Kilka podstawowych faktów dotyczących Słońca - jego powstania, budowy i "zasady działania".
Słońce wraz z Układem Słonecznym powstało ok. 5 miliardów lat temu z obłoku gazu i pyłu międzygwiezdnego. Pojawiło się jako lokalne zagęszczenie, na skutek zderzeń drobnych okruchów lodowo-skalnych. Zagęszczenie to masa, a masa to grawitacja, zatem lokalne zagęszczenia przyciągały kolejne drobiny i tak formowały się coraz większe i zarazem masywniejsze skupiska materii. W ten sposób powstało Słońce i Planety. W dalszej kolejności skalne zarodzie otaczały się gazem międzygwiezdnym głównie wodorem i helem.
Czas powstania poszczególnych planet był różny. Najpierw było Słońce i ono zagarnęło najwięcej spośród pyłowo-gazowego obłoku; tuż za nim był Jowisz, któremu zabrakło materii aby stać się pełnoprawną gwiazdą i Saturn. Planety typu ziemskiego czyli: Mars, Wenus, Merkury, no i Ziemia oczywiście są najmłodsze. Nie zdążyły się otoczyć gazową powłoką, jak planety olbrzymy. Stało się tak ponieważ zajaśniało Słońce i potężny wiatr słoneczny wymiótł daleko resztki obłoku protoplanetarnego.
Słońce zbudowane głównie z wodoru kurczyło się pod wpływem grawitacji. Zewnętrzne masy gazu napierały na jądro, które kurcząc się, stale się rozgrzewało. Zaczęło się też coraz szybciej obracać - wskutek zasady zachowania momentu pędu. Olbrzymia kula gazowa kurczy się stopniowo do coraz mniejszych rozmiarów pod wpływem siły ciążenia. Rośnie ciśnienie, gęstość i temperatura centralnych części protogwiazdy. Wreszcie temperatura osiąga kilkanaście milinów stopni – w takich warunkach gaz pozostaje w postaci plazmy – i następuje rozbłysk. Zapoczątkowane zostają reakcje termojądrowe, które podtrzymują wysoką temperaturę i powstrzymują zapadanie się w sobie gwiazdy. Słońce znajduje się w stanie równowagi promienistej. Wychodzi z okresu niemowlęcego i staje sie od razu dorosłą gwiazdą.
W budowie Słońca można wyróżnić poszczególne warstwy, charakteryzujące się swoistymi właściwościami fizycznymi i tak w centrum znajduje się jądro słoneczne jest to niewielka kula (w porównaniu do całego Słońca), w której zachodzą reakcje termojądrowe,w której panuje ogromne ciśnienie i temperatura rzędu 15mln K; dalej od centrum mamy strefę równowagi promienistej, następnie strefę konwektywną, biorącą udział w przenoszeniu energii z jądra ku atmosferze słonecznej. Dalej znajduje się fotosfera, czyli to co obserwujemy na co dzień – kula gazu, wyżej jest chromosfera, w której gęstość gazu jest bardzo mała i gwałtownie maleje wraz z oddalaniem się od fotosfery. Ostatnią warstwą gazów jest Korona Słoneczna, która sięga czasem aż do orbity Merkurego, lecz cząstki koronalne były odnotowywane nawet w pobliżu orbity Urana.
W jądrze Słońca zachodzą dwa typy reakcji jądrowych:
1. Cykl protonowo – protonowy (p-p) w wyniku przebiegu którego z czterech jąder wodoru powstaje jedno jądro helu.
2. Cykl węglowo-azotowo-tlenowy (C-N-O) jest o wiele bardzie skomplikowany. Jego efektem jest również jądro helu, ale poprzedzone cyklem przemian, w których pośredniczą jądra azotu, węgla i tlenu.
Cykl p-p to ok. 90% przemian jądrowych zachodzących w jądrze słonecznym. To reakcje jądrowe są źródłem energii słonecznej. Jak olbrzymie jest Słońce, niech zaświadczy fakt, że w jądrze słonecznym, w każdej sekundzie, 4 miliony ton wodoru zmienia się w hel, a mimo to nasza Gwiazda świeci już od ok. 5mld. lat i świecić będzie w obecnej postaci jeszcze drugie tyle. Dodatkowo Słońce to 99,87% masy całego Układu Słonecznego. Nasze Słońce jest zalicane w klasyfikacji gwiazd do tzw. żółtych karłów czyli gwiazd zupełnie przeciętnych, ale przez to spokojnych. Najbliższą nam inną gwiazdą jest Proxima Centauri, naleząca do układu Tolimana jej odległość to 4,28 lat świetlnych.
Na zakończenie kila liczb:
- średnica słońca – 1400000km i jest większa 109 razy od średnicy Ziemi,
- masa 2x10^30kg,
- średnia odległość Ziemi od Słońca – 149600000km=1AU lub po polsku j.a. – jednostka astronomiczna.