można zrealizować nie tylko bieżące zakupy, ale również zakupy inwestycyjne.
Wielobranżowość platform pozwala natomiast zaoferować za ich pośrednictwem towar lub usługę dłużnika – odzyskać można w ten sposób wierzytelność zamieniając ją na BPLN i dalej na produkty użyteczne dla przedsiębiorstwa. Większość platform barterowych oferuje również możliwość zaciągnięcia pożyczki w BPLN, od której często nie pobierane są odsetki (lub maksymalnie kilka procent). Firma zyskuje w ten sposób dodatkowe środki obrotowe, które może wykorzystać w ramach platformy. Spłata pożyczki następuje poprzez sprzedaż własnych produktów uczestnikom platformy. Jak widać wykorzystanie barteru wielostronnego może na kilka sposobów przyczynić się do polepszenia cash flow przedsiębiorstwa.
Ramy prawne i opodatkowanie transakcji barterowych
Transakcje barterowe w ramach platform barterowych odbywają się na zasadzie umów, które zawierają wszyscy uczestnicy z firmą organizującą wymianę. W umowach tych wyspecyfikowana jest między innymi BPLN, jak również warunki handlowe obowiązujące na danej platformie. Oprócz tego uczestnicy każdorazowo przy zawieraniu transakcji barterowej obustronnie wyrażają zgodę na jej rozliczenie przez izbę rozrachunkową platformy. Transakcje barterowe opodatkowane są tak samo jak zwykłe transakcje sprzedaży, zarówno w zakresie podatku dochodowego jak i podatku VAT. Strona sprzedająca, tak jak przy sprzedaży rozliczanej pieniędzmi, wystawia fakturę, w której zaznacza, że część lub całość kwoty jest rozliczana w BPLN.
Licencja: Creative Commons