Andrzejki przypadają na noc z 29 na 30 listopada, w wigilię św. Andrzeja. Według dawnych wierzeń noc ta miała moc magiczną, uchylającą wrota do nieznanej przyszłości.
Na świętego Andrzeja, dziewkom z wróżby nadzieja.
Andrzejkowe wróżby były rozpowszechnione w całej chrześcijańskiej Europie. Święty Andrzej uznany jest za patrona panien chcących szybko zmienić stan cywilny. Miał on pomóc dziewczętom w odkrywaniu przyszłości, które chciały dowiedzieć się, kiedy wyjdą za mąż, poznać imię i charakter przyszłego małżonka. Chłopcy gromadzili się na podobne wróżby w wigilię świętej Katarzyny, 24 listopada. „Katarzynki” jednak były mniej atrakcyjne od dziewczęcych Andrzejek więc uległy zapomnieniu. Obecnie oba obrzędy zostały połączone i są obchodzone jako Andrzejki. W ten wyjątkowy w roku wieczór jest więc okazja, by z przyjaciółmi poznać andrzejkowe wróżby, przesądy i zaklęcia. Wróżą wszyscy, wszystkim i wszystko, a przepowiednie traktowane są z humorem i przymrużeniem oka.
Dziś Andrzeja, dziś Andrzeja, wróżyć, wróżyć czas. A więc wosk tu lej, a więc but tu staw, a marzenia spełnią się w ten czas.
Wieczór andrzejkowy to wspaniała okazja, aby spotkać się w gronie znajomych. Dobrą zabawę umilą tradycyjne wróżby andrzejkowe. Przedstawiamy kilka z nich.
Dziś cień wosku ci ukaże, co ci życie niesie w darze.
Nie ma Andrzejek bez lania wosku! Wróżba ta jest chyba najmocniej zakorzeniona w tradycji andrzejek. Przygotowanie jej jest stosunkowo proste i zajmuje niedużo czasu. Podpalamy palnik i umieszczamy nad nim garnek, w którym należy rozpuścić wosk (np. z kliku świeczek). Rozgrzany wosk lejemy przez dziurkę od dużego, najlepiej starego klucza do miski z wodą. Powstałą formę najlepiej oświetlić przy pomocy dużej świeczki albo lampy. Z cienia, który powstaje na ścianie odczytujemy i interpretujemy kształt.
Karteczki z imionami
Na karteczkach należy wypisać imiona, dla dziewcząt - imiona chłopców, dla chłopców - imiona żeńskie. Karteczki powinno się złożyć i w noc andrzejkową włożyć pod poduszkę. Następnego dnia po przebudzeniu nie patrząc, losujemy spod poduszki jedną karteczkę. W ten sposób podobno poznamy imię wybranka lub wybranki serca.
Rzucanie butem
But zdjęty koniecznie z lewej nogi, należy rzucić za siebie przez ramię w kierunku drzwi wejściowych. Jeśli upadnie noskiem w stronę drzwi, wróży właścicielce szybkie zamążpójście.
Której but na progu stanie - pierwsza panna na wydanie.
Aby dowiedzieć się która z panien, wdów i rozwódek (analogicznie: kawalerów, wdowców czy rozwodników) z grona wróżących osób wyjdzie pierwsza za mąż (ożeni się) posłużymy się butami. Ustawiamy rzędem buty z lewej nogi jeden za drugim – koniecznie od kąta w pokoju. Ostatni w kolejce przestawiamy na początek. Właściciel buta, który pierwszy dotknie czubkiem progu drzwi wejściowych, może liczyć na błyskawiczną zmianę stanu cywilnego.
Serce z imionami
Kolejnym sposobem na poznanie imienia ukochanego (ukochanej) jest wycięcie z papieru dużego serca, napisanie na nim imion, po czym przebicie go igłą od tyłu. Imię na jakie trafi igła to, oczywiście, imię przyszłego partnera.
Filiżanki przyszłości
Do wykonania tej wróżby potrzebujemy czterech filiżanek, kubeczków lub miseczek, obrączki, krzyżyka i monety. Na stole pod naczyniami wkładamy losowo przygotowane przedmioty, jedno z naczyń pozostawiamy puste. Osoba, która chce poznać swoją przyszłość, wskazuje wybrany kubek. I tak: obrączka wróży szybkie małżeństwo, krzyżyk – stan zakonny, moneta – duże bogactwo, a brak jakiegokolwiek przedmiotu – żadnych dużych zmian w najbliższym roku. Wariantów tej wróżby może być wiele – w zależności od przedmiotów włożonych pod naczynia. Wróżbę możemy poszerzyć o: laleczkę (nieślubne dziecko), listek (staropanieństwo, starokawalerstwo), kromkę chleba (życie w dostatku), jedwabny szal (luksus), podartą szmatkę (bieda), czy kuchenną ściereczkę (życie wypełnione pracą).
Obierki z jabłek
Każdy uczestnik zabawy obierając jabłko, stara się uzyskać jak najdłuższą, nieprzerwaną obierkę. Najdłuższe i najszczęśliwsze małżeństwo czeka tę osobę, która w andrzejkowym gronie przy obieraniu jabłka wykroi z niego jak największą ostrużynę. W drugim etapie każdy bierze swoją obierkę w rękę i rzuca za plecy. Następnie należy uważnie się przyjrzeć leżącej na podłodze skórce czy nie układa się w jakąś literę alfabetu. Jeśli tak, to z pewnością będzie to pierwsza litera imienia partnera, z którym będziesz się w tym roku spotykać.
Owoce w rządku
Należy ustawić w rządku klika owoców, w naszym przypadku – jabłka, cytryny i suszone śliwki. Osoba z zawiązanymi oczami wybiera jedno z nich. Czerwone jabłko oznacza szczęśliwy związek, cytryna - zły wybór partnera lub konieczność poczekania na partnera jeszcze pewien czas. Suszona śliwka oznacza, że czeka daną osobę życie w samotności.
Noc Andrzeja świętego przyniesie nam narzeczonego.
Tradycje wróżb andrzejkowych uprawiano je na terenie całej Europy, pisane źródła wspominają o nich już w XII wieku, ale znano je i praktykowano wiele wcześniej. Etnografowie wywodzą je nawet ze starożytnej Grecji (i wiążą je z greckim źródłosłowem imienia Andrzej (gr. aner, andros - mężczyzna). Pierwsze udokumentowane polskie wzmianki o wróżbach andrzejkowych pochodzą z roku 1557 - Marcin Bielski umieścił je w swojej sztuce teatralnej „Komedyja Justyna i Konstancyjej”. Wiadomo natomiast, że początkowo był to wieczór wyłącznie matrymonialnych wróżb niezamężnych dziewcząt, traktowanych bardzo poważnie i odprawianych w odosobnieniu. Później wieczór wigilii świętego Andrzeja stał się zabawą zarówno dziewcząt i chłopców, a obecnie w najciekawszych wróżbach andrzejkowych chętnie biorą udział wszyscy, niezależnie od stanu cywilnego, płci i wieku.
Źródło: http://gdziebylec.pl/artykul/Andrzeju_Dobrodzieju_dobr%C4%85_wro%C5%BCb%C4%99_daj/77