Zapewne wiele osób prowadzących działalność rolniczą często zastanawia się w jaki sposób podwyższyć dochody uzyskiwane z gospodarstwa...
...jak stać się poważnym partnerem dla odbiorców, jak skutecznie negocjować ceny zakupu środków do produkcji rolnej, czy też jak lepiej pozyskiwać unijne fundusze. Spośród wielu rozwiązań, które można by zaproponować, co raz bardziej na znaczeniu zyskuje jedno, jakim jest konsolidacja sił w ramach grup producenckich. Postaram się przybliżyć kilka istotnych faktów związanych z tym zagadnieniem m.in. kto może taką grupę założyć oraz jak to uczynić.
Zasady organizowania się producentów rolnych w grupy producentów rolnych regulują przepisy ustawy z 15 września 2000 roku, znowelizowanej ustawami z 18 czerwca 2004 i 15 grudnia 2006 roku oraz rozporządzeniami wykonawczymi Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Powołując się na powyższe przepisy można określić podmioty jakie mogą założyć taką grupę. Należą do nich: osoby fizyczne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby prawne, pod warunkiem, że osoby te prowadzą gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym lub prowadzą działalność rolniczą w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej. Warto podkreślić, że w tej sytuacji tytuł prawny do gospodarstwa rolnego nie jest istotny, a zatem, może to być np. dzierżawa. Kolejnym wymogiem jest ilość osób jaka przystępuje do realizacji takiego projektu. W myśl przepisów musi to być przynajmniej pięć podmiotów, będących producentami jednego produktu rolnego lub grupy produktów. Tak więc w ten sposób mogą się zorganizować np. producenci buraków cukrowych, którzy w ramach wyłącznie tej uprawy chcą współpracować, co nie zobowiązuje ich do wspólnego działania przy innych uprawach prowadzonych w gospodarstwie. Po zgromadzeniu odpowiedniej ilości producentów chętnych do współpracy należy określić formę działalności. Grupa musi działać jako przedsiębiorca, lecz niekoniecznie musi być to spółka prawa handlowego. Może to być spółdzielnia lub stowarzyszenie. Kluczowe jest tutaj uzyskanie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Do dyspozycji rolników pozostają więc:
- Spółki kapitałowe (spółka z o.o. , spółka akcyjna)
- Spółdzielnie
- Zrzeszenia rolników
- Stowarzyszenia rejestrowe
Następnie należy ustanowić akt założycielski, statut lub umowę grupy na podstawie których grupa ta będzie działać. W szczególności powinny być tam określone:
- zasady przyjmowania do grupy nowych członków oraz występowania członków z grupy, przy czym minimalny okres członkostwa, który liczy się od dnia wydania decyzji przez marszałka województwa, nie może być krótszy niż trzy lata działalności grupy, a informacja o zamiarze wystąpienia z grupy powinna być złożona na piśmie co najmniej 12 miesięcy przed końcem danego roku działalności grupy (obowiązek ten nie dotyczy członków grupy, którzy otrzymali postanowienie o spełnieniu warunków w ramach programu rent strukturalnych),
- zasady zbywania akcji lub udziałów w spółce akcyjnej lub spółce z ograniczoną odpowiedzialnością,
- wymóg przynależności tylko do jednej grupy w zakresie danego produktu lub grupy produktów,
- wymóg sprzedaży przez członków grupy całości produktów lub grupy produktów za pośrednictwem grupy oraz odstępstwa od tej zasady,
- zasady dostarczania przez członków grupy informacji dotyczącej wielkości sprzedaży i cen uzyskiwanych za produkty, z uwagi na które grupa została utworzona, a są sprzedawane poza grupą,
- zasady tworzenia i wykorzystywania funduszu specjalnego, jeżeli będzie on utworzony,
- sankcje wobec członka grupy, który nie wypełnia nałożonych na niego obowiązków
Ponadto jak każdy przedsiębiorca grupa producentów rolnych musi uzyskać NIP i REGON oraz założyć rachunek bankowy.
Po spełnieniu wszystkich wymienionych powyżej kryteriów można przystąpić do rejestracji grupy, której dokonuje marszałek województwa właściwy ze względu na siedzibę grupy. Stwierdza on w drodze decyzji administracyjnej spełnienie przez grupę warunków i dokonuje wpisu do rejestru grup. W sytuacji niespełnienia któregoś z warunków marszałek województwa wydaje decyzję o odmowie stwierdzenia spełnienia warunków oraz dokonania wpisu do rejestru. Podobnie sytuacja wygląda w chwili, gdy po zarejestrowaniu, grupa przestaje spełniać warunki, wtedy wydaje on decyzję o zaprzestaniu spełniania przez grupę warunków ustawowych i wykreśla ją z rejestru. Od tych decyzji przysługuje prawo do odwołania się do ministra właściwego do spraw rolnictwa.
Prowadzony przez marszałka województwa rejestr jest jawny i zawarte są w nim takie informacje na temat grupy jak:
- nazwa i siedziba grupy,
- data wydania decyzji o rejestracji,
- nazwa produktu lub grupy produktów, ze względu na które grupa otrzymała decyzję,
- dane osób upoważnionych do reprezentowania grupy zgodnie z aktem założycielskim.
Marszałek jest ponadto upoważniony do sprawowania nadzoru nad grupami, które są zobowiązane do informowania go o każdych zmianach danych, gdyż powoduje to obowiązek dalszego przekazania takich informacji do ministra właściwego ds. rolnictwa, Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Prezesa Agencji Rynku Rolnego.
Jak nie trudno zauważyć procedura zakładania grup jest dosyć skomplikowana, co nadal pozostaje dużym mankamentem tej formy współpracy. Polski ustawodawca powinien z całą pewnością zmierzać w kierunku jak największego ograniczenia wymaganych formalności oraz uproszczenia procedur, bo tylko to może rozpowszechnić grupy producenckie w takim stopniu jak w państwach „starej Unii”.
Więcej artykułów na naszej stronie: Prawo Prosto