23 września 1932 roku, a więc dokładnie 74 lata temu powstało Królestwo Arabii Saudyjskiej. Państwo to powstało w wyniku kolonialnej polityki Wielkiej Brytanii i za jej przyzwoleniem.
W 1788 roku przywódca rodu Saudów Abdul-Aziz Bin Muhammad, zaopatrzony w brytyjską broń i z pomocą brytyjskich wojsk, zaatakował Łilajat (obszar administracyjny państwa muzułmańskiego) Kuwejtu i okupował go; to był dar od Abdul-Aziza Bin Muhammada dla Brytyjczyków, którym wcześniej nie udało się tego dokonać (w 1755 i w 1786 roku ponieśli klęskę w starciu z wojskiem osmańskiego Kalifatu).
Ród Al-Saudów rządził już wtedy prawie całym Półwyspem Arabskim.
W latach 1788-1791 wojsko Abdul-Aziza Bin Muhammada (tj. ruch wahhabicki) zaatkowało skupiska muzułmanów, którzy różnili się z nimi w poglądach. Podjęli się oni Dżihadu (jak to nazwali) przeciwko mianowanym przez państwo osmańskie zarządcom obszarów administracyjnych i walczyli z osmańskimi żołnierzami. Wystąpili zatem przeciwko legalnej władzy Kalifa nad tym obszarem.
Zajęli Medynę, obszar Iraku, Kuwejtu i część Damaszku (zabito wtedy tysiące niewinnych muzułmanów, tylko dlatego, że byli szyitami). Wojsko saudyjskie nie oszczędziło również muzułmanów ze szkoły hanafickiej, jak i innych szkół. Saudowie nazywali ich muszrikami, podczas gdy sami walczyli ramię w ramię z brytyjskimi żołnierzami.
W latach 1792-1810 ruch wahhabicki, z pomocą wojsk brytyjskich, kontrolował już ogromne połacie osmańskiego Kalifatu. Kalifa zaniepokoiła rebelia Saudów, ponieważ państwo znajdowało się w trudnym momencie (broniło swoich granic, zarówno na zachodzie, jak i na wschodzie). Władca wiernych wysłał więc Ibrahima Paszę, aby rozprawił się z rebeliantami. W maju 1818 roku jego wojsko otoczyło ostatni punkt oporu Abdul-Aziza Bin Muhammada i ruchu wahhabickiego w Al-Diriyah. Oblężenie trwało całe lato, aż do 9 września 1818 roku, kiedy to wahhabici się poddali.
Ibrahim Pasza nakazał swoim żołnierzom, aby zniszczyli całe miasto Al-Diriyah i tak też uczynili. Niemniej jednak ród Al – Saud i głowa plemienia Al-A’nnza Abdul-Aziz Bin Muhammad chroniony był przez brytyjskich żołnierzy w Dżiddzie. Większość z wahabitów, nawet syn Szejcha Muhammada Bin Abdul-Wahhaba, uciekła do Rijadu.
W latach 1865-1891 ruch wahhabicki pod przywództwem Abdul-Rahmana bin Abdul-Aziza, usiłował przejąć władzę nad wszystkimi plemionami w Rijadzie po to, by walczyć z zarządcą (Al-Raszidem), mianowanym przez osmański Kalifat. Saudowie usiłowali zająć Rijad, który znajdował się niedaleko ich starej siedziby (Al-Diriyah). Nie udało się im jednak tego osiągnąć, ponieważ wybuchła wojna plemion, która trwała dwadzieścia pięć lat.
W 1901 roku dwudziestojednoletni Abdul Aziz Bin Abdul Rahman Al-Saud opuścił Kuwejt i wraz z wojskiem brytyjskim zaatakował osmański Kalifat. Jego zamiarem było opanowanie całego Półwyspu Arabskiego, wraz z miastami Mekką i Medyną.
W 1902 roku zaatakował Rijad i zamordował Łaliego (mianowanego przez Kalifa Al-Raszida).
To wydarzenie stanowiło początek państwa saudyjskiego
W latach 1902-1913 (po tym, jak Saudowie ogłosili Rijad swoją stolicą) Abdul Aziz rozpoczął kampanię, której celem było zdjęcie z siebie władzy i autorytetu Kalifa.
W 1914 roku Wielka Brytania wysłała do Abdul-Aziza Bin Abdul-Rahmana swoich agentów (Williama H. Shakespeare’a, Harry St. John’a Philby’iego i Percy’iego Cox’a) po to, by przekonali go, co do słuszności walki z osmańskim Kalifatem na tym froncie (tj. Półwyspem Arabskim).
Unikał otwartej konfrontacji
Abdul-Aziz Bin Abdul-Rahman nie występował jednak otwarcie przeciwko osmańskiej władzy. Wolał raczej spiskować przeciwko niej i uderzać ją z ukrycia tam, gdzie się tego nie spodziewała.
W 1915 roku Wielka Brytania wysłała do niego innego swojego agenta Harry’ego St. John’a Philby’iego. Przybył on na wielbłądzie i pojawił się przed obliczem saudyjskiego przywódcy w stroju arabskim. Abdul-Aziz Bin Abdul-Rahman nazywał Philby’iego “new star of Arab firmament” (nową gwiazdą na arabskim firmamencie). Philby w podzięce określił Abdul-Aziza jako"man of destiny” (człowieka przeznaczenia) Arabów. „Człowiek przeznaczenia Arabów” powiedział pewnego dnia Philby’iemu:
Jeżeli ktoś zaoferuje mi milion funtów, dam mu wszystkie koncesje, jakie tylko chce.
W grudniu 1915 roku zawarto traktat o „brytyjsko-saudyjskiej” przyjaźni. Przewidywał on, że państwo Saudów będzie wysuniętym przyczółkiem Imperium Brytyjskiego. Wielka Brytania uzyskała handlowe przywileje i przekazano jej nadzór nad polityką zagraniczną Saudów. Wielka Brytania zobowiązała się do zaopatrywania Saudów w broń i to oznaczało kres władzy Kalifa w centralnej części Półwyspu Arabskiego.
W 1916 roku Abdul-Aziz Bin Abdul-Rahman otrzymał od Brytyjczyków 1300 strzelb, 10,000 rupii i 20,000 sztuk złota w gotówce.
W latach 1917-1926 Abdul-Aziz Bin Abdul-Rahman wraz z pomocą wojsk brytyjskich przejął kontrolę nad Nadżdem i Hidżazem.
8 stycznia 1926 roku Abdul-Aziz Bin Abdul-Rahman (znany jako Ibn-Saud) ogłosił się królem Arabii.
Król Abdul-Aziz “omawiał” wraz z Percy Cox’em granice swojego państwa
Dziennikarz Glenn Frankel opisał, jak na konferencji w 1922 roku w Bagdadzie, Wysoki Komisarz Sir Percy Cox ustalił granice, pomiędzy Irakiem, Kuwejtem i Arabią Saudyjską (przytaczam tekst angielski, bo najlepiej oddaje komizm tej sytuacji):
The meeting had gone on for five grueling days with no compromise in sight. So one night in late November 1922, Cox, Britain’s representative in Baghdad, summoned to his tent Sheik Abdul-Aziz ibn Saud, soon to become ruler of Saudi Arabia, to explain the facts of life as the British carved up the remnants of the defeated Ottoman empire.
“It was astonishing to see [ibn Saud] being reprimanded like a naughty schoolboy by His Majesty’s High Commissioner and being told sharply that he, Sir Percy Cox, would himself decide the type and general line of the frontier,” recalled Harold Dickson, the British military attaché to the region, in his memoirs.
“This ended the impasse. Ibn Saud almost broke down and pathetically remarked that Sir Percy was his father and mother who made him and raised him from nothing to the position he held and that he would surrender half his kingdom, nay the whole, if Sir Percy ordered. Cox took out a map and pencil and drew a line of the frontier of Arabia”.
Król zatem zachowywał się w czasie tej rozmowy jak niegrzeczny uczniak ("like a naughty schoolboy"), stojący przed Cox’em. Cox wyjął mapę i ołówek i nakreślił granice nowego państwa.
Każdy muzułmanin czyta to z zażenowaniem. Hidżaz, Mekkę i Medynę oddano we władanie rodowi, który nie czuł nawet wstydu, kiedy przyszło mu korzyć się przed Brytyjczykami.
W latach 1926-1932 król, jako uniżony sługa Brytyjczyków, spełniał ich każdą zachciankę. W nagrodę otrzymał od rządu Jej Królewskiej Mości tytuł szlachecki. Wręczył mu go osobiście Percy Cox. Od tego czasu brytyjskie dokumenty określały Abdul-Aziza mianem “Sir”.
23 września 1932 roku król (jak sam się nazwał) Sir Abdul-Aziz Bin Abdul-Rahman zmienił nazwę Nadżdu i Hidżazu na Królestwo Arabii Saudyjskiej. Do dzisiejszego dnia jest to jedyne państwo na świecie, które swą nazwę bierze od rodziny.
Więcej na ten temat:
Saudyjska wersja islamu - wczoraj, dziś i jutro
W przygotowaniu film o historii Arabii Saudyjskiej i jej relacjach z Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi.
Źródło: Abu Hamza