„Mała” i „duża” nowelizacja ustawy prawo zamówień publicznych
Zgodnie z definicją legalną zawartą w słowniku pojęć ustawy prawo o zamówieniach publicznych przez zamówienia publiczne rozumie się umowy odpłatne, zawierane między zamawiającym a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane. W systemie gospodarki wolnorynkowej zamówienia publiczne stanowią istotny element finansów publicznych, obejmujący szczegółowe rozwiązania, dotyczące procedur związanych z wydatkowaniem środków publicznych.
W systemie polskiego prawa problematykę zamówień publicznych reguluje ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. prawo zamówień publicznych W 2009 r. Sejm przyjął dwie obszerne nowelizacje tej ustawy. Pierwsza tzw. „duża nowelizacja” to ustawa z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 223, poz. 1778) ogłoszona w dniu 29 grudnia 2009 r. w Dzienniku Ustaw. Weszła ona w życie w dniu 29 stycznia 2010 r. a wraz z nią rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie wykazu usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym (Dz. U. Nr 12, poz. 68) oraz rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie wzorów ogłoszeń zamieszczanych w Biuletynie Zamówień Publicznych (Dz. U. Nr 12, poz. 69) . W tym celu należy zwrócić uwagę na kilka ważnych kwestii.
Po pierwsze do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego i konkursów wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy oraz do protestów, odwołań i skarg dotyczących tych postępowań stosuje się przepisy dotychczasowe.
Po drugie do postępowań o zawarcie umów koncesji wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy oraz do skarg dotyczących tych postępowań stosuje się przepisy dotychczasowe.
Po trzecie do kontroli udzielania zamówień publicznych wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
Po czwarte do umów w sprawach zamówień publicznych zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy oraz zawartych w następstwie przeprowadzenia postępowań o udzielenie zamówienia publicznego i konkursów wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
Po piąte do umów koncesji zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy oraz zawartych w następstwie przeprowadzenia postępowań o zawarcie umowy koncesji wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
Po szóste dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 193a ustawy, o której mowa w art. 1, zachowują moc do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych na podstawie w art. 198 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, jednak nie dłużej niż przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Podkreślić trzeba, iż znamiennym skutkiem nowelizacji jest zwiększenie się możliwości zamawiającego, dotyczące przyspieszenia zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego – bez względu na to, czy odwołanie zostało wniesione i ostatecznie rozstrzygnięte. Izba oraz sąd rozpatrujący sprawę w drugiej instancji zostały wyposażone
w nowe możliwości w zakresie orzekania (np. dopuszczalne będzie unieważnienie przez nich umowy, skrócenie okresu obowiązywania umowy oraz wymierzenie zamawiającemu kar finansowych). Jednocześnie przyjęcie instytucji względnej nieważności umów w sprawach zamówień publicznych, tj. takiej, która powstaje dopiero na podstawie orzeczenia Izby lub sądu, a nie z mocy samego prawa, wpłynie pozytywnie na pewność obrotu prawnego. Umowa będzie mogła być wyeliminowana z obrotu gospodarczego dopiero po stosownym orzeczeniu Krajowej Izby Odwoławczej lub sądu.
Druga zasadnicza zmiana ustawy prawo zamówień publicznych to ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 206, poz. 1591), która weszła w życie w dniu 22 grudnia 2009r. tzw. „mała nowelizacja”.
Oto wybrane zmiany w przepisach:
Art. 22
Rozdzielono warunki udziału w postępowaniu od przesłanek wykluczenia z postępowania. W ust. 2 wprowadzono możliwość ustalenia warunku uczestnictwa w postępowaniu dopuszczającego wyłącznie udział podmiotów gospodarczych zatrudniających ponad 50% osób niepełnosprawnych. Zamawiający może zatem zgodnie z prawem zawęzić krąg wykonawców ubiegających się o zamówienie wytłaczanie do firm spełniających wskazany warunek. Wzmocniono (poprzez zmianę w ust. 3) znacznie ciążącego na zamawiającym obowiązku zamieszczania sposobu dokonywania oceny warunków uczestnictwa w postępowaniu w ogłoszeniu o zamówieniu, a w przypadku trybów nie wymagających publikacji ogłoszenia - w zaproszeniu do negocjacji. Wprowadzono (w ust. 4) w sposób bezpośredni (niezależnie od zasad zamówień publicznych) obowiązku, zgodnie z którym sposób oceny spełniania warunków winien być zgodny z przedmiotem zamówienia i proporcjonalny do opisu przedmiotu zamówienia. Zamawiający musi zatem zwracać szczególna uwagę, aby postawione warunki udziału w postępowaniu odpowiadały specyfice zamawianego przedmiotu i spełniały realne potrzeby w zakresie selekcji wykonawców.
Art. 24
Wprowadzony został (w ust. 1 pkt. 1) obowiązek wykluczenia wykonawców na podstawie orzeczenia sądu, które uprawomocniło się w okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania. Zmiana doprecyzowała dotychczasowy przepis, ułatwiając ustalenie terminu, skutkującego obligatoryjnym wykluczeniem wykonawcy. Obowiązek wykluczenia podmiotów, które popełniły przestępstwo przeciwko środowisku (ust. 1 pkt. 7). Zmiana w konsekwencji prowadzi do poszerzenia zakresu przestępstw, skutkujących obligatoryjnym wykluczeniem z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego o przestępstwo przeciwko środowisku (art. 181-188 Kodeksu karnego). Poszerzenie (ust. 2 pkt. 3) obowiązku wykluczenia wykonawców o przesłankę złożenia nieprawdziwych informacji mogących mieć wpływ na wynik postępowania. Zmiana istotna dla procedury prowadzenia postępowania o udzielnie zamówienia publicznego, gdyż dla wykluczenia wykonawcy nie jest już konieczne dowiedzenie, że podane przez niego, nieprawdziwe informacje faktycznie miały wpływ na wynik postępowania, ale wykazanie, że potencjalnie mogły mieć wpływ. Zmiana dotychczasowej przesłanki (ust. 2 pkt. 4) wykluczenia poprzez zrezygnowanie z nie złożenia dokumentów związanych z warunkami uczestnictwa w postępowaniu na rzecz przesłanki nie wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu. Wprowadzona zmiana oznacza modyfikację sposobu podejścia ustawodawcy do instytucji oceny spełniania warunków uczestnictwa w postępowaniu. Zasadniczym celem tej instytucji jest teraz nie tyle złożenie wszystkich wymaganych przez zamawiającego dokumentów, co wykazanie, że spełnia się warunki uczestnictwa w postępowaniu, również za pomocą dokumentów, których zamawiający nie wymagał. Konsekwencją tej zmiany jest nowe brzmienie art. 26 PZP.
Art. 26
Wprowadzenie (w ust. 2a) obowiązku wykazania, nie później niż na dzień składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo składania ofert, spełniania warunków z art. 22 i niepodlegania wykluczeniu z postępowania. W konsekwencji nowelizacja usuwa dotychczasowe niejasności interpretacyjne we wskazanym zakresie. Wprowadzenie (ust. 2b) możliwości legitymowania się wiedzą, doświadczeniem, potencjałem technicznym, osobami zdolnymi do wykonania zamówienia i zdolności finansowych innych niż wykonawca podmiotów. Warunkiem jest posiadanie pisemnego zobowiązania, że w/w podmioty udostępnią na czas zamówienia swoje zasoby wykonawcy. Nowelizacja wprowadza również ust. 2c, który daje możliwość udokumentowania sytuacji ekonomicznej i finansowej innymi niż wymagane przez zamawiającego dokumentami, o ile mają miejsce uzasadnione przyczyny. W konsekwencji wprowadzone zmiany skutkują zwiększeniem elastyczności w ocenie spełniania warunków uczestnictwa w postępowaniu oraz wpływają na zwiększenie konkurencyjności wśród podmiotów ubiegających się o uzyskanie zamówienia publicznego poprzez umożliwienie legitymowania się juz nie tylko cudzym potencjałem technicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, ale także wiedzą, doświadczeniem i zdolnościami finansowymi.
Serdecznie Pozdrawiam
Marcin Owsianka »